6 Ocak 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

Adananın kurtuluş günü Dün Alayköşkünde büyük bir toplantı yapıldı Kurtuluş savaşında Adananın kahramanlıkları - Dinamit kapsülünü fitile dişlerile iliştirenler , Dün baştanbaşa bir kahramanlık destanı olan Adana, Toros ve havali- sinin kurtuluşunun on yedinci yıldö- nümü idi, Bu münasebetle İstanbulda» ki Toroslu gençler ağabeylerinin, baba“ larının, hattâ analarının kazandıkla- ri büyük kurtuluş gününün on yedin- ci yl dönümünü Alayköşkünde bü- yük merasimle kutladılar, Alayköşkü daha merasimden çok evvel hıncahınç dolmuştu. Adanalı gençler davetlilerin yakalarına kır- mızı kurdelâlarla kozaları içinde Ada- na pamuğundan rozetler İliştiriyor- lardı, Evvelâ ayakta hep birden ööyle- ven İstiklâl marşı ile merasime baş- lanıldı. İlk sözü Naci Koray aldı. Naci Koray sözlerinin başlangıcın- da Alalürk ve istiklâl şehidleri için bir dakika süküt edilmesini diledi, Ayaktaki bu hürmet sükütundan sonra Naci Koray sözlerine devam et- ti «Adanada Atatürkün heykelinin kaidesine Mustafa Kemalin cenub seyahatinde irad ettiği nutkundan şu satırlar nakşedilmiştir: «Bende bu vakayiln ilk hissi teşeb- büsü bu güzel şehirde bu güzel Ada- nada doğmuştur.» Daha ilk adımda Atama vatanın | kurtuluş fikrini ilham eden o topra- | ğın çocuğu olan ben O toprakların gençliği adına şunları söylemek İs- terim: Atamızın ufulü biz Türkler için öl- çülmez bir kayıpdır. Bu sonsuz acı ve eşsiz kayıbımızın tesellisini, başi- mızda onun silâh arkadaşı, oinklâp | yoldaşı İsmet İnönünü görmekle bu- Tuyoruz. Biz Cümburiyet ve inkılâbın azad kabul etmez bekçileriyiz. İçimiz- deki Mustafa Kemalin onun ©şsiz eserlerini nesilden nesile, en kıymet- W emanet olarak devredceğiz.» Bundan sonra söz alân Buhadır | Alkım «Kurtuluş savaşında Adana mvzulu konferansını verdi. Bu konferans değil, bir kahraman- | lık destanı idi, Bahadır Alkım İkinci Kavaklıhan muharebesinden sonra bir düşman taburile kumandanının nasıl esir edildiğini bu vakada rolü olan kahramanların ağzından şöyle anlattı: «Biz düşmanı çevirdiğimiz zaman akşam olmuş, ortalık kararmağa baş- lamıştı, Artık hiç bir tarafa gidemi- Dünkü toplantıda bulunanlardan bir kısmı yeceklerine ve nefislerini müdafaadan | âciz bir vaziyete düştüklerine kanaat getiren düşman tarafından Türkçe bir ses işittik. Dikkatle kulak vererek dinledik. Türkçe olarak bağıran bu ses; Kumandanımız teslim olacak... Kumandanınızla görüşmek istiyor!... diyordu. Bu sesi duyduktan, maksadlarını anladıktan sonra ateşi kesdik, Düş- man taburunu ve kumandanını esir aldık.» Arkadaşlar, tarih Türk köylüsünün fazilet ve insaniyetperverliğini bu harbde de kaydetti. Bir kaç dakika ev- vel kendisine kurşun atan düşmanının perişan vaziyele düştüğünü gören köylü kadınları esir kumandanla ar- kadaşlarını su başına götürmüşler ve onlara bulgur pilâvı ile ayran ikram etmişlerdir.» Tarih türk kadınının hakramanlı- ğını bu barbde de kaydetti. Hasan | ağanın eşi Hatice hatun isminde bir kadın huruç hareketi yapan