9 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

pa D Teğrinieyvel 1938 AKŞAMDAN AKŞAMA Avrupa mukallitliği Bir mektep arkadaşım şu mektubu göndermiş: “Akşam gazetesinin Dikkatler sütunun- da Fena bir âdet» serlâvhasile okuyucu- maksadım: «Bu usul başka yerlerde de tatbik ediliyor, iyi netice veriyor!» demekti. Yoksa, Avrupada her yapı- lan bizde de aynen teklit edilmeli mânasını kasdetmemiştim. Nitekim bir çok garp şehirlerinde biribirine zid usuller mevcuttur, Öyleyse han- gisini nümüne almalı? Bence, ayrı ayrı şeyleri karıştırma- Garbe gözlerimizi kapamak kabil mi? Biz fenni şehirciliğe daha yeni başlıyoruz. Halbuki onlar tramvay raylarını söküyorlan («gök tırmalır mal olmuş bu tecrübelere gel de omuz silk bakayım... Bu, Amerikayı yeniden keşf içn benzer! Benim misal de bu yukarıda an- lattığıma benziyor sanırım. Onların tecrübesinden #tifade... Bir de başka türlü Avrupa. hay- ranlıkları var, BİRİNCİSİ » — Rlendim... Nedir o vapurlar mızdaki güverte yolcularının hali?.. Koyunlarla insanları ve kokulu ke- kusuz eşyayı hep birlikte üstüste de Avrupalılar da seyahat ediyor... Güvertede gezerlerken bizim halkın Buyurun size sakim bir fikir!.. Bu gibi ârzalarımızı «Türk halkı böyle seyahat edemez! Şanına lâyık değildir!» düşüncesile değil de «eo nebiler ne der!» endişesile ıslaha kalkmak olur mu? Halbuki ekseriya buna benzer fikirlere raslarız... Ve ben de arkadaşım gibi kızarım. İKİNCİ MİSAL : Türk umumiyetle temiz bir millet- Ür. Bazı hıristiyanlık şubelerinde vaftiz suyu bozulmasın diye doğdu- Zundan itibaren yıkanmamak se- vapken müslümanlıktaki malüm şeri temizlikler de buna İnzımam ediyor. Onun için, akar su etrafındaki imar- lar, milletimizin ananeleri arasına karışmış bulunmaktadır. Çeşme, ha- mam, şadırvan, havuz, kaplıca ve sairenin, asırlardanberi en güzel nü- müuneleri bizdedir. Garplıların Selimi Salis zamanında yaptırdıkları sa- raylarda bile hamam ve apteshane Kokan da diğer taraftan meş- Ur... Böyleyken gel, su şehirlerimizi ih- ya ederken Türklüğe hâs motifleri, ana çizgileri kullanma da tut kübik kaplıca, fütürist hamam havuzu yap- mağa kalk... Bu da olmadı... hin. hudutlarını nasıl telâkki ettiği- mi anlatabildim mi? (Vâ - Nü) amaaa m aaa Zevcesini döğmenin cezasi Küçükpazar civarında Şemseddin Adında biri, karısı Ferideyi döğmek Suçundan yakalanarak mahkemeye Verilmiştir. Şemseddin dün Sultanah- « Med ikinci sulh ceza mahkemesinde iş i Intihabat biti (| Şikayetler Reylerin tasnifi bu akşama kadar bitecek : Teşrinlevvelin birinci gününden iti- baren başlıyan Belediye intihabı dün akşam saat 20 de şehrin her tarafın- da bitmiştir, Ayın birinei gününden itibaren evvelâ kaza merkezine, son- ra nahiye ve mahallelere gönderilen sandıklar dün gene kaza merkezlerine nakledilmiştir. Dün intihabın son gü- nü olduğu için evvelce reyini istimal etmiyenler dün sandık başlarına gel- mişler vereylerini kullanmışlardır. Bu itibarla sandık başları diğer gün- lerden fazla kalabalıktı, Saat 20 de kazalardaki teftiş heyet- leri sandıkları mühürledikten sonra reylerin tasnifine başlamışlardır. 