7 Kasım 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

7 Teşrinisani 1938 Dün Geceki ve Bu Sakhahki Eaberler Moskovanın bayramı Dostlarımız bugün en büyük bayramlarını kutluyorlar kara 6 (A.A.) — Yarın intişar edecek olan «Ulus» gazetesi «Dostla- rımızın bayramı» başlığı altında F. R. Atay imzasile aşağıdaki makaleyi neş- redecektir: Dost Sovyetler birliği vatandaşları bügün ihtilâllerinin yirmi birinci yıl ü kutlamaktadırlar. Lenin 1917 ikinciteşrininin 7 nel günü teessüs etti. Geri bir ekonomi, | iplidai bir sosyal bünye, aşağı bir kültür seviyesi: Baltık ve Karadeniz sularından Uzak - Doğuya kadar her kardeş toprak yeniden fethedile- rek ve yalnız içteki irticai orduları | değil, dişardan gelen ccnebi kuvvet- Jerile mücadele olunarak kurulacaktı. A tahminlerin hepsi boş çıktı 1938 deyiz, bir rejim için yirmi yaş istikrar ve olgunluk ifade eder; Bir de Fransız ihtilâli tarihini hatırlayınız: Bastille, alınışından yirmi bir sene sonra, Napolyonun imparatorluğu bi- Je sukut zamanlarına yaklaşmak üze- re idi. Leninle bir avuç arkadaşının eseri, yekünu on milyonları geçen in- kıiâp gençliklerine malolmuştur. Bu- gün ordu ve üniversiteyi dolduran gençler, 1917 de henüz doğmamışlar- dü Söryet - Türk dostluğu, Atatürkle Lenin tarafından kurulmuştur ve ih- tlâllerimizle yaşıttır, İki reis on ye- dinci asrın sonlarından yirminci as- rım on yedinci yilına kadar, iki mem- | leket halkını birbirine (Oo boğazlatan | iki yüz küsur senelik bir dümanlık ananesini tasfiye etmişler ve bu dost- luğu, her iki taraf için, aradaki men- faat ve münasebetlerin en faydalısı ve daimisi haline getirilmiştir. 1919 mayısında Anadoluya ayak ba- san Atatürkün ilk kararlarından biri Kafkasyayı terkeden müttefik kıtalar eğer karaya çıkmak ve Anadolu şar- kında bir cephe kurmağa teşebbüs edecek olursa bunu silâhla karşılamak | emrini vermek olmuştur. En müşkil devirlerdenberi her im. tihan ve tecrübeden geçen Sovyet - iki edib arasında şiddetli kavga B. İsmail Habipile B. Ahmed Hamdi lokantada biribirine girdiler Evvelki gece Beyoğlunda bir lokan- tada edib B. İsmail! Habib Sevük ile güzel sanatlar akademisi estetik pro- fesörü, B. Ahmed Hamdi Tanpınar arasında, çok şiddetli bir kavga ok muştur. B. Ismail Habib, lokantada ârka- daşlarile yemek yerken B. Ahmed Hamdi Tanpınar da yanında heykel- traş Zühdü ve refikası olduğu halde lokantaya gelmiş, arkadaşlarile be- raber, yanındaki masada oturmuş ve bir hafta evvel Kuzguncukla tanış- mış olduğu B. İsmail Habib ile konuş- mağa baslamıştır. Muhave, esnasında, B. Ahmed Hamdi «Edebi Bilgimiz» namındaki eserinde nasıl olup la kendisinden bahsetmediğini B. İsmail Habibden sormuş, B. İsmall Habib de — Kilaba geçecek eseriniz olsay- dı, sizden de bahsederdim, cevabını yerince, başlıyan siddetli münakaşa, kavgaya dönmüştür. İki târafın ar- kadaşları, kavgacıları (birbirinden ayırmak için iki defa müdahaleye mecbur kalmışlardır. Bu gece ay tutulacak Bu gece sant 