14 Eylül 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Dün Geceki ve Bu Sabahki Efaberler Son dakika Vaziyette hafif bir iyilik var Südetler namına mebus Kund Prağa hareket etti, müzakereye yeniden başlanması muhtemel Prag 14 — Hükümet Çekoslovakyada her türlü toplantıları yasak etmiş ve daha 3 kazada örfi idare ilân eylemiştir. Südetlerin örfi Marenin kaldırılması hakkındaki ultimatomu üzerine hükümet görüşmek üzere ultimatomu imza eden Frank'ı Praga davet etmişti. Frank, kendisinin yerine mebus Kund'un Praga hareket ettiğini bildirmiştir. Hükümet saat 23,15 de vaziyeti daha müsaid telâkki ediyordu. Alman haberlere göre Südetlerin bulunduğu mmtakada sükün tecssüş edince tekrar müzakereye başlanucaktır. Son hâdiselerde 12 kişi ölmüştür. Bunlardan sekizi Çek, dördü Almandır. Maryenbadda Yahudiler mağazalarını kapamışlar ve Praga hareket etmişlerdir. Bükreş 14 — Kabine bugün toplanarak vaziyeti tedkik edecektir. Henlein bugün B. Benes'i ziyaret edecek Paris 14 — Pragdan gelen bir habere göre Henlein bugün bir heyetin başında olarak Praça gidecek ve Çekoslovakya relsicumhuru B. Benes tara» fından kabul edilecektir, Henlein Südetlerin isteklerini anlatacaktır. Fransa ve İngilterenin ihtiyat tedbirleri Fransa bir kısım ihtiyatları muvazzafa nakletti, Ingiltere İhtiyat filosunu harekete hazır bulunduruyor Belgrad 13 (A.A) — Harici siyaset icmalinde Samuprava gazetesi «Kati netice günü> başlığı altında bilhassa günden daha heyecanlı bir gün bul- mak güçtür. Garbi Avrupa telâş için- dedir. Son iki gün zarfında diplomat- Jar ve âskerler durmadan İstişaröler- de bulunmaktadırlar. Dün Pariste Başvekil! Daladier pek ihtiyatkârane bir harekette buluna- rak bir karar ittihaz etmiştir. Bu ka- rar mucibince deniz ve kara orduları- nın cüzü tamlarından büyük bir kıs- mı ihtiyattan muvazzafa geçmişler- dir, İngiltere de Fransayı taklid ederek Atlas Okyanusundaki ihtiyat filosu- nü harekete hazır bir hale koymuş- tur. şöyle yazmaktadır: «Avrupa tarihinin son faslında bu- Bu tedbirler katidir ve bu aralık sulhü ihlâl etmeği düşünebilecek olan- ları korkutacak mahiyettedir, İngiliz Nazırlar Meclisinin içtimamı mütea- kip neşredilen tebliğden Londranın ihtilâfın dostane bir şekilde halledil mesini tercih ettiğini anlamak kabil- dir, Bununla beraber lord Halifaks, Beck ve von Spaak Cenevrede görüşme- mişlerdir. Fransızlar bile Hariciye Nazım Bannet'nin bilhassa Litvinof ve Ro- manya Hariciye Nazırı B. Comnen ile görüşmek üzere Cenevreye gittiğini söylemektedirler, Bu görüşmelerden sonra Fransız murahhas heyetinin relsi daha mühim vazifelerle meşgul olmak üzere Parise dönmüştür.» Londra 13 (A.A.) — Anavatan filo. sunun büyük bir kısmı sonbahar ma- neyralarına başlamak üzere Cromarty körfezinden hareket etmiştir. Gemile- re, Evanton askeri üssüne mensup tay- yareler refakat etmektedirler, - “Korkulan şey olmadı, fakat istikbal karanlıktır,, Fransız gazeteleri Hitlerin nutku hakkında bö Paris 13 (A.A.) — «Korkulan şey l vukubulmadı. Fakat istikbal tehdid- kâr vaziyetini muhafaza ediyor» Hit- Terin nutkunun bütün Fransız gazete- Jerinde husule getirdiği aksülâmel bu | cümle ile hülâsa edilebilir. Petit Parisien gazetesinde Bour- | gues şöyle yazıyor: <Hitler, müzekere | kapılarını kapamıyor. Führer bu mü- zâkerelerin normal bir şekilde inkişaf etmesini bekliyecek mi yoksa Gestapo teşkilâtı Almanyanın tehdidini tatbik edebilmesi