2 Kasım 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

İ j Sahife 6 AKŞAM 2 'Teşrinisani 1938 Meclis Atatürkün nutkile açıldı (Baş tarajı 1 net sahijede) içinde yükselme ve kalkınma faaliyeti ile geçirmiştir, Uzun yıllardanberi devam eden ve zaman zaman hâd bir şekil alan Tun- celindeki toplu şakavet hâdiseleri, muayyen bir program dahilindeki ça- Yışmaların neticesi olarak kısa bir za- manda bertaraf edilmiş, o mıntakada bu gibi vakalar bir daha tekerrür et- memek üzere tarihe devrolunmuştur. Cümhuriyetin feyzinden yurdun diğer evlâdları gibi oradakiler de ta- mamile istifade edeceklerdir. Hususi idare ve belediyelerin bu yıl- | ki faaliyetleri geçen senelerden fazla ve daha verimli olmuştur. İmar işlerinde Belediyeleri türeli surette aydınlatmak, kılavuzlamak ve faaliyetlerini takip ve mürakabe et- mek üzere merkezde bir teknik büro teşkili, Yol ve Yapı kanununda işle rin ve istimlâk muamelelerinin sür- atle yürümesini temin edecek tadilât yapılması, Belediyeler bankasının imar işlerinde yardımını genişletmesi, çifçi mallarının emniyetini korumak, ve zirai suçları süratle meydana çıka» np suçluların cezalandırılması için yüksek Kamutaya sunulmak üzere, birer kanun lâyihası hazırlanmıştır. Büyük Meclisin tasvibine arzedilmiş olan yeni Nüfus kanununun kabul ve tatbiki nüfus işlerinin daha modem ve muntazam bir şekilde yürütülmesi- Dİ temine hizmet edecektir. Sıhhat işleri Muhterem arkadaşlar; Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâ- Jeti, kendisine verilen sağlık ve içti- mai yardım vazifelerine, iskân ve göçe men işlerine yüksek Meclisin kabul buyurduğu tashihat dahilinde başa- rıyla devam etmiştir. Bu senenin ilkbaharında Orta Ana- doluda bilhassa Kırşehir ve Yozgat ha- yalisinde bir kısım köylerimiz harap ve aziz vatandaşlarımızdan bazıları- nın ölümüne sebebiyet vermekle bizi çok müteessir eden bir yer sarsıntısı olmuştu. Sıhhat ve İçtimal Muavenet Vekâleti ve ayni zamanda bu işle tav- zif edilen Kızılay Cemiyeti felâkete uğrıyan vatandaşlarımızı korumak | için derhal gereken tedbirleri almış- sardır, Bu sahada yapılmasına karar ve- rilen 2114 evden bir kısmı bitmiştir. Bir kısmının da inşaatı ilerlemekte- dir. Bu hizmet ve mesaiyi memnuni- yetle kaydederim. Adalet cihazı intizamla işliyor Yüce saylavlar, Memlekette mevcud huzur ve Âsa- yişe muvazi olarak adalet cihazı da intizamla işlemektedir. Meşhud cürümler kanununun tat- bikatından elde edilen iyi neticeler- den örnek alınarak bu kanun ağır cezalı cürümlere de teşmil edilmiştir, İnkılâbımızın istikrarını teyid için yeni kanuni tedbirler alınmıştır. Bu maksada Türk ceza kanunundaki devletin şahsiyetine ve devlet kuvvet- leri aleyhine taalluk eden cürümler daha kuvvetli müeyyidelere bağlan- mıştır. Ceza evlerinin terbiye, islâh ve iş esaslarına göre düzeltilmesi yolunda- ki hayınlı faaliyetin genişletilmesi cemiyete doğru yoldan saparak hür- riyetini kaybetmiş olan binlerce va- tandaşı nafi birer uzuv olarak kazan- dırmaktadır. Ekonomik faaliyet Sayın millet vekilleri; Devletin okonomik sahadaki yapıcı ve yaptırıcı kudret ve prensipinin zi- raat işlerimize de teşmili bir nümune olmak üzere hükmi şah- siyeti haiz #Ziraat işletmeleri kuru- müş teşkil edilmiştir. . Geçen seneki nutkumuzda; «Milli ekonominin temeli ziraattir. | Bunun içindir ki ziraatte kalkınma- mıza büyük önem vermekteyiz. Köy- lere kadar yapılacak programlı ve pratik çalışmalar