11 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Maden servetlerimizin bulucusu ti .. .. . .. . olan büyük teknik müessesemiz: karada Çe muna nin . Üze- rinde bir büyük bina ve bu binanın üzerinde şu üç harf vardır: M.T, A.. ekonomik kalkınmamızın temel- biri olarak kurul dern bir Cümhuriyet imelik isminin b Tedkik, Arama tüsü Türkiyenin toprak üstünün mü, yoksa toprak altının mi daha zengin olduğu uzun zaman münakaşa edil- miştir. Fakât kati olan netice şudur iye, Ön Asyanın en zengin m. memleketlerinden biridir. Yak bütün Akdeniz kömürsüz olan bütün bir nı besliyecek kadar zen- devletlerin düny gind yalnız Balkanlarda ada da eşine az raslanac mmellikte eserlerimiz ve müs inu yalnız bir iddia den Tedkik ve Arama bu memleketi uğu bir sedir > n kuruluşunda bir tarih devrini bulabilirsiniz. Yarı nürge olan Osmanlı imparatorlu- viz oldu tandaşları, toprak üstünden | a toprak altlarına sahip de Sara; ermay gildiler y bancı stünden dir: Bunu im- Paratorluk yeti çok tabii bul müştür. Toprak âitını işlemenin, bir teknik ve enerji essri olduğunu nasıl inkâr edebilirsiniz? Teknik ve ener- ji... Bu ikisi de, müstakil ve hür ve- tanlara has olan faziletlerdir. M. T. A.; bizde bu yeni tarih devri- nin başladığını anlatan bir müesse- sedir, Onun kapısından içeri girerken, bozkir parçası “üzerinde bayındır ve yemyeşil bir yurd yaratan Cümhuri- yet azminin, âsi ve başıboş bir tabia- ti, vatandaşın refahı uğrunda işleten, verimli bir hazine haline sokan bir eser kaşısındaki huzur ve şükranı du- yarız. Mayer biribiri ardınca, lâbo- ratuarlar biribiri ardınca, âlet- ler, sayısız âletler biribiri ardınca, be- yaz gömlekli bilgili insan başları biri- biri ardınca sayısız taş parçalarının üzerlerine eğilmişlerdir: Bu taş par- çaları, memleketin dört bir tarafın- dan getirilmiştir. İçlerinde altın, gü- müş, kurşun, krom, antimuan, man- ganez, mağnezyom, tutya, bakır, ka- lay, çinko; hulâsa hatırınıza, medeni- yeti yaratan ne kadar maden gelirse hep bunların içindedir, Bir salona giriyorsunuz: Kocaman bir pota içinde renkli bir su kayna maktadır, Bu nedir, bilir misiniz? Bol- gar dağ... Şu, içinde altın da bulu- nan meshur Bolgar dağ... vatanın ziyade altım £ İ | Polânın başında siyet kesilerek du sunuz «— Bu sü gibi erittiğiniz bundan sonra ne yapacaks Fakat şu koca m suali rmağa Buraya girerken çıkarmıyacak- uu, bütün teknik imkânları, yer al- en sırlarını birleştirmiş istifhamdır. Onun olursa, o zaman memleket yepyeni bir iş ve iharacat müvazenesi, yeni bir döviz kaynağı daha kazanmış demektir, Mi Tedkik ve Arama Enstitü- sünden çıkarken yepyeni bir- çok fikirlere sahip oluyorsunuz: Dü- şünüyorsunuz ki, yeraltı bambaşka ve harikaulâde bir âlemdir, Öyle bir âlem Xi, bir memleketin alınyazısın- da onun kendisine mahsus bir ehem- miyeti vardır, Toprak üstündeki var- Tıklarımızı işlemek ve onları bu mem- İketin kuruluşunda değerlendirmek için kurulmuş birçok müesseselerimiz var, Fakat toprak altı için yalnız bir tek kuruma sahibiz: M.T, A... M.'T. A. nın kapısından karken ikinci hissiniz de şu oluyor: Burada çalışanlar, kendilerine imiş olan büyük emanet ve vazifenin ehemmi- madeni, ne sınız; Maden mev bilgileri, ekonom ının bilinmi olan koskoca bir cevabı eğer mü Ankaraya mahsus tipte En güzel yetişen Bir yayla agacı Ankarada meşhur bir Hacet tepesi vardır. Bomboş, çorak, bir tepe... Üzerinde Ankara bozkırının kendisine mahsus bir nevi mahzun yüzlü otları yetişen bu tepe, bugün yemyeşil çam- larla