1 Ağustos 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

pe Dünyanın Dünyanın iktisadi ve dolayıslle si- yasi vaziyetini müsbet nazar ve ki yasla takib eden ve merkezi Pariste bulunan beynelmilel ticaret odası. nın, dünya milletleri a ya mübadelesini ve ticaretini ” letmek işleri ile meşgul konferans toplanmıştır. Bu toplantıda odanın fahri Holândalı Van Hissingen dünyanın g€çen ay içindeki iktisadi ahvali hak- kında mühim izahat vermiştir. Bun- dan anlaşıldığına göre dünya tica retini inkişaf ettirecek hayırlt bir değişiklik olmamıştır. Ticareti ve eşya mübadelesini güçleştiren ve mâni olan kayıdlar- dan hiç biri ortadan kalkmamıştır. Her yerde umumi bir yeis ve fütür hüküm sürmektedir. Maahaza mumalleyh böyle ümld- Sizliğe düşmeği muvafık bulmamış” tır. Müsaid ahval ve şernitin peyda olmasını müteakib iktisadi vaziyetin düzelebileceğini söylemiştir. Amerikadaki ticaret ve İŞ sahasını» da görülen buhranın muvakkat ol duğunu ve yakında zall olacağını gösteren alâmetler görülmeğe b Jamışlır, reisi Irak ve Hicaz gi çiya Bağdada, Bağdaddan tayyare hireye gönderildi Bu gönderilen, Arabistan çöllerinde ilk defa neşredi- len bir , Baştan sonuna kadar el ile yazılmıştır. Gazetenin Sahibi karilerden özür diliyor, diyer ki: Hağramutta matbaa yoktur, mü- rettiphane yoktur, makine yoktur; bunun için gazetemiz el yazısıdır. Simdi diyeceksiniz ki, çölde ne ha- vadiş olur ki yazılsın; çölden yazıla- #ak şeyler de kimi alâkadar eder? Çöl gazetesinde öyle bir haber var ki bir çok kimseleri, bilhassa ingi- Mizleri çok alâkadar etti: Giyen sene üç İngiliz kadı kork- Budapeştede eskrim Öğ Üsten göz açamayorlar. Zeged silesi profesörlerinden altısı, Diribir- lerini düelloya davet ettikleri için e Bunlardan ikisi 56 yaşında profesör yn eğ a iktisadi V: zeltmek için düşünülen tedbirler e ği Çölde neşredilen di vaziyetini dü- Mumâileyh siyasi erimi oi i emel olan. her hangi Sa in ve faydalı olması için bundan iktisadi cihetten muayyen bir programia istifade edilmesi şart olduğunu ileri sürmüş ve şimdiden böyle bir programın hazırlanmasını tavsiye etmiştir. Beynelmilel (ticaret odası konfe- ransına 16 memleket iştirak etmiş- tir, Konferansın görüşeceği mesele- ler; kontenjan sisteminin tedricen ik gası, yüksek gümrük tarifelerinin de- rece derece indirilmesi, dünyanın iktisadi ahvalinin düzelmesi çarele- rini tedkik eden Belçikanın sabık Başvekili Van Zeslând'ın hazırladığı plâna beynelmilel ticaret odası poli- tikasının uydurulması ve harici tica- retin ehemmiyeti hakkında bütün dünya milletlerinin muntazam bir surette tenvir edilmesi gibi mühim işler vardır. Beynelmilel ticaret odasının kon- feransından mühim neticeler çıkma» sı bekleniyor. Fakat bunların mesmu olacağı ve tatbik edileceği çok şüp- helidir. Şu kadar var ki dünyan iktisadi cihetten nereye gittiğini milletler bir daha vazıh olarak Öğ- renmiş olacaklardır. gazete çekinmeden jeolojik ve et- tedkikatia bulunmak üze- Arabistan dağlarma git Bir kaç aydır kendilerinden hiç bir haber almamadı. İşte çöl ga- zetesinde bu üç İngiliz kadının sıh- İ hatte oldukları, tedkiklerine