1 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1
Tr Sene 31 — No. 7316 Fiati her yerde Cümhurreis İsmet Inönü Istanbulu şereflendirecek Cümhurreisini parlak surette istikbal Mil için bir program hazırlanacak Günün en mühim meselesi: İspanya Fransa ile İngiltere hükümetleri general Franko'yu İspanyanın tek bakiki sahibi tammaya karar verdi- ler, İki buçuk sene kanlı ve kahra- manca müçadeleden sonra İspanya Cümhuriyeti tarihe karıştı. İsyan har linde bir general, ecnebi parası, e©- nebi yardımı, yabancı asker ve yö bancı tayyarecilerle iki buçuk senede valanını harabeye çevirecek Avrupa politikasında başrolü oynamaya baş“ ladı. İspanyadaki «dahilis adı verilen beynelmilel harp, ibretle dolu, içler acısı bir maceradır. Hâdisenin bu ciheti bizi alâkadar etmez, Şımdiki halde. Fransada, İngiltere- de olduğu kadar, İtalya ve Almanya- da bütün gözler Franko'ya çevrilmiş, fethettiği İspanyada nasıl bir idare, ne biçim bir rejim kuracağını, ne gi- bi “bir siyaset güdeceğini merakla bekliyorlar, Bu merak derin ve ciddidir; zira Franco'nun bundan böyle tutacağı yol, Roma - Berlin mihveri ile Paris * Londra ittifakı- arasındaki - müstak- bel münasebetlerin en büyük âmili olacaktır. Her iki taraf, Franko'yu tahımak- tu b ribirlerile âdeta yarış ediyorlar. Bu acelenin sebebi . İspanya politi- imdiden müessir. olmayâ ktır. Bugün için Avrupa siyâr sinin en gözde artisti gene- ral Franko'dur; Onu herkes kendi tarafıma çekmeye uğraşıyor:. Alman- ya - İtalya, Pranko'yu Son - zafere eriştiren yardımlarını - hatırlatarak, faşist rejimin karın doyurmıyan, fa- kat milli heyecanı dalma tetik üş- tünde tutan faziletlerini anlatıyorlar. Fransızlar ve İngilizler, daha realist bir felsefeye dayanarak aç ve yıkık İspanya: karşısında altın şıkırlısının cazibesini kullanıyorlar. Franko, - her iki-tarafa da - iltifat cülyor. Ne mazideki “isyan ve -zafer yardımlarını çabucak unutan, ne de istikbaldeki refah ve imar imkânle- ını hiçe Sayan bir adam görünmek r. Fakat pazarlık usun ve çe- olacaktır. Çünkü büyük garp letleri arasındaki o münasebetler, 1hü Franco'nun müstakil ve bitaraf bir İspanya dev- letl kurup kuramıyacağına bağlıdır. İspanya hem Garbi Akdenize, hem Cebelüttânk boğazına hâkimdir. Bu suretle İngilterenin Akdenize - mu- vasalâsı, Fransanın Şimali Afrikada- ki müstemlekelerile münakalesi İs- panyada hâkim olacak kuvvetin key- fine bağlıdır. Akdenizin o tarafında şimdiye kâdar hiçbir mesele “uyan- maması, İspdnyanın - Umumi harbe bile karışmamış bitaraf o memleket #ifatını tamamen muhafaza etmesin. den İleri geliyordu. Şimdi ise İspan- yada, sırf-filân ve falan ecnebi dev- | letin yardımı İle muvaffak olmuş bir | tek adam,'bir diktatör iş başına ge- | çiyor; bir adam ki siyasi, içtimai ide- olojisi, hissi tercihleri, şahsi menfa- uklari vardır. Sir devlet 0s yör ki bitaraf değil, bilâkis tarafgir olduğu için ve bir irtica ima- rüile vatanını kana, ateşe bulamak- tan çekinmemiştir. Necmeddin Sadak (Devamı 11 nci sahijede) 5 kuruş Dün sabahki trenle şehrimize gel- diğini yazdığımız Dahiliye Vekili B. Faik Öztrak un da Vali ve Belediye relsi doktor Lütfi Kırdar, Vali muavini B. Hüdai Kara- taban, * Polis müdürü B. Sadreddin Atina 28 — 'Türkiye Hariciye Ve