5 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Hatay Devlet Reisi tedkiklerinedevam ediyor Antakyada Türk ve Arap liseleri eskiden olduğu gibi kalacaktır Türk kız orta mektebi liseye çevrildi. Iskenderun | Çekoslovakyaya gönderilecek Beylan ve Kırıkhanda ğe orta mektep mm Antakya 3 (A.A.) — Hatay anonim şirketini kurmak üzere seçilen heyet devlet reisi Tayfur Sökmen tarafın- dan kabul edilmiştir. Devlet reisi memleket iktisadiyatını kuracak olan bu müesseseyi candan : karşıladığını ve kendisi de hissedar yazılmak sure- tile maddi yardımda bulunacağı gi- bi, manevi yardımlarını da esirgemi- yeceğini söylemiş ve «Buradaki işimi- zin hedefi yapmaktır; yapacağız, ada» leti kuracağız. Elhasıl her şeyi yapa- cağız» demiştir, Antakya 4 (A.A) Antakyada Türk ve Arap erkek liseleri eskiden ol- duğu gibi kalacaktır, Türk kız orta mektebi liseye çevrilmiştir. Şimdiye kadar ortamektebi bulunmıyan İs- kenderun, Beylân ve Kırıkhanda bu ders yılından itibaren birer ortamek- tep açılması kararlaştıhılmıştır. Bey- lândaki ortamektebe Beylân Beledi- ye meclisinin kararile askeri mümes- sil albay Şükrü Kanadlının adı veril miştir. Antakya 3 (A-A.) — Hatayın kül tür siyasetini yükseltmeğe çalışmak için şehrimizde kurulan Yurt isimli il- | mi, edebi, içlimai bir mecmua neşri- ne başlanmıştır. Mecmuaya yazı ya&- zanlar kâmilen Hataylı münevverler- dir, Kırıkhan 4 (A.A.) — Devlet reisi Alman kuvvetleri (Baş tarafı 1 inci sahifede) vel Çek kıtaları Obervieseniai'den ce- nuba, Leskau'ya kadar uzanan ve ora- dan cenubi garbi istikametinde Eisen- drof'a kadar giden hatla tahdid edilmiş bulunan mıntakayı tahliye etmişler. dir, Alman kıtaları dün Grassliz, Falke- nan - Slenhof - Marlenbad ve Neuhau, sel hattına kadar ilerledikleri için bu sabah saat 8 de bu hattı geçmişlerdir. Tahliye ve işgal ameliyatı bilâ hâdise cereyan etmiştir. Berlin 4 (A.A.) — Ordu kumandan. lığı tarafından bildirildiğine göre ge- neral Relhenau kumandasındaki kıta» lar3 numaralı mıntakanın diğer kısım. larını işgal etmek üzere sabahleyin Eger mıntakasında ileri hareketlerine devam etmişlerdir. B. Hitlerin seyahati Eğer 4 (A.A.) —B. Hitler, Eger'den etmek suretile ikmâl etmiştir. Hitle. rin bugün Karslbad'a gitmesi muhte. meldir, Bir hadise Tondra 4 (A.A) — Südetler mem- leketinde yapılacak plebisit esnasın- da sükün ve intizamı muhafaza ede- cek olan Britiş Lejiyon'a mensup bin kişinin celb ve kaydine bugün baş- lanmıştır. Bunların hepsi de sopalar- la mücehhez olacaktır, Eriliş Lejiyon'un evli askerleri haf- tada 75 ve bekârları da haftada 60 şi- iin alacaklardır. Gönüllüler perşembe günü Olem- " piya'da icab eden talimatı alacaklar, bundan sonra Fransis Feterston God- lery'nin kumandası Möinde hareket | Tayfur Sökmen Hata; Hatay Devlet reisi B. Tayfur Sökmen tedkikleri- ne devam etmektedir. Burayı teşrif eden devlet reisi halk tarafından coş- kun bir tezahüratla karşılanmıştır. Buradaki Kükürtlü hamamın asri bir şekle konulması için lâzım gelenlere emirler verilmiştir. Alman