22,41 de ay tulula- cak ve gece yarısından sonra saat 2,12 ye kadar sü! sürecektir Cağaloğlu y yokuşunda bir hırsızlık Cağaloğlu yokuşunda B. Ahmed Eminin bakkaliye dükkânına dün gece hırsız girmiş ve bir mikdar siga- ra İle daha bazı eşya aşırmıştır. Hir- "Türk dostluğunun itimad havası İçin. de, iki devlet, kendi emniyetlerine aid politikalarını serbesçe takib edegel- mişlerdir. Faaliyetlerini içerde rejim. lerini kuvvetlendirmek ve inşalarını tamamlamağa hâsreden iki inlalâb ettiler, Bizim dostluğumuz hiç bir 24- barış prensiblerini hâkim kılmak he- defini güden bütün gayretleri teşvik ettiler. Bizim dostluğumuz hiç bir za- man kimseye karşı mücadele cephesi olmamıştır. Bilâkis herkese açık bir dayanışma nizamının kurulmasına çalışmıştır. Nerede sulh ve emniyet davasına yârdım edilmek lâzımgel- mişse, Sovyetler - Türkiye dostluğu, bu hizmete vakfedilmiştir. Ankara, kendi şenliklerinden bir hafta sonra, Moskovanın bayramını tebrik etmekte dalma derin bir haz duyar. Çünkü, iki inkilâb da bütün cihanın menfi kehanetleri arasında, inkâr edilerek ve iflâsları beklenerek başlamış ve yalnızlıklarını birbirleri- nin dostlukları ile teselli etmişlerdir. Rejimlerimize ve davalarımızın mu- yaffakıyetine karşılıklı derin bir hür- met hissi ilk zamandanberi, münase- betlerimizin esasını teşkil eder. İki üç yaş farkı ile, en nazik buhran de- virlerini atlatan, kemal safhalarına giren ve rejimlerin hakiki devam inancası olan gençlikleri yetiştiren İnkılâblarımız, bundan sonra dahi iki büyük reisin eserini takib edecek- ler, dostluklarını, barış, emniyet, mini hürriyetler ve beynelmilel daya- nışma prensiplerinin muzaffer olma- $ı lehine kullanmaktan geri kalmıya- câklardır. Dostluk politikamızın, bugüne ka. dar gerek milli menfaatlerimiz, gerek beynelmilel sulh ve emniyet menfaati için en İyi semere verdiğine şüphe ol- mıyan istikameti muhafaza edilecek- tir. 7 teşrin bayramlarını kutlıyan dost memleketin halk yığınlarına sulh için- de uzun sây ve refah yılları temenni ederiz. Ihmal ve lâkaydi mi var? | Çekoslovakya Hariciye Ne- zareti memurları arasında tahkikat isteniyor Prag 6 (A.A.) — Pragski Neger gazetesi ile sağ cenaha mensup di- ğer birçok gazetelere nazaran buğün Praga gelmiş olan Çekoslovakyanın Paris sefiri B. Osuski, Hariciye Neza- reti hizmetinde mesul bir mevki iş- gal etmekte olan bütün eşhasın faa- tiyetleri hakkında inzibati bir anket İ yapılmasını istemek tasavvurunda- | dır. Pragski Veger gazetesi şöyle yazi- yor: «<B. Osuskinin Fransız mahafilin- | de çok tanıdıkları ve bu mahafil ile | pek çok münasebatı vardı, daima doğ.