9 Kasım 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 AKŞAM 9 Teşrinisani 1938 Dün Geceki ve Bu Sahahki Haberler Karabük çelik fabrikala- rının inşaatı bitmek üzere Fabrikanın ilk devresinde Türk elemanlar Ingiliz eksperlerile beraber çalışacaklar Karabük demir ve çelik fabrikala- | diğer memleketlerin en seçme müte- rını kurmakta olan İngiliz Brasser şirketi"direktörlerinden B.-Miles dün şehrimize gelmiştir. Sümerbank ile temaslar yapmak üzere bu akşam An- karaya gidecektir. Pek yakında Şşir- ketin müdürlerinden Dr. Kolkulaf da şehrimize gelerek Ankaraya gide- cek ve her iki direktör müştereken Sümerbank ile teknik müzakerelerde bulunacaklardır. Karabük demir ve çelik fabrikala- rı martta kısmen ve temmuzda da tamamen işlemeye başlayacaktır. Bir numaralı izabe fırını mârtta işlemeye başlayacaktır. Inşası bilmek üzere dir. Dün gelen direktör B. Miles ga zetecilere Ankarada yapacağı temas- lar hakkında şu beyanatta bulunmuş- tur: Karabük demir ve çelik tesisatı kısa bir zaman sonra tâmamen yerli unsurlarla istihsalâtına devam ede- cektir, Biliyorsunuz ki, Karabük fab- rikaları dünyanın en modem demir ve çelik fabrikalarından biri olacak- tar. Bu fabrikalar ayni zamanda Bras- ser kumpanyasının İngiltere, Ameri- ka, Almanya, Hindistan ve birçok .. yen Motörlü trenler Nafia Vekâleti altı tren daha sipariş etti Ankara B (Telefonla) -— Nafla Ve- kâleti demiryollarımızın âz yolcusu olan kısımlarında işletilmek üzere ye- niden altı adet motörlü fren sipariş etmiştir. Bunların üçü 1940 senesi mayısında, diğer üçü de bir sene son- ra teslim edilecektir. Bu trenlerin 12 birinci, 39 ikinci ve 105 üçüncü mevki olmak üzere 156 kişilik oturma yerleri vardır. Süratleri saatte 120 kilometre ola- caktır. İstanbul Halk satidığı müdür: lüğüne B. Sermed tayin edildi Ankara 8 (Telefonla) — İstanbul Halk sandığı bu ayın on beşinde açı. lacaktır. Sandık müdürlüğüne Emlâk ve Eytam bankası eski müdürü ve Halk bankası mürakibi o B. Sermed "tayin edilmiştir. Hapishanenin yıkılması Binanın tarihi değerini tesbit için etrafındaki binaların yıkılması lâzımmış Ankara 8 (Telefonla) — İstanbul hapishanesinin âsarâtikadan olup olmadığının tayini Maarif vekâletine bırakılmıştı. Öğrendiğime göre, ve- kâlet, bugünkü halile hapishanenin âsarıatikadan olup olmadığının tayin edilemiyeceği kanaatindedir. Vekâle- tin mütaleasına göre, hapishanenin tarihi değerini tesbit etmek için et- Ankara 8 — Ankara hukuk fakül- tesi yarın açılacaktır. Profesörler bugün Adliye Vekilinin riyasetinde toplanmışlar ve bu sene sınıfta sü- mesir usulünün fatbik edilmesine karar vermişlerdir. Kalb sektesinden öldü Dün gece saat 24 raddelerinde Fın- dıklıdan Beşiktaşa doğru giden Mu- rad isminde 75 yaşlarında bir ihtiyar “ Boluda şiddetli fırtına ve kar hassısların İlderliği altında bu nevi | fabrikalar inşa etmek suretile kaza- İ nalmış tecrübenin neticesini gösterir. Yakında inşası tamamlanacak olan Karabük demir ve çelik fabrikalarını, Türk elemanlarını yetiştirinceye ka- dar işletmek işin geçen ay Sümerbank ile bir anlaşma yapmıştık. Bu anlaş- maya göre İngiltereder eksperler ge- lerek burada Türk meslektaşlarile bir- likte çalışacaklardır. Ben bilhassa bununla meşgul olu- yorum. Buradan Ankaraya gidece- gim. Direktörlerimizden Dr. Kolkulof da Londradan gelecek, birlikte Sümer bank ile teknik müzakerelerde bulu- nacağız. Fabrikalar açıldığı günden başlaya- rak İngiliz mütehassıslarının