13 Şubat 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Siyasi vaziyetin Avrupa borsalarında tesiri - Memleketimizde esham ve fahvilât vaziyeti Durup dururken Almanyanın ta- Bm görmek vesilesile altı yüz bin $iyi silâh altına çağıracağı şeyi: Avrupa efkârı umumiyesi Üzerinde çok fena bir tesir yaptı. Bu tedbirin, İspanyada Franko hükümetinin mü- vaffakıyetler kazandığı bir zamanda | ittihaz edilmesi pek manidardır; ba- husus ki İtalya da, kendisine İngilte- re ve Amerika tarafından vaki olan sükün tavsiyelerine rağmen, Fransa- ya karşı tehdidlerine devam etmekte ve bu tehdidin ilk füli eseri olarak Tunus hududuna altmışbin asker tahşid ettiği söylenmektedir, Fransızlar, bu vaziyete karşı, hay- ret edilecek bir soğukkanlılık göster- mekte ve hangi partiye mensup olur- sa olsun, bütün gazeteler, Fransarın, | şeref ve haysiyetini muhafazada asla tereddüd etmiyeceğini metin bir li- sanla yazmaktadırlar, Almanyanın birkaç hafta evvel Fran- sa İle müştereken bir beyanname noş- rederek, yekdiğerine taarruz etme mek ve aradaki ihtilâflarmı sulhen halletmek için mutabık kaldıklan hatırlardadır. İtalya ile İngiltere ara- sında da, son görüşmeler neticesinde dostluk bağlarının takviye edildiği hakkında her iki tarafın resmi beya- natına bakılacak olursa, bu geniş mik- yastaki istihzarata birtürlü mana vermek kabil olmuyor. Uzak Şarkta Japonyanın Hainan adasını işgal etmesi de İngiltere ve Fransaya karşı yeni bir tahrik mahi- yetinde telâkki edilmektedir. Avrupada siyasi ve iktisadi karardı, Almanya ve İtalyanın, hari- ci siyasetlerinin, dahili vaziyeti mali- ye ve İktisadiyelerile hiç te kabili te- Mf olmadığını, İngilterenin mühim mali gazeteleri yazıyorlar, Bütçelerin her sene verdiği açık müthiş yekünla- ra baliğ olmuş ve bu gidişle açıkların kapanması ihtimali de yokmuş. Daliy Telegraph gazetesinin Berlin muhabirinin verdiği malümata göre, Dr. Chacht'ın Rayhşbank'tan çekil dikten sonra yeni bir vazife deruhte etmesi hakkında nazi mahafili tara- fından yapılan tazyikler hiç müessir olamamıştır. Dr. Shacht, memleketin mali ve iktisadi siyasetine artık iştirak etme- mek ve hattâ uzun müddet Almanya haricinde bulunmak arzusunu izhar etmiş imiş. Maamafih kati bir emir karşısında kararından rücu etmesi de muhtemel bulunduğu söyleniyor. İtalyanın, komünistleri hasmı can telâkki etmesine rağmen, bu hal, Sor- yet Rusya ile geçen hata zarfında hir anlaşması İmzalamasına ma- ni olamamıştır. Umumi siyasetin iş âlemi Üzerine fena tesirler icra ettiğini söylemeğe bile lüzum yoktur. Yalnız memulün hilâfına olarak, Londra piyasası o ka- dar da endişeli görünmemektedir. Ga» Hibe bunun sebebi, gün geçtikçe, İn- gilizlerin daha ziyade harp tedarikâ- tını ikmal etmelerinden ve kendilerini vaziyete hâkim görmelerindendir. Hafta zarfında sterlin, dolara na- zaran bir cent daha kazanarak 4,685 te kaldı. Tam parit&'sini bulabilmek için (4,865) e kadar çıkmalıdır; fakat bu şimdilik biraz şüpheli görünüyor. Merkez bankamızın İngiliz lirasına tesbit ettiği flat 593 kuruştur, Birkaç hafta evvel 583 olduğuna göre, on kuruş tereffü var demektir, Fransız frangı da 3,35 kuruşla binnisbe sağ- Yamdır. Maliye Naziri B. Paul Rey- maud'nun ittibaz ettiği tedbirler sa- yesinde bütçe varidatının hemen her zayüdler vuku bul- muştur. Fakat son siyasi hâdiseler