| rudan doğruya malümat almak imkâ. nını elde etmiş ve merkezi idareye Fransa siyesitinin temsyülâtı hak- kında vaktinde malümst vermiştir. Mumaâileyh, şimdi hata ve mesuli- yetlerin meydana çıkarılması için müsbet tahkikat yapılmasını iste. mektedir.» Filistinde yangınlar Arap teröristleri bazı yerler- de yangın çıkardılar Kudüs 7 — Dün Filistinde terürisi- ler tarafından birçok yangınlar ike edilmiştir. Hayfada, birçok eşya ile dolu bir gümrük deposu yakılmıştır. Yangin beş saat sürmüştür. Hayfa civarında bir posta bürosu da laarruza uğramış- tır. Umumi grev bittikten sonra nak- zoni çi başlamıştır. Bu ge, nak. | retlerden sonra yangını söndürmeğe Başvekil dün akşam Ankaraya döndü Evvelki gün öğle üzeri şehrimize gelen Başvekil B. Celâl Bayar, dün akşam on dokuzu on geçe hereket eden ekspresle Ankaraya avdet el- miştir. Başvekil bugün toplanacak olan Büyük Millet Meclisi müzakera- tında hazır bulunacaktır, Hava soğudu Dün termometre 11 dereceye| kadar indi İ İstanbulda son günlerde havalar çok güzel gidiyordu. Termometre 17-18| dereceden aşağı düşmüyordu. Evvelki gece hava birdenbire bozmuş, yağmur yağmağa başlamıştır. Dün, muhtelif İasılalarla, yağmur bülün gün devam etmiştir. Hava soğumuştur. “Termometre dün en fazla 16 derece idi. Akşam L1, bu sabah ta '7 dereceye inmiştir. Alınan haberlere göre, Anadolunun ekser yerlerinde ve Trakyada hava yağışlıdır. Termometre bazı yerlerde 5 - 6 dereceye kadar inmiştir. Dün bir sandal battı Mehmed isminde bir sandalcının idaresindeki sebze yüklü bir sandal, dün sabah Harem açıklarına geldiği sırada âni olarak çıkan rüzgârın tesi- rile su alıp batmış, sandalci de yüzme bilmediğinden boğulmuştlur. Hatay heyeti gitti Birkaç gündenberi misafireten şeh- rTimizde bulunan Hatay heyeti bugün Toros ekspresile memleketine hare ket etmiştir. Heyet salı akşamı Ha- tayda bulunacaktır. Heyet âzasının dün Yalovaya bir te- nezzüh yapmaları da mukarrerdi, Ha- yanın muhalefeti dolayısile bu gezin- tiyi yapamamışlardır..... Son dakika Oslo şehrinde büyük yangın Bu müthiş yangında 30 kişi telef oldu Oslo 7 — Dün burada görülmemiş şiddtte büyük bir yangın olmuştur. Büyük bir binanın dördüncü katında bulunan bir fotograf âtelyesinden yan-| gın çıkmış ve az bir zamanda dört ta- rafını alevler sarmıştır. Alevler arasında kalan dört kişi, kur- tulmak için kendilerini pencerelerden aşağıya atmışlar ve yaya kaldırımları üzerinde hurdehaş olmuşlardır. Maale-| sef, yangın kurbanları bu kadar kal. | mamış, itfaiyenin bütün gayretlerine rağmen 26 kişi de daha binanın içinde| yanmıştır. Bu suretle yangın kurban- ları 30 u bulmuştur. Oslo itfaiyesi saatlerce süren gay- ve etrafa sirayet etmemesine muvaf- fak olmuştur. Japonyada şiddetli zelzele Telefon muhaberatı, elektrik | cereyanı kesildi, tren seferleri durdu Tokyo 7 — Dün Japonyada şiddetli bir zelzele olmuştur. Zelzele bilhassa | 'Tokyo ile Yokuhama civarında hisse. | dilmiştir. Sarsıntının şiddetine tele. for muhaberatı, elektrik cereyanı ke- | silmiş, bütün memlekette şimendifer seferleri durmuştur. Maddi hasarat mühimdir. Nüfusca zayiat miktarı henüz belli değildir. Anti komintern pakt için Japonyada şenlikler Tokyo 7 — Anti komintern paktın yıldönümü münasebetile, dün Jâpon- yada mili şenlikler başlamıştır. Bu şenlikler 3 hafta sürecektir. Bu