teşriki mesaisi ile çalışılacak zamanın uzun sürmiyeceğine kaniim. Pek takdir et- tiğim Türk elemanlarının gösterecek- leri dikkat ve şevk sayesinde fabri- kalar kısa bir müddet sonra yerli un- surlarla çalışacaktır. Karabük fabrikaları yerli iptidai malzemeden Pik demiri ve çelik çi- karan ilk Türk fabrikası olduğu için bu bakımdan haiz olduğu rsilli ehem- miyet de bütün manasile takdir edi- lir sanıyorum.» Aydın civarında sel On beş ev yıkıldı. Açıkta kalanlara yardım ediliyor İzmir 8 (Telefonla) — Aydın hava- lisine şiddetli yağmur yağmıştır, Çi- ne kazasinda Bahçe damı köyünü su basmıştır. On beş ev yıkılmıştır. Ev. lerden birçoğu da haraptır. Açıkta kalanlara çadır, yiyecek gönderildi. Nüfusca zayiat yoktur. Emen Bolu 8 (A.A) — Evvelki geceki fır- tınadan Bolu - Düzce - Mudurnu hatlarının bazı direkleri devrilmiş-ve vilâyet merkezi arasında telgraf ve telefon muhaberesi inkılaa uğramıs- tır. Hatlar süratle tamir edilmekte: dir. Saat 12 de Boluya muvasalatı 1â- zımgelen Gerede - Bolu postası 4 saat geçtiği halde henüz gelmemiştir. Kar devâm ediyor. iç ve dış turizm Gümüşhane, Bayburt ve Ka- rakösede otellerin inşasına yakında başlanıyor Ankara 8 (Telefonla) — Nafia Ve- kâleti, iç ve dış turizmi teşvik için memleketin muhtelif yerlerinde ve bu arada İstanbul ve Ankarada otel- ler yaptırmağı kararlaştırmıştır. Diğer taraftan Trabzon - İran tran- sit yolunda da modern oteller yapı- Jacaktır. Gümüşhane, Bayburt ve Karakösede yapılacak otellerin inşa- sına yakında başlanacaktır. Bu otel- lerin yanında transit yolda (o işliyen otobüsler için garajlar da yapılacak- tır. B. Ahmed Emin Yalman yeni bir gazete çıkarıyor Gazeteci arkadaşımız Ahmed Emin Yalman dün akşamki ekspresle ve Londra yolile Amerikaya hareket et- miştir. Arkadaşımız (Tan) gazete- sinden tamamile ayrılmış ve yeni bir sabah gazelesi kurmağa teşebbüs et- miştir. Bu gazeleye aid tesisat tamam oluncaya kadar Amerikada kalacak ve memleketimiz. hakkında ingilizce Başvekil bugün Istanbula geldi Başvekil B, Celâl Bayar, bugün at 11,55 de hususi tvenle istanbula gelmiş, Haydarpaşada istikbal edil miştir. B. Celâl Bayar, motörle Dol mabahçe Mep gitmiştir. Sakiz Vekili geldi Sıhhiye Vekili B. Hulüsi Alataş dün sabahki ekspresle Ankaradan şehri- mize gelmiştir. Vekil Parkotele misa- fir olmuştur. Londra büyük elçimiz “Londra büyük elçimiz B, Fethi Okyar dün sabahki ekspresle Anka» radan sehrimize gelmiştir. Erzincan hattını Başvekil açacak B. Celâl Bayar dönüşte Ma- latyaya uğrayarak tetkik- lerde bulunacak Ankura 8 (Telefonla) — Erzincan demiryolunun işletmeye açılması me rasimi Başvekil B. Celâl Bayar tara» fından yapılacaktır; Merasime, Bü- yük Millet Meclisi namına 30 mebus ve bir çok davetli iştirak edecektir. Mebusları ve davetlileri götürecek | tren ayın 14 ünde Ankaradan hare- ket edecektir, Beşvekil B, Celâl Bayar açılma me- rasiminden sonra Malatyaya uğraya- cak orada tedkiklerde bulunduktan sonra doğruca İstanbula dönecektir. Tünel ve tramvay! şirketleri Birincikânunun 15 inde satın alma müzakerelerine başlanıyor Nafia Vekâletinin tramvay ve lü- nel şirketlerini de satın alması mukari | ( rerdi. Vekâlet bu iki şirketi kararın- dan haberdar etmiş ve satın alma işi- ni görüşmek Üzere birincikânunun on beşine doğru murahhaslarını Ankâ- raya göndermelerini bildirmiştir. Her iki şirket Nafıa Vekâletinin bu tebliğinden Belçikadaki umumi mer- kezini haberdar etmişlerdir. “Tramvay