27 Kasım 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

AKŞAMDAN AKŞAMA Fikir ve tahassüs modasındaki değişiklik Uzun seyahat yapan İnsanlar, ik- limlerin nasıl değiştiğine hayranlıkla şahid olurlar: Bir buz deryası içinde koşan tren ertesi sabah bir bahara girer, İndiği. niz vakit yaz ortasındasınız. Kürkle- rinizi, yünlülerinizi bavula (koyar, ketenlerinizi çıkarırsınız... «Zaman içre» de ayni şekilde seya- hatler oluyor. Bunu ben bizzat kendi yaşadığım devirlerde tecrübe ettim: po Mütareke devrinde Nedimi okuyor, beğeniyorduk. İçtimayiatçılar, bunu Mahvoldu... Mil. let artık işi hayalen avunmağa vur. du... Nedim asırlarca ikinci plânda kalmışken birdenbire yeniden moda haline geldi... Zira şiirleri, afyon | tesiri yapıyor... Donarak ölen bir ada- | mın kendini sıcak bir cennette hisset. | mesi kabilinden, o cemiyet, kendini | onunla oyalıyo: Derken, yeni bir devreye girdik; İn- kılâplar oluyor, eskiler yıkılıyordu. Bir çok dimağlarda şöyle bir şüphe vardı; — Acaba yıkılanlardan daha iyisi yapılabilecek mi? minönü meydanının bugünkü ha- li gibi karmakarışık intiba veren bir manzara ortasında bulunuyorduk. Bu yıkılma neticesi o daha iyi olacağ pek çok kimse inanamıyordu. Gönül- lerde bir reybilik yaşıyordu. Yarı nük- istihza karışık yazıların o sı- moda oluşumun sebebini bun-| da aramalı... | Diğer taraftan da | «— Adam sen de... Kabil mi?...» di- yenler zümresi, tamamile afaki kıra- at arıyorlardı. Müşahedemde yanılmıyorsam şu son zamanlarda da yepyeni bir haleti ruhiye değişi içindeyiz. Matbun- tin halini olsun, kari üzerinde iyi te sir bırakan yazıları olsun tedkik ede seniz, sanırım beni tasdik edeceksin Zihinlerde âdetâ bir nevi romantizm. büküm sürmeğe başladı: «Yaptık? Daha iyisini yaparız! - Yapabiliriz!» edebiyati ki, cidden canla başla faa- liyette... Bu, verilen bir direktif t rile değildir. Her muharrir kendiliğin. | den hissederek öyle yazıyor. Hattâ, garip bir tevarüd diyeceğim, beş alta | meslekdaşım birden ayni günde «İş başına!» kumandasını ayni edebi üs- | lübla verdi. En enteresanı da bu ton- daki mevzuların daha büyük rağbetle okundukları! Bir inanma havası, bir güvenme ha- vası, bir nikbinlik, bir nefse itimad | havası, Devrin sesi bu... Ve bu ses, eibetle o eski safhaların bedbin halile kı edilirse, kolayca izah olunur: Bam- başka bir manevi iklim içine girdik... Millet yapılanı gördü. Bu yapılan, kendi yaptığıdır. Kendine inanıyor. Yapabildiğine olduğu gibi, daha ya- pabileceğine de kani... Hava cereyanları gibi, elbise moda- ları gil x kış gibi, fikir ve tahas- süs de değişiyor. Evvelce en derin bedbinlikti; deşken reybilik oldu, şimdi romantik bir nik- binlik... (Kİ, en hayırlısı, en mükem. meli bu...) Uzun sürmesini, çok yaşamasını di- bir İ (VA - Nü) ünkü kazalar Kadıköyde oturan bayan Ayşe, tramvaydan inerken birdenbire fena» laşarak düşmüş, muhtelif yerlerinden yaralandığı cihetle Nümune hastane- sine yatırılmıştır. asımpaşada oturan on iki yaşında Semsâver ismindeki kızcağız da 40 kakta oynarken düşmüş, yaralandı- ğı cihetle Şişli Çocuk hastanesine yâ lardan başka Sarıyerde Orta- ç turan bir ailenin üç n- daki çocuğu Yalçın, evde kimse yok- ken beş metre yükseklikteki bir pen- n düşerek ağır surette yaralar- Otomobille tramvay çarpıştı Şotör Yusufun idaresindeki otomo- bii ile vatman Osmanın idaresindeki İramvay arabası Beyoğlunda Cüm- huriyet caddesinde çarpışmışlar, oto- mobil ha ranuşlı İ ra Avrupaya gemi sipariş edi! İ sına m Göçmen nakli Iki vapur Köstence ve Varnaya gitti Romanya ve Bulgaristandan göç- men nakline devam