25 Şubat 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 9

müstemleke işini görüşecek “(Baş tarafı 1 inci sahifede) | #ahibi devletlerle akdedilecek dosta- me itilâflarla halledilmesini derpiş mektedirler. B. Beck'in Londra seyahati, iyi malümat alan mahafilin beyanatına nazaran, Polonya hükümetinin bu mesele hakkında İngiltere hükümeti İle temasa girmesine medar olacak- tır. Ayni mahafil, Polonyanın esasen resmi surette serdedilmemiş olan İtalyan mutalebatına iştirak etmesine ihtimal vermemekte ve Kont Clano'- nün sadece Polonyanın arzularının | İtalyan emellerini ne dereceye ka- | dar tarsin edeceğini öğrenmeğe çalı- | Şacağını ilâve etmektedir. Varşova 24 (A.A.) — İtalya Hariei- ye Nazırı ile Kontes Ciano'nun Polon: | yayı ziyareti esnasinda, Kont Clano, Reisicümhur tarafından kabul edile- cek, Mareşal Rydz - Smigiy'yi ziyaret eyliyecek, Başvekil ve Hariciye Nazırı ile ziyaretler testi edecek, Polonya ih-| iilâlcileri saflarında ölen İtalyan | albayı Mullo. için dikilen âbidenin küşad resminde “bulunacak, o Varşo- | vadaki İtalyan enstitüsünü gezecek, meçhul asker mezarı İle İtalyan as- | kerlerinin mezarlığına çelenkler ko- yacak ve şerefine Bialovicz ormanın- | da verilecek av partisinde hazır bu- Tunacaktır. Kont Ciano şerefine mütesddid kabul resimleri de tertip edilecektir. Av partisinden sonra Kont Ciano, Krakovi'e giderek mare- şal Pilsudski'nin mezarını ziyaret ede- cek ve bu mezara bir çelenk koyacak- tar. | €tmekte bulunduğunu beyan eyle- | Nümayişler Varşova 24 (A.A) — Havas: Danzig makamlarının hattı hareketini pro- testo eden 2000 talebe bugün Alman- ya büyük elçiliği önünde tezahüratta | bulunmuşlardır. Poznan 24 (A.A) — Posen üniver- sitesi talebesi bir nümayiş tertib et- miştir. Talebenin taşıdığı levhalarda şu cümle okunmakta idi; «Danzig ve ! Bu neşriyatta, Lehli Doğu Prusyası Lehistana fihak edi melidir.» Nümayişçiler büyük Alman kitap- cısı ile diğer bir Alman mağazasının camlarını kirmışlardır. Tezahürateı- lar müteakiben Pesener Tageblât ismindeki Alman gazetesini taşla- mışlar ve gâzetenin omuharrirlerine hücum etmişlerdir. Gazete binasıle Alman başkonsolosluğu binası poli- sin muhafazası altındadır. Danzig 24 (A.A.) — Resmen bildi. | rildiğine göre, Danzig hükümeti bir çok Leh gazetelerinin Almanya aley- hindeki neşriyatının Lehistan - Dan- zig münasebeti üzerine yapacağı te- sir hakkında dün şifahi bir teşebbüs- le bugün de birnolu ile Lehistan | mümessliliğinin dikkatini çekmiştir. talebenin ez. | cümle Denzig'in Polonyaya ilhakını istedikleri bildirilmektedir. Alınan malümata göre, Danzigdeki Alman | | talebe bugün bu mücadeleye karşi bir nümayişte bulunmuştur. Ders salon. larmı terke davet edilen Lehli ta- lebe, bu daveti muvkavemet göster- meksizin yerine getirmiştir. İ Varşova 24 (A.A.) — Lehli talebs- nin Almanya büyük elçiliğindeki te- zahüratından sonra, nümayişciler yan sokakta tekrar toplanmışlar ve Varşova yüksek mektep talebeleri ve Danzig'in ve Doğu Prusyasının ku- | Tulması lehinde tezahürde bulun- muşlardır. Talebe bundan sonra har- biye bakanlığına gitmiş ve bir he- yel talebenin isteklerini bakanlığa bildirmiştir. Varşova 24 (A.A.) — Bugün saat 