13 Şubat 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

AKŞAM zi 13 Şubat 1939 Dün Geceki ve Bu Sahahki Haberler B. Lütfi Kırdar B.Numan Menemencioğlu Franko, merkezi Ispanya- ya taarruza hazırlanıyor Hükümetçiler Madritte yerleşerek sonuna kadar mukavemet edecekler Madrid 12 (A.A.) Başvekil B. Negrin, bundan böyle cümhuriyetçi İspanya - hükümetinin merkezinin Madrid olacağını ilân etmiştir. Valânsiya 12 — İspanyol Kabinesi burada Başvekil B. Negrin'nin reisliği altında toplanmıştır. Bu toplantıdan sonra, tayareler şebri bombardıman €derken, şu tebliğ neşredilmiştir; «Başvekil bütün askeri salâhiyet- Jeri general Mlajaya tevdi etmiştir. General askerin maneviyatı mükem- mel olduğunu söylemiştir. İspanya- nın istiklâlini korumak için memle- ketin bütün menabinden istifade edilmesi için tedbir alınıyor.» Franko yeni taarruza hazırlanıyor Burgos 12 General Franko merkezi İspanyaya yapilacak taatruz için hazırlığa başlamıştır. Frankonun B. Hitlere mektubu Berlin 12 — B. Hitler dün öğleden | sonra nasyonalist İspanyanın Berlin #efiri âmiral Magajı kabul etmiştir, Bu esnada Alman Hariciye Nazırı EB, Ribbenirop da B, Hitlerin yanında bulunuyordu. Sefir, general Franko- nun bir mektubunu B. Hitlere ver- İngiltere ve Fransa, , miştir, Resmi mahafil bu mülâkat hak- kında birşey söylemiyor, Gazetelerin beyanına göre Franko hükümeti İn- giltere ve Fransanın tavassut tekli- fini kabul etmemeğe karar vermiştir. Burges 12 — General Frankonun B. Hitlere gönderdiği mektubun met- mn. neşredilmemiştir. Mektupta Fran- ko hükümetinin İngiliz - Fransız blo- kuna karşı olan vaziyetinin izah edil- diği tahmin olunuyor. Valansiyanın bombardımanı Valansiya 12 (A.A) — Dün akşam beşinci defa olmak üzere bir tayyare filosu liman mıntakasını bombardı- man etmiştir. Sabahki bombardıman esnasında 45 ev yıkılmıştır. Sekiz kişi ölmüş ve 25 kişi yaralanmıştır. Paris 12 (A.A.) — Nasyonalist tay- yareler bugün saat 10,30 dean 11,308 kadar Madridin mühim stratejik nok» talarını bombardıman etmişlerdir. 15 bin mülteci Frankist İspanyaya gönderildi Paris 12 A.A) — Dahiliye Nezare- tinin bir tebliğine göre, İspanyol mül- tecilerinden olan ön beş bin kişi ta- lebleri üzerine «Frankist İspanyaya» sevkedilmişlerdir, Franko hükümetine yardım etmeğe hazır bulunuyorlar Bunun için yalnız kendisinden samimi bir bıtaraflık istiyorlar Londru 12 Pazar gazeti gazet- | değü takal Jeri Ispanya muharebelerinin yakın- da biteceğinde şüphe etmemektedir. ler, Franko hükümetinin derhal Fran- sa ve Büyük Britanya tarafından ta“ mınacâğına muhakkak nazarile bakı!- maktadır. Sunday Times gazetesi, İngiltere hükümetinin bu tanıma keyfiyetini hiç bir şarta talik etmiyeceği kana- atindedir. Ayni gazeteye nazaran Fransa hükümeti salı günkü Kabine içtimsında bu tanıma kararını vere- cek, İngilizlerin kararı ise çarşemba günkü Kabine içtimamı müteakib | “ilân olunacaktır. Bundan sonra Sun- | düğü takdirde, Fransa ile İngiltere- nin Minork adası için tatbik edilmiş olan tarzı halli, Madrid hakkında da, kullanmağa #made olduklarını Söy- Jüyor ve diyor ki: Fransa ve İngiltere İspanyayâ büyük hizmetler ve yardımlar yapabilirler ve ! yapmaya hazırdırlar, Buna mukabil bekledikleri ise samimi bir bitaraflık- tan ibarettir. İtalyan gazetelerinin hiddeti Roma 12 — İtalyan gazeteleri, Fransanın ve ngilterenin Frankoya karşı tuttukları yeni politika müna- sebetle tenkidkâr makaleler neşrine “devam ediyorlar. Bu gazeteler