'Tas- nif işlerinin bugün akşama kadar Ik- mal edilmesi muhtemeldir, İntihaba- tın neticesi yarın ilân edilecektir. Gümüşsuyu - Dolmabahçe yolunda bir depo yıktırılıyor Gümüşsuyu ile Dolmabahçe ara- sında inşa edilen yolun Dolmabahçe tarafındaki başında bir tütün deposu vardır. Eskiden Establi âmire binası olan bu yer bilâhare maliye tarafın- dan birisine satılmıştı. Bu bina Bele- diyece 60 bin liraya istimlâk edilmiş- tir. Bina yıkıldıktan sonra Gümüşsu- yu - Dolmabahçe yolu tramvay cad- desine kadar uzatılacak ve buradaki meydan bir kat daha genişliyecektir. Bina bugünlerde yıktırılacaktır. Pazarlıksız satış Belediye İktisad Vekâletine bir rapor gönderecek Pazarlıksız satış kanununun. tatbi- ki tarihinden itibaren alınan netlce- ler hakkında Belediye, ayın on beşin- de İktisad Vekâletine bir rapor gön- derecek, konunun gerek: halk, gerek tüccar ve-esnaf tarafından nasıl tat- bik edildiğini anlatacaktır. Belediye, kanununun Ârızasız ola- rak tatbiki için taftişlerine devam et- mektedir. Belediye bu teftişlerde bil. hassa pazarlık yapılıp yapılmadığını, malların üzerinde etiket bulunup bulunmadığını ve kanuna göre et, yağ ve kapalı şişelerde bulunan mayilerin etiketlerinde cins ve mahiyetlerinin tasrih edilip edilmediğini tedkik et mektedir, Verilen cezalar bilhassa bu üç noktaya riayet etmiyenler hakkın. dadır. eğ gar zi Beş kumarbaz yakalandı Yenişehirde bir kahvehanede İsak, Manton, Ramazan, Hasan, Anastaş kumar oynarlarken şube memurları tarafından 1315 kuruş ve İki deste kâğıtla meşhuden yakalanarak mah- kemeye verilmişlerdir. Öğle tatili meselesi Daire ve müesseselerde olduğu gibi dükkân ve mağazalarda çalışanlara öğle yemeği yemelerine İmkân bırak- mak üzere dükkân ve mağazaların günde bir saat müddetle tatli yapma, ları düşünülmüştü. Uzun muhabere ve müzakerelere zemin teşkil eden bu mevzu etrafında, Belediye henüz bir karar vermemiş- tir, Esason bu tatilin uzun yaz gün- lerine inhisar ettirilmesi münasib gö- rüldüğünden bu mesele önümüzdeki ilkbaharda tedkik edilerek bir karara bağlanacaktır. İçki hesabı yüzünden kavga Hüseyin ve Yunus isimlerinde iki arkadaş, evvelki gece Beyoğlunda 1Ç- kili bir lokantada hayli rakı içtikten sonra gazino sahibi Hakkı ile hesap başına oturmuşlardır, hesap başında aralarında kavga çıkmış, Hakkıbu iki arkadaşa tabanca çekmiştir. Müş- terilerin zabıtaya müracaatı üzerind - Hakkı yakalanmiş tabancası da müs nma büyük bir dikkat ve itina göslerdi. Fakat son zamanlarda birinci nevi kalın ve ince sigara- lar galiba tamamile kurumamış bir harmandan. yapıldığı cihetle, kaskalı ve çekilmez bir hal aldı. Bu nevi sigaralara alışık olanlar, içebilmek için parmakları arasın- da çevirip yumuşatmağa ve kas- katı kesilmiş tütünün dir kısmını almağa mecbur kalıyorlar. Hak Kin rağbetini kırabilecek mahiyet» te olan bu noktaya İnhisarlar ida- resinin nazarı dikkatini çekmeni- gi rica ederiz, Teşekkür ederiz Gazetemizde intişar eden hai kın şikâyetlerile alâkadar oldu- ğu için İstanbul seyrüseferine teşekkür ederiz. Zeytinyağı standardizasyonu Bir nizamname tanzim için tedkikat yapılıyor İktisad Vekâleti standardizasyon müdürlüğü bir çok ihraç maddele- rinden sonra zeytinyağını da stan- dardize etmeğe karar vermiştir. Bu- nun için istihsal mıntakalarında, fabrikalarda esaslı tedkikler yapılma” sına başlanmıştır. Bu tedkikat: sonundu bir standar- dizasyon nizamnamesi hazırlanacak ve gerek müstahsli, gerek ihracat. çıların bu nizamname üzerinde mü- talâaları almacaktır: Bu mütalâalar tedkik edildikten sonra nizamname- ye esas şekli verilecektir. Zeytinyağı standardize edildikten sonra karışık yağ satışı nihayet bu- lacaktır. Yağlar muntazam bir şe- kilde tasnif edilecek, standard tip- leri tesbit olunacaktır. Satılan malın mahiyeti alıcı tarafından katiyetle bilinecektir. Avrupaya talebe Bu sene lise mezunu 19 talebe Avrupaya gönderilecek Bu sene hükümet hesabina lise mezunu 19 genç tahsile gönderilecek- tir, Liseler, müsabakaya girmek için 300 namzet göstermişlerdir. Bu nam: zetlerin imtihanı 10, 11 ve 12 teşrin- de İstanbulda Pertevniyal sesinde