iktisad nazırı (Baş tarafı 1 inci sahifede) Saat 12,5 de Vali, Alman Nazırının ziyaretini iade edecektir, Misafir Na- zır bundan sonra öğle yemeğini ye- mek ve Alman sefareti erkânile görüş. mek üzere Tarabyada Tokatlıyan ote- line gidecektir. Misafir Nazır, bugün saat 18 de Perapalas otelinden otomobille Top- İ hanedeki Denizyolları salonuna ge- lecek buradan bir Şirketi Hayriye vapurile Haydarpaşaya geçerek An- karaya gidecektir. Ankarada iki gün kalacak olan B. Funk şerefine İkti- sad Vekili B. Şakir Kesebir tarafın- dan ziyafet verilecektir. Alman Nazırı pazar sabahı şehri. mize gelecek, o gün Taksim âbidesine bir çelenk koyacak ve Vali B. Mu- hiddin Üstündağ tarafından şerefine bir ziyafet verilecektir. B. Funk o âk- şamki konvansiyonelle oşehrimizden ayrılacaktır. Ankara Alman elçiliği / cay Almanya İktisad Nazırı B. Dr, Val- ter Funkun Ankarayı ziyareti müna- sebetile önümüzdeki cumartesi günü saat on yedide Ankaradaki Alman büyük elçiliğinde matbuat erkânına mahsus olarak bir çay tertip olun- muştur. Bu çaya Ankaradaki matbuat mü- de davetli oldukları büyük elçilikten Basın kurumu başkanlığına bildiril miştir, Paris 4 (A.A.) — B. Daladye, B. Çambörleyne verdiği cevapla Fran- sız milletini çok mütehassis eden mesajından dolayı kendisine teşekkür ettikten sonra, beyan edilen hissiya- tın, Fransız milletinin hissiyatına ta- mamen uygun olduğunu ve Fransa- nın bu buhran esnasında kendisini İngilz milletine bağlıyan bağların daha ziyade kuvvetlendiğini hissetmiş bulunduğunu bildirmiş ve kuvvetli bir barış arzusundan doğan ve iki memleketin hayati menfaatlerinde ol- duğu gibi, Fransanın hususi vecibeleri hakkında gösterdiği yüksek takdirden dolayı B. Çambürleyne karşı olan hay- Baş tarafı 1 inci sahifede) biyütelağm harp levazımi ihracına tekrar izin verildi Londra 4 — 28 eylülde muteber ol- mıyacakları ilân edilmiş olan harp le- yazımı ihracına mütaallik ruhsatna- melerin 4 teşrinievvelden itibaren tek- Tar muteber olacağı bildirmektedir. ngiliz lejyonerleri Londra 4 (A.A.) — Hariciye nezare- ti tarafından neşredilen bir tebliğde * hükümetin Britiş Leglolf'dan, Çekos- lovakyanın akibeti plebisit neticesin- do taayyün edecek kısmında nizam ve asayişi temin edecek miktarda gönül lü temin etmesini taleb ettiği bildiri! mektedir, Romadaki müzakereler Roma 4 (A.A.) — Kont Cianoile Lord Perth arasında yapılan görüşme- lerin münhasıran Çekoslovakyada ya pılacak plebisit'e ve plebisit yapılacak mıntakalarda tesis edikcek beynelmi- lel kontrola tahsis edildiği öğrenilmek- tedir. B. Hitler Karlsbadda Karlsbad 4 (A.A.) — Führer öğle- den sonra buraya gelmiş ve halk ta- rafından hararetle alkışlanmıştır. BULMACAMIZ Soldan sağa: 1 — Vapurun süratini gösteren âlet, 2 — Üçü bir arada - Büyük tencere, 3 — Sıtma ic - Nota. 4 — Bir meyva - Yarım, 5 — Tersi çok taneli meyva olur - Ti- yatro sahnesi, 6 — Tersi kalın sicimdir - Pejmürde, Çamaşırı düzeltir - Meslek, 8 — Adama - Şiş, 9 — Köylünün kamçı yerine kullandığı değnek. 