6 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

GÜNÜN HADİSELERİ Türk - İtalyan dostluğu , İtalyanın Montrö mukavelesini ta- uyan devletler arasına girmesi, Türk efkârı umümiyesi üzerinde pek iyi bir intiba bırakmış, bu suretle iki devlet ve iki millet beyninde zaten mevcud olan dostluk bir kere daha teyid edil miştir. Türkiye, kendi tarafından bu dost- Juğu izhar için, Balkan antantı kon- n tasvibi üzerine, İlalyan inipa- ğ etmişti. İtalya- nın Montröye iltihakla mukabelesi - yalniz hakşinaslık deği!, ayni zaman- da, Şarki Akdenizde sulhun bir ga- ranli kazanmasını temin olduğu için « Mussolini hükümetinin Türk milleti ie birlikte bütün sulhseverlere cemi- Tesidir. Montrü mukavelesini, bütün alâka- dar devletler, yani Bulgaristan, Pran- Sa, İngiltere, Yunanistan, Japonya, Romanya, Türkiye, Sovyetler, Yugos- Javya 1936 temmuüzunda tasdik etmiş; Boğazların anahtarlarını devletimize teslim etmişlerdi. Bu kere, eski muka- velenin âkidlerinden İtalya da bu an- laşmaya Illihak ettiği için, bülün ci- han Boğazlardaki tam hukukumuzu tahımış oluyor. Türk toprakları üzerinde ve bilhas- sa Türkiyenin can damarı mesabesin- deki Boğazlarda başkasının eli olma- sı kadar gayrı tabii hiçbir şey tasav- vur edilemezdi. Hususlle, Türkiye, koskoca bir şanlı, ümranlı ve feyizli devir olan Kemalist rejimile nasıl bir beynelmilei itimada lâyık olduğunu dünyaya isbat etmiştir. Dört tarafta- ki dostlarımızın menfaati de, bu mü- him geçidin bizim emin, hakkaniyet- perver ve sulha hadim idaremizde bu- Iunmasını âmirdi. İtalyanın bu yeni tezahürü, Türki- yeye, her taraftan ve İstisnasız olarak tam hüsnüniyetli döstlaria muhat ol- duğu itminan ve memnuniyetini ve- riyor. Türk milleti, medeniyet ailesi için- de herkesle iyi geçinen bir varlık ol- Guğu için iftihar duyar. İtalyanın bu tarzı hareketi elbette iki taraf müna- #ebetlerinin daha geniş ve verimli sa- balarda inkişafı için vesile teşkil ede- cektir. P. Tanur Çocuğun başını kediler yemiş Gayri meşru çocuğu çöp tene- kesine atan insafsız ana yakalandı Adana 5 (Hususi) — Fatma adında bir kadın bugün doğurduğu gayri meşru çocuğunu evinin önündeki çöp tenekesine atmıştır. Belediye temizlik &melesi çöp tenekesini drabâya boşal- tirken faciayı görmüş ve derhal zabi- tayı haberdar etmiştir. İşe adliye cl koymuştur. Yapılan tahkikat neticesinde çocuğun bir kaç #aat evvel çöp tenekesine atıldığı, ba- Şının da kediler tarafından yendiği Anlaşılmıştır. Fatma yakalanmıştır. 'Tahkikata devam ediliyor, Asılır bil haber Ankara 5 (Telefonla) — Macaris- tan, Romanya ve Çekoslovakyada ku- Tulmuş olan bazı büyük sınal mües- seselerin sahipleri olan Museviler ta- rafından Türkiyeye nakli istenildiği ve bunun için alâkadar makamlara yüzlerce teklif yapıldığı, bu tekliflerin merkeze bildirildiği yolunda bir İstan- bul gazetesinin verdiği haber etrafın- da salâhiyetii makamlar nezdinde tahkikatta bulundum, Böyle bir mü. racaatlen bugüne kadar haberder edilmiş değillerdir. Ziraat enstitüsü lâğvedilecek, yerine 3 fakülte kurulacak Ankaradan gelen bir haberde yük- sek ziraat enstitüsünün lâğvedilerek orman, ziraat, veteriner fakülteleri- ne ayrılacağı, her fakültenin ayrı bir idareye tabi tutulacağı, ziraat fa- kültesinin Orman çifliğine nâkledi- Jeceği bildirilmektedir, ema bu hususta henüz ve- Hitler - Musolini konuşmaları Deniz'manevraları esnasında mühim siyasi görüşmeler olmuş B. Hitler, Almanyanın Çekoslovakya hakkındaki politikasına dair etraflı malümat vermiş Londra 6 — İngiliz gazetelerinin yazdığına göre, Napoli açıklarmda İtalyan donanması tarafından yapi- lan manevralar esnasında Hitler ile Musolini arasında mühim konuşmalar yapılmıştır. Mülâkat bir kaç saat sürmüş, iki hükümet adamı politika vaziyetini tedkik etmişlerdir. Gazetelerin aldıkları malümata göre Almanya Sii- detlerin Almanyaya iltihakı bir prensip meselesi olduğu kanaatindedir. Maamafih bunun derhal halli lâzım gel- diği fikrinde değildir. Çekoslovakya Almanlarının Alman hududu haricinde kalmasını kabul edecektir. Fakat bu- nun için Çekoslovakyanın dış politikasını acele değiştir- mesini istiyor, Almanya, Çekoslovakyanın Sovyetler ve Fransa ile ittifaklarını bozmasını isilyor. zayıflatmasını, hatla büsbütün .B, Hitler vaziyeti B, Musoliniye anlatmıştır. 