13 e doğru yüzlerce üniversite talebe- si ve bunlara iltihak eden birkaç bin kişilik bir halk kütlesi, Danzig nasyo- Dal sosyalist makamatının Polonyalı lara karşı aldıkları vaziyeti protesto için nümdâyişte bulunmuş ve başlıca sokaklardan geçerek Alman büyük elçiliğinin önüne gitmiştir. Nümayiş- çiler elçilik önünde Almanya aleyhin- de marşlar söylemişlerdir Demir ve çelik fabrikaları (Baş tarafı 1 inci sahifede) zel olacağında şüphe bırakmamıştır. Karabük demir ve çelik fabrikaları inşaatı bildiğiniz gibi bitmek üzere- dir. Benim vazifem bu muazzam te- sisatın faaliyete geçmesi için lüzumlu olan ilk tertibatı almak ve bilâhare Jabrikayı kendi başınâ idare edecek olan Sümerbanka yardım etmektir. Brasserd şirketi fabrikanın işletil- mesinde Üç sene için yardım emeği üzerine almıştır. Bu müddet içinde *Türk arkadaşlarımızla işbirliği yap- mak, bilgi ve tecrübelerimizi onların emirlerinde bulundurmak < vazifemiz olacaktır, Fabrikanın ilk faaliyet dev- resinde Türk elemanlar Brasserd şir- ketinin tavsiye edeceği 80 yabancı mühendisten yardım göreceklerdir. Başlangıçta teşkilâtı nâzımı ola- cak bu mühendisler zamanla ve ted- ricen yerlerini terkedeceklerdir. Mem- Jeketinizde uzun müddet bulunmadı- Zum için bu intikal devresinin ne ka- dar süreceği hakkında bir şey söyli- yemem, Maamafih bunun en kısa bir zamanda teminini kendim için bir vazife telâkki etmekteyim, Şu anda işletmeye hangi tarihte başlıyacağı- İngiliz Hariciye Nazırı (Baş tarafı 1 inci sahifede) Müteakiben Lord Halifax, Fran- &iz - İtalyan ihtilâfından bahsederek, ne Fransanın ve nedo İtalyanın Üçüncü bir devletin tavassutta bulun- masını arzu etmediklerini kaydetmiş ve demiştir Ki; — İki taraf arzu ve izhar etmedik- çe tabiatile böyle bir tavassut bekle- Memz. Fransız - İtalyan ihtilâfı ne mahiyette olursa olsun, İngiltereyi doğrudan doğruya alâkadar etmez. Yakat Fransa ile aramızda mevcut olup bahsettiğim münasebetlerden dolayı bizi derhal ve sıkı bir surette eder, Fevkalâde bir şeye Intizar edilme- mizi söyliyemiyeceğim, Çok mühim | olan bu mesele tedkik halindedir, l Diğer endüstri tesisatından bam- | başka bir tesisi olan demir ve çelik | fabrikaları bir defa faaliyete geçince bu faaliyet gece ve gündüz uylar ve | yıllarla hiç bir suretle durmadan de- vam etmek lâzımgelir. Binaenaleyh fabrikanın ilk ünitesini işletmeğe te- şebbüs etmeden evvel fabrikanın mühtaç olduğu iptidai malzemenin nakliyesi, işletici personelin temini ve buna mümasil diğer bir çok €sas- h ihtiyaçların bütün teferrüatına ka- | dar temini Jâzımgelir. Karabükte çalışan İngiliz müte- hassıslarının son iki sene içinde ba- şardıkları eserlerden biri de Türk ar- kadaşlarile aralarında temine muvaf- fak oldukları dostane münasebetler- dir. Ben bu münasebetleri devam et- tirmek için bütün gayretimi sarfede- ceğim. Zira bu samimi hava olmadık- çe işbirliği yapmak İmkân haricinde olacaktır. B. Korb sözlerini Karabük fabrika- larmın muvaffak bir eser olacağına inandığını ve bundan Sonra yalniz bu maksada hizmet edeceğini söyli- yerek bitirmiştir. İ yette devam eder. mek lâzımdır, Bahusus ki, İtalya hü- kümeti Fransa ile olan ihlilâflarını tasrih etmemiştir. Nazır