19 — Kanaat ve fikir - Oldukça fazla, Yukardan aşağı: 1 — Serin rüzgâr böyle eser. 2 — Tok değil - Hesapta cemi işareti - Atıf edatı. 3 — Bir şeyin esas kısımları - Öz evjât değil a 4 — Kuvvetli irade - Lâhza, $ — Bir nevi manzume, 6 — Toprak mahsulü - Rütubetli. 1 — Müarefe peyda eden - Nota. 3 — Cüzi » Uğrak yer değil - Nida. 9 — Saçla kaş arası - Tahkir nidası, , 10 — Bilâ bedel - Akbiğer. Geçen bulmacamızın halli: Boldan sağa: > 1 — Ketenhelva, 2 — İkiz, Aba, 3 — Titiz, Efal, 4 — Ananas, La, 5 — Nebntat, 6 — inat, 7 — Anket, Kısa, $ — Za, Islak, 9 — Alrer, İmal, 10 — Nal, Şamata, Yukarıdan aşağı: | — Kitapyazan, 2 — Ekin, Nara,3 — Titanik, 11, 4 — Ezine, Enf, 5 — Zabit, Eş, 6 — Ha, San, 7 — Ebe, Taksim, 8 — LAf, Atılma, 9 — Alt, Saat, 10 — Abla, Takla. ŞUBEYE DAVET Eminönü yabancı askerlik şubesinden: 1 — Eminönü, Fatih ve Eyüp kazaları mıhtakalarında oturan ve 935 teşrin cel- binde sevke tabi bulunan aşağıda do- Bum ve sınıfları yanlı ve şumebizde ka- yılı ve kayıtsız yabancı şubelere mensup mükelleflerin nüfus cüzdan ve Ikamet- gühları ile şubeye mürüâcaat etmeleri Hân olunur. 2 — Bu celpte henüz askere ça- gırlmamış ve çağırıldığı halde sıhhi ve salr kanuni mazeretlerle geriye kalmiş ve 3 — Vaktinde yaşıtları ile yok- yoklama leri yapılarak sınıfları ayrılmış ve henüs sevk edilmemiş #ağlam erattan: 316-330 dahil Piyade, istihkâm sınıfları, 316 - 331 dahil sağlam gayri islamlar, 318 - 332 dahil süvari, topçu, İs- tihkâm, muhabere, demiryolu, muzika, nakilye, 316 - 333 dahil hava; denir, Jan- darma, harp sanayli, tank, gümrük mu- hafaza, orman koruma sınıflarına ayrı- lanlar şubeyo baş vuracaklardır. $ — Bunlardan başka üç ay ve daha ziyade hava tebdili almış ve şubeleri emrine gir- miş ve hava tebdilleri bitmiş olanlar, 5 — Jandarma ve deniz sınıflarına meh- sup'olanların bedelleri 13/B. toşrin/938 di- Ber sınıfların bedelleri de 24/1. teşin/938 akşamına kadar kabul edilecetir. Bu ta- rihlerden sonra bedel kâbul edilmez. 6 — Jandarma ve deniz eralı 14/ 1. teşrin/938 ve diğer sınıfların da 25/ 1. teşrin/988 den itibaren sevklerine başlanacaktır. 7 — İş- Avam Kamarasında Fransız meclisi, hükümete itimad ettiğini bildirdi (Baş tarafı 1 inci sahifede) Bu suretledir ki, 21/5 tarihinde buh- ran esnasında derhal müşterek bir suretle hareket edebildik. Bu buhra- nın bütün alâkadar devletlerin mus- lihane arzuları sayesinde izale edilmiş olduğunu kayde lüzum görürüm. İbtirasların ogaleyanından busül bulan bir durgunluktan sonra eylül de Südet bölgesinde yeni hadiseler vukua geldi. O zaman Çekoslovak hü- kümetine dostane bir hisle yaptığı- mız tavsiyede Südetlere, devlet çerçe- vesi dahilinde mühim haklı ve çabuk tavizlerde bulunmasını bildirdik. Şurasını tesbit etmek lâzımdır ki, Çek hükümetinin tekliflerile Südet- lerin günden güne daha ehemmiyetli bir şekil alan istekleri arasında hiç bir zaman bir senkronizm mevcud olmadı, Eylül bidayetinde, vaziyet ilk defa olarak çaresiz bir şekilde vahim göründü. Alman mutalibatı şiddetle ortaya konmuştu. Harp kuvvetleri barışı mağlüb ececek miydi? Hiç bir zaman ne kendimi, ne de memleketi- mi hadiselerin seyrini insanların ira» desinden alacak olan kör bir fatalite- ye kaptırmayı aklıma getirmedim. 