6 Mayıs 1938 Yüzellilikler Affedilecekleri hakkında bir haber İzmirde çıkan Yeni Asır refikimi- Zin Antakyada çıkan «Yeni Gün> den naklen verdiği bir habere göre Cum- huriyetin an beşinel yıldönümü mü- nasebetile oyüzelliliklerin affedile- cekleri duyulmuştur. Yeni Gün diyor «Bu haberi Halebden geçerken Suriyeli gazetecilere vaki olan be yanatında sayın Türk Dış Bakanı dâ teyid etmiştir. B. Rüştü Aras bu hu- susta kendilerine sorulan suale şu cevabı vermiştir: «Bu iş Dahiliye Ve- kâletini alâkadar eder. Fakat böyle bir affın mevzuu bahsolduğunu bili- yorum.» Almanya, orta Avrupa Küçük antant konseyi dün akşam mesaisini bitirdi ve Balkanlarda vaziyet Bir Alman gazetesi dikkate şayan bir makale neşretti Ankara 5 — Berlinde çıkan Deutche Allgemeine Zeitung «Tuna istike- meti» başlığı altında dikkâte şayan bir makale yazmıştır. Bu makalede deniliyor ki: Umumi harbi müteakib Fransa, Balkanlarda ve Orta Avrupada AL manya aleyhinde bir nizam kur- mak istedi. Onun yerine büyük” Al manya kaim oldu. Şimdi ortada iki hakikat vardır: Ii — Silâh kullanmaksızın Almanyanın milli iktisadi ve askeri faal bir bal al- ması Üzerine Fransanın Avrnpa kıtasın- daki Tüchanlı mevkiinin sona ermiş ve şimdi Almanyanın Orta Avrupanm kal- bini teşkil eden: büyük bir devlet olarak tweydana çıkması. 2 — Büyük Almanyanın şimdi artık Macaristan ve Yugoslavya ile hemhudud Balkanlara daha #iyade yak- Hik bazıimkânlar do- Burmuş, geniş mikyasta bir kıta po- litikası gütmek için geniş bir saha açmıştır. Almanyanın vazifesi olan bu politika OBismark devrindenberi tahakkuktan uzak kalmıştı. Avus- turyanın parçalanması modem bir Orta Avrupa nizamının kurulması- na engel olan mânileri ortadan kal- dırmıştır. Alman sanayii harbden sonra Bal- kanların ham madde hazineleri için pek az nisbette bulunmuş, burada yapılacak işlere ehemmiyet verme- miştir. Bundan dolayı kendimizi tahtie etmekten geri duramayız. Ce- nubu şarki deyletlerile olan müna- sebetlerimizde Alman ekonomisine düşen vazifeler arâsında devletler arası kredilerde Alman bankacılığı- nin daha canlı bir faaliyete geçme- sinin teminini bilhassa temenni et- mek gerektir. Paris ve hattâ İsviçre mahefili, Al manyanın cenubu şarkiye hulülü tehlikesile İtalyayı korkutmak ister. Bu arada bilhassa Triyeste mesele- si mevzuu bahsedilmekte ve Triyes- tenin istikbalinin tehdid edildiği ileri sürülmektedir. Hakikat şudur ki Triyeste denizaşi- rı memleketlerden gelen ham mad- deler için mükemmel bir ticaret mer- kezi, harb sonunda kurulan devlet- lerin büyük bir transit limanı ha- ne gelmişti, Tabii şu sıralarda bir takım yeni meseleler meydana çık- mıştır. Nitekim Almanya Orta Ayru- pada nehir yollarını dâ&ha mükemmel bir hale koyacaktır. Çekoslovakyaya eski Avusturya de- miryollarındaki tensilâtlı tarifeden istifade hakkını verip vermiyeceğini de düşünecektir. Ancak bu hadiseler karşısında Almanya İle İtalya ara- sında her hangi bir ihtilâf doğacağı- rı düşünmek anlaşılmıyacak bir key- fiyettir. Pariste ve hattâ Londrada İtalya- yı yeniden bir Stresa cephesine çek- mek kabil olacağını düşünen kimse- bir cepheden bakıldığı zaman, tama- men değişik bir manzara arzeder, Çemberlayn son teşebbüsü ile, İtal- ya ile