bundan sonra Fransa ile İn- gilterenin sulh arzularını zikretmiş ve sözüne devamla demiştir ki; Fakat bu sulh arzusu İngiliz ve Fransız willetlerinin kendi hayatla” rına, kendi istiklâllerine ve kendi ha- yali menfaatlerine müteveccih her tehdide kuvvetle mukavemette bulun- maktan çkinecekleri mânasını ifade etmez, İngilizlerin mizacını bilenler, bir gün ahval ve şerait mecbur bıraktığı takdirde İngiliz milletinin her zaman olduğu gibi hürriyetini muannidane Politikacı ve İş adamı (Baş tarafı 1 inci sahifede) usullerden doğan ahlâki mahzurlar, maddi zararlardan bin kat fazla olur. Halkın devlete karşı itimadı sarsılır, fazilet, feragat gibi yüksek mefhum- lar değersiz kelimeler hâline iner, hiç çalışmadan kolayca kazanılmış ser. vetlerin manzarası halk kitlesinde ça- lışma, didinme hevesini kırar, ekseri- ya ehliyetsiz ve liyakatsizlerin göz ka- maştırıcı muvaffakıyeti, hayatta il | min, irfanın, ihtisasın boş.olduğu ina- | nın; uyandırır. Bu bakımdan, harp zenginliği ve ona benzer kazançların | gençlik üzerindeki tabrip edici mane- vi tesirini maalesef hâlâ görmekteyiz. | Bunun içindir ki, politika ve nüfuz ticaretine nihayet verileceği haberi âmme efkârında derin inşirahla kar- şılandı. Bu da yeni bir değildir. İs- met İnönü, daha Başvekilliği devrin. de, halk vicdanında kuvvetle yer et- miş olan bu cezaya nihayet vermek | için aferizm ile şiddetli m girişmişti. Dün de burada y gibi, bugünkü vaziyet, evv cud bu temayül ve mücadeley: bir devlet ve parti sistemi hâline koy- maktan ibarettir İşidilen haberler, politika müfuzu- nu, uzaktan yakından iş vasıtası yap- mış olanların siyasi İaaliyet sahasına alınmıyacağım bildiriyor. Bu, birinci adımdır. Atılacak, ikinci fakat daha güç bir adım var. Siyasi nüfuzu iş ve kazanç yolu yap- mış olanlar, devlet ve hükümet meka» nizmasında kendi faaliyetlerine mü- saade eden bir zemin bulmuşlardır ki emellerini tahakkuk ettirebiiyor. lardı, Bu, büyük dikkatle göz önün- de tutulacak bir noktadır. Eğer bu mekanizma, meşru olmayan her tür. lü nüfuz ve tesire sağır kalabilmiş ol. saydı, aferist yetişmezdi. Nüfuz tica- retini bir hastalık sayarsak, bu hasta- lık âmilinin türeyip üremesine yi dım eden bir muhiti de farzetmek za- ruridir. Bir taraftan hastaları politi. | ka sahasından tecrid ede: taraftan, başkalarının yeniden hastalığa tutulmaz mikrob yaşatmaz hâle sc yi malıdır. Bunun için de nüfuz ve tesir altında kalmanın ve bu tesir ile iş gör- menin, büyük küçük hiç bir memura herhangi bir £ dursun, bilâkir hazırladığını sıkı inan hâlinde yu; İ mak, bunu da bilfiil göstermek lâzım- dır. Marazi bir muhit kaldıkça, has- talık, bu sefer başka şekiller altında sağlamlara da yavaş yavaş gene slra- Cümhuriyet, fazilet demektir. Tek fırkaya dayanan rejimler daha büyük fazilet, daha fazla feragat ister. Bu hakikatin en iyi anlayanı, en kuvvet. | W müdfaacısı Cümhuriyetin başında bulunuyor. Beklenilen bütün bu icra- at, değişmez, İstisna kabul etmez si temler hâlinde Devlete öncü olacak- tır. Milletin emniyeti büyüktür. Necmeddin Sadak 24/2/929 Esham ve Tabvilât Sıvas - Erzurum I 1920 PARA ve ÇEKLER (Kapanış fintleri) Londra i Sterlin 513 New-York 100 Dolar 12845 Paris 