düşma- na rasgelmişti. Düşman Hatice Ha- tunun kendilerine kılavuzluk yapma» İ sını istiyordu. Hatice Hatun düşma- na yanlış kılavuzluk yaparak onlan pek sarp olan «Karboğazı, na tıkmış ve sonra koşarak bizimkileri bundan haberdar etmiştir. Hatice Hatun o zamanlar Durakköyünde Derviş ve Emin ağaların milli kuvvetlerinde ça- Uuşıyordu. Türk tarihinde ve İstiklâl savaşında böyle binlerce Hatice Ha- tunlar vardır.» Genç hatip sözlerini şöyle bitirdi; «İkinci Kavaklıhan harbinin üçün- cü gecesi idi. 21 mayıs 1920... Düş- manın ilerlemesine mani olmak için | köprüler dinamitleniyordu. Ortalık zifiri karanlık, Bizimkilerden bir müf- reze «Körlüs köyünün ilerisindeki İ köprü başına geldi. : Hayvanlardan | fitll, kapsül, dinamitler indiriliyordu. Bu işi idare eden Cemal efedir. Fitili kapsüle rapdetmek için kıskaç yoktu. Buna benzer âlet te bulunamadı. Hundan ötesini bizzat Cemal efenin hatıratından takip edelim; «Bu işi dişlerimle yapmağa karar verdim, İçerisine fitil sokulmuş olan | kapsülü ağzıma, dişlerimin arasına götürdüm. Arkadaşım Dubaracı Meh- med: — Aman efem... kapsül ağanda ! patlarsa kafanı parçalar, diğer kap- sülleri de ateşler, dinamitler patlar, hepimiz uçarız.» dedi, Tehlikeyi ben de müdriktim, Fakat yapılacak baş- ka çare yoktu.» İşte arkadaşlar İstiklâl harbi, kap- sülü fitile dişlerile iliştiren Cemal efe lerle, milletin maküs talihini İnönle- rinde yenen İnönülerle, tek başına dünyaya karşı koyan Atatürkle başa- yıldı. Türk milletinden Cemal efelere, İnönülere ve Atatürke ebedi şükran...» Bundan sonra Kemal Göçen Toros kurtuluşu hakkındaki ihtisaslarını anlattı, Adanaya âld şiirler okundu. Ve güzel bir konser verildi. Diyarbakıra yerleştirilecek göçmenler! Tosyodan bir mütehassis getirilmesi kararlaştırıldı Diyarbakır (Akşam) Birinci umumi'müfettişlik bölgesinde vilâ- yetimiz iskân sahalarında yerleştiril- mek üzere pek yakında Bulgaristan- dan şehrimize göçmen kafileleri ge- leceği haber alınntışlır. Bunun için skân dairesi şimdiden şehrimizdeki isafirhanelerle göçmenlerin muvak- *en yerleştirilecekleri köylerde ter- "at almaktadır. 945 senesinde arka- “alinacak olan bu göçmenlerin on kişi olacağı ve bunlar için de iki üz göçmen evi yapılacağı BÖY yiyor, Gen yü gelip yeni kurulan göç- men ivlerinde iskân edilen göçmen vatandaarmızm istihsalâtının art- fırılmasiye, refahlarının bir kat da- ha teminiyotunda tohumlukları, bir senelik iaşleri birer çift öküzleri ve İ siraat âletile kışlık oyakacakları dağıtılmıştır. , Gazoz sişderini çalarken Toma ismindebir gazoz arabacısı, İstiklâl caddesini bir gazinoya ga- 1oz vermekte iken. sabıkallardan Su- ad isminde biri, abadan bir kasa boş şişeyi aşınıp kaçirken yakalar» miştir, gi AŞ Anadoluda kar Boluda köy ve kazalarla münakalât kesildi Amasya 5 (A.A) — İki gün devam eden şiddetli fırtınadan sonra bu ge- | ce kâr yağmağa başlamıştır. Kar fa- sıla vermeden yağmaktadır. Her ta- raf karla örtülmüştür. Bolu 5 (A A.) — Kar dindi. Soğuk şiddetlidir. Köy ve kazalar arasında münakalât