kili; B. Şükrü Saracoğlu; refikası ve mâlyeti, dün Maralon suni gölüne gitmişler ve orada Yunan Başvekili B. Metaksas tarafından çereflerine verilen çay ziyafetinde hazır bulun- muşlardır. Atina Valisi . Nazır Kö- cias'ın dün gece Yuli lokantasında B, Saracoğlu şerefine verdiği hususi zi- yafet, çok samimi olmuştur, B, Şükrü Saracoğlu, bugün Simon bumunda otomobille bir tenezzüh yapmış; ve Hariciye müsteşarı tara" İ fından oradaki turizm gazinosunda verilen öğle ziyafetinde hazır bulun- muştur. Bu akşam Türkiye Hariciye Vekili | B. Şükrü Saracoğlu Savarona yatın- da Yunan Başvektli şerefine bir ziya- fet vermiş bu Ziyafeti bir suvare takib etmiştir İ Hariciye Vekili yarın sabah (bugün); Savarona yatı ile İstanbula hareket edecektir. (Devamı 11 nci sahifede) ÇARŞAMBA 1 Mart 1939 İstanbula dün gelen Dahiliye Vekili vilâyetten çıkarken Hariciye Vekili bugün Atinadan ayrılıyor Dün akşam Savarona yatında bir ziyafet ve suvare verildi Savarona yatı sahife Telefon: Başmuharrir; 20565 am işleri: 20765 — İdare: 20681 On bir milyon lira fazlasile Yeni yıl bütçesi 260 milyon 956 bin liradır i Müdafaa bütçesine 11 buçuk milyon liralık zam yapıldı Maarif, Ziraat, Sıhhiye Vekâletlerile, emniyet ve jan- . darma teşkilâtları bütçelerine de zamlar yapıldığı gibi bazı Vekâlet ağ de tenzil edildi Müdür. 20497 Ankara 28 (Te. edilmiştir. lefonla) — 1939 Yaridat ile masraf arasında tam bir yılına sit bütçe tevazün ve rakamlarda tam bir sa pröjesi hazırlan mimiyet ifade eden ve cümhüriyet mış ve bugün umdelerine ahenkli bir manzara ar- Büyük (Millet zeyliyen bu bütçede tebarüz öttiril- Meclisine veril. mesini muvafık gördüğüm başlıca * miştir. Maliye noktalar şunlardır: Vekili B. Fuad a — Memleket müdafaası hizmet Ağrali yeni büf- lerinin takviyesi için Mini Müdafaa çe projesi hak- grupu bütçelerine geçen seneye na- kında gazeteci- zaran on bir buçuk milyon. lira- İere şu beyanat ık bir zam yapıldığı gibi günden gü- ta. bulunmuş» ne.inkişaf etmekte olan ilim ve irfan tur; müesseselerimizin ihtiyaçlarını Bu bütçemiz, < Maliye Vekili lamak üzere de Müarif Vekâleti büt- 0938 senesi büt. OB: Fuad Ağralı | çesine bir buçuk milyon, zirai çesine nazaran - on bir milyon lira fazlasile 260,956,000 lira olarak tesbit Nafia Vekâleti tramvay ve tünel idaresini eline aldı Tramvaylar ve tünel bayraklarla donandı ileriki bayram yapıyor Aka ve diğer vilâyet ve belediye erkâ- nı tarafından karşılanmıştır. Dahiliye Vekili, Haydarpaşa anka doğruca Parkotele gitmiştir. B. Falk Öztrak Parkotelde bir müddet isti. (Devamı 11 inci sahifede) e e ZDbikkatleri mmm. Resmi mürekkeb Meşhur Fransız edib ve filosofu Monteskiö'nün 259 nci doğum yık münasebetile el yazıları müzaydeye çıkarılmış. «Kanunların ruhu nun yoncuları iştirak. etmiş. Bunların arasında biri de: — Ben, iki yüz senedenberi kâğıd üzörinde kalan bu mürekkeb cinsi ile alâkadar olduğum için” buraya geldim! - demiş. Şimdiki kimyevi mürekkeblerin fe- nalığı heryerde dikkati celbediyor. Evvelce de yazmıştık: Bu devrin Yes- mi kayndları tehlikededir. Bütün mu- | arheleler ve tarihe inlikal edecek ve. sikalar için payıdarlığına güvenilecek bir mürekkeb tipi tayin etmek, uiza- mi kuyudatın yalnız onunla yapıl masını mecburi kılmak lâzımdır.