bu maksada erme- ği kolaylaştıracaktır. Fakat bu haya- ti işi isabetle amacına ulaştırmak için, ilk önce, ciddi etüdlere dayalı, bir ziraat siyaseti tesbit etmek ve onun için de her köylünün ve bütün vatandaşların, kolayca ( kavrıyabile- ceği ve severek tatbik edebileceği bir ziraat rejimi kurmak lâzımdır» tavsiyesinde bulunmuştuk. Buna sid etüdler ikmal edilmiştir, Cümhuriyetin on beşinci yılı plânlı ve sistemli zirsat ve köy kalkınması- nın mebdei olmalıdır. Dış ticaret politikamız Sayın arkadaşlar, Ekönomi işlerimiz normal inkişaf yolunu takib etmektedir, Bu yıl da istihsalin, mübadelenin ve kredinin düzenleşmesi ile sanayi- leşme ve teşkilâtlanma sahalarında müsbet neticeler alınmıştır. Maden tedkik ve arama işleri ile maden işletmeleri mevcut programı- “na göre inkişaf etmektedir. Dış ticaret politikamız vaziyete, milli ve beynelmilel konjonktüre uya» rak, karşılıklı menfaat ve müsaadeler esasına bağlı kalmakta devam et- miştir. İhracatın murakabesi ve ihraç mal- lârımizm İstandartlanması yolun- daki çalışmalar yürümekte ve ha- yırlı neticeler elde edilmektedir. Bu sene yeniden bir takım ihraç malla- rımız daha murakabe edilen mallar arasına girmiştir. Böylece ihracatı- muğn ve ihracatçımızın itibarlarını yükselttiğini gördüğümüz bu usulün sahası genişletilmektedir. El ve Küçük sanatlar kredi ve satış kooperatifleri Halkımızın bedii kabiliyetlerine mâkes olan ve her günkü ibtiyaçla- nmızın büyük bir kısmını karşılayan el ve ev küçük sanatlarının Cümhu- yolunda | , Kurmakla çok isabetli bir harekette riyet rejiminde lâyık olduğu merte- beye yükseltilmesi icab eder. Bunun için teşvikler yapılmasını ve bu bap- taki lâyihanın biran evvel müzakere. | sini tavsiyeye şayan bulurum. Geçen içtima devresinde yüksek Meclisin kabul buyurduğu «Ser- mayesinin tamamı devlet tarafından verilmek suretile kurulan iktisadi te- şekküllerin teşkilâtiyle İdare ve mü- rakabeleris hakkındaki kanunun tat- biki için teşkilâta başlanmıştır. Memleketin muhtelif yerlerinde kre | di ve satış kooperatiflerinin ve birlik- lerinin kurulmasına devam edilmiş- tir. Ezcümle Karadeniz mıntakasında | fındık mahsulümüz için 5 kooperatif ve bunlar için merkezi Giresunda ol- mak üzere bir birlik teşkil olunmuş- tur. Küçük esnafa ve küçük sanayi erba- | bına muhtaç oldukları kredileri temin etmek üzere Halk bankası ve Halk | sandıkları kurulmuştur, Kredinin normal şartlar altında ucuzlatılmasının ekonomik âlandaki mühim tesiri malümdur, Büyük Mi- | let Meclisinin kabul buyurduğu ka- nun ile faiz hadlerinin indirilmesini | memnuniyetle karşılarım. Sanayi plânımız Büyük Millet Meclisi Denizbank'ı bulunmuştur. Birinci beş senelik sanayi plânımız muvaffakıyetle bitmek üzeredir. Buna ilâveten üç senelikibir maden işletme programı tanzim edilmiş ve tatbiki- ne başlanmıştır. Bü üç senelik maden programının büyük bir kısmını içine almak ve şeker sanaylini de genişlet- mek suretile makine, kimya, gıda maddeleri, toprak ve su mahsulleri, ev mahrukatı sanayii ile liman inşasını ve nakliye vasıtalarının çoğaltılması- nı ve deniz işleri için duyduğumuz ih- tiyaçları ihtiva ve ifade eden # senelik 3 numaralı yeni bir proğram yapılmış ve ilân edilmiştir. Bu plân için sarfo- tunacak para 85 ilâ 90 milyon lira ara- sında tahmin eğilmektedir. Buna ald kredinin temin edildiği malümdur. Memleket için faydah olan her te- | Can'a vardığını ve önümüzdeki şebbüsü yüksek bir