25 Temmuz 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 İngiltere Kral ve Kraliçesinin Fran- sayı ziyaretleri iki milletin yekdiğeri- ne karşı besledikleri sevgi ve ümid his- lerinin tezahürüne vesile teşkil etti. Kral Jorj'un büyük babası yedinci Edouard'ın âdetâ kendi şahsi teşeb- büsü ile ilk defa 1903 te temelleri atı- lan Fransızlarla iş birliği siyaseti (ki buna diplomasi llsanında Enfenie cordiale dediler.) şüphesiz ki her iki millete, gerek umumi harpte ve ge- rek ondan sonra büyük faydalar te- min etti. İşte bu samimi anlaşmayı tarsin İçindir ki kral Jorj), büyük babasının eserine ayak uydurarak Fransayı Ziya rete geldi ve güzel intibalarla memle- ketine döndü. Siyaset ve iktisad âlemi bu seyaha- tin maddi neticelerini büyük bir me- rakla öğrenmek istiyor. Bu iş, bularuk suda avlanmak istiyenlerin pek hoşu na gitmedi; fakat sulh ve müsalemet tarafları insanlar üzerinde ferahlatı- cı bir yelpaze vazifesini gördü. Deni- lebilir ki umumiyet itibarile Avrupa- da bir haftadanberi bir inşirah hava- sı esiyor. Son günlerde Tuna havzasile Şarki Avrupa kıtasında ticari ve belki de si- yasi bögömenie'yi elde etmek için Al- manya, İtalya ve İngiltere tarafından gene büyük gayretler sarfolunmuş- tur. Siyasi cephede İtalya, Almanya- nım müttefiği olmasına rağmen, ikti- sad sahasında ona açıktan açığa rakip görünmektedir. Macaristan Basveki- Tinin Romya seyahati, karşılıklı mer- | faat üzerine müesses bir itilâfname temin etmek maksadına matuftur. Almanyanın projeleri pek büyüktür: Avusturyayı ilhak edip Tuna üzerin- de 350 kilometre kadar bir sahaya | sahip olduktan sonra Avrupanın bu can damarını tamamile kontrolü altı- | na #lmak niyetindedir. Malüm oldu- ğu üzere, Almanya, Tuna beynelmilel | komisyonunda âza değildir. Alman- yanın mümessilleri hâlen Tuna mem- Jeketlerini dolaşarak onları, bir takım menfaatler mukabilinde beynelmilel komisyondan çekilmeleri için iknan çalışıyorlar, Diğer taraftan Almanya Hariciye Nezareti Denizyolları şube- sinden B, Martius ta Bükreşe giderek Romanya hükümetine, Tuna delta- sındâ beynelmilel komisyon tarafın- dan mürakabe edilen Sulina kolunun terki ile Saint - Georges kolunun ken- di menfaatine (Almanyanın) istimal edilmesi için orada kanallar ve sair modem tesisat yapmasını teklif eyle- miştir. Buna mukabil Romanyanın kendi ihtiyacından fazla ne kadar za- hire ve petrolü varsa, hepsini satın al- | mağa âmade olduğunu bildirmiştir. Almânyanın, Baltık denizini Kara- denize “birleştirmek üzere Main neh- ri ile Tuna arasında 1945 senesinde ikmal edilecek olan kanalın da inşa- sına başladığını söyliyecek olursak, projelerin azameti hakkında mücmel bir fikir vermiş oluruz. Maamafih bütün bu teşebbüs ve gayretlere karsı İngiltere yalnız se- yirci bir vaziyette kalmakla iktifa et- miyor. O da, Şarki Avrupa piyasaları- nı kaybetmemek için elinden geleni yapıyor ve galiba hâlen koz kendi elindedir; çünkü Şarki Avrupa dev- letlerinin ihtiyacı olduğu krediyi te- min edebilecek, kendisinden başka hiçbir devlet yoktur, ... İngiliz mall gazetelerinin verdiği malümala göre, Jâponyanın mali va- ziyeti pek sıkışıktır, Geçen sene Yen'in 3,50 gramdan 1,33 gram altın olarak dövalver edilmesi neticesinde Japon- ya milli bankasında mevcud altın stoku 524 milyondan 1378 milyon Yen olarak takdir edilmiş ve fakat bunun 500 küsur milyonu peşin verilmesi za- ruri mübayaata (ahsis edilerek ban- kada yalnız 800 milyon kalmıştı. Ahi- ren iptidai maddeler satın alabilmek Üzere Japon kabinesi bu paranın 300 milyonunu da sarfetmeğe mecbur ksl- mıştır ... Meksika hükümetile ecnebi petrol girketleri arasındaki ihtilâf hâd şekli- Iktisadi ve mali hafta Paris ziyareti Avrupa piyasasına inşirah verdi - Japonyanın mali vaziyeti sıkışıktır - Ankara borsasında muamelât | da fevkalâde bir toplantıya davet et ni muhafaza etmektedir. Ahiren is- | ti edilen petrol şirketlerinden birine ait olup bir İsveç sarnıç gemisi le naklolunan 10,000 ton petrol Fele- menk limanlarında haczedilmiştir. Bu suretle Meksikadan Avrupa limanla- rına petrol sevkiyalı manialara tesa- düf ediyor demektir. Buna rağmen Meksika ile Almanya arasında yeniden bir mübadele mu- kavelesi akdedilmiştir. Meksika Al manyaya 500,000 fıçı ham petrol vere- cek, karşılık olarak Almanyadan ga- zete kâğıdı alacaktır. vve Piyasalar: Yukarda bahsettiğimiz | siyasi hâdiseler münasebetile Avrupa piyasalarında tereffüler kaydedilmiş. | tir. Amerika borsaları hafta zarfında hayli iyileşmiştir tahvilât vaziyeti Ankara borsasında muamelât dur- gundur, İstanbul piyasasında da alış- verişler azdır. Yüzde yedi buçuk fa- izli Türk borcu tahvili 19/20 lirada ge- çen haftaki fiati muhafaza ediyor. Anadolu grupu da hareketsizdir. Son Natler şunlardır: Hisse senedi: 25 lira, Tahviller: 40,75 Tir Mümessiller: 36,10 Jira, Dahili istikraz kâğıtlarımız da ge- çen haflaki gibidir: Ergani 96, Sıvas - Erzurüm 99,50 kuruş ediyor. Merkez bankasında iki Tira kadar tenezzül vardır: Son muamele 107 H- Ta üzerinden vuku buldu. Endüstriyel kâğıtlarımızdan Aslan Çimento gene 80 kuruş kaybederek 9,05 lirada kal- dı, Çimento şirketlerinin Etibank ta- rafından satın alınmaları artık tekar- rür etmiştir. Bu münasebetle Aslan şirketi aksiyonerlerini ağustos ayın- miştir, Nominal fiatler Tramvay 13,35 lira, Bomonti 7 1i- ra, Umum sigorta 1125 lira, İttihadı milli 21,25 lira, Terkos 6,20 )lra, İtti- had Değirmencilik 1185 Wra, Şark Değirmencilik 6,50 lira, Telefon 8,50 lira. Altın 1025 kuruştur. Gayrimübadil bonolarına 8,60 ku- Tuşa satıcı vardır, Mısır Kredi fonsiye fiatleri: 1903 tertibi: 106 lira, 1911 tertibi: 96,50 Ira Kongreye davet Sarıyer kazası Gençler birliği büş- kanlığından: Sarıyer kazası Gençler mahafili fevkalâde kongresi önümüz- | deki çarşamba günü akşamı saat 21 de Sarıyer semt ocağı binasında ya- pılacaktır. İstanbulda bul unân arka- daşların kongreye gelmeleri riea olu nur. Pencereyi açarken Beşiktaşta Yenimâhallede oturan elli üç yaşlarında madam Olumbia evin bir pençeresini açmakta iken, pencere başına düşmüş, ehemmiyetli surette yaralandığından Beyoğlu hastanesine kaldırılmıştır. 4 İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yal E. TAL 914 447 844 1200 152 Va. 244 448 12,20 16,17 1933 2125 am Mareşal Fevzi | Çakmak (Baş tarajı 1 inci sahijede) Öğleden sonra Kadifekalesindeki hava şehidlerimizin mezarlarını ziya- ret eden mâreşalimiz avdetinde Kül türparkta bir müddet tevakkul et- mişler, fuar sahasına giderek hazır- lıkları gözden geçirmişler ve Belediye relsi doktor Behçet Uz ve fuar komi- tesi tarafından verilen izahatı dinle- mişlerdir. Kültürpark ve fuar sahası akşam üzeri çok kalabalıktı. Halk coşkun tezahürat yapmıştır. Mareşal halka iltifatta bulunmuştur, Orduevinde ziyafet Gece müstahkem mevki kumanda ni İarafından Orducvinde mareşal Fevzi Çakmak şerefine 100 kişilik bir ziyafet verlimiştir. Ziyalette Şşehri- mizdeki generaller, mebuslar, mülki- ye, adliye,"maliye, belediye erkânı ve yüksek rütbeli subaylar hazır bulun- muşlardır. Ziyafet samimi hasbühal- lerle geçmiş, bu esnada tayyarecileri- mizin yaptıkları gece uçuşları takdir- le görülmüştür. İzmirden