4 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Devlet merkezimiz zamanda Politik faaliyetlere merkez olacak A nkara, büyük hazırlığı içinde dir: Zaten bir inşa ve hareket şehri olan devlet merkezinin bu sene kutlıyacağı bayram, Cümhuriyetin ol- gunluk ve erginlik devresine girişidir. On beş yaş, insan hayatı için çocuk- Juğun bitişi ve olgunluk devresinin başlangıcıdır. Fakat rejimler ve milletlerin haya» tı için on beş yaş bir emekleme dev- residir. Normal şartlar altında kıyme- ti nihayet biranolan onbeş sene, Cümhuriyetin bayındır ve mesud bir memleket yaratması için kâfi geldi. İşte Ankara, kendi bağrından ko- pan mukaddes varlığının on beşinci yıldönümüne hazırlanıyor. Cümhuri- yetin on beşinci yıldönümü, muazzam tezahürlerle o kutlanacaktır. Bütün memleketten Ankaraya (çağırnılacak olan davetlilerin sayısı, binleri aşmış- tar. Hipodromda bu sene, yeni tadiller yapılacaktır. Bu tadillerle seyirci sa- yası, yalnız sıralar üzerinde oturmak üzere, otuz bini bulabilecektir. Vilâyetlerden bu sene şehrimize 1824 izci gelmesi tesbit edilmişti. Dün yapılar bir toplantıda gelecek izci sa- yısı üç bine çıkarılmıştır. Ankara mek- teplerindeki izcilerle beraber, izci sa- yısı beş bini bulacaktır, Kültür Bakanlığı, mekteplere bir tamim yaparak, bu hafta başından #tibaren, bütün derslerin inkılâb çer- çevesi etrafında toplanan ve bilhassa ilkokullarda derslerin mihverinin bu mevzu etrafında merkezleştirilmesini istemiştir. Bakanlık, 27 ilkteşrinden sonra talebelere verilecek olan kon- feransların hulâsalarını hazırlıyarak mekteplere göndermiştir. Bu sene Ankaraya bütün belediye- ler ve Parti ile ve ilçe yönkurulların- dan delegeler gelecektir. Bu suretle Cümhuriyetin on beşinci yıldönümü, bütün memleket mümessillerinin hu- furile kutlanmıs olacaktır, nkara radyosu, Cümhuriyet bayramı için çok zengin bir Başşehir , bağrında yetiştirdiği mukaddes varlığın on beşinci yılını kutlamağa hazırlanıyor 29 ilkteşrinde, aynı ' program hazırlamıştır. Başvekil Ce- lâl Bayarın, Dahiliye Vekili ve Parti genel sekreteri Şükrü Kayanın ve di- ğer vekillerimizin radyoda birer ko- nuşma yapmaları muhtemeldir. Parti merkezi, memleket matbualtı- | nin,on beş yılın güzel bir bilânçosunu yapmaları için çok geniş hazırlık yap- mıştır, Bastırtılmakta olan otuz for- malık büyük bir kitap, gazetelere da- gıtılacaktır. Bu kitapta Cümhuriyetin on beş senesinin realizasyonları var- dir. Bu sene Ankara köylerinden gele- cek olan atlı seymenler ve köylüler geçid törenine iştirak edeceklerdir. Gene, bir on beşinci yıl hususiyeti ola- rak sporcular, büyük bir geçid resmi yapacaklardır. Bu geçid töreninde, gene ilk defa olarak, okçular da geçe- eeklerdir. Bizim, mill bir sporumuz olan ve on dördüncü Cümhuriyet yı- lımda hayat bulan bu spor, Ankara ve İstanbulda çok inkişaf etmiş olduğun- dan, bir hususiyet olarak, bu seneki geçide iştirak ettirileceklerdir. Belediye, Cümhuriyet bayramını görmek üzere memleketin her tara- fından gelecek olan on binlerce va- tandaşı yerleştirmek için şimdiden