13/14 eylül gecesi B. Çambörleynle temasa geçerek kendisine demarşla- rın ve notaların yerine mesul adam- lar arasında doğrudan doğruya mü- lâkatlar yapılmasında fayda olaca- ğını bildirdim. Aynı suretle düşünen B. Çambörleyn Berchtesgadene gitti, B. Çambörleyn bu cesaretli teşebbüs- lerile barışa çok hizmet etti. Barışın nihayet muhafaza ve idame edilebii- mesinin gizli diplomasinin kömbine- zonlarına müracaat etmemekliğimiz sayesinde mümkün olduğunu söyli- yebilirim. Açık bir surette ve milletlerin kon- trolu altında hareket ettik ve burada bütün milletlerin barış istediğini te- yid edebilirim. Çambörleyn - Hitler görüşmelerinden sonra, Londrada toplandık, Orada hükümet bize Lord Runcimanın fikrini tebliğ etti. Bizim gayretlerimiz, Çekoslovakyayı toprak bütünlüğünü temin edecek bir fede- rasyona doğru istihale ettirmeye ma» tuf olduğu halde, Runcimanın Çeklere Südetlerin artık uzun müddet bir arada ikametlerine imkân olmadığı- ni bildiren raporundan heyecanla malümat aldık, Fransızlarla İngiliz- lerin karşısında şu sureti Hal vardı: Ya Prağı itilâfgirizliğe sevkede- rek Çekoslovakyayı tahrip edecek olan silâhlı bir ihtilâfa sebeb olmak ve yahut da bir kompromi bulmak. Biz bunlardan barışı tercih ettik.» B, Daladye, Londradan sonra buh- .| ranın şiddetlendiğini kaydetmiş ve 24/9 daki vaziyeti anlatarak devam etmiştir: «Buna binaen, Alman leb nın inkişafı önünde bir kuvvet dar- besile emrivaki karşısında kalmamak için, bir nevi tahrik maksadile de- gil, fakat memleketi her türlü hüdise- leri karşılıyabilecek hale koymak mak- sadile, bazı askeri tedbirler almağa karar verdik.» B. Daladye, sir Horace Vilsonun B. Hitlerin 28/9 tarihinde saat 14 te ha» rekete hazir olduğunu bildiren cevâ- bını hamil olarak döndüğünü söyle- dikten ve Münih mülâkatının nasıl hazırlandığını anlattıktan sonra ken- disinin B, Hitler tarafından yapılan içtimaa davetini kabul ettiğini ve ar- tık mevzuubahis olan şeyin usul değil, barışı kurtarmak olduğunu bildirmiş ve demiştir ki: «Bütün alâkadar devletlerin bu toplantıda hazır bulunmasını tercih ederdim, Fakat çok çabuk hareket et- mek icab ediyordu. Zira en küçük bir gecikme meşum olabilecekti.» Daha ileride Daladye, harbin niçin önüne geçildiğini izha ediyor ve di- r ki: Pi müşkül müzakerelerde daima Adalet arzumuzu ve dürüstlüğümüzü gösterdik. Zira, müzakereyi yalnız bu büyük entemasyonal drammn içtinab edilmez bir safhası olarak değil, ayni zamanda barışın haki- ki yolu olarak telâkki eden İnsanlar sıfatile müzekerede bulunduk.» , Sonra B. Dalâdiye, buhran günleri zimle anmış ve bu hattı hareketini Fransızlann mücadele ettiği veya müttefik bulunduğu komşu milletle. rin takdir ve hürmetine lâyık ol- duğunu kaydettikten sonra demiş tir ki: «Keza bizim de eski muhasımımız olan ve kendisile devamlı barış tesisini temenni