ayrılırken Mareşal Fevzi Çakmak Ege mınta- kasındaki teftişlerini bitirdiği için bu akşam saat 23 de hususi trenle Kü- tahyaya müteveccihen şehrimizden hareket etmiş ve Basmahane istas- yonunda askeri merasimle ve halkın coşkun tezahüratile uğurlanmışlar- dır. Mareşalımız Ege omıntakasındaki teftişlerinden fevkalâde' memnundur- lar. Kütahyadan sonra (Eskişehire gidecek ve orada yapacağı teftişler- den sonra 26 temmuzda İstanbulda bulunacaktır . Mareşalimiz Kütahyada Kütahya 24 (Telefonla) — Mareşal Fevzi Çakmak'ın bu akşam İzmirden şehrimize müteveceihen hareket et- tiği bildirilmektedir, Mareşalimiz bü- rada merasimle karşlanacaklır. Öğ- rendiğime göre Mareşal Fevzi Çak- | mak yarın (bugün) burada yapacak- ları teftişleri müteakip Eskişehire hareket edecektir. Mareşal Eskişehirde bekleniyor Eskişehir 25 (Telefonla) — Mareşal Fevzi Çakmak'ın Kütahyadan bura- ya gelmesi beklenmektedir. Almanya, Çeklere karşı şiddetli davranmayacak (Baş tarafı 1 inci sahifede) Parisin de haberi yok Paris 24 (AA) — Salâhiyetlar mahafilde tebarüz ettirildiğine göre, Paris hükümeti, Almanyanın Londra büyük elçisi B. Dirksenin Başvekil B. Çemberlayna bildirmiş olduğunu ba- zı gazetelerin yazdığı sarih teklif. lerden haberdar değildir. Bu husus- ta tasrihat verici mahiyette yapılan yarı resmi neşriyat birbirini tutma- maktadır. Dün öğleden sonra gerek Londradâ, gerek Berlinde neşredilen tekziblerden alâka ile kaydı bahse- dilmiştir. Bu akşam Nöbetçi eczaneler Şişli: Osmanbeyde Şark Merkez, Taksim: İstiklâl caddesinde Kemal Rebul, Beyoğlu: Tünelde Matkoviç, Yüksekkaldırımda Vinkopulo, Gala- ta: Topçular caddesinde Merkez, Ka- sımpaşa: Müeyyed, Hasköy: Aseo, Eminönü: Beşir Kemal, Fetih: İs- mali Hakkı, Karagümrük: Mehmed öy: Merkez, Safıyer: Os- man, Aksaray: Nuri, Beşiktaş: Vi- din, Fener: Vitali, Kumkapı: Lâleli de Haydar, Küçükpazar: Hasan Hu- Isi, Samatya: Yedikulede Teofilos, Alemdar: Çemberlitaşta Sırrı Rarim, Şehremini; Ahmed Hamdi, Kadıköy: Allıyolda Merkez, Üsküdar: Selimi- yede Selimiye: Heybeliada: Halk, Büyükada: Şinasi Rwa, Her gece açık eczaneler: Yeniköy, Emirgin, Rumelihisarı, Ör- taköy, Arnavutköy, Bebek, Beykoz, Paşabahçe ve Anadoluhisarındaki €ç- saneler her gece açıktır. Li Müteveffa Romanya valde krali- çesi Mari'nin Romanyada dün yapı- lan cenaze merasimi dolayısile şeh- rimizde de ruhani bir âyin icra edilmiştir. Âyin, saat on bir buçukta Teksim- de Salnte - Trinitâ ortodoks kilise Kraliçe Mari için âyin yapıldı sinde icra edilmiş, Romanya sefiri ve konsoloshane erkânile mahalli hü- kümet erkânı, diğer ecnebi süfera ve konsoloslarla Rumen kolonisi hazır bulunmuşlardır. i Âyinde müteveffa kraliçenin isti rahatı ruhu İçin dualar edilmiştir. Evlenme dolandırıcılığı yapan sahte (Baş tarafı 1 inci sahifede) | Son zamanlarda bayan Canana Aziz namında bir talib çıkmıştır, Yakışıklı bir genç olan Aziz, emniyet müfettiş- lerinden olduğunu, yüz yirmi lira ma- aşı olduğunu söylemiş ve evlenme mua» melesinin biran evvel yapılmasını tek- Yf etmiştir. Bayan Cananın ailesi bu talebi muvafık bulmuşlar ve icap eden kanuni muameleye başlamasına mu- vafakat etmişlerdir, Bay Aziz, Beyoğlu ve İstanbuldaki evlenme memurlarının işlerinin çok ol- duğunu, halbuki biran evvel muamele- nin ikmalini istediği cihetle, işleri az olan Kadıköy evlenme memurluğun- | dan muameleyi yaptıracağını söylemiş ve işe başladığını da kızın ailesine bil- dirmiştir. Bu evlenme muamelâtı güya Kadı. köy evlenme memurluğunda yürüye dursun, aralarında kararlaştırdıkları- na göre; Aziz Talimhane meydanında bir