11 Ekim 1938 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 1

FÜRKDİLİ n nınlucnzsxın SALI 1938 ! GU xTDE LİK SİYASAL G—A ZETE Çekoslovakyada Muhtar. bir hükümet dahakuruldu Yeni Kurulan Karpatlaraltı Rusyası Hüküme- t& Mümessilleri, Merkezi Hükümetle Müzake- relerde Bulunmak Üzere Prağa Gidiyorlar. Çekoslovakyn Slovak İşlerini Devretti. ! Perağ, I0 (A A.) — Çe “. msı tebliğ ediyor: hlı 'pıılıulıı Rusyasında n Üzharda Karpatlaraltı Yayı mebuslarile Ukray birinci merkezi meclisi Milli meclis delegasyon- "Tarasında yapılmakta olan kereler, dün akşam bir vele kaleme alınmak ile hitama ermiştir. P,, © Mmukavele mucibince YA8 merkezi hükümetine Svakların İistesi numüne %l edilmek üzere tanzim tecek olan bir karpatlar. h O Rusyası hükümeti nazır bin bir listesi tevdi edi tir Beodi, Başvekildir Arpatla Rusyası mü- ileri, tekliflerin! merke- | hükümete bildirmek üze- * Pazartesi günü Prağa gi- SCeklerdir. Narkani, Prsğ hükümeti x.._llu bir beyanname oku Romen abinesinde Değışıklık Bükreş, IO(A A ) "' birçok — siyasi 'Ul etmiş ve bilhassa ha —':' nazırı. Komnen ile tur, Son günlerde, enternas Yonal tiyasi hâdiselerle nlâ '. Mdar olmak üzere kabine- değişiklik yapılacağı ri ’“loıl dolaşmakta oldu- Südan — Romanya siyaset “Umlarının Krel tarafından uü derin bir. alâka uy- « 'dııııııkııdır. h ınhisarlar— Kral, recalı | mülâkatta bulunmuş: | muştur. Bu nazaran Karpatlaraltı Rus yası Slovakyanın nall oldu- gu hakların aynına malik olacaktır Rrağ, IO (A A) — Çete- ka ojansı tarafından naşrâ dilen bir tebliğde Çekoslo | vak kabinesinin toplanarak | Sliovakya işlerinin derhal | Slovakya kabinesine devri hakkında elde edilen anlaş- mayı tasvip etmiştir. Nakil beyannameye | muamelesi usüllerini — tesbit etmiş ve Slovak kabinesinin aşağıdaki tarzda kati olarak teşekkülünü tasvip eylemiş- tr Tase, Başvekil ve Dahili ye Nazırı; Cermak, Maarif Nazırı; Durcanski, adliye, sıhhiye ve İçtimai muavenet nazırı; Teplanıki, ziraat, nahıa, ticaret ve maliye nazırı; Vihner, münakalât nazırı.. Başvekılımız İstanbula Geliyor. Ankara, IÜ(A A.) - Baş vekil Celâl Bayar, dün akşam 7.SÜ trenine bağlanan husu si vağonla İstanbula hareket etmiş ve istasyonda vekiller, mebuslar ve vekâletler er kânı tarafından selâmlanmış tır İngiltere F ilisti- ne takviye kıta- atı gönderiyor. Londra, 10 (A A.) — İn- giltere, Filistine yeniden tak- viye kıtaatı göndermeğe ka- rar vermiştir. Bu takviye kıtaatı ile Fi listindeki askeri kuvvetler o0 yedi piyade taburu, iki süvari alayı, bir topçu, bir de mitralyöz bataryasından ibaret bulunmaktadır. Hitlerden Yeni Bir İhtar Ve Tavsiye: Almanya, İngilizlerinMürebbilik Ha- reketine Artık Tahammül Edemez. «Siyaset Adamlarmın' Başkalarının Değil, 'Kendi Işleriyle Uğraşmalarını Dünya Sul- hu Namına Talep Ediyorum.» | — Sarrebrukken, 10(A-A) | Dün, da muazzam bir halk yapılmıştır. Kurtuluş meydanın top Hitler, yetmiş beş hususi trenle bu raya getirilen 200 binden fFazla bir halk kütlesinin ön - | ünde söylediği siyasi nutuk ta ezcümle demiştir ki: lantısı görmeğe geliyorsam, bunun sebebi geçen son — haftalar zarfındaki hâdiseleri « 2, ka dın ve erkek Sarlılar kadar hiç kimsenin anlamıyacağına kani olduğum içindir. Çün- kâ siz, Almanyadan Aayrı bulunmanın ne olduğunu pekalâ bilirsiniz. Almanya ya tekrar kavuşan milvon Memurlarının Maaşlarına Dair Proje.. Dalrnl Memur Ve Müstahdemlerin Ay- lıkları Derece İle Tesbit Edilecek. "mlüıııel İnhisarlar Umum ber G'luiu memurlarının 1—" ve dereceleri