vatanseverlik duy» gusu İle terviç ve himaye eden değerli Kamutayın bu plânı da müzaheretine mazhar kılacağından şüphe etmi- yorum. Cümhuriyet Nafiasi azami randıman vermiştir Muhterem millet vekilleri; Memleketin imar ve kalkınması yolunda çok mühim vazifeler alan Cümhuriyet Nafiasınm bu yıl içinde. ki çalışmalarının azami randıman vermiş olduğunu görmekteyim. Geçide açılan büyük köprülerin bu yil 115 e baliğ olduğunu kayıd ve aded- lerinin ihtiyaçla mütenasip olarak süratle çoğaltılmasını temenni ede- rim. İstanbuldan başlıyan Avrupa turis- tik asfalt yolunun bitinci kısmı Ikmal edilmiştir ve son kısımlarının inşzatı- na devam edilmektedir. Memleketin umumi su siyasetinin ! büyük ehemmiyeti üzerinde durmak- | tayız. Geçen devrede kabul buyurdu | Zunuz bir kanunla Adana ovasının sulama işlerine Mz verilmiş olmasını memnuniyetle kaydederim. Diğer su işlerimiz de program dahilinde yürü- | mektedir. Geçen sene yapılmasına başlandığı ni büldirdiğim radyo merkezi stüdyo- su tamamlanmıştır. Şirketlerden elimize geçen demir. yollarının slahına ve muharrik ve müteharrik edevatın her türlü ihtiya- ca cevap verecek surette ikmaline ça- lışılmaktadır. Memlekette nakliye hacmi artmak- tadır, Muhtelif malların sevkini kolay- İıkla temin etmek için yeni nakliye vasıtaları sipariş edilmiş ve $ numa- ralı programda da bu hususa ayrıca yer verilmiştir, Demiryolu seneye Erzuruma varacak Geçen yal Divriği'ye ulaştığını gör- düğümüz demiryolunun bu yıl Erzin- yıl içinde de Erzurum şehrine vasıl ola- cağını kıvançla müjdelerim. Maliyemiz ve vergiler Arkadaşlar; Maliyemiz denk bütçe, sağlam te- diye, vergi sistemlerini mükellet lehi- ne ıslâh ve tahfif ve milli paranın İstikrarını muhafaza prensiplerini tam bir sadakat ve muvaffakiyetle takip ve tatbik etmektedir. Halkın ve çiltçinin vergi yükünü hafifletmek yolunda ötedenberi gü- dülen prensipin imkân nisbetinde tatbikine bu yıl da devam edilmiştir. Kazaç ve müvazene vergilerinde yünlü ve pamuklu kumaşların istih- lâk vergisinde ve hayvan vergilerinde indirmeler yapılmış, hayvan vergisi- nin at ve katıra aid kısmı ile tıbbi ve ispençiyari maddelerin istihlâk vergi- Sİ tamamen kaldırılmıştır. Bir kısım vergilerde yapılan mü- him indirmelere rağmen tahsilât mu. hammen varidattan geçen sene de 29 milyon lira bir fazlalık göstermiş tir, Bu seneki tahsilâtın da tahminler. den ziyade olacağı umulmaktadır. Ekonomik sahadaki inkişafla mit- tenasip olarak daima bütçe tahmiu- lerini aşan devlet varidatının devam- Mh artışı, bir taraftan vergi tahfifleri. ni muayyen bir program dairesinde tahakkuk ettirmeğe, diğer taraftan muhtelif sahalarda verimli işlere ve Milli Müdafaa hizmetlerine daha çok pay ayırmağa imkân vermektedir. Teşviki sanayi kanunundan İstifa. de eden müesseselere hariçten getir- dikleri iptidai maddelerle, makine, alât ve edevat için verilmiş olan güm- Tük muafiyeti kaldırılarak mezkör MEŞ'UM KADIN Aşk ve macera romanı Nakleden: (Vâ - Nü) Didar yerinden fırladı. Şimdi o bir- denbire meseleyi keşfetmişti: — A... Anladım... Marifetlerinizi esa- sen duymuştum... Kim olduğunuzu bili- Tefrika No. 54 Böyle yüksek tabakadan bir hanım- efendinin, nişanlımı almadan almak için bu derece yalanlara tenezzül edi. şi doğrusu pek acı birşey! Hayır efen- yorum, Leman hönimefendi... Demin. | dim... Korkmuyorum... Rauf beni de, denberi gözüm sizi ısırıyordu. Şimdi ha- tırladım... Demek sıra Raufa