15 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

Macaristan kesildiğini 4 devlete bildirdi (Baş tarafı 1 nci sahifede) sında hasıl olan değişiklikler nazan itlbare alınmıyacaktır. 3 — Çekoslovakya meselesinin halli kati olmalıdır ve alâkadar milliyetle- rin serbesçe arzularını izhar etmele- rine istinat eylemelidir. 4 — Bu bapta derhal bir karar ve- rümelidir. Bu gazete Çekoslovak heyetinde gö- rülen pazarlık temayüllerini şiddetle tenkit ederek Macaristanın sonuna ka- Komarno 14 (A.A.) — Slovakya , Başvekil muavini Durcanaki gazeteci- lere yaptığı beyanatta, Çekoslovakya heyeti murahhasasının Macarlarla ya- pılan müzakerelerde her milliyetin kendi mükadderatına hâkim olması €sasına istinat eylediğini söylemiş ve demiştir ki: «Macar heyetile aramızda ihtilâf baş- Uca şu noktada çıkmıştır: Müzakere- lere esas olarak 1910 tahriri nüfusu mu yoksa 1930 tahriri nüfusu mu ele alı nacaktır? Macarlar Slovâkyadan 11,270 kilo- metre toprakla 1 miiyon 120 bin kişi istemişlerdir. Bu rakamın 430 bini Slovak, 40 bini Yahudi ve 650 bini Ma- cardır. Keza Macarlar Rutenyadan 1980 ki- lometre murabbai toprakla 72183 bin ki- şi istemişlerdir ki bunun yalnız 96 bi- ni Macardır. Çekoslovakya ise Macaristana Slo- vakyadan 5574 kilometre murabbaı ve 44 bini Slovak olmak üzere 378 bin ki. şi ve Rutenyadan da 17 bin Macarın meskün bulunduğu 210 kilometre mu» rabbaı toprak vermek teklifinde bulun- kabiliyet esası dahilinde Macar ekal- Tiyetine bütün etnik hukukları garan- ti etmek teklifinde bulunmuştur. Şiddetli tedbirler Komarno 14 — Macar murahhas he- yeti gider gitmez Komatno valisi Vadil bir kararname neşrederek milli akalli- yet bayraklarının asılmasını ve bu akalliyetlere dair işaretler takılmasını yasak etmiştir. Bu kararnameye muha, lif hareket edenler 12. saatten 2 haf- taya kadar hapis cezasile tecziye edile- ceklerdir. Alman mahafilinin mütalâası Berlin 14 — Salâhiyettar Alman ma- hafili Macar - Çek konuşmasının ke- iilmesi hakkında uzun mütaleâ şerdin- den çekinmektedir. Bu mahafil sadece müzakerenin çıkmaza girmesine tecs- süf etmekte ve Münih anlaşmasına tev. fikan memnuniyete şayan bir hal su- reti bulmanın mümkün olacağı ümidi. ni izhar etmektedir. Fransiz gazeteleri ne diyor? sürülen müşterek hudud projesini iyi görmediği evvelden malümdu. Fakat istediği anlaşılıyor. Bu sebeple davayı kaybedeceğinden korkan Macaristan şimdi dört devlete müracaat etmek- tedir, Bu meselede İtalyanın vaziyetine ge- lince, İtalyan gazeteleri, şu sırada İn- giltere ve Fransaya karşı yaptıkları hücumlara rağmen İtalyanın bir mem- nuniyetsizliğini gizleyemiyorlar, Mem- nuniyetsizliğe sebep Almanyanın orta Avrupada dev adımlarilebir takım menfaatler elde etmesi ve İtalyanın nü. fuz mıntakasıma doğru İlerlemesi, bu- na karşı İngiltere ve Fransanın hiç bir harekette bulunmamasıdır. Çekos- lovakyanin parçalanması, Berlin - Ro- ma mihveri etrafında garip bir karı.” şıklık husule getirmiştir.» Eski nazırlardan Pietri, Le Jour ga- zetesinde yazdığı makalede divor ki: «Almanyanın, Macaristana karşı Çe- koslovak mukavemetine gizlice yar- dım ettiği teeyyüd etmektedir. Şimdi Dörtler konferansı toplanırsa ittifak- ların alt üst olmasına şahid olunacak- tar. Macaristanın isteklerine B. Musso- lini müzaheret etmiştir. Bu sebeple şimdi Almanya ile İtalya arasında ye- ni bir anlaşmaya lüzum vardır. Bize gelince, Çekoslovakyadan yeni bir fe- dakârlik istemeden, ayni zamanda Al- manyayı çember içine almağa kalkış- madan Alman satvetine karşı Polonya- yı az çok kuvvetlendirmek fena Ol. maz.» Populaire gazetesi Macaristanı, Ma- car ekalliyeti davasını kendi başına halletmeğe kalkışmıyarak büyük dev- letlerin hakemliğine müracaatinden dolayı tebrik ediyor. İtalyan mahafili ne diyor? Roma 14 — İyi malümat sahibi İtal. yan mahafiline göre İtalya, Karpat. Jaraltı Rusyasının Macaristana ilhakı- na ve müşterek bir Leh - Macar hudu- dunun tesisine taraftardır. Bu mahafile göre Karpatlaraltı Rus- yasının cenub kısmı, ihtiva ettiği Ma- car küllesi yüzünden hüküken Maca. ristana aittir. Bu mıntaka, Karpatlar. altı Rusyasının en mümbit Xısmı olup Rutenlerin ve Karpatlaraltı Rusyası- nın şimal kısmının iktisadi mevcüdi- yeti tehlikeye konulmaksızın öteki kı- sımdan ayrılamaz. Binaenaleyh bütün bu toprakların ilhakı elzemdir. Zira Macaristan ile Lehistan Bolşevik nü- fuz ve tesirine bizzarur mahküm olan küçücük bir devletin komşusu olmak tehlikesine maruz kalamazlar, İtalyan tezi bugün milletlerin ken- di mukedderatlarını tayin etmeleri prensibine olmayıp, Tuna havzasında bir İtalyan nüfuz mıntakası tesisine ve Roma ile Berlin arasında müvaze- ne tesisine matuf görünmektedir. Polonya gazetelerinin makaleleri Varşova 14 (A.A.) — Pat ajansı bil. diriyor: Bütün gazöteler, Prag'ın Macar is. | tekleri karşısındaki hattı hareketini | tahrik edici mahiyette buluyor ve bu hattı hareketin Macaristanı ültimatom şeklinde bir talebte bulunmağa mec- bur ettiğini kaydediyorlar. Gazetta Polska diyor ki: «Lehista. nın, haklı Macar isteklerine dair olan hattı hareketi malümdür. Bu istekler | Karpatlaraltı Rütenyasının Macaris- | tana ladesi şeklinde halledilmelidir. İngiliz gazeteleri ne diyor? Londra 14 — İngiliz gazeteleri Ma- car - Çek ihtilâfındak ehemmiyetle bahsediyorlar, Deyli Telgraf gazetesine göre İtalya, Macar isteklerine, şimdi. ye kadar olduğu derecede kuvvetle mü. zaherete mütemayil değildir. Resmi dairelerin telefon konuşması Ankara 14 (Telefon) — Nafia Ve- Kâleti, resmi dairelerin memleketin asayiş ve emniyeline müteallik ol- mıyan işlerde şehirler arası telefon- larile yapacakları mükâlemelerin 6 dakikadan fazla sürmemesi husu- sunda alâkadarlara müracaat etmiş- tir, Türk - İtalyan ticaret klering anlaşmaları bugün imzalanıyor "Ankara 14 (Telefonla) — İtalya ! #le akdedeceğimiz yeni ticaret ve kle. | ring anlaşmaları müzakerelerinin bittiğini bildirmiştim. Anlaşma parafe edileceği sırada hazırlanan metinler- de bazı tashihler yapılması ileri sü- rTülmüş ve bu yüzden imza birkaç gün teahhur ederek yarına kalmış- tır. Anlaşmalar yarın (bugün) imza- Janaraktır, ——————— m Beyoğlu Dördüncü Sulh Hukuk mahke- mesinden: 002/118 Beyoğlunda Taksim caddesinde İstiklâl aparımanının 3 numaralı dairesinde oluşmakla ve Galatada Kefeli handa ic- rayl ticaret etmekte iken ölen Jozepe Kastaldınm terekesine mahkemece #ko- nulmuştur. İlân tarihinden başlamak üzere alacak vertcek ve sair suretle alâ- kadartarın bir ay mirasçıların Üç ay için- de Beyoğlu dördüncü sulh hukuk mah- kemesine baş vurmaları müddelinde baş yurmayanlar hakkında kanunu medeni- nin 561, 589 uncü maddeleri hüklümleri tatbik edileceği ilân olunur. M. 1821 Çeklerle müzakerenin | Panimarkadaki Almanlar Kültürel bir idare elde etmek istiyorlar Kopenhag 14 (A.A) — Politiken gazetesine göre şimali Şlezvig'in Al man mebusu B. Şmid, 1920 senesinde yapılan plepisit neticesinde tekrar Danimarkalı olmuş idi, Bu zat dün Folkteng'de beyanatta bulunarak Alman halkçı grupunun kendi kültürel idaresine sahib olması lâzım gelmekte olduğunu, iktisad müşküllerini karşılamak için borçla- rin tecil edilmesi muktezi bulundu- ğunu ve grup âzalarının mülklerini muhafaza etmelerine medar olacak ayrıca bir takım tedbirler İttihazı icab ettiğini söylemiştir. Bu zata göre bütün milli meseleler Avusluryada ve Südet Almanyasın- ân olduğu gibi halledilemez, fakat kültürel bir idare elde etmek müm- kündür. Hatib bu mesele ile yeni arazi ka- nunu meselesi, son derecede mühim olduğundan dolayı Alman ekalli- yeli namına başka mütalebatla bu- lunmaklan feragat etmekte olduğu- nu söylemiştir. Fransaya gizli surette ecnebi sokanlar Paris 14 rette ecnebiler getiren bir teşekkü meydana çıkarmıştır. Fransada yül sek paralar mukabilinde ecnebilere, mevzu usuller hilâfında, ikamet vesi- kası veren bir adam da yakalanmıştır. 14/10/1938 Türk borcu I Peşin 19825 Ergani adedi 1920 PARA ve ÇEKLER (Kapanış fiatleri) 1 Sterlin 55 100 Dolar 15025 100 Frank 3125 100 Liret 100 İsviçre Pr. Atina 100 Çkosloruk Kr. 100 Pezeta 109 Zioti 100 Pengo 100 Ley 100 Dinar 10 Yen 100 İsveç Er. 100 Ruble Bu akşam Prg Madrid Varşova Budapeşte Bükreş Belgrad Yokohama Stokholm İ Moskova Nöbetçi eczaneler Şişli: Pangaltıda Nargileciyan, Tak- sim: Limonenyan,. Beyoğlu: İstiklâl enddesinde o Delisuda, o Tepebaşında Kinyoli, Galata: Hüseyin Hüsnü, Ka- ampaşa: Müeyyod, Hasköy; Sadık Akduman, Eminönü: Agop Minasyan, Fatih: Veznecilerde Üniversite, Kara- gümrük: Mehmed Fuad, Bakırköy: İstanbul, Sarıyer: Nuri, Aksaray: Ye- nlkapıda Sarım, Beşiktaş: Süleyman Receb, Fener: Emiiyadı, Kumkapı: Cemil, Küçükpazar: Necati, Samat- ya: Yedikulede Teofilos, Alemdar: AN Rıza, Şehremini: Ahmed Hamdi, Kadıköy: Sadık, o Yeldeğirmeninde Üçler, Üsküdar: Çarşıboyunda Ittihad, Heybeliada: Tomas, Büyükada: Halk. Kahve ve çay salonu Muhteşem merasimle kışlık se- zonuna başlamakiadır. Meşhur viyolonist PAL NEMES idaresinde fevkalâde Macar or- kestrası, her akşam müşterilerini eğlendirecektir. Soprano şantöz OLGA SOMOGHİ zengin repretuvarından en İyi İstiklâl caddesi 122 İpek sineması methali Polis Fransaya gizli