devam İ ettikleri yazılıyor. Eğer çölde, bedeviler arasında hü- küm sürmekte olan sükün devam ederse, bu üç kadın 16na e beşistanda esir düşüp Arabi 0 edilen bir Cezüitin kuydetliği harabeleri meydana çıkaracaklardır. Kumlar altında kalan âbideler bi d olduğ bir kaç sene evvel ei igin de teyid etmişlerdi. € madan, nografik re kuzey KR Peştede düello çoğalıyor: uruştular, biribirlerini yaraladılar. #kisi ayni otomobile kondu, ayni has- taneye götürüldü, ayri doktor tara” ayni ameliyathanede tedavi ş»ilide büyük bir göl kayboldu başka bir yerde kurumuş bir göl meydana çıktı Cenubi OAmeri- kada Şili hükü- meti,cografya ens- titüsünün dört mütehassıs pro fesörünü en son sistem yardımcı âletler ile teçhiz ederek Senoret gölüne, daha doğru- su o gölün bulunduğu yere gönder- di. Çünkü bu göl bir gece zarfında esrarengiz bir surette yeryüzünden kayboldu. Profesörler tabiatin bu harikulâde mucizesinin sebeblerini araştıracaklardır. Haritalar üzerinde Şilinin Cenubi AAnd'ler muntakasında. Senoret gölü nargı altında bir göl görülür. Bu göl yelmiş kilometre imurabba genişli- ğinde ve kırk metre derinliğindedir. Göl, balıklarının bolluğile şöhret kazanmıştı. Senoret'in sahillerinde bir çok insan yaşar. Ziraatle meşgul olan bu halk oldukça zengin sayılır, Gölün suyu Ziraat için lâzım olan rütubeti temin ederdi. Çünkü And, lerde bazı mevsimlerde hüküm süren şiddetli kuraklık esnasında bu rütu- bete ihtiyaç vardır. Şimdi bu Senoret gölü bugüne kâ- dar izah edilemiyen sebeblerden do- layı bir gece zarfında ortadan kay- boldu. Gölün milyonlarca metre mu- rabba tutan suları çekiliverdi. Kos- koca gölün bulunduğu yerde bu- gün muazzam bir çukur ve bu çu- kurun zemininde susuz ve hesabsız su otları görülüyor. Bu otlar kuru- a balığı ise çürü- tık yalnız harillar üzerinde yazılı dürüyor.. Öyle korkunç bir muam- Şili hükümeti bu hadiseyi tedkik ve sebeplerini meydana çıkarmak için mahalline bir fen heyeti gönderdi. Fen heyetinin vereceği rapor büyük bir merakla bekleniyor ma ki onun neticeleri altında halk müthiş suretle ezilmektedir. Garibi şudur ki Senoret gölünün ortadan kaybolmasına mukabil ge- ne Şili topraklarında, Senoretten elli kilometre uzakta vaktile kaybolan bir göl tekrar meydana çıkmışlar. Bu hadise Senoretin küçük mikyasta bir nümunesidir. Mevzuu bahsolan bu göl münzevi bir mıntakada, dağlar arasına sıkışmış kalmış takriben 11 kilometre murabbaı sathında bir göldür. Sahillerinde yaşıyan insan- lar basit bir hayat süren Şili yerlile- ridir, Gölün kaybolmasına vaktile o ka- dar ehemmiyet verilmemişti, Çünkü o muntaka medeniyet sahasından çok uzaklarda bulunuyordu. Gölün kaybolmasile (o sahillerinde yaşıyan insanlar da münkariz olmağa başla- dılar. Tarlalar mahsul vermedi, köy- lüler fakirleştiler. Fakat bir müddet evvel o gölün evelce bulunduğu ova çukurunu bir- denbire gene su istilâ etti. Vaktile esrarengiz bir surette çekilen sular gene esrarengiz? bir surette yerine geliverdi. Bir akşam saat dokuzla on arasında halk şiddetli bir su hışır. tısı işitmeğe başladı. Bunun sebebini bilmiyen insanlar telâşa düştüler. Hava