ettiğimiz büyük komşu mil- let için hiç şüphesiz aynı suretle hür- met ve takdir hissi taşımak vazife mizdir. Hiç şüphesiz hayat hakkında- ki telâkkilerimiz bugünkü Alman ve İtalyanın telâkkilerinden çok farklı- dır, Fakat telâkkileri syni suretle farklı olan diğer memleketler de bizimle iyi münasebetler içinde yaşamaktadır. Milletler, kabul ettikleri rejim şekilleri ne olursa olsun, barışı ayni derecede sevmektedirler.» B. Daladye Fransız enerjilerinin birliğini istiyerek ezcümle demiştir ki: «Şimdi hepsi Fransanın selâmetini istiyen bütün fransızların kendilerini barış ve yurd hizmeti için daima se- ferber halde telâkki etmeleri lâzımdır. Fransa, ancak sağlam bir maliyesi ve tevzin edilmiş bir bütçesi olduğu zaman barışı idame edebilir, Nihayet umumi bir tarzı tesviyenin temellerini hazırlarsak, Avrupayı ve dünyayı ye- ni prensipler üzerine organize edersek ve Avrupanın ortasında harbe mâni olduktan sonra, onu başgösterdiği her yerden defedersek barış idame edilebilir. Bu memlekete normal bir tahavvül lâzımdır. Bu büyük külkın- ma vazifesini muvaffakıyetle neti- celendirmek için, hükümetin ha- rekete geçebilecek vaziyette olması lâ- zımdır. Bu icraat için icab eden vâsı. taları sizden istemeye karar verdik. Bunları bize vermek veya reddetmek size ait bir iştir, Fakat biliniz ki, yur. dun menfaati ve hayatı mevzuubahis- tirs Hükümete itimad Paris 4 — Hükümetin beyannamesi okunduktan sonra, B. Daladye, isti- gah takrirlerinin müzakeresinin te- hirini İstemiş ve İtimad meselesini ortaya koymuştur. Bunun üzerine meclis rösi Heryo, bu şerait altında yalnız grup şefleri- nin partilerinin verecekleri kararlar hakkında izahatı verebileceklerini tasrih etmiştir. O zaman sırasile söz alan Valter, Alsas ve Roenlilerin Daladyeye min- nettarlıklarını bildirmiş, komünist Peri «Münih diktas sını tenkit eyle- miş, Cümhuriyet federasyonundan B. Louis Marin lehde rey vereceğini söylemiş ve söz sırası Leon Bluma gelmiştir. Sosyalist şefi, partisinin barış ar- zusunun hürriyet ve mukavelelerin meriyeti için mücadele arzusunu ib- tal edemiyeceğini söylemiş, bununla beraber partisinin itimad reyi vere- ceğini ilâve eylemiştir. Sol cenah Cümhuriyetçiler ve mus- takil radikallar adına B. Barietz ve Cümhuriyetçi sosyalist birliği adına B. Froissard da müsaid rey verecek- lerini bildirmişlerdir. Dekerillis ise hükümetin politikasını tenkit eyle- miştir. Bundan sonra sırasile Fransız sol cenah radikal ve halkçı demokratlar da Kabineye itimad reyi verecekleri- ni bildirmişlerdir. Müteakiben Treyler tasnif edilmiş- tir. Netice şudur: Meclis 75 muhalif ve 3 müstenkife karşı 532 reyle istizah takrirlerinin müzakeresini tehire karar v vermiştir, İspanya harbi Barselona 4 (A.A.) — Savoi tipinde Mangal yakarken kapla- malar tutuştu Heybeliadada Nevicad sokağında oturan bayan Kalyopi, evinin üst kat odasında pencere içinde mangal ya karken kıvılcım sıçrıyarak kaplama” lara girmiş, bu suretle yangın çıktığı itfaiyeye haber verilerek yetişilmiş va söndürülmüştür.