yapılamıyor. Dündenberi kırk amele hükümet ile Çarşı arasın- daki yolu açmaktadır. Fırtına telleri bozduğundan münakalât ve İstan- bulla da muhabere yapılanıyor. Taraklıda kış Taraklı (Hususi) — Taraklıya yıl- başile birlikte gelen ve şiddetli şimal rüzgârlarile karışık yağan kardüz yerlerde 50 santim irtifandadır, Kar yığınları çok yerlerde 2 metreyi bul muştur. Kar, 24 saat geceli gündüzlü fasılasız yağmıştır, Gülpazarı, köyünün ve Geyve yol- ları tamamen kapanmış ve kamyon- lar yollarda kalmıştır. Geyve . Tarak- İn telgraf hattı, hat bakımcıları tara- fından yanlarına aldıkları ameleler ile 13 saat sonra açılabilmiştir. Hat- tın açılması için giden hat bakıcıla- rile ameleler hâlen dönememişlerdir. | l Diyarbakırda pirinç ziraati Vilâyet dahilinde şimdiden tertibat alındı Diyarbakır (Akşam) — öğretilmesi maksadile o vilâyetimizce 'Tosyadan ekim mütehassısı getiril- mesi kararlaştırılmış ve keyfiyet Tos- ya kaymakamlığına yazılmıştır. Çek tik ekimi mevsiminin yaklaşması do- layıslle mütehassısın bu aylar içinde gelmesi çok muhtemeldir. Bundan başka, vilâyetin umumi çeltik ziraa- ti üzerinde fenni incelemelerde bu- lanmak ve çeltik ziraalinin ıslahı çarelerini mahallinde tesbit etmek üzere Ziraat Vekâleti tarafından Di- yarbakıra bir mütehassıs gönderile- ceği de haber alınmıştır. Gerek An- karadan ve gerekse Tosyadan gele- İ cek olan ekim mütehassıslarının gös- terdiği yolda pirinç ekildiği takdirde Diyarbakır pirinçlerinin piyasada da- ha fazla rağbet göreceği uumulmak- .... su kapları buz tutmuştur. Her taraf karla mestur olduğundan bu ayazın mezruata ziyan yapamıya- Ayaza çeken havanın şiddetinden | cağını tecrübeli rençberler söylemek- odunu bol kasabamızda sobalı evler- İ tedir, Diyarba- | kırda yetişen Karacadağ birinçlerinin ıslahı ve çeltikçilere tava usulünün Izmir mektupları Yılbaşı piyangosunda kazanan İzmirliler Kendisine 500 bin lira düşen tesviyeciye, saadeti yavaş yavaş İMAN İzmir (Akşam) — Yubaşı Tayyare | piyangosu İzmirde de bir çok kimse- | leri zengin etmiştir. 500,000 Hralık büyük ikramiye Devlet Demiryolları atelyesinde tesviyeci B. Balihe, Ah- med, Ferhad, Mustafa ve İzzet adia- | rında dört askere isabet etmiştir. Bi- letlerin derecesi itibarile B, Salih ger yüz lira alacaklardır. 150,000 lira Antalyalı B. Ahmed adında bir işçi- ye, 100,000 lira Kemeraltı caddesinde, köfteci B. Hikmete, 200,000 Jira İzmir, İnhisarlar baş müdürlüğünde 20 me- mura, 70,000 lira Güzelyalıda Hâki- miyeti Miliye okulu üçüncü sınıf ta- lebesine, 60,000 lira, B. Rafael Bono- | ya, 50,000 lira da Amerikan tütün kumpanyasında B. İsmalle, 30,000 H- ra Tepecikte B. Hasan ve eşi Bn. Âfe- te, 20,000 lira Kemeraltı caddesinde Ekmekçibaşı lokantasında garson B. Sabriye düşmüştür. 