1 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

ET “1 Teşrinievvel 1933 * Çekoslovakya matem içinde (Baş tarafı 1 nci sahijede) Prağda matem Prağ 30 (A.A.) — Bütün Çek rad- yoları, bu gece matem işareti olarak müzik neşriyatında bulunmuyacaklar- dır. Çekoslovakyadaki bütün eğlence . yerleri, gazinolar ve kahveler kapan- muşta, Münih 30 — Başvekilin bu akşam radyodaki nutkunda — «Dostlarımız bizi terketti sözleri bütün memle- kette elim bir tesir yapmıştır. Alman askeri işgale başladi Berlin 30 (A-A.) — Resmen bildi- , Alman ordusu, bu ge- | 4 de Alman - Udunu Passau ve Lintz şimalinden geçerek Münih anlaşı ucibince Südet topraklarının ilk merhalesini işgal edecektir. Berlin 30 (A.A) — Kara ordusu kumandanı general von Brauchitseh, bugün, orduya şu emri yeymiyi neş- relmiştir; 1 Teşrinlevvelden itibaren Alman ordusu, Führerimizin kurtardığı Al man topraklarına girecektir. Ordu kurtarılan topraklara Alman disiplin ve nizamının mümessili ola- rak girmekle müftehirdir, Münih 30 — Fransız, İngiliz ve İtal- yan kuvvetleri, Alman askerlerine bun- dan sonra teslim edilecek mıntaka- larda polis vazifesini göreceklerdir. Bu suretle yaya terkedilen erazinin işgali tedrici bir şekilde vu- ku bulacaktır. Almanya, İngiltere, Frans&, İtalya ve Çekoslovakyanın murahhası bulunduracakları beynel- | milel komi: n tatbikinden doğacak bütü: ları halledecek- | tir. Komisyoi vazifesi itilâfın ikti, ir neticeleri bakı- mından müstakbel Çekoslovakyanın istiklâlini korumaklır. Plebisit mın- takalarını tesbit edecek olan beynel- milel komisyon süratle iş görecek ve yeni hududu tesbit edecektir, B. Daladye «Sulh kurtarıl- mıştır» diyor Paris 30 (A.A.) — Başvekil Daladye saat 15,55 de Lebourgel tayyare mey- danına inmiştir. Saat daha 15 den itibaren binlerce kişi tayyare meydanının etrafına top- lanmıştı. Daladye, tayyareden iner inmez şu sözleri söylemiştir: Almanyadan dönüyorum. Müzake- reler çok çetin olmuştur. Fakat akte- dilen anlaşmanın Avrupa sulhünün muhafazası için zaruri olduğuna ka- tiyen kanilm. Ve gene katiyen eminim ki, dört büyük garb devletinin hare- ketinde hâkim olan karşılıklı taviz arzusu ve işbirliği zihniyeti sayesinde Sulh kurtarılmıştır. Tahliye işlerini görüşecek komisyon toplandı Münih 30 — Münih protokolunun üçüncü fıkrası mucibince Çek aske- rinin çekileceği yerlerde tahliye- nin ne suretle yapılacağını kararlaştıracak olan komisyon bu- gün öğleden sonra Berlinde toplan- mıştır. Komisyon İngiliz, Fransız, Alman, İliyan ve Çekoslovak mü- messillerinden mürekkeptir. Londra 30 (AA) — İngiliz lejyo- nunun 10,000 âzası Südet mıntaka- larının Alman kıtaları tarafından iş- gal edildiği ilk günlerde bir bitaraf polis teşkilâtı vücude getirmeğe ha- zırdır. Lejyonlar ünitorma giyecekler ve silâh taşıyacaklardır. Henüz bu hususta bir karar ittihaz edilmemiş olmasına. rağmen kollarına lejyonun denkleri olan mavi ve altın renkli bazu- bendler saracakları zannedilmektedir. Sokaklarda tezahürat Münih 30 (AA) —B. Çamibörleyn ve Daladye, yanlarında İngiliz setiri 'B. Henderson, Frehsiz sefiri Fransua Ponse ve Fon Nöyret olduğu o hal- de saat 1,30 da Regina palas oteline dönmüşlerdir. Otelde bir müfreze birinci kata kadar selâm vaziyetinde