ve tünel şirketlerinin 1939 senesi başlangıcında devlet elile işle. tilebileceği tahmin edilmektedir. Pazarlıksız şatış e Ankara 8 — İktisad Vekâleti An- kara, İzmir ve İstanbulda tatbik edi. | len pazarlıksız satış kanununun - İyi | neticeler verdiğini görerek bu kanu- nun memleketin her tarafına teşmili Üzerinde etüdler yapmağa başlamış- tır. Şimdiden belediyeler arasında bir anket açmıştır. Bu ânketin neti- cesi alınınca kanunun hangi şehirle- rimizde tatbiki muvafık olacağı ka- rarlaştırlacaktır. Tokatliyan otelinin gümüş ı Bundan bir kaç ay evvel Erzincan zabıtası bir:hırsızlık suçundan poli- sin elihe geçen Şaban oğlu İsmail adında birinden şüphelenmiş ve evinde yapılan araştıramada bir san- dık içinde gümüş çatal, kaşık, bıçak, tepsi gibi bir çok kıymetli eşya bu- lunmuştur. Yapılan tahkikatta Şabanın bu eş- yayı bir müddet evvel Tokatliyan otelinde ahçılık ettiği sıralarda aşır- dığı anlaşılmış ve eşya.dün getirile- rek otele teslim edilmiştir. İşin garib tarafı otel, eşyanın çalındığını polis tarafından yapılan bu ihbardan son- ra farketmiştir. Suriye fevkalâde komiseri Paris 8 — Suriyenin eski fevkalâde komiseri (Kont de Martel tekâüde sevkedilmiş yerine sabık Viyana -el- Hitlerin yeni nutku Müstemlekelerden başka isteğimiz kalmamıştır “Dünya silâh elinde harekete geçerse Almanya elinde zeytin dalı ile dolaşamaz,, Münih 8 Bürgörbraukellerde nasyonal sosyalist partisi emektar âzasının ananevi toplantısında bir nutuk söyliyen B. Hitler, 1938 senesi- nin Alman tarihine, en büyük vaka- , lar ve muvaffakıyetler senesi olarak geçeceğini bildirerek 1918 senesi vaziyetini oOve Viüson prensiple- rinin bir aldatmadan başka bir şey olmadığını izah eyledikten sonra €7- | cümle demiştir ki: «Bugün, muazzam Mmuvaffakıyet- lerden dalayı iftiar edebiliriz. Fakat yine bügün, her zamankinden daha ziyade eski düşüncelerimize, eski prensiplerimize sadık kalmak İstiyo- | ruz. Biz, müteyakkız bulunacağız. Biz, acı ve öldürücü seneler yaşadık ve yabancı memleketlerden gelen hoş Seslere katiyen bir daha kolay kolay iman etmiyeceğiz. Evvelâ ben, ancak ve bizzat kendimizin müdafaa cde- bileceğimiz haklara kaniim. Sonra, ancak istihkak ettiğimiz kazançlara Mmanıyorum. Zira, bu dünyada hiç bir şey bedava verilmez. Şimdi, yeniden aramızda hissiyatımızı harekete ge- tirmek ve saflığımızdan İstifade et. mek istiyorlar. Fakat ben, soğukkan'ı ve ihtiyatlı duruyorum. Dünyanın yeni bir umumi âdalet ve sulh yolu- na girmek istemesi çok güzel bir şey olurdu, Ben yalınız bir şey temin ede- bilirim: Eğer dünya silâh elinde he- rekrte , Alman milleti, elinde kalacağını işaret ederek, Almanya- nın dünya ticaretine faal bir surette karışmasının İngiltere - tarafından hoş görülinediğini söylemiş ve: «Rejimimiz ancak Alman mille tinin mahvolması ile yıkılabilir. AL man meselelerinde salâhiyettar bir Kişi varsa o da benim.» B. Hitler, İngiliz mebuslarından B. Çörçilin nutkundan bahsederek de- | miştir ki: «İngiliz parlâmentocuları, belki de İngiliz imparatorluğu meselelerinde -sa- lâhiyettardırlar. Fakat Orta Avrupa bahsinde bunlar, tam bir cehalet için- dedirler. Bunlar, kendi zekâlarını Fi- listin üzerine tevcih etseler daha çok iyi ederler.» B, Hitler, bundan sonra şöyle devam etmiştir: *Her halde, muhakkak olan bir şay varsa Almanyanın, önümüzdeki bir sene içinde bir kere daha 1913 de olduğu gibi, aldanmıyacağıdır. Alman milletine karşı yeniden kin yaratmak ve bir haçlı mücadele açmak istiyen efendiler, şundan emin olsunlar ki, 1918 hezimeti bir daha tekerrür et- miyecektir.3 B.. Hitler nutkunu şöyle bitirmiş- tir; «Her zaman tebarüz ettirdiğim gibi, manasız bahanelerle ve aslı esa- sı olmayan ilbamlarla çalınan müs- sözlerine geçerse, yalnız zeytindalı ile dolaşmiyacaktır.»