ve Ankarada Gazi lisesinde yapıla. caktır. İstinye - Bebek yolu Nafia tarafından yapılmakta olan İstihye - Bebek şosesinin Rumelihisa- rma tesadüf eden kısmının toprak tesviyesi ameliyesi bugünlerde bit- mek üzeredir. Bu güzergâha tesadüf eden Baltalimanı deresi üzerinde bu- lunan köprü de kaldırılacaktır. An- cak dere üzerinde bir köprünün bu» lunmasındaki ihtiyac göz önüne alınarak eski köprüye mütenazır bir yerde on metre genişliğinde beton bir köprü daha inşa edilecektir, Yol, bu yeni köprüden geçecektir. Yerli kontra plâklar Yerli kontrplâkları standardize eden nizamnamenin tatbikine önü- müzdeki perşembe gününden itiba- Ten başlanacaktır. Yerli kontrplâk fabrikatörleri bu nizamnameyi ken- dileri için elverişli görmiyerek itiraz- da bulunmuşlardı. Bu hususta tedkikata imkân kal- mak üzere nizamnamenin bir müd- det techhürle tatbiki için İktisad Ve- ! » Kıdem zamları ' Mesken bedelle- 'rile beraber 144 bin lira tutuyor İlk mektep muallimleri mesken be delleri ve kıdem zamlarının. munta- | zaman ödenmesi bir türlü mümkün olamamıştı. İlk mektep muallimleri, muayyen. bir müddet içinde, munta- zaman terfi etmek hakkına malik olduklarmdan her sene muallimlere verilecek kıdem zammı tahsisatı mü- him bir yeküna. baliğ olmaktadır. Bundan başka her sene yeniden bir çok ilk mektepler açıldığı için mual- lim kadrosu o nisbette genişlemekte ve maaşlarının mikdarı da bütçede- | ki yekünu kabartmaktadır. 9317 bütçesile henüz kıdem zammi- nı almıyan muallimlere 34 bin lira vermek lâzımgeliyor. Vilâyet umumi meclisi 938 bütçesi- ni tanzim ederken ilk mektep mu- allimlerini kanuni haklarından mah- rum bırakmağı doğru bulmamış ve bu seneki bütçeye 84 bin lira tahsisat koymuştur. ği Kanuna göre mesken bedelinin ayda beş liradan aşağı olmaması lâ- zımdır. Şimdi dalmi encümen elde bulunan bu paranın her ay muntâ zaman tediye edilmesini tesbit et- mekle meşguldür. Kıdem zamlarile ! beraber mesken bedellerini de öde- İ mek için 144 bin liraya ihtiyaç vardır. Daim! encümenin bulacağı for- mül üzerine mesele kat! bir hal şek- ne bağlanacaktır. Kadıköy hâli Yeni bir hâl açmağa imkân Kadıköy halkının Unkapanındaki hâl binasından başka Kadıköyünde de bir hâl binası tesisi için Belediyeye müracaat ettiğini, fakat Belediyenin | bu müracaati reddettiğini yazmıştık. Sabık şehremini operatör Emin, dün bir gazetede, Kadıköyünde kendi za- manında inşa edilen hâlin terkedil- mesini tenkid etmekte ve Avrupanın birçok şehirlerinde olduğu gibi, Ka- dıköyünde de bir hâl açılması lüzu- munü İleri sürmektedir. Sabık şehremininin bu mütaldası üzerine alâkadar Belediye mahafilin- de şu fikir ileri sürülmektedir: — Bir şehirde toptan satış üzerine iş! yapan ancak bir «hâl santralş bulu- nur, Filhakika Avrupanın bazı yer. lerinde müteaddid hâller vardır. Fü- kat bunlar toptan değil, perakende satış içindir. Kadıköy hâline gelince, B. Eminini şehreminliği zamanında inşa edilen bü hâle o vakit bile esnaf gelmemiş, Kadıköyünün Altiyolağıa vesaire gili yerlerinde dükkân açmış- lardı, Binaenaleyh o vakit bu binada esnafı toplamağa imkân görülemediği halde, şimdi Kadıköyünde ikinci bir hâl binası açmak kabil değildir.» Maamafih- Belediye, ileride şehrin iktisadi vaziyeti inkişaf ettiği ve şim- Giki Unkapanı hâli ihtiyacı karşılıya- cak vaziyetten çıktığı takdirde Unka- panına yeni paviyonlar İlâve edecek- tir, Saat hırsızı 46 gün hapis yatacak Sabri adında bir hırsız Çakmak- çılar civarında bir dükândan saat ça larken cürmümeşhud halinde yaka- lanmış, Adliyeye verilmiştir. Dün Sultanahmed ikinci sulh ceza mahke- mesinde yapılan