sakindi, esmiyordu. O halde bu gürültü nereden geliyordu? Benzin ve mazot | Dünkü kazalar yerine havagazı Bu hususta bir karar vermek için 10 ağustosta toplanılacak Kamyon, kamyonet, otbüs gibi na- kil vasıtalarında benzin mazot gibi ec- nebi malı muharik madde yerine kö- mürlerimizden istihsal edilen hava- gazı kullanılması düşünülmüş ve bun- dan iki ay evvel Ankarada İktisad Ve- kâleti Sanayi umum müdürü B. Re- şadın reisliği altında bir toplantı ya- Bu toplantıya Mili Müdafaa, Nir fin Vekületlerile Ankara ve İstanbul belediyelerinin ve Ankara Otobüs idar resinin mümessilleri iştirak etmişler- dir, Bu toplantıda benzin ve mazot ye- rine havagazı tazyikile doldurulmuş tulumların kullanılması etrafında ba- gi tedkikler yapılmış, fakat Avrupada bu gibi motörlü vesaitin nasıl işletil- diği hakkında elde kati malümat mev cud olmadığından, Avrupanın muh- telif merkezlerinden malâmat alın- ması için toplantı talik edilmiştir. İktisad Vekâleti bu hususta verile- cek kararlara müessir olmak üzere Avrupadan bazı malümat getirtmiş- tir, Bu itibarle ağustosun on beşinde bu toplantı tekrar yapılacaktır, Top- Jantıda (o kamyonlarla otobüslerde havagazının kullanılması doğru olup olmadığı kati suretle tesbit edilecek- tir. Komisyonun bu kararı İktisad Ve- kâletince kabul ve Heyeti Vekilece tasdik edildiği takdirde, bülün mem- lekette - şimdilik otomobiller müstes- na olmak üzere - kamyon, kamyonet ye otobüsler havagazı ile işliyecektir. Bu hususta İstanbul Belediyesi na- muna, toplantıya iştirak eden Makine şubesi müdürü B, Nusret te bir rapor hazırlamıştır. Diğer taraftan Belediye, Şehir meo- lisinden aldığı beş yüz bin liralık tah- sisatla, işletmek için Avrupadan getir- teceği 30-35 otobüsün fenni şartna melerinin tanzimini, muhaxrrik madâş etrafında İktisad Vekâletince yaptır neticesinde Otomobil ve tramvay çarpış- masından altı kişi yaralandı Son yirmi dört saat içinde muhtelif nakil vasıtaları kazaları olmuştur: 1 — On üç yaşlarında Müeyyed, se- kiz yaşındaki Nedime, beraberce Ka- dıköyünde iskele caddesinden geçer- lerken şoför Muzafferin idaresindeki otomobilin sadmesine uğramışlar, her ikisi de yaralanmıştır. 2 — Cerrahpaşa hastanesi inşaatın- da çalışan Ahmed isminde biri, Aksa- raydan geçerken şoför Nazretin ida- resindeki otobüs altında kalmış, ba- şından tehlikeli suretle yarlanmıştır. Yralı işçi çalıştığı hastaneye yalırıl. mıştır, 3 — Modada oturan bayan Nedime Kadıköyüne gelmekte iken, Aron ismin- de birinin bindiği ve süratle gelen bir bisikletin sadmesine uğramış, muhte- lif yerlerinden tehlikeli surette yara- lanmıştır, Bayân Nedime Nümüne has- tanesine yatırılmıştır. 4 — Nişantaşında oturan altmış yaşlarında Ahmed isminde biri, İstik- lâl caddesinde arazözün sadmesine uğ- rıyarak yaralanmış, Beyoğlu hastane- sine yatırılmıştır. 