hakkın- İt kanun projesi hazır :wtıı Mucip sebepler lâ , Sunda, — şimdiye " tene büdcesine bağlanan Tolarda derece ve ücret- Rösterilmekle iktifa olu İahisarlar memurlarının Seden hizmete alınmala —d' Ve sonra terfi ve yük- da '“'"lylc ücret ve mik İlıı; n tayin ve tahdi '.i * aranılacak şartlar ve İP edilecek euılırıı dev- kadar | | kanuna bağlanması, bu ida- | rede çalışanların hakları ve vazifelerine bağlanmaları | noktasından çok lüzumlu bir | ihtiyaç halini aldığına işa ret edilmektedir. Projeye göre İnhisarlar Umum Müdürlüğü kadrosuna dahil daimi memur ve mür- tahdemlerin seri ve derece leriyle aylıkları şu şekilde tesbit edilmektedir: A serisine 6 derece dahil olacaktır. Birinci derece 600 * 700; ikinci derece 500 - 599 3 ncü derecede 400 - 499; ( Sonu ikinci / sayfada) “— Eğer bugünlerde sizi | | hane larca kişi sizin çektiğiniz ay nı İztirapları çekmiş ve son radan da sizin duydugunuz babtiyarlığı duymuş ur. Hitler, Almanyadan ayrı bulunmuş olan on — milyon Almanı da kurtarmak işinin tahakkukundaki ehemmiyeti ve vehameti kaydettikten sonra sözlerine şöyle devam etml,; * — Nihayet ön milyon Almanın ve yüz bin kilo metre murabbamdan fazla toprağın Almanyaya ilhakı sulh içinde temin edilebil- miştir. Muharriklerin ve bey- |) nelmilel fırsatçıların bütün ümitlerine rağmen bunun katiyen kan dökülmeksizin tahakkuk etmiş olmasından dolayı hepimiz mesut bahtiyarız. Bu hane ve meselenin — musli- hallinde yardımları dokunan diğer devlet adamlarından bahse derken evvelbeevvel bugün malik olduğumuz yegâne ve hakiki dostumuzu., Benlto Mussoliniyi — zikretmeliyim. Fakat aynı zamanda musli- bir tarzıhal bulmak için calışan bu büyük İtal yanla bizimle birlikte milyonlarca Almanın hakkı nı ve dünya sulhunu temine çalışan diğer iki devlet ada miadan bahsetmek isterim. Evet, bugün — Almanya sulh istiyen devlet adamla rtile karşılaşmış bulunuyor Fakat, bunlar her an yerle başkalarının gelmesi tarzı ve rine —mühtemel olan memleketle rin başında — bulunuyorlar Ve bu başka adamlar sul- ha o kadar bağlı olmıyanlar dır. Meselâ, İngilterede Çem- berlâynın yerine bir Duff Copperin, bir Edenin veya bir Çörçilin gelmesi bunla- rın derhal bir dünya harbi- ni açmak hedefini takip et- melerine kanaat getirmek için kâfidir. Binaenaley, Al- manya fevkalâde müteyak- kiz davranmalı. Biz datma sulh lstiyoruz. — Fakat, her an kendimizi müdafaaya da hazırız Bunu içindir ki, garp le- tihkâmatımız © Inşiatına âza mi evjeri ile devama karar verdim. Şimdi müstahkem mıntıkalara Achen ve Sar mıntakalarını da dahil : de ceğim Bu tedbir, Almanya mın emniyetini artıracaktır Esasen bir kaç güne kadar buhranlı aylarda almış ol- duğumuz tedbirlerin kaldırı lacağını — bildirmekle — bah- tiyarım Bu yüz binlerce kişinin ve ihtiyatlarımızın yudlarına dönebileceklerinden dolayi memnunum Keza, büyük bir merdlikle hareket eden Alman milletine teşek kür etmekle de bahtiyarım Almanya bu küvvetli ve kudretli devlet, — dostlarile bir anlaşma siyaseti yapma- ğa hazırdır. Hiç birşey arzu etmiyoruz. Ancak, Alman- yanın İstediği birşey — varsa, o da herşeyden ziyade İagiltere ile olan münase- batına taallük eden bir hu- gi fiye 'INGILIZ İskenderiyede Vefıfçîleılş?ohs Ara- sında Şiddetli Çarpışmalar Oldu. ON ÜÇÜNCÜ YIL SAYİ: 4007 İTALYAN ANLAŞMASI MERİ- YETE GİRİYOR. General Frankonun da Mu- vafakatile Gönüllülerin Geri Alınması Kararlaştı. Paris, 10 — Romada İngi- irile Kont Ciano a: sında İspanyol meselesi etra fında cereyan