100 Prank 335 Milâno 100 Liret 86525 Cenevre 100 İsviçre Fr. © 287225 Amsterdam (o 100 Florin 612825 Berlin 100 Rayhşmark o 507775 Brüksel 100 Belga 217725 Atina 100 Drahmi 10025 100 Leva, 156 100 Çekosloruk Er, 438 100 Pezeta 593 100 Zioti 23045 100 Pengo 244675 100 Ley 00050 100 Dinar 28975 100 Yen 2462 100 İsveç Kr. 305320 100 Ruble 231019 as anamanas en. müdafaa edeceğinden ler. İngilterenin siyaseti, bir sulh siya- setidir. Hiç bir İngiliz preventine bir harbi düşünmiyor. Fakat bu sulh arzusu, bir zaaf ve kararsızlık alâme- ti değildir. İngiliz ve Fransız millet- leri, harbin galiplere hiç bir menfaat temin etmiyeceklerine kanidirelr. İki milletin, harbi mili siyaset vasıtası üphe ! nin tecrübenin ! teşkil edeğeğini beyan etmektedirler. olarak kabul etmemekte ve birleşme- si şaşılacak şey değildir. imi Mm sa Insiliz ordusu büyük manevralar yapacak Ağustos ve eylül aylarında yapılacak olan manevralara 60 bin Londra 24 (A.A.) — 1918 senesin- denberi üçüncü defa olarak anavatan ordusu bütün mevcudiyle Yorkshire kontluğunun garbinde Ağustos ve Ey. iül ayları zarfında yapılacak olan manevralara iştirak edecektir. Motör- Mü ve zırhlı cüzütamların mücehhez bulundukları son sistem silâhlar, harb şartlarına mümkün olduğu ka- dar uygun şartlar içinde tecrübe edi- lecektir. iz Eksperler son derce arızalı era- | zide geniş mikyasta yapılacak hare- kât esnasında zırhları kalın ve sür- atleri pek büyük olan yarı ağır hü- cum tanklarının randımanlarını ted- kik etmek istemektedirler. Askeri | eksperler, İngiliz ordusunun mühim bir kısmının cenubu garbi muntaka- İ larındansilâh-ve techizatile birlikte hava hücumlarının mütemadi tehdi- di altında -Yorkshire'e nakli hareketi- en mühim * kısmını Umumi plâna göre cüzülamların gece sevki ağır topçu kuvvetlerinin, kişi iştirak edecek tankların vesairönin yavaşça ilerle. mesi suretile yapılacak ve mitralyöz- lü otomobiller, bindirilmiş piyade kuv- vetleri, irtibat servisi ve motosikletler gibi seri cüzütamlar maşkelenme su- retile seyyar hüva müdafa balar- yalarının himayesinde gündüz ilerii- yeceklerdir. a Malzemenin v6 kıtaların bir kısmı tayyarelerin hücumu altında İşliye- cek olan trenlerle sevkedilecektir. Ha» rekâta iştirak edecek olan zabitlerin ve anavatan garnizonları efradını âdedi 60,000 dir. Nevyork 24 (A.A.) — Nevyork Ti mes gazetesinin haber aldığına güre, 6 İngiliz destroperi Jameik'de Kir ton kara sularında bulunmaktadı Bu hadise mezkür harp gemilerinin Amerika deniz manevralarına iştirak edeceği şayialarmı ortaya çıkarmış- tır. Bir harp takdirinde müşterek bir İngiliz - Amerikan deniz devriye kol- ları tesisi hususunda şimdiden bir İ anlaşma mevcud olup olmadığı me * rak ediliyor. Ren hududu, Amerikanın da hudududur Amerika Meclisinde ekseriyet bu yoldaki sözleri alkışlarla karşıladı Vaşington 24 (A.A.) — Mümessii. ler meclisinde yeniden 12 hava üssü tesisine ve Guam adasında bir liman ile bir hava meydanı vücuda getiril. mesine dair cereyan eden müzükere- ler esnasında cümhuriyetçi mebuslar- dan biri Amerikan hudutlarının Ren nebri üzerinde müdafaa edilip edil müyeceğini sormuştur, Demokrat mebuslardan İzaac, ek- seriyetin alkışları arasında bu