duruyordu. Sulh haberi bütün sehre yayılmış olduğundan soküklarda ve ötelde B. Daladye, Çambörleyn ve Nöyrat Ik ve ve gazeteciler tarafın- dan hararetle alkışlanmışlardır. Vaziyet şimdi tamamen değişmiş- tir. Geçen hafta her tarafta harp tehdidi altında yaşanmakta iken şim- di bütün bedbinlik zail olmuş yalnız şu söz İşitilmekte bulunmuş- tur: Barış. Fransız ve İngiliz Başvekille- ri alkışlandılar Münih 30 (A.A.) — Fransız mu- rahhas heyetinin bulunduğu otelin önünde biriken halk sabırsızlıkla Da- ladyenin görünmesini beklemiştir. Daladye birkaç kere balkona çıkmak mecburiyetinde kalmış ve otele giden büyük yolun üstünde sik saflar ha- linde toplanan Alman halkı tarafın- dan alkışlanmıştır. Yarım saate ın bir zaman halk el çırparak Fransız Başvekilini gör- rzusunu ızhar etmiş ve mutta- rid bir gesle «Daladyeyi görmek istiyoruz.» haykırmış Halk, Çan lin önünde alk ş Münih 30 — Fransız Başvekili B, Daladye bugün Parise hareket etmiş- tir. B. Daladye hareketinden evvel: börleynin oturduğ e birikerek mumaileyhi «Harb tehlikesi ortadan kalktı, şeref- | li bir anlaşma oldu. demiştir. Halk Fransız Başvekilini alkışlamıştır. Borsadaki akisler Londra 30 — Münih anlaşması borsada iyi tesir yapmıştır. Bütün esham yükselmiştir. Amerika gazetelerinin mütalâası Vaşingtom 30 (AA) -— Matbuat Münih itilâfını ihtiyatla karşılamak- tadır. Washington Post diyor ki: «Hitler de dahil olmak üzere her- kes müsaadatta bulunmuştur.» Bu gaze rupa mecl sini teessü Sovyetler birliğinin Av- slerinde temsil edilmeme kaydettikler sonra: « Bu ademi mevcudiyet daimi ol- mamalıdır.> demekte ve netice Ola- rak Çekoslovakyaya verilen temina- di ve devamlı olması temenni- sini izhar ederek sulh davası uğrun- da fedakârlıkta bulunan bu mem- leketin bu tavize hakkı olduğunu ilâ- | ve eylemektedir. Alman mahafili ne diyor? Berlin 30 (A.A.) — Reuter ajan sının muhabiri bildiriyor: Iyi haber alan Münih mahfilleri evvelki gece yapılan anlaşmaya ge- rek Berchtesgaden'de teklif edilen İngiliz - Fransız plânına, gerekse Godesberg muhtırasında derpiş edi- len mezkür plânın tatbikine dair ah- kâma uygun bir hal şekli nazarile bakmaktadırlar, Avustralyada ve Kanadada sevinç Melbourne 30 (A.A) Münih iti- lâfı hakkındaki haber burada büyük bir sevinçle karşılanmıştır. Gazete- ler «memleketini harpten kurtarmış olan koca ihtiyar Çambörleyn'den» e bahsetmektedirler. Oltava 30 (A.A.) — Başvekii Mae- kensy King; Kanada ahalisi namına sulh lehindeki güyretlerinden dolayı Çambörleyn'e ve teşekkür ve minnettarlık BEAM giri miştir Ajans Havasın biy 1 3bliği Münih 30 (A.A.) — Havas ajansı- nın muhabiri bildiriyor: Dört hükü- met relsi arasında yapılan görüşme- ler neticesinde gece hasıl olan anlaş- ma, beş aydan fazla bir zamandan» beri devam eden ve son haftalar zar- fında Avrupada umumi bir harp do- gurmak tehlikesini gösteren Alman - Çekoslovak > ihtilâfına nihayet ver- miştir. Bazi hissini ekalliyeti meselesi, sıran İyi bir şekilde kabil olan asgari müddet zarfında, cebri bir i a mahal kalmadan hihayet halledilmiştir. Çekoslovakyanın yeni siyasi sta- tüsünün tatbika konması Çekoslovak Cümhuriyetinin lehinde olacaktır. Bu suretle Çekoslovakya bu imtihandan tam bir vahdet temin ederek