eden müza- kerelerin müsbet bir surette neticelenmesi burada mem- Duniyetle karşılanmıştır. Ga. zeteler münihte mütevassıt rolünü ifa eden Mussolininin İspanyadaki gönüllüler me- selesini halletmek — suretile sulb yolunda başladığı K re devam ettiğini tebarüz ettirmektedirler Övr gazetesi bu hususta şunları yazmaktadır: *“Ademi — müdahale ko- mitesinde geçen 15 ha ziranda — imzalanan — Fr- ansız İogiliz ttilâfı mucibince uhariplık hakkı ancak en lü ve Frankistlerden de bir nisbet dahilinde bir mikdar | göcüllü geri alındığı takdir de verilecektir. Bu tekdirde Franko saflarından 50-60,000 | kişi geri ahınması lâzım gel- mektedir. Hükümetçilerin elinde bu suretle ancak 10.000 bin gö- nüllü kalmış olacaktır., |— Gazete, netice olarak İz | panyollar karşı karşıya bi ! rakıldıkları takdirde Cumhu- | zayıf taraftan 10000 gönül- | riyetçilerin bir kaç ay için- de muüzaffer — olacaklarını yazmaktadır. Burgos, JO(A.A.) — Ge- mneral Franko, kendi ordusun- da bulunan ve on sekiz ay- dan fazla hizmet etmiş olan İtalyan gönüllülerinin derhal memleketlerine dönmelerine muvafakat etmiş ve iadesi hazırlıklarına başlamıştır Roma, 10 (A A.) — Sa- İâhiyettar mehafilden bildi- rildiğine göre İspanyada on sekiz. aydan fazla hizmet etmiş olan gönüllülerin der- hal geri alınması hakkında verilen karar oradan on bin kişinin çekilmesini mucip olacaktır. talyan hükümeti, İtalyan- logiliz anlaşmalarının meri yete girmesi için meşrut ol> an bu gönüllülerin evve.be- “evvel geri alınması hâdisesi- ni ciddiyetle ele alarak yu- karıdaki kararı vermiştir. Bu suretle, İtalyan hükümeti İn- giliz - İtalyan anlaşmalarının bir an evvel meriyete gir mesini arzu etmekte olduğu- nu göstermektedir. Buna mu- kabil, — hemen İtalyan Amparatorluğucun — ta (Sonu üçüncü sayfada) Karadenizde Büyük Bir ILiman Yapılıyor. 12 Milyon lira sarfila vücuda getirilecek olan Çatalağzı İlmanının inşası için hazırlıklar - haşladı. Ankara, 10 ( Hususi) - | Yeni ekonomik kalkınma plânımızın tatbikine başlan | mak üzeredir. İlk yapılacak işler arasında Karadenizde Çatalağzında vücüde getiri lecek muazzam İlman — gel. mektedir. Bu limanın rolü, önümüz: deki sene içinde faaliyete geçecek olan büyük demir ve çelik sanaylimizin en ta bil ihraç ve idhal limanı olması bakımından fevkal âde mühim bulunmaktadır. Etibank bu muazzam iş için hükümetten aldığı di rektif üzerine inşaata giriş mek üzere çalışmalara baş lamıştır. Çatalağzı, teçbhizat ve te sisatı itibarile dünyanın en modern limanı olacaktır. Bu: rada son sistem boşaltma ve yükleme — tertibatı — vücu. de — getirilecetir. — 13 BP- yöük vapur Çatalağzı İlma- ni rihtirmmlarına aynı — za manda — yanaşabilecek ve aynı zamanda yükünü boşaltacak veya yük ala- bilecektir. Bundan başka ll- manda bu 13 gemiden baş ka 25 gemi de barınacaktır. Çatalağzı limanı takriben ID I2 milyon Türk lirası sarfiyle üç senede ikmal edilmiş olacaktır. Kömür, maden, maden cevheri, ma den ve — diğer — ticari eşya yüklemek ve boşalt- mak ve gemilere ih rakiye vermek için ayrı ay- rı ve elektrikle müteharrik tesisat yapılacaktır Yeni llmanımız, — kömür sevkiyatımızı çok geniş mik- yasta — arttıracaktır. — İnşası- na bir an evvel başlanacak olan Çatalağzı llmanı bu çok mühim yokluğu — tamamen giderecektir. Liman, tren hat- larile yurd dahilindeki bü- tön büyük merkezlere bağ- Tanacaktır. Limanda bütün bunlardan başka yolcu sa lonu, sihhi tedavi yerleri, tah- — llsiye tertibatı ve daha bu- nun gibi tâli tesisat da vü- cude