edilmektedir. İki vapur, beşinci seferlerini yapmak Üze- Te, Köstence ve Varnaya gitmişlerdir, Bu sene Romanya ve Bulgaristandan 12000 kadar göçmen getirilmiştir. Bunların bir kısmı 'Trakyaya, bazıla- rı da Anadoluda iskân edilmektedir- ler, İki vapur Köstence 3000 kadar göçmen dir. Vapurların bugünlerde Ilmanımı- htemeldir. Havalar mü- said giderse vapurlar göçmen nakline devam edeceklerdir. Bu sene göçmen mıştır. Nakliyat ve Varnadan aktinde beam di şimdiye kadar Tanmasına, alitelerini tes- bit için Türk ve Rumen murahhasla- rı arasındaki MÜZSİ lerin uzaması muştur. Gelecek sene na Haliç tersanesi Yeni tersanenin inşasına aid tedkikler bitmek üzere Denizbankın Haliçte yaptıracağı tersaneye ait tedkikler bitirilmek üze- reğir, Tedkiklerin neticesi bu hafta bir raporla İktisad Vekâletine arze- dilece İnşaata pek yakında baş- lanaca! 'Tersa ne nit tesisatı Avrupaya sipariş edi- lecektir. İnşaatın bir buçuk senede ikmal edileceği tahmin olunmaktadır. Avrupada tirilecek tesisatın yer- lerine konması da zamana mütevak- kıf olduğundan, yeni tersane iki sene sonra bütün tesisatile faaliyete geç- niş bulunacaktı! 1941 senesi bidayetinden yeni tersanede büyük vaj a başlanacaktır. Bu tari itibaren lar inşa- ten son- nİye- cektir. Denizbank, yeni tersane için mütehassıs işçi yetiştirmektedir. Bu işe şimdiden başlanması, tersane fa- aliyete geçtikten sonra eleman sıkıntı- ermiyecekti 'abrika ve Havuzlar idaresinde staj görmekte olan genç işçiler altı ay sonra Avru- paya gideceklerdir. Bir sene Avrupa- da kalacak olan bu gençler mühen- dis muavini olarak Deniz bank fabri- kalarında vazife alacaklardır. Babıâli caddesi Yaya kaldırımlarının inşası- na başlandı Divanyolunda türbe köşesinden Cağaloğluna kadar uzanan caddesinin dünden itibaren yaya kal- dırımlarının inşasına başlanmıştır, Yaya kaldırımlar, yol kenarında bu- lunan ağaçları da içine almaktadır. Yaya kaldırımlar bittiklen sonra yo- lun ortasını teşkil eden asfalt kısmı inşa edilecektir. Bu yol üzerinde bu- lunan ağaçlardan cinsi âdi ve kö- tü olanlar kesilecektir yaramıyan ağaçlar bugünlerde vilâyet orman baş müdürlüğile Belediye fen heyeti ta. rafından tesbit edilecektir. Yolun üzerinde evkafa aid altı bi- nanın mecrası henüz kanalizasyona bağlanmadığı halde İnşanla başi masında Belediye zaruret görmü Artık yolun inşasını tehir edecek baş- r mâni nazarı dikkate alınmı- Halkın rahatını bozan iki sarhoş Koço ve Anderya kişi evvelki gece son derece sarhoş ol- dukları halde, Beyoğlunda umumun «irahatini selbedecek şekilde dolaş- a getirecekler. | | Tramvay ve Tüne Babıâli » Haklı şikâyetler Beyoğlu Havagazı şirketinin düşüncesi doğru değildir Beyoğlunda tanıdığımız matbaacı yazıyor: Bir müddettenberi, sabahları saat onla on. bir arasında hava- gazı cereyanı kesilmekte ve bu gazle işliyen tertip aka İ Gama ae gi bir İrs cevabı ii halde, evvelki gün cereyan saatlerce kesildi. Bu hâdise üzerine yeniden şir- irdiği cihetle, boruyu açamıyacığız. Belediyeden izin « mak için pazartesiye kadar bek! mek b eder.» cevabını verdi, Hav hizmetlere dahil Şirketin bayramt bahane az ederek ana boruda) derhal izale etmemesi doğ. çal dik- ede. nin ve Tramvay ve Tünel şirketlerinin mübayaası Şirket mürahhasları bu hafta içinde Ankaraya gidecekler ve Tünel meselesi pek yakında halledilecektir. Müzakereye esas teşkil edecek Yapor- lar tamamen hazırlanmış ve Nafia Ve- kâletine arzedilmiştir. Şirket murah- hasları bu hafta İ deceklerdir. Satınalma müzake kânu- huevvel bidayetinde Ahkarada başla- nacaklır. Müzakerelerin çok kısa za- manda