İngil- | tere ve Fransanin Franko hükümetile «Frankö hükümetini tanıma key- | flyeti katiyet kesbettikten sonra sis yasi ve iktisadi sahalarda iş birliği ! esaslarını kurabimek için yol açıl- | mış olacaktır. Fransanın arzusu, İm- zasi Antikomintemn paktının altına konmuş bir İspanya değil, dost ve bi- | taraf İspanya görmektir, Bu ciheti temin hususunda pek çok müşkilâta uğrıyacağında şüphe yoktur.» Observer gazelesi, bir fırsat görül- Talihliler Tayyar piyangosunun son çekilişinde kazananlar Tayyare piyangosunun son çekili- şinde kazananlardan bir kısmı şun- Jardır: 50 bin lira kazananlar: Zeytinbur. nu talim taburunda teğmen Talât, Ödemişle Mustafa Keçeci, Silvanda Salâhaddin mahallesinde müteahhid İsa ve ortağı tüccar Abdullah. 15 bin lira kazananlar: Kasımpaşa Camiikebir 9 numarada Salih, Öde- mişte Muharrem 12 bin Mra kazanan; Konyada ter- zi kalfası İbrahim. 10 bin lira kazanan Solaksinan Tophanelioğlu sokak 14 numarada Kâmil, yakınlık peyda etmesi ihtimalinden kuşkulanıyorlar, Virginia Gayda, Vaçe d'İtalia ge zetesinde yazdığı makalede diyor ki: «Fransa ve-İngiltere başka suretle harekete imkân olmadığından Fran- konun zaferni kabul ettiler. Fakat şimdi bu zaferi baltalamağa çalışıyor- | Jar. Franko hükümeti erkânına mut- lak itimadımız vardır. Maamafih bu zevalın Fransa ve ngiltereye karşı ih- tiyatlı davranmalarını tavsiye ederiz.» Cebelüttarık a .. umumi valisi Dün Nevcastle kruvazörile Fasa hareket etti Cebelütta, 12 (A.A.) — Cebelüt- tarık umumi valisi sir Edmund İbnsi- de malyetile birlikte Nevcastle kruva- zörile Fasg hareket etmiştir. Kruva- zöre Glasgov kruvazörile iki denizaltı relakat etmektedir. Ziyaret resmi ma- hiyettedir. Harbiye Galatasarayı 6-4 yendi Ankara 12 — Lig maçlarına bugün de devam edildi. Ankâragücü ile Genç. erbirliği karşılaştılar. Ankaragücü 4-2 gülib geldi. Harbiye Galatasaray maçi ise 6-4 Harbiyenin lehine netice- lendi. Ankaraya gidiyor Ankarada meşgul olacağı başlıca meseleler Vali ve belediye reisi doktor Lütfi Kırdar, yarın, olmadığı takdirde | öbürgün Ankaraya gidecektir. Vali- nin bu seferki Ankara seyahatine ehemmiyet verilmektedir. Haber aldığımıza göre doktor Lütfi Kirdar, Ankarada, Dolmabahçede ya- pıilacak stadyom için istimlâk edile- cek İstabili âmire binalarile Dolma- bahçe gazhanesinden bir kısmının , arsasına tiyatro, şehir ga- zinosu, sergi binası ve sair tesisat ya- İ pılacak olan şimdiki Taksim satâyo- munun bulunduğu Taksim kışlası ile | müştemilâtının belediyece istimlâki | cak yolların açılması için belediye. nin muhtaç olduğu mali yardımı te- min etmek üzere hükümet nezdinde teşebbüslerde bulunacaktır. Belediye reisimizin bu seyahati üç dört gün sürecektir. Maraşın kurtuluş günü Dün Maraş donandı, şehirde merasim yapıldı Maraş 12 AA) — Bugün şafakla | başlıyan kurtuluş bayramı misli. gö- | rTülmemiş bir şeklide kutlanmıştır. | Merasim öğleye kadar Cümhuriyet ala-| nında devam ve ondan sonra Şehit- | diğe geçilerek aziz ölülerin hatırları anılmıştır. 