su- | SARAY ve BABLÂLİNİN İÇ YÜZÜ. Yazan: SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM —Turcüme, Iktibas hakkı mahfuzdur Tefrika No. 221 Dörtyol ve Bahçe vekayii, şahsi menfaat teminine çalışanlar İskenderun rödif alay kumandanı kaymakâm Sadık beyden mutasarrıf- Lığa: C — Payasa efrad ve cepl.ane Sev. kolunmuştur. Kilis taburunun hare- ketine emir verildiği müşiriyetten ve nizamiye taburunun gene oraya sev- kolunacağı Adana kumandanlığın- (Adana kumandanlığı ise sevkolu- nabilecek asker olmadığını mutasar- rıfığa yazmıştı.) Mutasarıflıkça Bahçe kazası dahi- linde iğtişaşı yapanlar kimler olduğu sorulmuştu. Kaymakamlıktan şu cevap alındı: C — Kuvvei askeriyenin ademi vü- cudünden ve ahalinin mukabele ede- cek silâhı olmadığından Ermeniler ta- rafından taarruz şiddetle devam edi. yor. Bilhassa Hasanbeyli Ermenileri müsellehan kasabayı muhasaraya al- dılar, Kasabada bulunan Alman te- beasından şimendifer mühendisleri- nin muhafazası güçleşti. Zabıta mö- muru Ermeniler tarafından şehiden katledildiğinden ve imdad yetişeme. diğinden bunların muhafazasından i buandan itibaren izharincz ediliyor. Ancak bu saatte nefsimizi muhafaza. dan başka çaremiz kalmadığı maruz- dur. 4 nisan 325 Hasanbeyli Ermenileri Bahçeye hü- cum etmiyor, Dörtyola giderken is- lâmlar ile çarpışıyorlardı. Bu telgrafın earzedilmesi üzerine vilâyet makamından «ecnebileri ol- sun muhafaza ediniz» diye bir emir yor. Yumurtalık nahiyesi müdürü Meli med Ali elendiden mutasarnflığa” (Nacarlı) Ermenilerinin (iki bin kadar vardır) ahalli islâmiyeye teca- vüzle mukateleye başladıklarını ar. zetmiştim. İmâlkerdeleri olan içerisi demir, dışı ağaç iki top islâmların eline geçtiği maruzdur. 4 Nisan 325 Bahçe kaymakamı Sald beyden mu- tasarrıflığa: Hasanbeyli hücum etti. Karşı karşı- İ ya silâh istimal ediliyor. Mahvoluyo- Tüz, Kuvvei kâfiyenin herhalde seri. ân izamı, Klâman kardeşler. Hakikat bu merkezdedir. Namusumuza yemin ve son defa dehalet ve iltica ediyoruz. Şu saatte çünkü Cenabıhaktan baş- ka, istinadgâhımız kalmadı. Şu tel- grafımızı cümlemiz feryad ve ilgan ile yazıyoruz. 4 Nisan 325 Umum ahali namına Müftüzade İsmall Bahçe kaymakamı Said Bahçe kaymakamlığından muta- sarrıf Asaf beye: Mutasarrıf bey sende insaf olsa ve bizi islâm akvamdan addelsen bu ka- dar feryadımıza karşı asker yok ise kazayı mahvdan tahlis için Osmaniye debboyundan iki yüz mavzer vermek mesuliyetini deruhde buyurmanız eh- ven olurdu. Bu fuzuli heder olan is. lâm kanlarının cezasını dünyada ve Tüzücezada görürürsünüz. 5 Nisan 325 can ve telâş yahud suiniyetle vakie muhalif haberler dahi karıştığını gös- teren vesikalardır. Zengin ve kalabalık Dörtyolda Er- meniler muntazam bir müdafaaya koyularak etrafı saran mütearrızları silâh kuvvetile içeriye sokmadılar. Be. şinci ordudan mürettep kuvvetler ge. linceye kadar on üç gün dayandılar, Bahçe kazasında bir kaç ay evvel Meşihatçe azledilmiş olan sabık müf- tü İsmail Hakkı efendi kıtalde eleba- şı rolünü oynamıştı. Bahçe kaymaka» mi Said bey Adanada iğtişaş