neticeleneceği ümid edilmek- tedir. Bu şirketler de hükümete geç- tikten sonra birçok yenilikler yapıla- cak, halk için kolaylıklar ihdas edile- cektir. Bu şirketlerin hükümete geç- mesinin bir gün ineselesi haline gel- mesi memur nda büyük bir rae iy Tramvay şirketi İrik şirketinde olduğu gibi, ecnebi ur ve mühendisler vardır, Bun- lardan açılacak münhallere kâmilen Türk elemanlar tayin edilecektir. rketleri yaayn bir umum müdürlük halinde idare edilecek, yahut ta Elektrik işleri ida- resine bağlanarak Elektrik ve Nakli- yat işleri umum müdür! altında işletilecektir. Osmanlı borcu kuponları Osmanlı hükümetinin borçlarına Ait bu seneki kuponların ödenmesine yarından itibaren (başlanacaktır. Ödenme işlerine ait muamelâtı Cüm- huriyet Merkez, Osmanlı ve Doyçe Oryant bankaları yapacaklardır. 'To- diyat dolar üzerinden hesap edilerek “Türk lirazile yapılacaktır, Dört yangın başlangıcı "Taksimde Sıraselvilerde Alman has- tanesinin, Yeşildirekte B Zekiye ait mensucat fabrikasının bacaları tutuş- müş, İtfaiye tarafından derhal söndü- rülmüştür. Cerrahpaşada tümgeneral Ferhad- la, Üsküdarda B. 'niğe ait evlerde de birer yangın başlangıcı olmuş ise de vaktinde yetişen itfaiye Ge Ateşi genişi d Yaramaz çocuk Kaiyoncukulluğunda. bir a bir- kaç çocuk oynamakta iken, bunlar- dan Kenan, Dimitri isminde diğer bir çocuğun fazla bağırmasına kızmış ve yanındaki sustalı çakıyı çekerek Dİ mltriyi iki yerinde yaralamıştır. Po- Us, K:-nı sustalısle birlikte yakar Yeni i vapurlar Ingiliz firma- larına sipariş edilecek Denizbank, , İngiltereden temin edi- Jen 16 müyon sterlinlik krediden em- rine verilen iki milyon sterlinle 1smar- Mıyacağı yeni vapurlar için ecnebi fir- malarile temasa geçmişti. İngiliz fir. malarile yapılan müzakereler müsaid şartlar içinde neticelenmiş gibidir. Yeni vapurları İngiliz firmaları yapa- caktır, Eşya naki nlan altı ş için alınması kararlaşiı- keten belli | olacaktır. Bu şilepler işlemeğe başla- dıktan sonra yolcu vapurlarına hay- ret eşyası alınmıya tar, rattına tahsis edilmek üze- Havuzlar idaresi atelye- arlaştırılan 18 mil ellişer kişilik üç motörün rıda bitirilmek üzeredir, k yakında inşalarına başlanacaktır. 0 ihracatı işle- yaplırılması kararlaştırılan tl üç vapur bu haf- ta sipariş edilecektir. Inşaat işçileri Belediye, esaslı bir talimat- name hazırlamağa başladı Mühendisler kanunu mucibince, bina inşaatı plânını yapmak ve İ şaatın mesuliyetini deruhde etmek mutlaka inşaat mühendisi ve- “| Ş ılmak lâzımdır. Kanunun tatbiki için Belediye fen müdürlüğü tarafından hazırlanan ve şehir meo- lisince kabul edilen bu talimatname- ye göre mimarların, inşaat mühen- dislerinin ve kalfaların vazife ve sü lâhi: 1 tesbit ediimişti Belediye inşaat işleri etrafında bu talimatnameden başka usta ve İşçi- tallmatname hı: başlamıştır > t ler haki lada bir gırlarnı sleklerinde ihtisasları olup olmadıklarının tesbiti için imti- (“ hana tâbi tutulacaklar, ve sıkı bir polis tahkikatından geçirileceklerdir. Bu talimatnamenin tatbiki üzerine polis tahkikatından geçmiyen ve im- tihanda kazanmıyanlar inşaat işle rinde çalışamıyacaklardır, Talimatname inşaat işlerini zap- tü rapt altına ( alacağı için oçok iyi neticeler ceği temin edilmek- tedir. Talimatname şehir meclisinin şubat toplantısında müzakere edile- cektir. Sandal kazası İki yolcu ile sandalcı boğul- mak üzere iken kurtarıldı Hasköyde bekçilik eden Abdullah İle karısı Zeyneb, evvelki gün Unkapa- nında bir hemşerilerine bayramlaş- mak üzere gitmişler, dönüşte de ev- lerine dönmek için Ahmedin sandal na binmişler Sandalcı