19 yıl önce aziz yurtları için varını yoğunu feda eden kahra- man Maraşlılar Büyük Şeflerinin aziz | ruhunu beş dakika sükütla anmışlar ve Cümhuriyetin nurlu yolunda yü- | rüyerek yurtlarını daima yükseltmeğe and içmişlerdir. Şehir hâlâ baştan başa sevinç içindedir. İstanbuldaki merasim Maraşın kurtuluş günü münasebeti-| Je'dün akşam Beyoğlu Halkevinde bir toplantı yapılmıştır. Toplantıda ha- rarelli nutuklar söylenmiş, bu güzel gün kutlanmıştır... | ve bilhassa Gazi köprüsüne ulaşa- İ İ İzmitte esrarengiz bir cinayet oldu İzmit (Akşam) — Burada De. baghane mahallesinde İmam Reşid denilen birinin evinde bir cinayet iş- lenmiştir. Bu evde 20 yaşında Mus- tafa, 18 yaşında karısı Fatma ve 15 yaşında Neşet oturmaktadır. Evvelki gece, evin içindeki gayri tabil gürültüleri anlamak üzere ahı- ra inen, Reşidin küçük oğlu on beş yaşlarındaki Neşet, meçhul bir elin attığı tabanca kurşunile öldürül müştür. Vaka tahkikalına müddelumumi B. Halil Hamdi el koymuş olup hadi- senin esrar perdesi çözülmeğe uğra- şülmaktadır. General Weygand Berutta Berut 12 (A.A.) — Fransız generali Weygand bu sabah hususi bir ziyaret maksadile e buraya gelmiştir. Son n dakika Balkan, antantı konseyinin içtimaı Konsey, bu içtimada hangi meseleleri müzakere ede edecek? Bükreş 13 — — Balkan ş antantı kop- seyinin burada yapacağı içtima ruz. namesinde zannedildiğine göre 7 mad de vardır. Bu maddelerden bazıları şunlardır: i — Balkan paktırın tem- didi, 2 — Balkan antantına dahil memleketlerin kendi komşuları ve bil. hassa Macaristanla münasebetleri, 3 — Reviziyonist Bulgar propaganda. sının ortaya attığı meselelerin tedki- ki, 4 — Balkan antanfı, memleketle. rinin nasyonalist İspanyaya karşı ta- kip edecekler! hattı hareketin müşte. reken tesbiti, bu sabah Berlinden geldi B. Numan, Avrupada siyasi vaziyetin bilinen şekilde devam ettiğini söylüyor Almanya ile yüz elli milyon mark- luk kredi o mukavelesini imzalamak Üzere bir müddet evvel Berline git- miş olan Hariciye Vekâleti umumi kâtibi B. Numan Menemencioğlu bu sabah sâat yediyi kırk geçe ekspresle memleketimize dönmüştür. gelen | Hastalığı dolayısile kendisine Ber- | linde bir de ameliyat yapılmış olan B. Numan Menemencioğlunu ailesi efradı karşılamış ve sıhhatinin iyi ol- duğunu söyledikten sonra muharris rimizin suallerine cevablar vermiştir. B. Numan Menemencioğlu; edilen Türk - Alman kredi anlaşma- sının İki hükümetin ticari münase- betleri üzerine ne gibi tesirler yapa- cağı hakkındaki suale: Türk imza | | — Bu anlaşma; iki devlet grasın- daki ticari münasebatın umumi kal- kınması ve askeri malzeme üzerine yapılan bir anlaşmadır. Bu krediden bilhassa malzeme üzerinde istifade , cevabını vermiştir, iye Vekâleti umumi kâtibi; müharririmizin; başka devletlerle yeni anlaşma müzakerelerine girişilip gi- rişilmiveceği hakkındaki sualine de: — Bu hususta şimdiki halde hiç bir malümatım yoktur!... demiş; Ayru- pada siyasi havanın ması olduğu hakkındaki bir fikir istimzacına da Avrupanın siyasi havası hepi- mizce malüm olan şekilde gidiyor!... mütalâasında bulunmuştur. B. Numanın bu akşamki ekspres- le Ankaraya dönmesi muhtemeldir. Italyan münasebatı dürüst ve samimi bir cereyan takip ediyor Son neşriyat münasebetile Ulus'un bir mütalaâsı Ankara 13 — Ulus refikimiz, İtal. yanın Türk topraklarında gözü oldu- ğuna dâir neşredilen harita etrafın. İ da yapılan neşriyat münasebetile «Ha- ) fif neşriyat serlevhası altında yazdı- ğı bir fıkrada diyor ki: «Dün Ankara'ya gelen İstanbul ga- zetelerinin ikisinde, bir dost devlete karşı hiç de yerinde olmıyan neşriyat gördük. Herhangi bir yabancı gazete- nin dercettiği bir harita, bu iki gaze- te tarafından heyecanlı haber vesile- si haline sokulmuştur. İtalya ile Tür- kiye arasındaki dostluk münasebetle. rinin dürüst ve samimi cereyanını, bahsettiğimiz yazıları yazmış olanlar | | İ i nasıl bilmezlikten gelmişlerdir, hayret | ediyoruz, Dış politika