çıktık- tan sonra cesaretle işe koyulabilecek- tir, Kabul edilen tesviye sureti şüp- hesiz pek acıdır. Fakat Fransa ile İngiltere büşka çare olmadığını gör- dükleri için bu tesviye suretini kabı- ie mecbur kalmışlardır, 1914 senesin- denberi misli görülmemiş olan bu buhran büyük Fransız, İngiliz ve Amerikan demokrasilerinin müka- beleleri ile, Milletler arasındaki ta- leblerin ve tehdidlerin bir haddi ol- duğunu isbat etmiş oluyor. saatlerde veren Südetlerdeki Münih iatb halledilemiyeceği Alman anlaşma» i ile telifi KA A A As İngiliz ve alman milletleri harb etmiyecekler (Baş tarafı 1 nci sahifede) şiddetle alkışlanmıştır. Halk B. Çül- börleyn'in oteli önünde alkışları, de- vam ettiğinden İngiliz Başvekili bal- kona çıkmağa mecbur olmuştur. B. Çambörleyn öğleden #onra Mü- nihten hareket. etmiştir. Kendisine birçok buketler verilmiştir. Münih 30 (A.A.) — B. Bitler, hu- | susi bir trenle bu akşam Berline ha- reket etmiştir. Başvekil Londrada parlak karşılandı Londra 309 — Başvekil B. Çambör- leyn'in Münihten avdeti münasebeti- le bugün bütün Londra bayraklarla donanmış, büyük istikbal znerasimi yapılmıştır. Öğleden sonrâ yüz bins lerce halk tayyare meydanına git- miştir. Başvekilin bindiği tayyare altıya yirmi kala havada görünmüş ve beş dakika sonra Başvekil halkin coşkun alkışları arasında mütebessim bir çehre ile tayyareden inmiştir. Der- hal Hariciye Nazırı lord Halifaks kendisine doğru İlerliyerek kralın bir mektubunu vermiştir. Başvekil bun- dan Sonra mikrofonun önünde halka şu hitabede bulunmuştur: «Size iki şey söyliyeceğim. Evvelâ sulhü korumak için sarfettiğim gay- retten dolayı aldığım mektuplara te- şekkür ederim. Saniyen benim fikrim. cs hâllettiğimiz Çekoslovak meselesi Avrupada devamlı sulh temini için adımlar atılması için bir başlangıçtır. Bu sabah B. Hitlerle bir kere dâha görüştüm. Bu kâğıdla geliyorum. Bu ri içinde ne var diye merak edi- yarsanız. İşte size okuyorum. (Bâşve- kil bu sabahki mülâkala dair neşrö- dilen tebliği okumuştur.) » Başvekil bundan sonrü alkışlar ara- sında otomobiline binmiş ve tayyare meydanından hareket etmiştir. İngiliz Kabinesi toplandı Londra 30 (A.A.) — saat 17,45 de inmiştir. Çambörleyn, doğruca saraya gide- rek kralla görüşmüş ve müteakiben Saat 19 da Kabineyi Başvekâlette top- Jamıştır. Talebe Başvekili alkışlıyor Londra 30 — Bugün mekteb talebe- leri İngiliz Başvekilinin oturmasına mahsus olan Davning sokağında 10 | nümaralı evin önüne giderek tezahü- ratta bulunmuşlardır. Talöbeler Baş- vekilin zevcesine çiçek buketleri ver- mişlerdir. Londrada siper kazılması durdu Londra 30 — Londrada hava taar- ruzu ve harb ihtimali karşısında si- İ perler kazılıyordu. Hükümet alınan tedbirleri kâfi görmüş, bundan sonra siper kazılmamasını bildirmiştir. HAKİKİ ZAFER Viyana Konservaluvarından: Meşhur Müganniye MAROTY SZANTO Yunan Operası 'Tonoru BAKEA ve Bariton YUNKA'nın iştirakile Novotni Bahçesinde Hakiki zafer kazanıyor, Tepebaşı - Daire Nefis Yemekler, 'Taze bira İ Çekoslovakyada - seferber edilen Lehlile- Başvekil Çam. | börleyh, Heston tayyare meydanına | Bir aile faciası Karısına taarruz eden kardeşini öldü. ren gencin muhakemesine başlandı de karısı Fahriyeye tasallut ettiği iddiasile kardeşi