Ahmed, bu sırada sandal kınından göçen ve yedeğinde iki mavna götüren römor- 'körden istifade ederek kürek çekme- den Hasköye kadar gitmek sevdasına ılmış ve maâvnalardan yınca, sandal, onun arkasından gelen diğer mavnanın önüne düşmüş ve sandal devrilerek batmıştır. dale: ek Niyazi, vaktinde yeti miş ve üç kişiyi boğulmak üzere iken kurtarmıştır. Sandalcı Ahmed hak- İSTANBUL HAYATI Bayram nasıl geçti ? Sabah erkenden eicilerini giyen ço- cuklar sokaklara dökülürler, mantar tabancaları, kestane fişekleri patlatır- lar; bayram böyle başlardı. Atlı karın- caların, kayık salıncaklarının etrafı dolar, süslü talikalar, çıngırdaklı ara. balar geç vakitlere kadar çocuk kafi- lelerini gezdiriler, her tarafta şen kal kahalar duyulur ve, üç gün bayram böyle neşe içinde geçerdi. Bu bayrumda, sabahleyin pencere- den baktım: Tabanca, fişek sesi yok. Caddeden grup grup çocuklar geçiyor. lar. Fakat neşeli kahkahaları duyul- muyor. Mâsum çehrelerinde hâlâ hü- zün çizgileri farkediliyor. Sessizce ko- nuşuyorlar: — O sinemada iyi göremeyiz. Öte. kine gidelim. — Hayır, hayır. Nasıl olsa paramızı maytaba, salıncağa vermiyeceğiz. Pa- ra bitinceye kadar bütün sinemaları dolaşırız, doya, doya hep Onu seyre. deriz. Sokaklarda dolaşıyorum: Salmcak- ların, atlı karmcalarm etrafı bomboş, Köşe başlarında çıngırdaklı arabalar boş bekliyorlur. Nişan atılan, niyet çe- kilen dükkânların önlerinde kimseler yok. İleride, Sinemaların sıralandığı İ caddede mahşeri kalabalık kaynaşıyor. Antreden caddenin ortasına kadar tık. Jım tıklım dolmuş. Herkes biran evvel içeriye girmek için biribirini itiyor. Sesler yükseliyor: — Oğlum, biraz yol ver de geçeyim. Cenaze merasiminde çok hasta Evden çıkıp seyredemedim. Siz na- sıl olsa görmüşsünüzdür. Bırakınız bir defacık da ben göreyim — Onu bir defa, beş defa görmekle doyulur mu teyze? Merasimi gördüm, filmi de iki defa seyrettim ma, do- yamadım ki. Şimdi gene gireceğim, Yarın, öbürgün, bu filimler bitinceye kadar hep onu seyredeceğir. Matine sonunda içeriden çıkanların etrafları sarılıyor: Nasıl, iyi görülüyor mu? Anka. rndaki merasimi de gösteriyorlar mi? Ötekiler yaşlı gözlerini silerek mırıl danıyorlar: İyi gördük amıma, şimdi başka bir sinemaya gidip tekrar göreceğiz. Onun sesini tekrar dinliyeceğiz. İstanbul halkı bu bayramı, sinema- larda en büyük sevgilinin cenaze m& rasimini seyretmekle geçirdi. Cemal Refik Eminönü hanının evkaf taviz bedeli Han sahibi ile belediye arasın- da ihtilâf çıktı Eminönü istimlâk sahasında bulu- nan Eminönü hanının sahibi tarafın dan yirmi senelik evka? taviz bedeli- nin Belediyeye ald olduğu iddiası üzerine Belediyenin mahkemeye mü- racaaf ettiğini yazmıştık, Belediye, istimlâk edilecek binalar yola ve meydana tahvil edileceği için kendisinin istikbalde bu bina- lardan İstifade edemiyeceğini ileri sürmektedir. Belediyenin bu noktal nazarı, Belediye ile evkaf arasındaki munllâk meseleleri halleden hakem heyetinin kararma da uygundur, Evkaf, vaktile arsa ve arazi halin: de bulunduğu halde yola kalbedilen arazi için Belediyeden mukataa ver- gisi istiyordu. Belediye, mukalaa ve icare vergilerinin münhasıran arsa» Jara ald olduğunu ileri sürerek umu- mun menfaatine açılan yollardan Belediyenin hiç bir intifa temin ef- mediğini, bilâkis Belediyenin bu yok. lar ve meydanlar için birçok masrafs Jar ihtiyar ettiğini ileri sürerek evka- fın bu iddiasını redde A, Evkaf, senelerce nokta nazarını müdafaa ett de nihayet hakemi iy ne kararımı vers . Şimdi Belediye, hakemin bu 1 Eminönü hanı sahibinin rdüğü taviz “bedeli etrafın- tir. Belediye,