işlerinde her za- man yanlış şaylalar, veya tahrikler, yahut sadece sansasyon uyandırmak isteyenler, türlü türlü neşriyat yapa- bilirler. Memleket gazetecisinin bir vazifesi varsa, o, böyle neşriyata âlet Izmirde seçim hazırlığı bitti Bu devrede bir mebus fazla çıkacak İzmir (Akşam) — İzmirde mebus seçimi hazırlıkları (o tamamlanmış, müntehib esas defterleri her yerde asılmıştır, Vilâyet idare heyeti, me- bus seçimi teftiş heyetile müştereken yaptığı toplantıda İzmir intihab dai- resinin nüfusunun artmış olduğunu nazarı dikkâte almiş, bu devrede İz mirden 14 mebus çıkarılması muva- fık olacağını kararlaştırmıştır, Buna dair hazırlanan mazbata Dahiliye Vekâletine gönderilmiştir. Şimdiye kadar İzmir intihab dairesinden 1$ mebus çıkmakta idi. Kazalardan da | gelen mazbalalar tedkik edilmiş, bundan evvel İzmir intihab dairesi- nin 482000 küsür olan nüfusunun 63000 | fazlasile 545992 ye çıktığı anlaşılmış- tır, Bu miktar, dairenin asıl sekene- sini göstermektedir. Yabancılar ve in- tihab hakkımı haiz olmıyanlar, bu mik. eş sis Bu sabah, Boğaziçini keşif bir sis kaplamıştır. Bu yüzden Boğazdan İs- tanbula inecek ilk vapur postaları bir | saat kadar yapılamamıştır. Bir kulübe gece yandı Halıcoğlunda Kumbaracı yokuşun. da yıkıcı Ömere aid bir kulübeden dün gece yarısı ateş çıkmış ve kulü- be tamamen yandıktan sonra itfaiye tarafından söndürülmüştür. Polis, ateşin nasi çıktığım tahkik etmek- tedir, d olmak değil, fakat Türkiyenin beynel- milel münasebetlerinin kendisince malâm olmak lâzımgelen hâkikatleri- ne göre müteyakkız bulunmaktır. Ya. rın öbür gün bilerek ve ustaca yapılar tahrikler de olabilir. Bütün ihtimal lere karşı, gazetecilerimizin akıl sağ- ğına ve yüksek memleket menfaati inzibatı İle hareket eder dikkatlerine itimadı haksız çıkarmak doğru mu. dur? Gördüğümüz neşriyatta bir kasıt olmadığını biliyoruz. Fakat dış poli- tika dâvaları, hele bize de taallüku ölürsâ, bunları heyecan neşriyatının vesilesi yapmaktan daima içtinap et- meliyiz. Rahat olan ve beynelmilel müna- sebetler nizamı herkesin gıpta edec ği kadar yerinde ve istikrarlı olan Tür. kiyenin sakin havasını bulandırmak- ta da ne mâna, ne menfaat vardır?« B. Roosevelt'i Avrupaya davet Üç memleket müracaat etmiş, fakat gelmesi i muhtemel değil Paris 12 (A,A.) — Üç memleketin Vaşingtondaki “sefirlerinin Amerika Cümhurreisi B. Roosevelti Avrupaya davet etmiş olduklarmı Daily Mail'in Pariste çıkan nüshası yazmakladır. Bu iskandilleri müteakip Relsicü- hurun riyaseti esnasında memleket haricinde bir seyahat icrasına vakti olmadığı ifade edilmiştir. Bu gazete siyasi mahalilin «riyase- ti esnasında» sözüne ehemmiyetle işa» ret etmekte olduklarını ilâve ediyor. Nevyorkta tahmin edildiğine göre İngiltere kraj ve kraliçesi, Amerikada- ki misafirlikleri esnasında B. Roose- velt ile refikasını Avrupaya davet ede ceklerdir. «Daly Mail» diyor ki: «Bir harbe sebebiyet verebilecek her hangi bir buhran vukuu takdirin. de umumi bir konferans içtimaa çağı- rılırsa B. Rooseveltin Avrupaya git- mekte tereddüt etmiyeceği malüm bir keytiyettir. Yunan Başvekili çarşamba günü Bükreşe hareket ediyor Atina 12 (A.A.) — «Atina ajansı bil- diriyoru Balkan Antantı daimi konse- yi 20 şubatta Bükreşte mesaisine baş- lıyacağı için, Başvekil B. Metaksas, bayan Metaksas ve Yunan heyetile birlikte, çarşamba akşamı trenle hâ- reket edecek ve perşembe günü Selâ- nikte Üniversite binalarının açılış me- - | rasiminde hazır bulunacaktır.