üzerine işlerde durgunluk hasıl olmuş ve tenezzüle yüz tutmuştur. Memleketimizde esham ve tahvliât vaziyeti Bayramı takip eden hafta zarfında Ankara borsası oldukça bir faaliyet gösterdi, Fakat beynelmilel siyasi va- | ziyet hasebile Avrupa borsalarının te reddüdü, piyasamızda tesir icra et- mekten hali kalmamıştır. Başlıca fa- wliyet sahası dahili istikraz kâğıtla- rumızdır ki, haiz oldukları itimad ve ufuk | temin ettikleri irad sayesinde dalma müşterileri bulunmaktadır. İkramiyeli Ergani: 19,67 lira, Sıvas - Erzurum: 19,15. lirada kaldı, Sıvas - Erzurumun tahvillerinin beş tertibi de ayni Gattedir, z Yüzde yedi buçuk faizli harici Türk borcu tahvilleri üzerine de muamele ler yapıldı. Son fiat 19,32 liradır. Amortisman sandığının sermayesi kanunu mahsusla 4,5 milyon liradan 6,5 milyon liraya çıkarılması netice- sinde, piyasanın daha çok elâstikiyeti temin edilmiş olacağı şüphesizdir. Anadolu grupu nisbeten canlıdır. Son fiatler şunlardır: Hisse senedi: 23,75 lira, 40,20 lira, r: 37 lira Merkez bankamız 110,25 lirada sa- hâmiline ait olanlarında cüzi bir te- reffü vardır: 10,30 lira ediyor; halbu- ki nama mubarrerler 10,15 liradır. Endüstriyel kâğıtlar: Tramvay şirketinin hükümet tara- fından satın alınması üzerine, hisse Aslan Çimentolar 9,10 Iirada istekli. dir. Diğer bazı nominal fiatle: İstanbul umum sigorta şirketi 13 Tira, İttihadı mili 22.50 lira, Terkos 6,390 lira, Üsküdar - Kadıköy su şirke- ti 2,55 lira, Bomonti 8,05 lira, İttihad değirmencilik 12,30 lira, Şark değir- mencilik 0,81 lira, İstanbul yün, pa- muk ve saire şirketi 59 ra, Telefon 9,5 lira, Şirketi Hayriye 19 lira, Orn- nium 0,24 lira, İstanbul Kasaplar Şir- keti 12 lira, Şark merkez ecza depo- su 2,65 lira. Türk altını 1025 kuruş ve Gayri- | mübağil bonoları 9,25 kuruşta “at lerini muhafaza etmektedirler. Misır Kredi fonsiye fiatleri berveçhi âtidir: 1903 tertibi: 113,50 lira, 1911 tertibi 103 lira Acı bir ölüm Bundan beş gün evvel vefat eden Süleyman Faik Feniğin refikası ba- yan Binnaz da dün akşam Cenabı yan Binnaz; doktor Arif Etem Korle- nin kardeşi, erkânıharp binbaşılığın- dan müstafa Ali Riza İlke'nin kayın- validesi, doktor operatör Hayreddin Diker'in, Ulus gazetesi neşriyat mü- dürü Mümtaz Faik Feniğin, Tıp fa- kültesi talebesinden Faruk Feniğin anneleridir. Cenazesi, bugün saat 11,30 da Kı- zıltoprakta Kuyubaşında 12 numara- ristanına göl ne taziyetlerimizi bildiririz. Bugünden itibaren ŞARK Sinemasında (Eski Ekler) Fevkalâde zengin bir program KIZIL RAHİP ANNABELLA ve CONRAD VAIDT LOREL - HARDI ve İKİZLERİ (Türkçe Sözlü Film) İlâveten: İstanbulda ilk defa CİM LONDOS ve KAROL NOVINA arasındaki dünya şampiyonluğu için müthiş boks mâçı | | Bu akşam sast 9 da ESKi HAMAM ESKi TAS Operek 3 perde Pek yakında #Juliya Joe: i Yeni ve büyük Bâle heyeti bittir. İş bankası hisse senedlerinin | senedleri fiati 11,25 lirada karar kıldı. ; Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Ba- | h hanesinden kaldınlarak OKadıkö. | yünde Osmanağa camiinde Namazı | kılınacak ve Karacaahmetteki aile kab- iecektir, Kederli ailesi- | 4 — Uzak - Fransada bir şehir, 5 — Afrikanın garbinde bir adalar kü- mesi - Tesbihin tane, Keskin ve sivri olmıyan - Tekrar- lanırsa tavuk yavrusu olur. Sahib - Telâşçı, Yara - Atılgan 9 — Kür - Yahudi. 