500,000 lira isabet eden tesviyeci B. Salih, Karşıyakada oturmaktadır. Bundan evvel inşa etmeğe başladığı üç odalı evi, parası kâfi gelmediğin- den yarıda kalmıştı. Gece piyongo keşidesini radyoda takib eden bir ba- yi, sattığı biletlerden 500,000 lirayı kazanan numaranın, tesviyeci B. Sa- hhte bulunduğunu anlayınca bir | otomobille Karşıyakaya geçmiş, yeni ydın zenginini evinde aramışsa da | bulamamıştır. Salihin - Karşıyakada- ki kahvelerden birinde olduğunu öğ- renince hemen kahviye gitmiş, ken- disini, arkadaşlarile kâğıd oynarken bulmuştur, Aralarında şu muhavere geçmiştir: — B. Salih! Sizdeki piyango bile- tini görebilir miyim? 25,000 lira, askerler de on İki bin be- 500 bin lira kaza- nan B. Salih 150 bin lira kaza- nan B. Ahmed — Buyurun. sakın bir şey isabet etmesin? — Galiba 2,500 lira düşmüş. Bayi, ona zengin olduğunu birden- bire söylememiştir. Çünkü bu yüz den bazı kimselerin ansızın delirdik- lerini duymuştur. B. Salih, 2,500 lira kazandığını öğ- renince büyük bir sevince düşmüş — Oh yarabbi... Sana hamdolsun. Yarıda kalan evimi tamamlıyacağım. demiş, bayi bu defa; — Galiba 5,000 lira kazandınız. de- miş, B. Salihin sükünetle hareket et- tiğini görünce de: — Azizim. Sana düşen para tam 25,000 liradır. İftihar et, zengin ok dun... demiştir. Bunun üzerine B, Salih, bir çocuk gibi yerinden fırla- miş, fevkalâde sevinmiş, onun bu ba» linden korkan arkadaşları: — Dur, ne oluyorsun? Biraz su iç, aklını başına topla! demişlerdir. B. Salih, büyük bir sevinç içinde arka- daşlarına kahve, çay ısmarlamışlar, Manisa Halkevi iyi çalışıyor Şimdiye kadar birçok sahalarda faydalı işler görüldü Manisa (Akşam) — Manisa Hal- kevi faydalı. çalışmalarile bütün vi- lâyet halkını etrafına toplayabilmiş- tir. Kendisile görüştüğüm Halkevi başkanı B. Azmi Anakın yapılan çâ- nışmalar etrafında Şu izahatı verdi: — Bu yıl evvelce tertip ettiğimiz bir program dahilinde çalıştık. Şim- diye kadar Evimizde muhtelif mev- zular etrafında 45 e yakın konferans verildi. Bu konferanslar hoparlörler- le bütün Manisalılara binletiidi. Ay- reca hoparlölerie her akşam günlük | havadisler verdiğimiz gibi Ankara neşriyatını da veriyoruz. Temsil kursu muntazaman çalışi- yor. Geçenlerde «Galb aranıyor» pi- yesini temsil eden gençlerden Kerim, Muammer, Nadir, Ziya, Firdevs çok muvaffak olmuşlar ve halk tarefın- dan alkışlanmış! lerinde sıhhi muayeneler tadır. Halk çok istifade ediyor, yene edilenlere ilâçları da parasız ve- Manisa Halkevinde keman dersi alanlardan bir kısmı rilmektedir. Evimizin tarih ve sosyal yardım kolları köy gezilerine devam ediyorlar, Köylünün derdlerini din Miyor, muhtelif mevzular etrafında irşadlarda bulunuyorlar. Evimizin şimdiye kadar açtığı ser giler çok rağbet görmüştür. Fakir te- lebelere de kitap ve nakdi yardımda bulunduk. Spor kolu da faal bir ve ziyettedir. Müzik kolu tarafından şimdiye ka- dar bir çok yurttaşlara keman ders leri verilmiş ve ekserisi öğrenmişler» dir. Ayrıca mandolin dersleri de ve- rilmektedir. İzmirde evlenenler artıyor İzmir (Akşam) — İzmirde evlenen- ler artmaktadır, Tutulan istatistiğe göre 988 yılında İzmir Belediyesi ev- lenme dairesinde 1410 çift, Karşıya- eylenme dairesinde 188 evlenmiştir. Geçen sene İzmir Belediyesinde 1193, Karşıyaka Bele» diyesinde 141 çift evlenmişti. çift