çıktığı. na dair telgrafı alınca kaza erkânını toplamıştı. Bu içtimada (iğtişaş halk arasında şayi olursa fenalık çıkar) diye habe. rin gizli tutulmasına, yalniz rediflerin toplanmasına karar verildi, O gece sabık müftü ile hempaları kaymaka- mın evine geldiler ve Adanadaki iğti- | fakat muvaffak olamadı. Vilâyet kamının iğtişaş zuhuruna dair ediniz.) diye verdiği bir telgraf visile öğrenmiş olduğunu me: çıkarmıştır. Bahçe kıtali bu Hakkı efendi ile hemfikir ve lek olanların tahriki ile cuma Bu eski müftü kıyam ve kıtal sında şahsi menfaatler temini büslerinden de geri kalmadı. Onun yolda bir teşebbüsü Alman gazeteli ne kadar intikal eylemiştir: İğtişaş günlerinde Bağdad di yolu güzergâhında çalışmakla Bahçe kaymakamının mı rmda müşkülât görüldüğünden seltiğini yukarıda yazdığımız mühendisler tarafından (Berlli Tagebiatt) gazetesine yazıldığına İsmail Hakkı efendi Bahçe ile cini rındaki müteassıp ve cahil halkı a! Jandırdığı sırada aralarında bir paj dahi bulunan bazi Ermeniler bu man mühendisler nezdine iltica mişlerdi; hariçte kalan Ermeniler bu mühendislerin gözleri önünde ledilmişlerdi. Sabık müftü, mü ler nezdine iltica etmiş Ermenileri makla kalmıyarak 30 altın mi de Almanların da hayatını muhaf; etmeği taahhüd etmişti. Verdiği &hhüdnamenin süreti Alman lerinde neşrolunmuştur. Adanada başlıyan, Cebelibereki sancağı dahilinde şiddetini muhafaf &den kıtal Maraş ve Antakya havali ne de sirayet etli. Mersin mutas Esad bey etraflan Adanaya akın d miş ve kılale karışmış olanların Tal sus ve Mersine de yayılmamaları içi Adanadan Mersine doğru tren hi ket ettirilmemesini vilâyet makai bildirmişti. Bu tedi -atbik edilmi Adanadan hareket eden tren Adı ile Tarsus arasında bir istasyon amele ve köylü güruhu farafı tasalluta uğradı. Bunlar yolcular arasında Er bulunup bulunmadığını anlamak öl re vagonları teftiş ettiler. Padişalif Ermenileri katliâm etmek üzere köf dilerine 'Tarsusa gitmelerini irade tiğini söyliyerek: İ — Padişahım çok yaşa! Ni Tarsusa yollandılar. Tarsusta bei ye tabibi redif debboyunu açtırıp leri halka tevzi ettirdi. Mücadele nasında nüfusça telefat ve malca yiat oldu; bazı yerler yakıldı. iğlişaş Adana ve Cebelibereket cesinde tevessü etmedi. Mersinde ise bir vakaya verilmediği gibi İçel sancağı da iğ şaştan masun kaldı. Kozan sancağı merkezi olan (8 de büyük bir heyecan hüküm sür yordu. Hariçten Çerkes, Afşar, Çe atlıları gelerek kasabayı tehdide b lamışlardı, Jandarmalarla silâh altına alın redifler bunlardan birkaç kişiyi İl ettiler; cemiyetlerini dağıttılar, $ sevkedilen iki bölük nizamiye asayişi iade etti. Haçinde Ermeniler evlerine ki mışlardı, Sokaklardan geçen lara kurşun atıyorlardı; gönde! bir nasihat heyetini ve daha s0 (Feke) redif taburunu içeriye dılar, Aziziyeden vesair taraflardan Çerkesler ve aşiret halkı civarda laniyor, kasabayı tazyik ediyor! Silâh allına alınan (Misis) redif buru Haçine sevkedildi. Bu tabu” binbaşısı kasabadan içeriye girm muvaffak olarak etrafdakileri d tı; süküneti iade etti. (Arkası