geldi. Onu elde etmek istiyorsunuz!.. Ve bu yalanları da bu maksadla: uydurdu. nuz... Güya beni korkutup uzaklaştı. racaktınız değil mi? — Evet öyle! Raufu seviyorum... O benim olacaktır! Ne bahasına olursa ol- sun onu sizden ayıracağım... Hiç bir erkek benim karşımda likayıd kalma mıştır. İşte haber veriyorum... Yakın vakitte sevgiliniz benim dostum ola caktır! Lemanın gözleri öfke ile parlıyordu. Bu çılgın cümleleri boğuk, coşkun bir sesle söylüyordu. Genç kız bu yeni çıkan rakibesini sa- kin sakin süzerek: — Vah vah... “dedi. » Demek siz Re. gid paşanın kızı, İbnülkasım paşanın © vam bee hatlman Ataiimdim Hrla sil $izi de tanıyor... Hiç bir zaman sizi bana tercih etmiyecektir. Zira 0, bir kadının cazibesini ruhunda arar... İs tediğiniz kadar benimle uğraşın, ben bu teşebbüsünüzden dahi nişanlıma bahsedecek değilim; zira kadınlık na- mina utanırım! Yüzüne kamçı gibi inen bu tahki- rin karşısında Lemanın gözleri karâr- dı. Öfkeden titreyen bir sesle bağırdı: — Benden korkmuyorsunuz, öyle mi; bakın başınıza ne çoraplar örece. ğim... Neler yapacağım... Kapıya doğru yürüdü, Didar kana di açtı. Merdivenlerden inen Lemanın arkasından bir müddet baka Kaldı. Bir fırtınadan çıkmış gibi bütün vü cudü titriyordu: ss Feridun beyin İstanbula avdeti te- Vav ötmizti. (anan favknlide sayi. niyordu. Karısının bu memnuniyeti. he erkek de iştirak ediyordu. Zira » da vatanını pek özlemişti. Bu aile kadar biribirini seven, an- laşan bir çifte nadir raslanırdı. He. yatları pek mesud geçiyordu. Yalnız ikisini de üzen bir derd vard. Oda çocukları olmayışı! Seneler geçdikçe, yaşları ilerledikçe bu ümidin tahak- kuk etmiyeceğine artık kani oluyor- Jar. Bilhassa bu mesele Cenanı daha 2zi- yade sarsıyordu. Zira her vesile ile izi- ni kaybettiği yavrusunu hatırlıyor; kalbi sızlıyordu. İstanbula yerleşir yerleşmez; Ser- mini aratmak için tuttuğu adamla uzun uzun görüştü. Herif bütün gay- | retine rağmen bir neticeye erişeme. mişti; — Polise müracaat etseniz daha mu- vafık olur. - diye fikir yürüttü. Cenan ürkerek: — Ne diyorsunuz? Polisi bu işe na- al karıştırırım? — Neden? Onların elinde daha kuv- vetli vesait vardır. Bizim güçlükle yas pâcağımiz şeyi onlar kolayca başarır. lar. Bu fikir, Feridun beyin haremini günleree düşündürdü. Ne olursa ol. sun mutlak kızını bulmak istiyordu. Kararını verdi, dalrenin mer- bi carpıyoj bacakları titriyordu. İsmini söyleyip maksadını da anla. tınca, polis âmirlerinden Celâl beyin yanına kendisini aldılar. Bu zat da ona gayet iyi muamele etti. Kadın. cağız, başı önünde, izahat veriyordu: — Efendim... Bir arkadaşım var... Pek iyi bir kadıncağızdır, Emin olun... Gençliğinde bir hataya kurban ok muş... Bundan yirmi sene evvel... Ken- disini iğfel eden herif, alçağın biriy- miş... Neticede bir çocuk dünyaya gel- miş... Annesi, babası tarafından ta- nınmamış olan bu yavru, mili müca- dele esnasında kayboldu. Kadın sene. lerce Türkiyeden uzakta kalmış, kı. zinı bilvasıta araştırdığı halde bir tür. lü izini bulamamıştır. Bu çocuğun yerini keşfederek annesine iade et- mek acaba kabil midir efendim? Celâl bey çok zeki bir adamdı, me- gelenin hissi bir facin olduğunu der- İ hal hissetti ve ciddi bir sesle; — Bir neticeye varmak için elim- den geleni yaplıracağımı size temin ederim efendim. — Ah! Beyefendi, ne kadar minnet. târ kalacağımı bilseniz... — Vazifemizdir efendim. Lâkin lüt fen bana daha esaslı tafsilât vermeniz