suale müsbet bir cevap verdikten sonra de- miştir ki: «Bazı memleketler, bu hududu mü- dafaa etmeğe hazır bulundukları tak- dirde Amerikanın da bundan istifa- de etmemesi için hiçbir sebep yok- turn Amerikan - Fransız dostluğu Paris 24 — Amerika sefiri B. Bul- lit, Amerikan klübünde verilen ziya- fette bir nuluk söylemiş ve demiştir ki: «Taarruz silâhları o kadar kuvvet- lendi ki büyük bir millet ihtilâfları müzakere suretile halletmekten çeki. Şanghayda dehşet hüküm sürüyor Tnpdülard hizmet edenler vatanperverler tarafından öldürülüyorlar Paris 24 (A.A.) — Şanghay suikasd- leri hakkında Journal gazetesi şöyle yazmaktadır: «Üç aydanberi Şanghayda Terrör hüküm sürmektedir. Çin vatanper- verleri ismindeki kuvvetli gizli teşek- kül Japonlar tarafından zöptedilen arazide kendi bildikleri gibi çarpış- mağa devam etmektedirler, Japonlar veya Japon taraftarı Çin- Mler hergün kurşun yaraları veya baş- larına saplanmış bir hançerle ölü olarak bulunmaktadır. Bu cesedlerin yanında bulunan puslalarda memle- ketin intikamını almağa yemin eden vatanperverlerin emrile bu idam ce- zalarının infaz edildiği bildirilmekte- dir. Galipler bu siyasi cinayetler karşı- sında âciz kalmaktadırlar. Çin - Japon harbi Tokyo 24 (A.A) — Dömel ajansı. nın bildirdiğine göre, Japon kıtaları, Hainan adasının şark sahilinde kâ'n Tsnglan limanını işgal etmiştir. nir ve silâha müracaat ederse hiçbi millet kendini emniyette addedemi. yecektir. Amerika bunun için tekrar silâh. lanıyor, Ne gibi bir zihniyetle silâh. landığımızı Relsicümhur Roosevelt, bundan evvel de söylemişti. «Ha; ta öyle bir an gelir ki, o zaman insa; ların yalnız yurdlarını değil, kilise. lerinin, rümetlerinin ve medeni- yetlerinin temeli olan iman ve insan- Uk prensiplerini de müdafaa etmek için hazırlanmaları lâzımdır.» Amerikan « Fransız dostluğu iki millet için mazide büyük bir mana ifade eden bir dostluk idi. Bu dostluk şimdi de büyfük bir mana ifade et- mektedir. Yer yüzünde sulhu tesis edebilirse ne mutlu.» Paris Amerikan klübünün Shoop da şöyle demiştir «Biz Paristeki Amerikalılar, karşı koymağa hazırlandığımız taarruzun ilk çarpışma hattının Fransızları is- tihdaf ettiğini pekâlâ biliyoruz. Bu- nun için askeri malzememizin en iyi parçalarını Fransızlara vermeliyiz.» reisi Ispanyadan Fransaya iltica edenler Fransada 342 bin İspanyol mültecisi var Paris 24 (A.A) — Paris Soir gaz&- tesine göre, şimdiye kadar doğu Pire- nesinde Fransaya 220 bin hükümetçi İspanyol mültecisi geçmiştir. Bunlar- dan 11 bini yaralıdır. Bundan baska 187 bin kadın, çocuk ve ihtiyar Fran- saya iltica etmiştir, 45 bin milis ve si- vii memleketlerine gönderildiğine gö- Te halen Fransanın misafir etmeğe mecbur olduğu mülteci adedi 842 bin Kişiyi bulmaktadır. emrine alındı Ankara 24 (Telefonla) — Bulancı kaymakamı B. Şevkinin Vekâlet em. rine alınmâsı yüksek tasdika iktiran etmiştir. Akba müesseseleri Ankarada her dilden kitap, gütete, mecmua ve kirtasiyeyi wcuz olarak AKBA mürsseselerinde bulabilirsiniz. Her dilde kitap, mecmua siparişi ka- bul edilir. İstanbul gazeteleri için ilân kabul, abone kaydedilir. Undervedd yazı ve hesâb makinelerinin aerntesi, Ankara Bulancık Guşğömi Vekâlet g