5 — Eminönü - Kurtuluş hattında çalışan vatman Ahmedin idaresinde- ki tramvay arabası Harbiyeye geldiği bir sırada, arkasından gelmekte olan şoför Mahirin idaresindeki otobüs İramvayın önüne geçmek istemiş, bu Sırada aralarında bir çarpışma olmuş, otobüsün arka köşesi vatmanın yanındaki ayna ile öndeki cam kırılmış, bu sırada cam parçala” rile vatman da elinden yaralanmıştır. Vakaya polis el koymuş, şoför Mahir yakalanmış, vatman tedavi altına alınmıştar. Karpuz dolu bir sandal batti İnhisarlar idaresine aid Osman kap- tanın idaresindeki motör Fındıklda Halldin karpuz yüklü sandalına çar- Biraz sonra gü- rültü kesildi ve ona mukabil derinler- den gelen bir su gurultusu peyda oldu. Çünkü yerin altından sular fış- kırıyordu. Ertesi sabah ortalık aydınlandığı zaman 68 ki gölün yerine gelmiş olduğu görül dü. Yeni göl, sanki eskisi hiç bir za- man çekilip gitmemiş gibi, güneşin şunları altında pırıldayıp duruyordu. İşte bundan bir kaç sene evvel çekilip giden bu küçük göl gibi yet- miş kilometre murabbaı genişliğin- deki koskoca Senoret gölü de ayni âkibete duçar oldu. Bu hadiseye ev- velâ ehemmiyet verilmedi ise de onun doğurduğu felâket zan ve tahmin edildiğinden çok büyüktür. Çünkü bir gece zarfında kaybolan gölün sa- hillerinde binlerce insan yaşıyordu. Göl onların yegâne maişetlerini teşkil ediyordu. Diğer taraftan bir gece zarfında milyonlarca, hattâ mi yarlarca metre mikâbı suyun çeki- livermesi emsalsiz bir fenomen teş- kil ediyordu. Şüphesiz, Senoret gö- lünün bulunduğu mıntakanın altın da tahtelârz volkanik değişikleikler husule gelmişti. Şimdi Şili hükü- meti tarafından gönderilen mütehaş« sıslar komisyonu bu değişikliklerin sebeblerini araşlıracak ve milyarlar. ca metre mikâbı suyun nasıl olup ta bir gece zarfında çekildiğini mey- dana çıkarimağa çalışacaktır. Bu ko- misyon hadise yerine vasıl olmuş v6 tedkikatına başlamıştır. Komisyonun vereceği rapora İlim âlemi büyük bir sabırsızlıkla intizar etmektedir. İstimlâk edilecek arkeoloji sahaları Sultanahmed hafriyat sahasi ve İshakpaşa yangın yeri istimlâk olunacak Sultanahmedde profesör Baksterin yapacağı hafriyat sahası halkın elin- de bulunan bir takım arsalara temas ettiği için, bu arsaların B. Bakster ta- rafından istimlâkine lüzum görülmüş» tür. Profesör de dahil olduğu halde Belediye ve Müze mümessillerinden mürekkep bir fen heyeti mahallinde tedkikat yapmış ve istimlâk edilecek sahayı tesbit etmiştir. Profesör, kendi hafriyat sahasına dahil olan araziden bir kısmında bu sene, diğer kısımlarda da gelecek sene hafriyat yapacaktır. Bu sene hafriyat yapılacak olanların istimlâk muamo- leleri derhal ikmal edilecek, gelecek sene kazılacak olanların da istimlâk muameleleri tahir edilecektir. Diğer taraftan İshakpaşa yangın sahası da Prost plânına göre, arkeo lojik mıntaka olarak tesbit edildiğin- den, bu sahada inşaat yapılması kati surette menedilmiştir. Belediye, bu sahada bulunan arsa sahiplerine in- şaata ruhsat verilemiyeceğini bildir- miştir, Belediye, bu suretle burasını tamamile istimlâk edecektir. İnşaata müsaade edilemiyeceği ka- rarından resmen haberdar olan arsa sahiplerinden bazıları Belediyeye müs Tacaat ederek, arsalarının bir an evvel #stimlâk edilmesini istemişlerdir. Be- lediyb, bu müracaatleri plânın tatbi- kine ve İnşaat ruhsatiyeleri müsaa- desini istiyenlerin taleplerini tedkik eden kamisyona havale etmektedir, Mevsimin ilk