Zekeriyayı tabanca İle öldüren İbrahimin muhakemesine | dün ağır ceza mahkemesinde devam edilmiştir. Dünkü celsede maznunun karısı Fahriye şahid varak dinlen- miş, şunları anlatmıştır: Pendik civarında Yayalar köyün- i — Bir gün köyde tarladan mand'- ya giderken yolda ağaçlar arasın dan kaymbiraderim Zekeriya önüme küfrederek beni tutup oradaki e sürükledi. Hendekte belin- den tabancasını çıkararak beni ölüm- le tehdid etti ve feryadlarıma rağmen bana zorla tecavüz etti, Sonra da ali na binip kâçlı, Ben hendeklen çıkın- çıktı, hende ca ağlıyarak mandıraya gittim, Ora- da kocam İbrahime vaziyeti anlat- tım. İbrahim fena halde hiddetlendi, benzi uçtu ve beni alıp eve götürdü. Kendisi de Zekeriyayı jandarmaya teslim edeceğini söyliyerek çıkıp git- ti, Ben evde bayılmıştım. Bir aralık kendime geldiğim sirada silâh 8esle- Ti duydum; biraz sonra da köcam İb- rahimin, kardeşi Zekeriyayı öldürdü- günü haber aldım Diğer şahid Seyfeddin şunları an- latmıştar: — Akşam üzeri köy kahvesinin önünde oturuyorduk. Zekeriya da yanımızda İdi. Bir aralık karşıdaki evden İbrahim çıktı ve kahvenin önü- geldi. İbrahim birdenbire Zekeri- yanın karşısına dikilerek; «Sen be- nim karma nasıl tecavüz edebilir. sin?» diye bağırarak tabancasını çe- kip bir el ateş etti. Zekeriya derhal yere yıkıldı, İbrahim de çekilip gitti, Maznunun rdeşi Mustafada ahırda beygir bağlarken silâh sesi duyduğunu ve n çıkıncada köylülerin kendisine; «İbrahim ağa beyin Zekeriya ağabeyini vurdu. Z6- keriya, yengene tecavüz etmiş.» de- diklerini söyledi. Diğer şahidlerin cel- bi İçin muhakeme başka güne bıra- kıldı. Polonyalı işçiler (Devamı 5 inci sahifede) miştir. Bu mektebin müdürü Ieh w leyhtarlığı faaliyelile tanınmıştır. Cieszyn 30 (A.A.) — Pat ajansı bil- diriyor; Trzynice, Vitkolce ve Karvinadaki | ehli endü; &melesine hep birden yol verilmiştir. Vitkovicede koğulan Lehli a » İs le bunların yerine getirilen Çek İşçi- Jer arasında müsademe vuku bulmuş ve jandarma ateş açmıştır. 15 kadar yaralı vardır. Cleszyn 30 (A.A.) — Pat ajansı, rin Çek askeri makamları tarafından Südet bölgelerine sevk edildiklerini bildiriyor. Cleszyn 30 (A.A.) — Pat ajansı bil. diriyor: Bogminde Çekler büyük demiryo- lu atelyelerini. tahrip o etmişlerdir. Son iki gün zarfında atelyelerin tesi- satı ile dosyalarının alelacele memle- ketin iç tarafına nakledildiği bildiril- mektedir. Varşova 30 (A.A) — Milli Müda- faa Nezareti Polonyanın Çekoslovak hududu mıntakaları üzerinden ber türlü tayyare uçuşlarını yasak etmiş- tir. Ancak istisnai ahvalde genel kur- may ferdi müsaadeler verebilecektir. Çekler bir Leh köyüne ateş açtılar Varşova 30 (A.A.) — Pat ajansının bildirdiğine göre, Çekoslovak hudu- dunda Moloviceden Polonya toprakla rında kâin Godov köyüne ateş ağıl mıştır. Pat ajansı, bu taarruz neticesinde ya hükümetinin icabeden şekil- ele mecbur kalacağını ve'bü- etinin tecavüz eden Çek- lere âld olduğunu küydetmekledir. Lehlerden Çeklere bir nota Prag 30 (A'A.) — Polonya ekalli- yetleri hakkında Çekoslovak hükü- metine bu akşam Varşovanın bir no- tası tevdi edilmiştir. Bu nota, ültimatom mahiyetini haiz olmamakla beraber Teschen mıntakasının en kısa bir müddet zar- fnda Çek kıtaatı tarafından tahli- yesinde