tedbirler almaktadır, Otellerin o gün- lerde yüksek bir tarife tatbik etmesi- nin şiddetle önüne geçilecektir. İzci- ler, polisler ve davetliler için şimdiden yerler hazırlatılmaktadır. Ankara Halkevi, 500 kişilik bir köylü grupu- nu misafir edecektir, ümhuriyet bayramında Anka- ranın içinde açı törenleri yapı- lacak olan birçok binalar ve yeni mü- esseseler vardır. Bunlar arasında Sü- mer Bankın yeni binası, Bahçeli evler kooperatifi mahallesi, Ankara garı, ve Harbiye mektebinin ilâveleri vardır. Sümer Bankın açılma töreninde Baş- vekilimizin mühim bir nutuk söyleme- si beklenilmektedir. Bu seneki törene Balkan antantı ve Sadâbad paktı memleketlerinden heyetler davetlidir. Onuncu .yıldan- TARİH ANKARA; Ogust mabedi büyük bir müze halini alıyor Ankara dünyanin en eski şehirle- rinden biridir. Arkeolog Remzi Oğuz Arık, Bizans agorasının hafriyalımı yaparken, bütün tarih devirlerine aid tabakaların Ankara toprağında altal, ta bulunduğunu söylemi; Bütün tarih devirleri, beşeriyetin kendisi de- mektir, İkinci tarih kurultayı dola; Ankarayı ziyaret etmiş olan âlimler, Alacahöyükten döndükleri ve Ankâra- nın etrafındaki Ahlatlıbel, Gâyurka- lesi ve saire gibi her biri geçmiş devir. lerin birer âbidesi olan eserleri tedkik ettikten sonra, şunu söylemişlerdi: «— İstanbul, şüphesiz ki bir tarih şehridir. Fakat Ankara tarihin ta kendisidir!» Bu, gerçekten böyledir; Meselâ İs- tanbulda bir eski mabedi, bir tarih harabesini, bir Agorayı ancak muay- yen plânlar yaparak ve tedkiklerle araştırarak meydana çıkarabilirsiniz. Fakat Ankarada tarih, kazmanızın darbesi altındadır: Meselâ, rasgele bir toprağı kazarsınız, sert bir şeye raslı- yorsunuz. Bakıyorsunuz ki, üzerinde bir insan ömrü harcanmış olan zarif bir biblo veya vazo... Bugün Ogust mabedi, zengin bir müze halindedir. Son zamanlarda Malatya ve Gazianteb çevresinden ge- len eski Eti eserleri, hep buraya geti- rilmiştir. Burada bir turist uzun saat- ler geçirebilir ve bir tarihçi aylarca süren tedkikler yapabilir. Bir binanın içinde tarih eserleri, uzun boylu bir şey ifade edemez. Fa- kat, başlı başına bir medeniyet devri- nin ifadesi olan ve insanlık için sayı- lı hâdiselerden biri bulunan eserler içinde başka eserler görmek, ciğden bir zevktir: İşte Ogust mabedinin için- de Sümer, Eti, Selçuk medeniyetleri. nin eserlerini seyretmek, insana o derirleri yaşamış olmanın garip he- yecanını veriyor. Ankara Türkiyenin kalbidir» sözü- nü, «Ankara Türklük dünyasının kal. bidir» olarak değiştirmek lâzım... Ata» Jarımızın dünyaya işık verdikleri, cumhuriyet devrinde cihana malüm oldu. Bir zamanlar, bir kapitülâsyon malı gibi aşırılıp kaçırılan ve başka- larına mal edilen atalarımızın sanat ve medeniyet eserlerini benimsemek ve onlarla gurur duymak tarihi, Ata- türk devrile başlar... arsa eesssasssrsasan. beri bu şekilde resmi bir davet yapıl- mamıştı. Bu itibarla Cümhuriyet bay- ramında Ankara, politik hareketlere merkez olacaktır. Cümhuriyet bayramından sonra ve 3 ikinciteşrinde toplarıması muhtemel olan birinci Ziraat ve köy