içn Südet memleketinde ye- niden vahim hâdiseler mi çıkaracak? Lâzım olan şey bu noktayı tayin et- mektir.» Epogue gazetesinde de Kerillis şöy- le yazıyor: «Müzakere kapıları açık bırakılmış- tır, Fakat Almanya kendini tatmin edilmiş addetmediği takdirde cebir is- timali için de kapılar ardına kadar açıktır. Fransız - İngiiz tesanüdünün daha kuvvetlenmesi ve Fransızların 1914 te olduğu gibi kardeşçe birleşme- Mazımdır, Çünkü vatan tehlikede» | yle diyorlar dir, Sulhü kurtarmak için son ümi- dimiz bundan ibarettir.» Figaro gazetesinde Dormesson diyor ki: «Meselenin sulhen halledilmesi ve bir felâektin önüne geçilmesi için şe- refle kabil telif olan herşey yapılma. hdır.> Ocuvre gazetesinde Guerin şöyle di- yor: «Meselenin tehir edilmiş olduğu söylenebilir. Fakat boğazlaşmağa baş- layıp başlamıyacağımız meselesi mev- guu bahsolduğu zaman düşünmek zamanı o kadar ihmal edilebilir bir keyfiyet değildir.» Populaire gazetesinde Blum söyle yazıyor: «Buhran şimdilik zal) olmuş, Çekoslovakyanın askeri istilâya maruz kalması tehlikesi bertaraf edilmiştir. Hitler, şimdi içerden nüfuz ve tefes- süh imkânlarını araştıracaktır. Yarı- hın tehlikesi, kanlı bulut geçtikten #onra demokrat memleketler efkârı umumiyesinin Pragda devam edecek olan mücadeleyi ayni teyakkuzla takip etmemelerinde ve ayni şiddetle hare- kete geçmemelerindedir.> - : | Üzüm ihracatı Mürakabeye dair eski nizam- namenin iki maddesi değiştirildi Ankara 13 (Telefonla) — Çekirdek- #İz kuru üzüm ihracatının müraka» besine dair olan nizamnamenin 9 ve 16 ncı maddelerini değiştiren yeni bir nizamname hazırlanmıştır. Bugünden itibaren meriyete konu- lan nizamname ile eski nizanname- nin 9 uncu maddesi şu şekilde değiş- tirilmektedir: «İhraç edilecek çekirdeksiz kuru üzümlerin yedinci maddede yazılı ve» #ıfları haiz olması icab ettiği gibi, çöp- lerinden ayrılmış ve her nevi ecnebi maddelerden ari olması ve aralarında küçük küflenmiş veya tehammür et- miş tanelerin bulunmaması şarttır. Ancak standard ve hususi tiplere gö- re ihraç olunacak üzümlerde şu nis- betler dahilinde “yabancı “maddeler de bulunacaktır; , Normal standardlardan 77 ve 8 numa ralarda binde 1 buçuk, 9 numarada bin- de 1, 10 numarada binde yarım, 11 ve 12 numaralarda da 10 binde 2,5, ince #tandardlardan 177 ve 18 numaralarda binde birer buçuk, 19 numarada bin- de i, 20 numarada binde yarım, 2i numarâda on binde 2,5, hususi tip- lerde binde 1 buçuk. Konitrplâk Nizamname dünden itibaren meriyete girdi Ankara 13 (Telefonla) Türk kontrplâk normları hakkındaki ni- zamnamenin bügünderi itibaren me- riyete konulması Vekiller Heyetince kararlaştırılmıştır. Bu nizamnameye göre, her kontr- plâk, en az üç ağaç tabakasından mü- rekkep ve en az üç milimetre kalınlı- ında olacaktır. Tabakalar elyafı yek- diğerine amüd vaziyette olmak üzere birbirine yapıştırılmış bulunacaktır. Plâkların üzerinde fabikaların mar- kası, imalâtın usulü, cinsi, kalınlığı, eni, boyu ve tarihi yazilı olacaktır. Nizamnamenin neşri tarihinden iti- baren bir'ay içinde fabrika ve ithalât- çılârla satıcılar ellerinde bulunan mal- ların mevcudunu beyanname İle ma- hallin en büyük mülkiye memurünâ bildireceklerdir. Beyannamelerde yazli kontrplâklar sanayi müfettişleri tara- fından muayene edilip damgalana- caktır. Bu suretle damgalanan mal- ların bir sene müddetle satılmasına müsaade edilmektedir. Emniyet umum müdürü geliyor Ankara 13 (Telefonla) — Emniyet işleri umum müdürü B, Şükrü bu ak- şamki ekspresle İstanbula hareket etti, Franko nezdindeki ajanımız işe başladı Ankara 13 (Telefonla) — Burgos- tan Hariciye Vekâletine bildirildiğine göre, general Franko nezdindeki umumi ajanımız B. Salâhaddin ora- ya varmış ve vazifesine başlamıştır. Balkan Tıb kongresi murah- hasları geliyorlar İzmir 13 (Telefonla) — Şehrimizde bulunan Balkan Tib Kongresi haftası muhhasları bugün Bergamaya gide- rek harabeleri gezmişlerdir. Doktor- Jar Bergamadan şehrimize dönerek İzmir vapurile İstanbula hareket et- mişlerdir. is Emniyet umum müdürü geldi Emniyet umum müdürü B. Şükrü Sökmensücr bu sabahki Ankara ekspresile şehrimize gelmiştir. İs- tanbulda bir hafta kadar kalacak, ya- pacağı tedkikler arasında Ankarada bu sene açılacak polis kollejine aid hususlarla da meşgul olacaktır. Bu sabahki yağmur Uzun müddettenberi hava kürak gidiyordu. Bu sabah İstanbula ve şe- hir civarına yağmur yağmıştır. Yağ- müur bir saat kadar sürmüş, sonra Times, Hitlerin hakikati ... tahrif ettiğini sö lüyor İngiliz gazeteleri buhranın devam ettiği kanaatinde Amerika mahafiline göre vaziyette değişiklik yok Berlin 18 (A.A.) — Nürnberg nut- kunun İngiliz matbuatında bıraktığı intiba, buhranın devam ettiği merke- zindedir. İngiliz matbuatına göre Hit- ler, infilâk işaretini vermemiş, fakat felâket ihtimallerini çoğaltımıştır. Times gazetesi, Südetlerin mezali- me maruz kaldıkları iddiasını kaydede- rek Hitlerin hakikati tahrif etmekle kalmayıp işi saçmalamağa kadar gö- türdüğünü yazmaktadır. Moming Post ve Daily Telegraph ga- zetesi diyor ki; «Hitlerin itikadınca Prag müzakere. lerinin devamı müddetince Avrupanın zahiri bir korku içinde bulunması lâ- zundır. Halbuki müzakereler, Alman kuvvetinin tehdidkâr gölgesi altında devam edecektir.» Daily Express gazetesi, yeni bir ka- rışıklık ve korku devresine intizar et- mek lâzım geldiği kanaatindedir. News Chronicle gazetesi, nutkun niks| binliği değil, gittikçe büyüyen korku- | yu muhik gösterdiğini yazmaktadır. Amerika mahafili ne diyor Vaşington 13 (A.A.) — Resmi mah. feller, vaziyetin heyeti umumiyesinde bir değişiklik olmadığı kannatindedir. ler. Vaşingtonda Hitlerin Çeklerden azami imtiyazlar elde edeceğini tekrar etmiş olmasına rağmen bu maksadına varmak için müracaat edeceği pratik çarelerin neden ibaret olduğunu bil. dirmediği beyan edilmektedir. Bu hal, müzakerelere açık bir kapı bırakıldığı şeklinde tefsir edilmektedir. Londra 13 (A.A.) — New-York Times gazetesi Hitlerin harp ilâ fakat onun seri ve gürleyi nin sulha da delâlet etmediğini yazmaktadır. Hitlerin Südetlere yar- dım edeceğine dair verdiği söz hakkın- da bu gazete bu gibi şidetli ve mantık. sız taleb ve tehdidierin bütün serbes milletlerin Çekoslovakyaya karşı sem- patilerini celbetaniş olduğunu kaydet- mekte ve dünyanın nizam, perdesi aj. tında tatbik edilen bu şiddet kanunu- nun yayılmasına mukavemet ettiğini ilâve eylemektedir. sHalâ silâhlı başlığı altında neşret- tiği bir makalede New-York Herald Tri- bune gazetesi Hitlerin ne harp ne de sulh ilân ettiğini tebarüz ettirdikten sonra Führerin Çekoslovak meselesi hakkındaki ateşli beyanatı esnasında sükünet verici ve uzlaştırıcı bir cümle sarfetmek için hiç bir gayret sarfet- mediğini yazmaktadır. Hitler Nürnberg- | Cenevrede büyük den ayrıldı Kongre, B. Hess'in bir nutku ile kapandı Berlin 13 (A.A.) — Hitler, trenle