müna- sebelle Japonya, Almanya ve İtalya area Nazırları ayin tebrik j olan sek Fransada Halk cephesi devam edecek mi ? B. Blum söylediği nutukda devam lehinde bulunuyor Pariş 6 — Sosyalist partisinin | milli meclisinde eski Ziraat Nazırı Monnet'den sonra Söz alan sabık müsteşar Moch, sistematik bir şekil- de karamameler aleyhinde bulun- mak istemekle beraber hükümet ta- rafından ittihaz edilen hattı hâreke- tin kendisine emniyet telkin etme- diğini söylemiştir. Hatib, partiye komünistler aley- hindeki mücadeleye iştirak etmeme- sini tavsiye etmiş, nihayet el lerin iştirak etmiyeceği bir kabine kombinezonu mümkün olduğunu A Jemiştir. Mebus Filipe, sosyalist partisinin etrafımda bir milli toplantı vücude getirilmesi fikrine bağlı kaldığını be- i i | yan etmiş, bundan sonra Ixon Blum , söz almıştır. Blum, iktisadi ve mali sahada ey- | velce tasvib edilen plânı partinin memlekette yaptığı propagandaya bir esas olarak kabul ettiğini söyle- miştir. Mevzuu bahis plânın âyan meclisi tarafından reddedilerek Blu- mun sukutuna sebebiyet vermiş ol. duğu malümdur. B. Blum, halk cephesinden bahse- derken komünistler aleyhinde lan mücadeleye iştirak etmemekte meclisin müttefik olduğunu beyan etmiştir. B. Blum demiştir ki: «Sosyalist partisi de radikaller ve komünistler aleyhinde uzun bir şi- kâyet listesi tanzim edebilir. Fakat parti böyle bir şey yapmiyacaktır. 'Halkçılar cephesinin Ihdasına âmil henüz ortadan kalk- Mütarekenin açı- | | 20'nci yıldönümü Fransız tekaüt nazırı birliği muhafaza lüzumundan bahsetti Paris 6 (AA) Mütarekenin 20 nci yıldönümü münasebetile eski muharipler ve Ltekaüd Nazırı B. Champtier de Ribes, heyecanlı bir nutuk irad ederek bürriyet ve zafer | için maktul düşmüş olanların feda- kârlıklarını hatırlatmış ve bu feda- kârlıkların bu maktullerin varisleri- ne birer misal teşkil etmesi lâzım gel- diğini söylemiştir. Nâzır, nutkunu şöyle bitirmiştir: «Muzafferiyetimizin hatırasını ebedi- İ Jeştiren âbide önünde o muzafteriyeti idame edeceğimize yemin edelim. Fe- lâket esnasında olduğu gibi mütte- hid kalalım. Aralarında disipline ri- ayetkâr oldukları ve birbirlerini sev- dikleri zaman Fransızların yapamı- yacakları şey yok şey yoktur.» Ankaradaki maç | askereğücü cü Gençlerbirliğini 2-1 yendi Ankara 6 (Telefon) — Lig maçla» rına devam edildi. Hava soğuk ve ka- palı idi. Buna rağmen çok seyirci var- dı. İlk karşılaşma Harbiye İdman yur- du ile Muhafizgücü ekipleri arasında İ yapıldı. Oyun 1-1 beraberlikle bitti. Bundan sonra Ankaragücü «- Genç- lerbirliği arasında maça başlandı. An- karagücünün sol muavin mevkiinde İ İstanbul Güneş klübünden gelen meş- bur oyuncu Ömerin yer aldığı görü- nüyordu. Birinci devre 1 - 1 bera- bere bitti, İkinci devrede Ankaragüc- Yüler, bir gol daha yaptılar ve maç 2-1 Ankaragüçlüler lehine bitti, B. Stoyadinoviç Bulgar sefirile görüştü Belgrad 6 (A.A.) — Başvekil ve Ha- riciye Nazırı MR, Stoyadinoviç, dün .Bulgaristanın Belgrad sefiri in Po- maf