apartıman tutmuştur, Aziz, kızın ailesine müracaat ederek apartımanı tuttuğunu, kendi yanında bulunan yüz yirmi lirayı verdiğini o- tüz lira daha vermek icap ettiğini söy- lemiş ve otuz lira koparmıştır. Bu ara- lık müstakbel damad kızın ailesine nikâh muamelesinin bittiğini haber vermiştir. Gene aralarında kararlaştırıldığı veç- hile apartımanın dayanıp döşenmesi için damada kızın ailesi tarafından bin beş yür lira teslim edilmiş, Aziz de üs- tünkörü bazi eşya alarak apartımana yerleştirmiştir. Bu sırada gerek kızın ailesinin, ge- Tek Azizin arzüsile, evlenme memuru- nun apartımana getirtilerek nikâhın orada yapılması tekarrür etmiş ve bay damad bir gün otomobille evlenme memurunu ve kendi şahidini alarak apartımana gelmiştir. Evlenme memuru, sahifelerinde Kı- lay damgaları bulunan kara kaplı bü- yük bir defteri salonun bir köşesinde hazırlanan masa üzerine yerleştirmiş, Aziz ile bayan Cananı ve şahidlerini karşısına alarak, evlenme memurlu- ğunda yapılan şifahi muameleyi aynen yaptıktan sonra defterin hazırlanmış bir sahifesini iki gence ve şahidlere im- zalatmıştır. Evlenme muamelesi bu su- retle tekemmül ettikten sonra apartı- manda iki gün iki gece ziyafetler verii- miştir, Aradan dört gün kadar geçtik- ten sonra; Aziz, bayan Cananı karşı- sına almiş: — Bayan, demiş, dayıma sekiz yüz Jira kadar borcum vardı. Bizim 'bu apartımana taşındığımızı duymuş, İc- raya müracaat etmiş, buradaki eşya bir müfettiş için bacız kararı almış. Bugün icra me- murları gelecekmiş. sen sinirlisindir hemşirene kadar git de memurlar gel- diği zaman ben idare etmeğe çalışa- yım! Bayan Canan, bu sözleri dinledik- ten sonra ailesinin yanına gitmiş, az sonra da Aziz, evde para edecek ne kâ- dar eşya varsa, bir kamyona doldurup götürmüştür. İşte bay damad, bundan sonra orta- dan kaybolmuştur. Kızın ailesi, sahte emniyet müfettişinin belki bir iş peşin- de olduğu zehabile birkaç gün bekle- mişler, fakat çıkıp gelmeyince emni- yet müdürlüğü ikinci şubesine baş vur- mak mecburiyetinde kalmışlardır. Zabıta, derhal tahkikata girişince, apartımana getirilen evlenme memu- Tunun sahte ve bu işin tamamen mü- rettep olduğu, icra muamelesinin de keza uydurma bir iş olup eşyaların apartımandan kaçırılıp satıldığı, bu şe- kilde hem sahtekârlık, hem emniyeti suiistimal, hem de kendisine sahte mü:- fettiş süsü vermek suçları mevcud ol duğu meydana çıkarılmıştır. Polis, uzun bir araştırmadan sonra sahte emniyet müfettişi Azizi, sahte ex- Jenme memurluğu yapan Şükrüyü ya- kalamıştır. Her ikisi hakkında lâzım- gelen kanuni takibat yapılmaktadır. İngiltere hava tes- lihatına hız verdi (Baş tarafı 1 inci sahifede) Mütehassıslar, harp vukuunda ilk beş altı hafta zarfında tayyare zâyi- atının yüzde yüz nisbetinde olacağını tahmin ediyor. Binaenaleyh senelik tayyare inşası imkân ve kudreti azim mikyasta arttırılmak icab eder. Sulh zamanındaki inşaat, harp za- manındaki inşaatın yarısı nisbetinde olacaktır, Elyevm İngilterede 5 tay- yare motör fabrikası, 2 tayyare göv- de fabrikası, 5 tayyare montaj fabri- kası, 2 karbüratör fabrikası, 1 perva- ne fabrikası, 5 tane de yedek aksami fabrikası mevcuttur, Şadovda da 6 fabrika daha yaptırılmaktadır. Nuf- field'deki yeni fabrikalar da 18 ay son- ra Spitfise tipinde tayyare inşasına başlıyacaklardır. Yeni bir fabrika da Mertin motörleri yapacaktır. Sunday 'Times gazetesine göre, Has va Nezareti, bugüne kadar bilhassa bombardıman tayyareleri inşasma ehemmiyet veriyordu, Şimdi Spitfire sisteminde 1000 tayyare ısmarlamış, hava siyasetinde bir tebeddül vukuu nu işrab ediyor,