Nürnberg'den Münihe hareket etmiş- tir. Oradan Berchtesgâden'e gidecek- tir. Berlin 13 (A.A.) — Hess, Nürnberg kongresini Hitleri tebcil eden bir nu- tukla kapamıştır. Hatib, bilhassa şöy- le demiştir: «Führer, biz senin arkandan geliyo- ruz, sen bizimsin, biz de seniniz.» Hess, parti ile ordu arasında «Derin ve mütekabil bir anlaşma» mevcud ol- duğunu söyliyerek sözlerini bitirmiş- tir. Henlein, Çekoslovakyaya dönüyor Nürnberg 13 (A.A.) — Henlein ak- şama doğru Çekoslovakyaya dönmek üzere şehirden ayrılmıştır. Kongreden çıktıktan sonra Hitler, istasyona giderek Berline dönmek üze- re bulunan mareşal Göring'i vagonda ziyaret etmiştir. Mareşalın sıhhi vazi- yetinin endişeyi mucib olduğu söylen- mektedir. Hitler, Obersalzberg'e gilmek üzere büyük bir ihtimalle bu sabah Nüm- berg'den ayrılacaktır. Şiddetli bir nutuk Nevyork belediye reisi acele bir karar istiyor Nevyork 13 — Nevyork Belediye reisi Guardia B. Hitlerin nutkunu şid- detle tenkid etmiştir. Belediye reisi nutkunda çok şiddetli bir lisan kul- lanmış ve Amerika hükümetinin he. men bir karar vermesini istemiştir. Üç orman memuruna işten el çektirildi Ankara 13 (Telefonla) — Çarşam- ba Orman idaresi bölge şefi Tevfik Çağlayan yalan yere tanzim edilen mazbatalarla devlet ormanlarından katiyata meydan verdiği, ayni bölge mesaha memurlarından Mehmed An- karalı sahte nakliye varakası imzalâ- dığı, ayni bölgede Orman idaresi kâ- tibi Nuri zimmetine para geçirdiği ya- tahkikaf neticesinde anlaşıldı- ğından, derhal işlerine nihayet, veril- miş ve tahkikat evrakı mahkemeye verilmek üzere bulunmuştur, alâka Çek meselesinin sulhen halledileceği umuluyor Cenevre 13 (A.A.) — Milletler Cehil. yetinin koridorlarında bu sabah Hitle- rin nutku, bilhassa muhaverelerin mev. zuunu teşkil etmiştir. Nutuktan sonra vaziyetin ne iyileştiği ne de fenalaştığı müttefikan müşahede ve Lord Runci- manın himayesi altında başlıyan mü- zakerelere devam edileceği ümid edil. mektedir, Cenevre toplantısında en uzak mem- leketleri temsil eden yirmiden füzla Hariciye nazırı, Çekoslovak meselesinin, sulhen ve hukuku düvele uygun bir şekilde halli için şiddetli bir alâka göse termektedirler. Bu mümessillerin, me- selenin hallinde mühim bir amil ola- caklarından şüphe edilmemektedir. Belgrad sergisine rağbet Belgrad 13 (A.A.) — Belgrad sergi» sinin İlk günleri tam bir muvaffakı- yetle geçmiştir. Sergiyi ziyaret eden ecnebilerin miktarı kayde şayandır. "Yalnız dün sergiyi gezmek için Bulga- ristandan 2000 kişi gelmiştir, Ecnebi milletler için ayrılan stand ve bü me- yanda İtalya, Romanya, Çekoslovak- ya ve Türk pavyonları umumi alâkayı celbetmektedir. Fransız, Hollanda, 1s- yiçre paviyonları da alâka ile ziyaret edilmektedir, Otomatik yangın düdüğünün azizliği Düdük Topkapı sarayında yangın haberi verdi, fakat « itfaiye ateş göremedi Topkapı sarayında yangın haber veren otomatik tesisat mevcud oldu- ğu malümdur. Dün yangın düdüğü ötmeğe başlamış ve 9 numaralı odada yangın olduğunu haber vermiştir. İtfaiye derhal yetişmiş, gerek 9 nu- marali odada, gerekse diğer odalarda ateş görülememiştir. Yapılan araştır. ma neticesinde düdüğün, hatta kon- tokt olduğu için çaldığı anlaşılmış- tır, ' İtalyan heyeti geldi 'Türkiye İle İtalya arasında yâpı- lacak ticaret muahedesi müzakeresi- ne iştirak etmek üzere bu sabah Pa- lestina vapurile şehrimize bir İtak yan heyeti gelmiştir. Heyet yakında Ankaraya gidecektir.