10 — Çinin büyük şehirlerinden - İstiğna Yukardan aşağı: 1 Mendrek 2 — Cezire - Su içmek ihtiyaci 3 — Portekizin merkezi - İptida! otel 4 — Kırmızı - Bakiye kalan 5 — Boş - Hezapta arttırma 8 — Bn bayağıca - Hububat tozu 7 — Sonuna «İs gelirse bir kâğıd oyunu olur - Eye mıntakasında bir kasaba, 8 — Arttırârak 9 — Acıklı - Asyanın cenubunda bü- yük bir ada, 10 — Oburtar - Ayni yaşta İki kardeş Geçen bulmacamızm halli Soldan sağa: — Şahmerdan, 2 — İma, Berrah, 3 — Nida, Salta, 4 — İlim, 5 — 8, Nükte, 6 — Karmen, Em, 7 — Zati, İle,8 — Ot, Ya, Aral, 9 — Lider, Hafi, 10 -— Alat, Panik. Yukarıdan aşağı: 1 — Şinik, Zola, 2 — Ami, Katil, 3 — Hadisat, Da, 4 — Amiriyet. 5 — Eb, Ar, 6 — Resanet, 7 — Dra, Ün, Aha, 8 — Azık, İran, 9 — Nat, Telâfi, 10 — Ha- demelik. ss ———————— Beyoğlu Yerli Askerlik şubesinin yoklama ilânı 1 — Beyoğlu yerli askerlik şubesine | bağlı müslim ve gayri müslim 310 : 330 (Dahil) bütün yerli ihtiyat eratın yıllık yoklamalarile 135 doğumluların ilk yok- laması, 6 şubat 939 İle 15 mart 939 gün- leri arasında ve şube binasında yapıla- caktır. Bu maksadia muhtelif doğumlu- lardan bangi nahiyeler halkının hangi | günlerde şubeye mi al edecekleri aşa hda yazılıdır: A — 310: 320 (Dahil) do- #umlular: Subat 6 ve 7 günleri Beyoğlu merkez nahiyesi, şubat 8 ve 9 günleri Galata merker nahiyesi, şubat 10 ve 1 günleri Taksim nahiyesi, şubat 13 günü Şişli hahiyesi, şubat 14 günü Kasımpaşa nahiyesi, şubat 15 günü Hasköy ve Ke- merburgaz nahiyeleri. B —5371:325 (Da- hil) doğumlular: Şubat 16 ve 17 günleri Beyoğlu metkez nahiyesi, şubut 18 ve 20 günleri Galata nahiyesi, şubat 21 ve 22 günleri Taksim nahiyesi, şubat 23 günü Şişli nahiyesi, şubat 24 günü Kasımpaşa nahiyesi, şubat 25 ünü Hasköy ve Ke- merburgaz nahiyesi, © — 326:370 (Da- hil) doğu t 77 ve 28, mart 1 günleri Beyoğlu merkez nahiyesi, mart 2, 3, 4 günleri Galata nahiyesi, mart 6, 7, $ günleri Taksim nahiyesi, mart 8, 10 günleri Şişli nahiyesi, mart Il, 1$ günle- ri Kasımpaşa nahiyesi, mart 14, 15 gün- leri Hasköy ve Kemerburgaz nahiyeleri. ? — 135 doğumlular kendi mahalleleri halkile birlikte geleceklerdir. $ — 310 ; 334 dekumlulardan yoklamasını hangi bir sebeple bugüne kadar yaptırmamış olan- lar da şubeye müracaat edeceklerdir. 4 — Yoklama, her gün saat 9 dan 12 kadar devam edecektir. 5 — Mahalle m messilleri o mahallelerinin o yoklamasna başındaki 1 -— Hile, 2 — Hakkaniyet üzere - Yama 3 — Karadeniz uşağı - Gebe. uzun tahsis edilen gün ve saatlerde şubede bu- lunacaklardır. 6 — Hüviyet cüzdanlarile askerlik vesikalarınm birlikte getirilmesi, 7 — Yapılacak olan bu yoklama, askerlik kanununun 33 ve İM üncü maddeleri icabı olduğundan başkaca bir fevkalâdelik fik- rine düşünülmemesi, $ — Yukarıda yazıl günlerde yoklamasını yaptırmıy: ra bu gibi şahısları resmi ve hususi hizmete alanlar askerlik kanununun 92 ve S3ün- cü maddesine göre cezalandirılacaklır. 