muhakeme netice sinde Sabrinin suçu sabit olduğundan 46 gün hapsine karar verilmiştir. Sabri mahkemede tevkif edilerek Tev- kifhaneye gönderilmiştir. Ziraat kongresi hazırlıklari 'Teşriniseninin ikinci günü Anka rada toplanacak olan ziraat kongre- si hazırlıkları bitirilmiştir, Vekâlet rnuhtelif istihsal muıntakalarına aid broşürler hazırlamıştır. Ayrıca kan- |; greye iştirak eden da ransları ğ İ Sahife 3 e — ISTANBUL HAYATI Musikiye hürmeti varmış! Kadınlardan birinin elinde ut, öte- kinde cümbüş, erkeğin koltuğunda keman, on iki yaşlarındaki çocuğun kucuğında zilli def; yüksek sesle ko- nuşa konuşu gazinoya girdiler. Etrafı gözden geçirdikten sonra lâübali bir tavırla köşedeki müşterileri sıkıştıra- rak yanyana sıralandılar. Keman act acı gecırdamıya başladı. Utun hımtrm tıngırtıları cümbüşün zırıltılarına Ka- Tıştı, Öteden def de şıkırdadı. Uzun bir Bıyor. Kemancı boynunu büküp gözle- rini süze süze yay çekiyor. Defin zil şıkırtıları hepsini bastırıyor. Durma. dan çalıyorlar, biri ağzını kapar ka- pamaz öteki çığlığı basıyor. Alaturka, alafranga, ala bilmem ne fasılları biribirine karıştı. Fasıllar uzadıkça ağırlaştı, masa- lardan homurdanmalar başladı: — Ooof. Fena halde sıkılıyorum. — Artık tahammülüm Kalmadı, Başım dönüyor. Yanımda oturan zat ta başını çevir. di, mırıldandı: — O kadar ıztırab çekiyorum ki Buradan toplıyacakları parayı ben versem de gürültüyü kesseler. Yalan yanlış çalınan şarkılar âsabımı fena halde bozuyor. İnsan biraz musikiye âşina olursa ıztırabı büsbütün artı- yor. Müşterilere aldırış etmeden onlar çaldılar, çağırdılar, zilli defi şıkırda- tarak masaları dolaşıp paralarını top- ladılar ve savuşlular. Herkes: — Oh. Başımız dinlendi. Diye rahat bir nefes alırken saçı sakalına karışmış yaşlı bir adam ka. pıdan girdi. Biraz evvelki meslekliş. larından boşalan köşeye oturdu ve paltosunun altından çıkardığı kırık kemanı cızırdatmağa başladı. Teller- den çıkan inceli kalınlı gıcırtılar ada- mın kart feryadları arasında boğulu- yordu. O da fasılu vermeden fasıldan fasla geçiyordu. Artık kimsede taham- mül kalmamıştı. Yanımda oturan zat garsonu çağirdı: — Şu adama söyle, gürültüyü kes sin. Çaldığı yetişir. İstediği parayı verelim de sussun. Dedi. Garson, kemancının kulağına iğilip vaziyeti anlattı. Adam hiddetle kaşlarını çatarak: — Benim musikiye karşı hürmetim vardır. Başladığım şarkıyı bitirmeden yarıda 5 Diye homurdanarak sesini büsbü- “tün yükseltti. Mecburen biz kalkıp sayuştuk. Cemal Refik set var rr mr sr ar Eminönünde İstimlâk Cami karşısındaki binaların istimlâki bitmek üzere Eminönü İstimlâk mıntakasında Yenicami kemerine bitişik ve camiin merdivenleri karşısında bulunan ada» daki dükkânların da istimlâk mua- melesi nelicelenmek üzeredir. Bu dükkânlardan mühim bir kısmı ayak- kabıcı dükkânlarıdır. Bu dükkün sa- hiplerinin bir kısmı istimlâk bedelini aynen Kabul ettiğinden tapuda ferağ muamelesi ikmal edilmiş, bir kusmu da istimlâk bedeline itiraz ettiklerin- den bunların mallarına verilecek is- timlâk bedeli yüzde yirmi fazlasile bankaya yalırılacaklır. Bu sıradaki binalar bir müteahhide ihale edilmek suretile yıktırılacaktır. Nevyork sergisine iştirâk hazırlıkları 939 de Nevyorkta açılacak olan bey« odası Nevyork serisindeki Türk pa» viyonile yakından alâkadar olmakta- dır. Diğer taraftan İktisad Vekâleti bütün Ticaret odalarına bir tamim göndererek Nevyork sergisi için birer komite teşkil etmelerini istemiştir. İstanbul Ticaret odası Nevyork ser gisi komitesi teşekkül etmiştir. Ko- mite ilk toplantısını yarn “Ticaret odasında yapacaktır. Komite piyasa