| temlekelerimiz haricinde başka hir B. Hitler nasyonal sosyaliste sadık | şey istemiyoruz» Sovyet ordusunun her bir şiddetle mukabele Moskova 8 — Sovyet inkılâbının yir- mi birinci yıldönümü, bütün Sovyet topraklarında büyük tezahüratla kut- lanmıştır. Moskovada büyük bir aske- Tİ geçid resmi ve işçilerin parlak bir nümayişi olmuştur. - Sovyet Müdafan komiseri Voroşilof, Kızılmeydanda bir nutuk irad ederek demiştir ki: <Müaamafih bu bayların hafızası sağ- Tam olup olmadığını ve aldıkları ders- lerden 'ne istifade ettiklerini bilmiyo- ruz, Fakat bu pratik dersler kendileri- ne kâfi gelmemiş ise, ve eğer düşman Sovyet ordularının yıldırım gibi kuv- vetini ve kıni muhariplerin ve ku- mandanlarının kahramanlığını unut- mağa kadir ise, kendilerine demeli- yiz ki: — Baylar! Khssan gölü civarında gördükleriniz, ancak çiçeklerdir. Mey- yalar arkadan gelecektir. Toprakları- mıza burnunu sokmağa cüret edecek her düşman, Sovyet meyvalarından tadacaktır. Şunu da halırlamalıdır ki, askerlerimizin harekâlını, tecavüze uğrıyan mıntakaya hasretmeğe mec- bur değilir. Bilâkis düşmanı kendi toprağı dahilinde hezimete uğratmak bizim için daha münasip ve daha ko- lay olacaktır. Bu, böyle olacaktır. Her tecavüz ve darbeye kahraman Kızılor- dunun kuvvetile, üç darbe ile muka- bele edeceğiz. 21 inci yıldönümünü geçen sene- kinden daha büyük bir dünya har- bi tehlikesi şartları içinde tesid ediyo- ruz. Geçen senenin hâdiselerine yeni hâdiseler inzimam etmiştir: Avusturya, Çekoslovakya, Khassan gölü hâdiseleri ve daha birçok hâdi- seler. Bütün bunlar faşizmin dünya- sarmak istediği sineirin naredları. Voroşilof' cihan harbini muhakkak görüyor tecavüze karşı muzaaf edeceğini ilâve ediyor dır. Israrla istiklâllerini müdafaa eden kahraman Çin ve İspanyol milletleri- ne son hararetli ve kardeşlik selâm- larmızı yollarız. Avrupada son aylar zarfmdacereyan eden hâdiseler, faşiz- min açıktan açığa dümya kıtalini tah- rike başladığını göstermiştir. Bazıları: 4Dünyayı bir harpten kur- tardık» diyorlar; diğer bazları da: «Menfaatlerimizi bütün dünya barışı için feda ediyoruz» diyorlar. Bütün bunlar işçi kütlelerini ve namuslu kimseleri aldatmak için söylenen ya- anlardır. Çakoslovakya barış için des gi), harbin nef'i namına parçalanmış- tır. Habeşistan ve Avusturya da mı barış için yok edildi? Hayır, hayır; dünya harbi şimdiden tutuşmuş bulunuyor ve her dakika, her dev- leti ve her milleti kaplıyabilir. Da- ima ihtiyatlı durmalıyız. Ordumuz, donanma ve hava kuvvetlerimizi âza- mi surette takviye etmeliyiz. Bütün milleti seferberliğe âmade bulundur- malıyız. Dünya faşizminin kılıç ve baltalarını bize karşı bilemekte olduk* larını biliyoruz, Fakat biz saf değiliz ve memleket müdafaası kabiliyetimizi arttırmak için olan mesaimize sükü- net ve ısrarla devam ediyoruz.» Alman sefaret kâtibinin sıhhi vaziyeti fena Paris 9 — Bir Polonya Yahudisi ta- rafından İki yerinden tabanca ile ya- ralanan Alman sefarelhanesi üçüncü kâtibinin sıhhi vaziyeti çok vehamet kesbetmiştir. Maamafih doktorlar kurs larabileceklerinden henüz «ianbierini i | bamemdmmielarim