İrani eirmletir. madığı zânnedilmektedir. Bununla beraber radikaller çekildiği takdirde halk cephesi mevcudiyetini idame edemiyecektir.» Bundan sonra parlâmentoda itti- haz edilecek olan tarzı hareketlerden bahseden Blum, «bu müzakerelerden hükümete karşı bir ilânı harb çıkma- ması icab eltiği» kansatini izhar et- miştir. B. Blum demiştir ki: <*Parlâmento grupunun vesi salğ- hiyet hakkımda bir karar vermesi icab ettiği takdirde kontrol lehinde rey vereceği şüphesizdir, Grup, son halk cephesi hükümeti- nin zihniyetine aykırı bir zihniyetle tanzim edil olan mali plânında aleyhinde reyini kullanacaktır. Vaziyet o kadar vahimdir ki leket bizden parlâmento polemi ri haricinde, başka bir sahada almaklığımızı bekliyor.» Hatib, bundan sonra halk cephesi etrafında bir milli toplanti vücude getirilmesini tavsiye etmiş ve şöyle demişti! yer «Partinin, vaziyetin İc büyü milli teşebbüsleri hazır bulunduğunu göstermeli Bu sözleri müteakib celse tatil edilmiştir. Tahrir komitesi yarın sa- bah toplanacaktır. Müzakerelere saat 9 da devam edilecektir. Paris 6 (A.A.) — Sosyalist mili konseyine B, Lcon Blum tarafından verilen Lakrir 6/755 rey ve B, Ziromski tarafından verilen takrir de 1241 rey toplamıstır. 287 müstenkif vardı ve 68 âza da hazır bulunuyordu Südetlerin Nazi partisine iltihakı Büyük bir toplantı yapılarak nutuklar söylendi Reichenberg 6 (A.A) — Südetier partisinin Nasyonal sosyalist partisi ne iltihakı münasebetile tertip edilen merasim dün akşam saat 20 de Rei- chenberg'de başlamıştır. Kısım şefi Frank ve Henlein'den sonraTicaret fuarının holünde bir nu- tuk söyliyen Rudolf Hess, sSüdetle- rin kurtulmasıs nı intaç eden vakayii hatırlattıklan sonra «diğer devletler- | de bir dünya harbi çıkarmağa uğra- şan» adamlara hücum etmiştir, Nasyonal soyalist Almanyanın par- lâmenter memleketlerde (üçüncü Relh'ın düşmanları olduğunu nazarı itibare alması lâzım geldiğini söyliyen ve mebus Grenwood'un Avam kama- rasındaki beyanatına telmih eden B. Hess, Almanyanın silâhlı ve müteyak- kız bulunması icab ettiğini kaydet- miştir, Hükümet şekilleri okendisininkine uymadığı için diğer milletleri imha etmek istemiyen Almanya, kendisinin de mahvedilmesine müsaade etmiye- cektir. Hess, müttefik İtalyayı alkışladık- tan ve Hitlerin rolünden sitayişle bah- settikten sonra Südet memleketlerin- de yakında parlâmento intihabatı ya- pılacağını söylemiş ve şöyle demiş- tir; «Hitler, Reichstag'ın teşekkülünde Südet memleketipin Almanyanın mü- temmim bir cüzü olduğunu isbat ede- bilmekliğiniz için bir kere daha rey vermeğe « davet i ediyor.» İki- yangın başlangıcı Boyacıköyde madam Rozvinaya aid evin kaplamalarına yakın ularak ge çen elektrik hattı havaisinin kontakt yapmasile ateş çıkmış, evin kaplama- ları kısmen yandığı halde itfaiye ta- rafından söndürülmüştür, Yenişehirde Aslanyatağı sokağında Rizo apartımanının kalorifer daire” sindeki talaşların tutuşmasile yangı ; çıkmış, ateş, derhal yetişen Beyoğlu