15 Eylül 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

Manisa (Hususi muhabirimizden) — İhtiyar ninelerimiz, uzun kış gecele- rinde bize, eski zaman masallarını an- Ktırken, (01!..) diyince biran içinde Oluveren billür köşklerden, elmaslı Peri saraylarından bahsederler, bizi; #onsuz bir hayrete düşürürlerdi. (asıl olur?..» diye küçücük dima- ğimızi burgulıyan bu masalların, bu- gün birer hakikat olduğunu görüyo- ruz. Cumhuriyet rejiminin, on beş #ene içine sığdırdığı büyük ve inanıl. maz eserlerle, bir gece içinde kurulu” Veren billür ve elmaslı saraylar ara- Sında ne fark var? Başla Ankara olmak üzere, memile- ketin neresine göz gezdirsek, ilerleyi- $0 ve yükselişe doğru atılmış yeni bir €serin temelini görüyoruz. İşte Manisa. Burası daha.pek ya- kın bir zamana kadar bir yığın kül den ibaretti. Sarp bir dağın eteğine yaslanmış gibi duran bu yanık şehrin harabiyetile, etrafını çevreliyen niha yetsiz hağların yemyeşli güzelliği ara- sında ne büyük bir fark vardı. Güzel İzmirin kardeşi olan ve daha düne ka- dar yazın toz ve kışın çamur yığınları Arasında kaybolan bu güzel şehir, tıp- kı yüzüstü terkedilmiş gelinlik bir kız gibi bakılmafa ve güzelleşmeğe muh- tacdı. Ne kadar şayanı teşekkür ki bügün, Yali Dr. Lütfi Kırdarın sonsuz gayreti. le Manisa, iki senelik kısa bir zaman içinde medeni bir şehre yakışan sima- Yı almış bulunuyor. Halkın sözü hak- kın sözüdür. Halk hükümetlerinde halkın notu ve kanasti kadar hangi kuvvetli ifade tarzi vardır? . Bugün, yedisinden yetmişine kadar bütün “Marisa h an Şu dinle- k üyor ve memleket ek için uğraşan vali- in nereden ve kimden kuvvet aldıği- Ti da biliyor, İmar faaliyeti Güzel ve yeni bir istasyon binasının karşısındayız. Bandırma, Afyon ve b, şimal ve şark eks- reslerimin mekik dokuduğu, memle- ketin dört köşesile irtibatı olan bir du- Tak. Bundan başka İzmir - Soma ve İzmir « Alaşehir araşında ayrıca ban- liyö ve otoray servisi var, İstasyonun büyük holünden çıkın- Ca, şehre uzanan parke döşeli geniş caddelerle şılaşırsınız. Her yerde kulağınıza kazma, kürek sesi geliyor. Cumhuriyetten evvel kazma, kürek sesi, gömülen bir bünyenin acı ma- temini hatırlatırdı. Cumhuriyet, kaz- ma kürek sesini, Jokomobil, traktör silindir sesile birleştirerek bize re- fah ve saadetin musikisi olarak tanıt- tırdı. Manisada bu musikiyi mebzülen dinlemek kabildir. Taş kıran makine. ler, dönen silindirler, öten :okomobil. ler, vurulan kazmalar ve yıkılan du- varlar hepsi, bayındırlık görgüsünün coşkun nağmelerini tekrarlıyor. Her tarafta yeni açılan bulvarlar göze çarpıyor. Bunların bir kısmı par. ke döşenmiş. Şimdiye kadar parke dö- şenen caddelerin uzunluğu 2500 met- redir, Diğer bir kısmı ise asfalt yapı- lacak. Büyük Atatürk bulvarı asfalt caddeler arasındadır. Bir plâka fabri. kası, tretuarlar için durmadan plâka imal ediyor. Memleket hastanesi, kız enstitüsü, Halk Partisi, Halkevi, Şebir kulübü €şine Avrupada bile az rasgelinecek modem ve könforlu binalardan. Bü- yük şehir kütüphanesi bitmek üzere. Şehir sineması ve şarab fabrikasının temelleri örülüyor. Vali, şehir stadı- nın fevkalâde olmasını istedi, Fikri, Mani bütün civar vilâyetlerin spor mej yapmak. Ankara stadyomu- nu ibda eden mühendis burada da sa- natinin bütün inceliklerini gösteriyor. Çok bir sahayı işgal eden stad- yom, at koşusu, futbol, yüzme havuzu sahalarını da ihtiva edecek. Tribün- ler bitmek üzere, Ur mwianısa Bir kaç sene evvel burası bir yığın küldü, şimdi bir mamure oldu Yukarıda Moris Şinasi ve memleket hastaneleri, aşağıda şehir kulübü ve çocuk bahçesi Parklar ve ağaçlama işleri Yangından harab çıkan Manisa 80- kakları, tablatile bir çöl gibi kupkuru ve ağaçsızdı. İki senedenberi teşcir işi ne âzami ehemmiyet verilmiştir. Şim- di bütün caddeler, akasya, çınar, öka- liptüs ağaçlerile süslenmiştir, Şehir- de heme: cadde ve meydan ibiği, re kadar dikilen ve tutan ağaç m ,D00 dir. Bundan başka, içinde bir çok oyun ve eğlence vasıtalarının bulunduğu büyük bir çocuk bahçesi tesis edilmiş- tir. Geniş bir mezarlık sahası da park haline çevrilmiştir. Halkerinin önün- deki sik çamlık tanzim edilmektedi! ılığın yan tarafındaki ma işlemektedir. Gene bu yerde tenis pitmek üzeredir. Belediye işleri - İ Manisanın, bütçesinin darlığına rağmen şehrin sıhhatine ve temizliği- İ ne âzami dikkat ve ilina gösteren çâ- İ laşkan bir Belediyesi vardır. Şehrin merkezindeki büyük ve muntazam sebze halinde yiyecek maddelerini te- miz olarak mübayan eimek kabildir. Bütün yiyecek ve içecek maddeleri be- lediyenin kontrolü altındadır. Beledi- yenin mezbaha ve itfaiye teşkilâtı da munlazamdır. Sokak ve ağaçların su- lanmasına dikkat edilmektedir. Belediyenin bugün bulunduğu bina- ık sine. | kortu, voleybol ve bâsketbol sahası da | nın yıktırılmasına başlanmıştır. Bu- raya Atatürkün muazzam bir heykeli dikilecektir. Bu maksadla bir komis- yon teşkil edilmiş ve ecnebi heykel. traşlar arasında bir maket müsabaka» sı açılmıştır. Hususi idareye bağlı hastanesi güzel ve çok konforlu bir bi. nada kurulmuştur. 100 yataklıdır. İçinde her türlü asri tesisat mevcud- dur. Bundan başka şehirde bir husu- si hastane ve bir cmrazı akliye ve asabiye hastanesi vardır. Doğum ve çocuk bükım evinin inşasına da pek yakında başlanacaktır. Şehir suyu ve elektrik işleri Şehirde şebeke halinde su tesisatı mevcuddur. İçim ve mikyası ma iti- barile fena değildir. Yalnız, şehrin ihtiyacını tamamen karşılamadığın- dan başka membalardan su ilâvesile çoğaltılmasına karar verilmiştir. Büyük elektrik fabrikasının ikmali. | he çalışılmaktadır. Cumhuriyet bay. ramına kadar fabrikanın faaliyete geçeceği ve şehrin bol ışığa kavuşaca» ğı kuvvetle zannediliyor. Almanya. dan gelen muazzam buhar. makine. sinin montajına başlanmıştır. Elek. | trik cereyanı enternatif olacaktır. Yollar Manisa, mülhakatına muntazam şoselerle bağlıdır. Sabuncubelden ge- çen eski şoseden başka yeni bir şose memleket | ile ve Menemen yölile de İzmire bağ- lanmıştır. Muntazam bir otobüs ser- visi 50 kuruş mukabilinde yolcuları 1,5 saatte İzmire götürüp getirmekte. dir. Diğer taraftan Akhisar, Turgüd. luya da muntazam şoseler mevcud- dur. Bu hatların da otobüs servisleri yardır. Uzun senelerdenberi açılamıyan Sa- Yihli - Boz yolunu, Lütfi Kırdar, büyük bir enerji sarfile açlırmıştır. Şimdi İzmirden dolaşmaksızın Boz- dağ - Ödemiş ve