bezenmiştir. Yirmi bin çam. Ankara toprağı, inanılmaz bir kabili. yelle çam yetiştirmektedir. Ziraat Vekâleti, Harbiye mektebi- nin önündeki sahanın ağaçlanmasın- dan sonra, Ankara belediyesine yar. dım ederek şehrin boş kalan sırtlarını ve bir kaç kalenin ön kısmına raslıyan sahaları ağaçlandırmıya karar ver- miştir. Ankara belediyesi bahçeler idaresi- nin hazırlamış olduğu plân tamami. le tatbik edilirse, şehir, yeşil bir ku- şak halinde dürt bir taraftan çevril mektedir. Dikilecek olan ağaçların yetini idrak etmilşerdir: Burada, yir- minci asrın, her varlığı insanların mesud olması için seferber etmeyi şart kılmış olan hümanizm'in yara- tıcı hüviyeti vardır: Madencilik, tek- nik ve bilginin malı olduğu kadar in- saniyetçi bir düşünüşün mahsulü- dür, ... pe muharrirlerinden Piyer Dominik, bir yazısında $on po- Mtk hâdiselerin bir tahlilini yapar- ken, şunları söylüyordu: «— Bütün hâdisel sebeplerini bir tek noktaya irca edebilirsiniz: De- mir ye petrol çarpışmaların- i rn ve hattâ bu iki mad- 5 iniz ki dün- ya, altından faz mirin, petrolün üzerinde durma Fakat siz, M ; rın müsbet neticeler vermek üzere ol- duğunu biliyor müsunu? M.T.A ya eli Burada arazi sitrüktürü, zengin petrol kuyu | larına sahip olan bi memleketler- de- çok modernleştire araştırmalara uz, M.T. A, dakiler ümidlidirler: Vatandaşlarımıza, diyorlar, ya- kında petrol davamızın halledildiği- ni müjde! dimize İnanıyoruz, Ma- den serveti itibarlle çok zengin olan dumuzun, koynunda petrol bazi- saklandığına ki Onun inandıktan sonra kendisini ığma k, nihayet bir zaman ve teknik gene bu bize refah bilmecesi gibi ge- len M, T. A. dan halledilecek! Çün- kü nihyaet kömür servetimizi de o ta- yin etmistir. ... E* Ankaraya gelirseniz M. T. A. yı muhakkak görünüz: Bu müesseseyi görmeden gitmek, Anka- İ rayı inanınız ki eksik tanımak demek- tir. Şunu unutmayınız: Medeni millet, bir hacım halinde toprağın üstünde ve altında inşa yaratan millettir. İki başlı olan bu davanın en büyük ta üzerine alan bir rejim müessesesini görmemiş ve bilmem leketi tanıma eksikliği olarak telâkki etmeyi nasıl bir haksızlık sayabilirsi- nlz?. —D.Ç. | Belediyenin bahçivan mektebinde İ yetiştirilen ağaç fidanlarından birisi | büyük bir kısmı çamdır. Ağaç ile uğ- raşanlar, Ankerada akasya devrinin | bittiğini ve çam devrinin başladığını İ söylüyorlar. Çam, toprağın kültürünü | rında, ntetik benzin meselesine de ş olmayı bir mei- Tiyatro mektebinin talebelerinden bir grup bedii hareketler dersinde Halkevleri sahnelerini kurmak için Tiyatro mektebinden faydalanılacak Yeni programlar hazırlanıyor Kültür Bakanlığı. nım aç tihana bir çok müracaat vardır. Talebe miktarı, bu sene alma- cak olan nisbeti nak üzeredir. Tiyatro mektebi de, Ankaranın eşi başka şehirlerimizde bulunan kültür ve sanat müesseselerinden bi- de talebe tamami Je sahne elemanı ihtiy şılamak için bu sene, gerek ders proğramla- alınacak talebe mii nunda şiklik yapılmış; kadrolar genişletilmiş, fazla talebe alınmıştır. Yapılan bir istatistiğe göre, mem- Jeketimiz, Balkanlar da dahil olarak bütün Avrupa memleketlerinden sah- nesi az olan bir yerdir. Halkevlerinin kurmuş olduğu amatör temsil grup- lan, tahminleri çok aşan bir muvaffa- kıyet göstermiştir. Bir sene içinde Halkevi temsillerini görmeğe gelen vatandaşların sayısı yarım milyonu aşmıştır. Ankara Şehir tiyatrosunun geçen sene görmüş olduğu alâka, Adana, Bursa, Samsun, Gaziantep, Konya, Diyarbakır, Elâzığ, Trabzon gibi bü- yük şehirlerimizde evvelâ mütevazı bir kadro ile işe başlıyacak olan sah- nelerin muvaffak olabileceğini ve ge- lirlerile idare termiştir. Bu itibarla Ankara Halkevi, çok faydalı bir şeye girişmiştir: “ Evvelâ kendi sahnesindeki elemanlarla bir amatör temsil gürupu kurmuş ve bu gurup, bir sene devamlı olarak çok muvaffak temsiller vermişlir. Bu amatör gençler arasında sahne haya- tını kendisine meslek olarak seçenler bulunduğundan bunları tiyatro mek- tebinde muayyen kurslarda, diğer ta- lebelere göre daha az bir tahsil dev- resinden geçirerek istenen vasıflara sahib sahne sanatkârı yapmak! Kültür Bakanlığı, Ankara Halkevi. nin bu faydalı teşebbüsünü tasvib etmiştir. Bu itibarla bu ders senesin. den itibaren tiyatro mektebinde sah- neye çıkmış ve muvaffakıyet gös- termemiş olan Halkevli gençler için hususi bir ders programı tatbik edi. mam değiştiren bir ağaç olduğundan bir kaç sene sonra Ankara toprağında çınar ve kestane de yetişebilecektir. Diğer taraftan belediye, kendi ida- resinde bulunan bahçivan mektebini de tevsie karar vermiştir. Buraya köy» lü çocuklar alınmakta, aşıcılık, fidan- cılık, çiçekçilik öğretilmektedir. Bu sene Ankara civarında 50 binden faz- Ja yabani ahlat, Ankara armuduna aşılanmıştır. Ziraat Vekili Falk Kurdoğlu, ağaç. Jandınlacak sahayı gezmiş, burada tedkikler yapmıştır. lecektir. Bu tedbir, evvelâ nihayet beş sene bütün birer sahne edebilecektir. An yd işi ta cak ikinci bir teşebbüse daha iştir: Oda, Hak nelerine eser teminidir. mev. âbdarı ve hayattan alm olar hne eserleri için ak ve kazananlar ine dağıtılacak» çin Parti tarafından da yar- dımlar yapılacaktır. Halkevlerinin yarı içinde en olgun sil şubeleridir. Gençliğin bu sahada faydalanmak ve alâkadar bu sahada haydalanmak ve milli sâhneyi yaratacak olan kadroyu yetiştirmek, şüphesiz ki çok müsbet bir iş olacaktır. Kısa Ankara haberleri 4 Ankara hapishanesinin yeniden şa edilmekte olan kistmları bilmek üzeredir. Burada mahkümlar için muhtelif işler görmeye müsaid alelye- ler vardır. k Ankarada talebe sayısının de vaml: olarak ariması dolayısile üçün- cü bir lise binasının yapılması karar. laşmıştı. Bu liseden başka, bir de or» tamektep Iu caktır, Böylelikle ör- İamekleplerin sayısı dördü bulmakta- dır. * Türk hava Kurumu namına İn- önü kampını canlandıran bir filim çev- rilmektedir. Filimin senaryosunu mü- harrir Nizameddin Nazif Tepedelenli- oğlu hazırlamıştır. * Ankara belediyesi seyyar satıcı- lara mahsus hazırlatmış olduğu ara- baları tevzte başlamıştır. Seyyar satt- cılar bundan sonra yalnız bu âraba- larla satış yapabilecekler ve ruhsati- yeye tâbi olacaklardır. * Müli iktisad ve tasarruf cemiye- ti, yerli mallarla yapılmış balo tuva- letleri müsabakası açmayı kararlaştır- muştır. Bu müsabakalar önümüzdeki balo mevsiminde Ankara, İstanbul, Bursa, İzmir, Adana, Mersin ve Sam- sunda yapılacaktır. * Önümüzdeki sene, Ankara için harikulâde bir inşa senesi olacaktır: Hükümetin 3,900,000 lira sarf ile ku- yacağı 453 evlik iki büyük memur ma hallesinden başka, Najia Vekâletinin kendi memurları için kuracağı 500 ev- lik mahalle, önümüzdeki mart ayın- da inşaya başlanacaktır, Bin €v, va- sati olarak, 7000 nüfuslu bir şehir de- mektir. Bütün Ankaradaki ev sayısi- nın 18 bin içinde olduğunu düşünür ve normal senelerde yapılmakla olan vasati üç yüz evin ne kadar göz karar- tan bir faaliyet manzarası teşkil etti. ğini de hesaba katarsanız, bin evin üzameti meydara çıkar, Bu bin evden sonra, Ankara, daha rahat bir şehir olanları, İ olacaktır.