lâzımdır. Ve hemen ilâve etti: — Merak etmeyin, bir sır halinde ktır, Hati iivetim dahi süs kanundan İstifade eden ve etim bütün sanay! erbabına şamil bu nevi iptidai maddelerle ât ve edevatın, gümrük res lerinin cüzi bir hadde indirilmesi ve makine âlât ve ve edevetı için mua- mele vergisi muefiyetinin kabul edil mesi memleket sansyli üzerinde hâ- yırlı neticeler verecek bir tedbir ok muştur. Bir kısım vergilerimizin tarh ve ci- bayet usullerinin islâhı ve tatbikatta sadelik ve birlik temini maksadile ha- zırlanarak Yüksek Kamutaya sunu- lan lâyihanm biran evvel çıkarılma- sını temenniye değer bulurum. İnhisarlar idaresi Sayın arkadaşlarım; İnhisar idaresi kurumlarının mali monopol ticari teşekkül ve mali valorizasyon kurumu karakterini ik- tisab etmesi için icab eden esaslı ted- birler alınmakta ve semereleri de el- de edilmektedir. Çok kıymetli ve nefis mafisulleri- mizden biri olan tütünün ziraat usul lerini düzeltmek, zurrar mahsulünü işlemek ve değeri fiatile satmak ba- kımından aydınlatmak ve korumak tütünlerimizi dünya piyasalarına da- ha çok tanıtarak ihracatını azâmi hadde çıkarmak yolundaki gayretler İyi neticeler vermektedir. Diğer inhisar mâddelerinin istihsal ve istihlâkinde de inkişaflar görül mektedir, Yüksek tahsil gençliği Sevgili arkadaşlarım; Yüksek tahsil gençlerini istediği. miz ve muhtaç olduğumuz gibi milli Şuurlu ve modem kültürlü olarak yetiştirmek için, İstanbul üniversite- sinin tekemmülü, Ankara üniversitesi. nin tamamlanması ve Şark üniver- sitesinin yapılan etüdlerle tesbit edil. miş olan esaslar dairesinde Van gölü civarında kurulmsa mesaisine 'uzla ve önemle devam edilmektedir. Geçen sene tecrübelerinin ümid ve rici mahiyette olduğunu kaydettiğim Eğitmen okulları .çok iyi neticeler vermiş ve eğitim kadrosuna bu yıl 1500 kişi daha ilâve edilmiştir. Önü- müzdeki yıllar. içinde bu miktarın arttırılacağı şüphesizdir. Türk Tarih ve Dil kurumlari Türk Tarih ve Dil Kurumlarının çalışmaları takdire lâyık kıymet ve mahiyet arzetmektedir. Tarih tezimi- zi reddedilmez delil ve vesikalarla ilim dünyasına tanıtan Tarih Kurumu, memleketin muhtelif yerlerinde yeni- den kazılar yaptırmış ve beynelmilel toplantılara muvaffakiyetle iştirak ederek yaptığı tebliğlerle ecnebi vz- manların alâka ve takdirlerini kazan- mıştır. Dil Kurumu, en güzel ve feyizli bir iş olarak, türlü ilimlere aid türkçe te- timleri tesbit etmiş ve bu suretle dili- (Devamı 8 inci sahifede) hısların hüviyetini bilmiyecektir. Bu iş bittikten sonra bana tevdi edilen bütün bu macerayı unutmuş olurum. Bu terbiye ve incelik karşısında Ce nan tereddüd etmeden hakikati ol- duğu gibi anlattı. Müdür masasında oturmuş, not alt- yordu. — İşte efendim, şimdi herşeyi bili- yorsunuz. Acaba bir ümid besliyebilir miyim? — Çocuk sağsa onu bulacağım? kuvvetle timid ediyorum. Maamafib ne suretle olursa olsun bir neticeye v#* rılacaktır. Teşebbüslerden sizi nasıl haberdar etmeli?... Buraya sık sık gele meniz belki sizce doğru değildir. — Çok isabetli düşünüyorsunu$ efendim. Teşekkür ederim. siz bizire eve teşrif etseniz olmaz mı? Her haf- ta kabul günüm var. Bir ahbapta ti nışmış sizi davet etmiş olurum. — Hay hay efendim. Pek münasi9 olür. En ufak bir havadisi alır alma sizi rahatsız ederim, Kadını hürmetle kapıya kadar tes) ett. Yalnız kalınca hemen zile basli gelen odacıya: — Git bana Recep beyi çağır! -— Peki efendim. Recep bey gelince polis âmiri s0“