katiyen ısrar etmektedir. Mukavele serbestisi İngilizlerin büyük edibi Şekspirin k Tüccarıe adlı piyesinde asil- | manı olan bir yahudi- den borç alır, ve mukabilinde verdiği senette «börcumu fllân tarihe kadar ödemezsem alacaklının yücudümün her hangi bir y en bir ölçü et kesmeğe vardır. yolunda bir taahhütte bulunur. Asileadenin umduğu gemiler geç geldiği için borcunu vaktinde vefe- mez ve mahkeme huzurunda ulacaklıs tarafından eti kesilecek iken avukatı- nın zeki bir buluşile yakayı sıyırır. Avu- kat: — Senette bir ölçü kandan bahis yoktur. kansız alabilirse alsin. Diyerek borçluyu ölümden kurtarır. Demek oluyor ki, Venedikte 9 zaman mukarele serbestisi o kadar geniş, o de- rece hudutsuz imiş ki hayatı tehlikeye koyacak akitler bile yapılabilirmiş. Serbestil mukavele esas bugün de mevcutfür. Ancak bu #erbesti kanunun çizdiği bir çerçeve dahilindedir. Bu çer- çevenin bir yanı kavnidi hukukiye, ikin- el yanı ahlâk ve adap, üçüncü yanı Intizamı âmme, dördüncü yanı da hu- kuku şahsiyedir. Şimdi her ciheti teker teker ele alalım: Kanunun suret! katiyede emreylediği Karaldi hukukiyeye ayğırı bir tarzda tanzim edilmiş mukavele muteber deği- dir. Meselâ, faizin ana paraya zamme- dilerek tekrar birlikte faiz yürütülmesi hakkindu. şahıslar arasında yapılan mu- kaveleler muteber değildir. Keza birisine verilen vekâletin istirdadından feragat mukavelesi, kanunda yazılı mürüru zâ- man müddetlerinin değiştirilmesi hak- kında mukavele, kast veya ağır ihmal halinde ademi mesuliyet şartını havi mukaveleler batıldır. ama etini ek Yağılı Alacaklı KANSIZLIK hlâk ve adap cihetine gelince: Ah- lik ve ndaba mugayir hükümleri ihti- va eden mukavelelerin hiç hükmü yok- tur. Meselâ, bir ıfaat mukabilinde caddede çırçıplak gezeceğini taahhüt öden kimsenin imzaladığı mukavele hiç yapılmamış gibidir. Mukavelelerin ahlâk ve üdap bakımından tetkikinde hükim- lere zamanın telikkisine göre geniş bir hakkı takdir verilmiştir. İntizamı âmme kavsidine gelince: Cemiyet halinde yaşayan insanların hu- zur ve sükün n ida- re ve menfaatlerile alâkadar olup bu- kuku hususiye haricinde kalan Kkaldele- ri cümlesidir. Bu kaldeler teşkilâtı esasiye kanunlarında, idari kanunlarda, usul. könunlarında, ceza kanunlarında yazıdır. Bunlara muhalif olarak tanzim #dilen omükayeleler okeenlemyekündur. Faraza bir adamı döğmek hususunda yapılan taahhüdün hukuki hiç bir kıy- meti olmadığı gibi «filân şeyi yapmaz- sam sizin beni muhakeme ederek İste- diğiniz gibi cezalandırmanızı şimdiden kabul ediyorum. tarsnda yapilan bir mukavele de tamamile batıldır. Çerçevenin dördüncü ciheti şahsi hak- lardır demiştik. Şahsi haklar umumiyet itibarile kabili ferağ ve tahdit değil- dir. Hiç kimse medeni haklardan ve onları istimalden kismen olsun ferağat edemez. Ne de hürriyetinden vatgeçip cnu kanuna veya umumi adaba mugi- yir surette takyit dahi edemez. Eskiden Roma Hukukuna göre, bir insan kendi- bi başkasına satabilir ve ölünceye ka» dar onun esiri olarak kalabilirdi. Bugün ön seneden fazla bir müddet için yapı- lan hizmet mukavelesi bile ön sene geçtikten sonra her zaman feshedile bilir, Avukat Emeet Ağış Nörasteni, zaliyet ve Chlorose benizsizlik icin yeğine deva kanl ihya eden aman nana