Gölcüğe gitmek kabil- dir. Manisada "7 ilk mektep, 1 orta mek- bir de kız enstitüsü ve köylerde 3 ve 5 sınıflı mektepler mevcuddur. Şehirde imar ve kalkınma işlerine faaliyetle devam edilirken köy işlerine de âzami ehemmiyet verilmektedir. Merkeze bağlı 127 köy, kendi bütçele- rile kalkınma programının tatbikine devam etmektedirler. Bütün köyler telefonla merkeze bağlanmıştır. Köy- lerde fidanlıklar, köy tarlaları köy oda ve konakları tesis edilmiş, yeniden 50- kaklar açılarak lâğım ve mecralar or- tadan kaldırılmıştır. Bağcılık işleri Bir kaç senedenberi üzümden yüzü gülmiyen müstahsilin, bu sene üzüm- lerini iyi fiatle satacağı ümid edilmek- tedir, Geçenlerde temeli atılan büyük şarab fabrikasının ikmalinden sonra, şarab ve üzüm suyu ticareti yüzünden memleketin çok istifade edeceği şüp- hesizdir. Bütün halk bu hayırlı teşeb- büsü memnuniyet ve şükranla karşı- lamıştır. Şehirde dört barika mevcud- dur. Bağcılar bankası, müstahsillere yardım hususunda büyük bir gayret- le çalışmaktadır. Eskiden sıtma mıntakası olarak ta- rulan Manisa ve mülhakatında, sıtma- nın kökü kurutulmuş gibidir. On bin- bataklık, arazi haline niş su bi- luğunda kani çılmak su: nize ve nehirlere akıtılmıştır. Manisa ve mülhakatında mütead. did göçmen köyleri tesis edilmiş ve bir çok yerlerde nümüne köyleri meydana getirilmiştir. Bu faaliyet ayrı bir ya- zıya tahsis edilecek kadar uzundur. Hulâsa itibarile; i Dr. Lütfi Kır. darın yüksek idaresi ve yorulmak bil- mez gayretile, pek yakın bir zaman- da, Manisanın yepyeni bir şehir ola- Tak meydana çıkacağına muhakkak nazarile bakılabilir. Vilâyet hakkında umumi malümat Manisa vilâyeti, 11 kaza, 10 nahiye ve 887 köyden mürekkeb büyük vilâ- yetlerimizden biridir. Vilâyetin mec- mu nüfusu, 220,936 erkek ve 231789 kadın olmak üzere 452,725 kişidir. Ha. vasi yazın sicak ve kızın soğuktur. Vilâyet; arpa, mazı, Üzüm, susam, af- yon, tütün, palamut, pamuk, deri, kıl, yün ve kömür ihrac eder. Kazularından Akhisar tütünile, Sa. Yihli, Kasaba, Alaşehir, Turgudlu pa. muk ve üzümile, Kırkağaç kavun ve karpuzile, D Soma maden k üzümile ninm Yilâyet muhtelif fabrika mevcuddur. 2: lı tezgâhı senevi 270000 metre mu. rabba halı imal eder, Bu sene paviyonunda at ve te mek kabli olabilr ndaki Manisa vilâyetin bütün tını yakından gör- iştir. BULMACAMIZ 1 — Mukavelename, 2 —Bir bankamız - Yağı cins balık. 3 — Çerez - Dokunacak söz söylemek. 4 — Lâtife - Hitab edatı - Tembih edatı. $ — Tenekeden yapılmış su kaba, 6 — İlâve - Avustralyanın merkezi. 7 — Başına «Be konursa başa giyilir « Tersi güzel sanattır - Kaldırma. 8 — Resim yapan - Vermek 9 —bBiredat 4 46 10 — Ekşi pekmez - Hayvan yiyeceği Yukarıdan aşağı: 1 — Olgunlaşın 2 — Misafirhane - Bir nevi sütlü talı, 3 — Usul - Köle, 4 — Tersi gölge olur. $ — Ümid et - İntizam. 8 — Felemenkte büyük bir şehir. 7 — Taharri eden - En eski bir silâh 8 — Ok - Bir kadın ismi 9 — Son. 10 — Âni gelen fel içilen bir et - Fazla halli: i 1 — Karayel, İt, 2 Rafadan, İp, 4 — Ok, Re, Yalı, 7 İrade, Atkı, $ — Liret, 5 — Çira, Aik, p, 8—Ara, Dağ, © Aralık, Ra, 3 — Raf, İzbe, 4 — Adalar, İl, $ — Yedi, 6 — 8, Yiğit, 8 — Taat, 9 — iki, İlân, 10 — Tıpatıp, Ki