kalkınma En çok Ankarada inkişaf etmiş olan bir meslek: BANIEACILIL.. Ankarada 670 erkek, 153 kadın olarak 823 bankacımız vardır. Ankara Türk milli bankacılığının merkezidir. İş bankasının, Evkaf apar- timanının mütevazı bir dairesinde nasıl çalışmıya başladığını eski Anka- ralılar çok iyi hatırlarlar. Aradan ge- çen on beş sene, bize, çok İleri ve ör- nek tekniği ile yepyeni bir meslek ka- zandırmıştır: Milli bankacılık!.. Ankara, Türkiyenin en çok banka merkezi olan şehridir: Sümer, İş, Zi- raat, Türk Ticaret, Belediyeler, Em- lâk, Halk, Cumhuriyet Merkez, Eti, Deniz, Osmanlı bankaları... 935 nüfus sayımında Ankarada 670 erkek, 153 kadın olarak 823 ban- kacı vardı. Her aileyi vasati olarak 4 kişi sayarsak üç bin küsur vatandaş bu mesleğin yarattığı istikbal içinde. dirler demektir. Ankarada Ziraat bankasının bir de bankacılık mektebi vardır. Burası, bankaya alınan hamzed memurları yetiştirmektedir. Türk genci, muasır meslekler arasında en mühim ve güç- lerinden biri olan; kabiliyet ile bera- ber iyi ve sistemli netice istiyen bu meslek üzerinde cidden iftihara ve- sile olacak neticeler almıştır, Bankacılarımız, Ankarada içtimai hayatı kuran unsurlar arasındadır. lar. Bir taraftan bankalar, gerek ser- maye ve gerek kredi bakımından mü- badele ve ticaret hayatında organize ederken, diğer taraftan memurla va» sıtalarile de şehrin hayat hacmı üze- rinde müessir olmaktadırlar. 935 senesine aid olan 823 rakamı, bugün muhakkak 1000 sayısını çok- tan aşmıştır. Şu mukayeseyi yapabili. riz: Ankarada her yüz kırk kişiye bir bankacı düşüyor! Ankaranın tiftik keçisi çok meşhur. dur: Armud ve balı olduğu gibi... Mil- li servetlerden birisi olan tiftiği de- gerlendirmek için kurulmuş olan Tür- kiye tiftik cemiyeti, her sene hükü- metten yardım görerek ve kurmuş ol- duğu dokuma evlerinde yapılan sof adı verilen bir nevi kumaşın son S€- nelerde gördüğü rağbete dayanarak dokuma evlerinin sayısını arttırma- ya karar vermiştir. Mini bankaları- mızdan, bu arada Türk Ticaret ban- kasından yakın bir alâka gören tiftik- çiliğini dokuma endüstrisi arasında kendisine hususi bir mevki temin ede- bilecektir. Kışlık ve yazlık olarak yapılan tif- tik kumaşlar, bilhassa bayanlar tara- fından çok sevilmekte ve aranmakta- dır. X* Bahçeli evler mahallesinin inşa- atı da bitmiştir. Türkiyenin hemen hemen en güzel mahallesini inşa et- miş olan Titaş firması, mahallenin plânlarını istiyen belediyelere, mem» leket bayındırlığına bir hizmet olarak parasız göndermeği okararlaştırmış- tır. kongresi âzalarının, Cümhuriyet bay- | büyük meselesi olan köy kalkınma se- ramını görmek üzere daha evvelden Ankarada toplanmış olmalarına çalı- Şilacaktır. Her Cümhuriyet bayra- mından sonra bir büyük memleket da- vasınım halledilmiş olduğunu görme- ğe alıştık: On beşinci yıl, rejimin en ferberliğinin işaretini verecektir. Bu mühim meselenin kökten haline doğ- ru atılacak kati adımlar ve memleke- tin bütün kuvvetlerinin bu nokta Üüze- rinde teksif edilmesi, on beşinci yılın müjdeli ve hayırlı hususiyeti olacaktır,