9 — Bunlardan İstanbal haricinde olan- lar, askerlik kanununun 75 inci maddo- sine göre, tafsilâtlı künyelerile ikametgâh adreslerini bir mektupla şubemize bildi- receklerdir. Yabancı memleketlerde bü- lunanlar ise, malümatı en yakın kon- solesluğa bildirmelidir. İstanbul balkı için sürpriz Bu akşam her 2kısımda da oyun yoktur büyük bir - Kandıra me tup arı Kandırada keten istihsali Seneden seneye artıyor Kandıra keteninden yapılan kumaş- lar her tarafta rağbet görmektedir. Kandıra (Akşam) — Memleketi- mizde en fazla keten ekilen bölge Kocaeli vilâyetidir. Marmaranın İz mit körfezile Karadeniz arasında, İs- tanbul boğazına doğru uzanan ki- reçli arazide en ziyade yetişen mah- sul ketendir. Köylü tarlasında kemale gelen mahsulün gerek toplama ve gerek tohumu sapından ayırma işini, ke- ten demetlerini suda ıslatıp yıkama, tokmaklama, kurutma ve iplik bük- me gibi bir çok ameliyeyi en iptidal vasıtalarla yapmaktadır. Bu işler için basit, fakat modern makineler getirtilerek ylüye bir kredi mukabilinde tevzi etmek, mem- Jeketin tarımı olan ketencilik ve de- kumacılığı süratle inkişaf ettirecektir. Keten istihsali her sene arttığın- dan Kandırada keten imaline mah- sus bir fabrika açılması gayet mü- nasib görülmektedir. Elde edilen mahsul fabrikaları idare edecek ka- dardır. Bu hususta Ziraat Vekâleti- nin alâkası .bekleniyor. Kocaeli oketenciliği oOcümhuriyet devrinde büyük bir inkişaf göster- miştir. 937 senesinde 3.800.000 kilo keten tohumu, 1,500,000 kilo keten elyafı elde edilmiş ve tahumun kilosu 3-12 kuruşa, elyafın kilosu da 15-35 kuruşa kadar satılmıştır, 938 yılın- daki istihsal 4 500,000 kilo keten to- humu. 2,000,000 kilo keten elyafı tahmin edilmektedir. Kandıra keten- lerinin, bilhassa Almanyanın külli yelli mikdarda ialeb ve siparişlerile karşılaşması oObölgede, keterciliğin daha ziyade inkişaf ve tekâmülüne yol açmıştır. Kandıra keten kumaşları Köylüler tamamen kendi dokuduk- ları keten bezlerinden çamaşır ve elbiseler gi İleri gelenlerimzin dahi bü sene giydikleri dokuma iti- barile biraz kaba olmakla beraber gayet dayanıklı elbiseleri Kandıra kumaşlarındanı yapılmıştır. Gandi adı verilen ecnebi kumaşla- Keten temizliyenlerden bir grup rma benziyen, fakat onlardan tama- taşıyan Kandıra kumaşları rağbet görmektedir. Önü- müzdeki yaz mevsiminde (keten bez- lerimizin) daha mükemmel bir İ men ayrı vasıflar | kilde piyasaya çıkarılmasına çalı; İ Be- caktır. Kumaşlar sağlam olmakla beraber ayni zamanda mil$ bir va sıf taşımaktadır. Vilâyetimiz halkı, bel ki de diğer vilâyetlerimizin büyük bir kısmi bu kumaştan dikilen elbiseleri seve seve giyiyorlar. Kazamızda ha- riçten elbise giyen tek köylü yoktur. Açıklı bir ölüm Mimar Abdullah Ziya Kozanoğlu İ ve Fahime Ömer Nasreddinin anası merhum yaver Abdullahın zevcesi bayan Seyde Kozanoğlu dün sabah vefat etmiştir. Cenazesi bu sabah 9 da Nişanta- şındaki evinden kaldırılarak namazı öğle vakti Bostancı camisinde kıhna- yak İç Erenköyündeki aile mezarlı- gına defnedilecektir. Merhume iyilik ve hayrseverliğiyle herkesin sevgi- $ini kazanmıştı. Allah rahmetini esir. gemesin ——————— TURAN TİYATROSU Bu akşam Ertuğrul Sadi Tek ve arkadaşları SÜT KARDEŞLER Vodvi 3 P. Localar 100, Heryer 20, Paradi 19 kuruş Senenin en HEYECANLI - MÜTHİŞ ve MUAZZAM SAHNELERLE DOLU AŞK - FEDAKÂRLIK ve ARKADAŞLIK Filmi GiRROYA Akdeniz Korsanları PiERRE FRESNAY - NADIN VOGEL tarafından oynanmış Fransız ve İngiliz filoları ve 3 Alman denizaltı gemisi arasında cereyan eden Sergüzeşt filmi Sinemacılık âleminde bir hâdise Şaheserinde: #y yeni ve Alamod şarkı ALİCE FAYE Milyonlara mal olmuş .. Musiki ve binbir çılgınlıklar Filmi olan Milyonerler Revüsü teganni ve 3 yenidans icad ediyor Bu e akşamı: SÜMER sinemasında