Almanya arasındaki vaziye- te - cenubu şarki memleketleri poli- tikası bakımından - tâmamen yeni bir veçhe vermiştir. İngiliz - İtalyan anlaşması, hem politik, hem de ekonomik bakımdan İngilterenin Aden boğazından Hin- distan yolunu ve İtalyanın Süveyş ka- nalından şarki Afrika yolunu garan- ti eden bir «*münakale lann AI taşımaktadır. “Bu suretle İtalyanın hayat ve çalış- pa yolu tamamdı” serbestleşmiştir. Bundan sonra İtalyanın Yakın Şark- taki eski ve tabii ekonomik münase- batı - ki Banco di Roma bu münase- betin izlerini; İtalyan gemilerinin uğ- rağı olan Mısır ve Anadoluda takib etmiştir - canlanacak ve ehemmiyet kesbedecektir, İtalya attık bütün kuv- vetini Şarki Afrikanın imarına ve başta Türkiye, Mısır, İran gelmek şar- tile Yakın Şarkla olan ticarftine tev- cih edebilecektir. İtalyanın faaliyet damarı, tıpkı Al- manyanınki gibi cenubu şarkiden gel- mektedir, Ancak bu, Almanyanın men- faatlerini katetmez, ona müvazi ola- rak ve çök daha cenuba doğru iner. İtalyanın hayat ve ticaret damarı, kendisinin merkezi bir Akdeniz devle- ti ve yarımada olması dolayısile, ber- ri değil bahridir. Bu damar, Akdenizin şark havzasında ve onun cenubunda- ki kuyruğu olan Kızıldenizde daraban eder. Bilâkis Almanyanın berri hayat ve ticaret damarı daha şimalde, Tuna havzasında ve şimali Balkanlarda art- maktadır, Şu halde her ikisi de - bil- hassa Arnavutluk ve Yunanistandan mürekkep cenubi Balkan yarımadası İtalyanın faaliyet sahasına dahil ol- duğuna göre, İtalyan imparatorluğu- nün kuruluşundan sonra Akdeniz İtal- ya için büsbütün hayati bir ehemmi- yet kazanmıştır. Hele imparatorluğun tanınması, ona, tabii menfaat bölge- lerini sükünetle işlemek imkânını bah- şeylemektedir. Aynı şekilde bizim için de, Tuna bekçiliğini üzerimize alarak gençleş- miş bir büyük devlet olmak haysiyeti- le, yepyeni ufuklar belirmiştir. İngilterenin gittikçe daha <em- pireleştiğini, Fransanın her zaman- dan ziyade Afrikaya teveccüh ettiği- Bi, Japonyanın Şarki Asyayı politik bir nüfuz sahası haline getirmeğe çalıştığını, İtalyanın İmparatorluğu- nu inkiş#f ettirerek merkezi bir Ak- deniz devleti haline getirdiğini gö- Tuyoruz. Bu vaziyet karşısında Avrupanın Ortasını işgal eden bizler, deniz aşırı piyasaları terketmemek şartile, kon- tinental düşünüp hareket etmeli ve hüsnü niyet sahibi komşularımızla yaşadığımız ekonomik sahanın men- — faati namına emniyet ve refah içinde İngiliz - Italyan anlaşması iyi karşılandı Macaristanla teşriki Sinaia 5 (A.A.) — Küçük antant konseyi bu akşam mesaisini bitirmiş- tir, Matbunla verilen nihai tebliğde küçük antant devletlerinin teşriki me- sailerine devam azmini tasrih eyle- mekte, İngiliz - İtalyan anlaşmasını bir sulh aleti olarak telâkki etmekte, Milletler cemiyetine sadakat beyan ede. rek Milletler cemiyeti konseyinin geçen toplantısına küçük antent devletleri nâmına Romanya delegesi tarafından yapılan beyanatı teyit eylemekted Küçük antant konseyi âza devletler- le Macaristan münasebatin: ve sonra da yeni vaziyet karşısında “Tuna mü- nakalâlırı” tedkik eylemiştir. Tuna havzasında siyasi, teknik ve ekono- mesai fesis edilecek mik teşriki mesai kurmak yolundaki gâyretlere devam edilecektir, Küçük antant ekonomik konseyinin 11 inci konferansında alınan kararlar tasdik olunmuştur. Küçük antant konferansı gelecek toplantısını Ağustos sonunda Yugos- Jayyada Bled'de yapacaktır. Belgrad 5 (A.A.) — Burudaki siya- si mahafilde kaydolunduğuna göre küçük antant konferansı tarafından neşrolunan tebliğin asıl ehemmiyeti İngiliz - İtalyan anlaşmasının iyi kar- şilanmiş olmasında ve Macaristanla bir teşriki mesa! tesis etmek gayretleri- ne devam olunacağının gösterilmesi» dedir. Avukatlar kanunu Barodan çıkarılan avukatlar baroda kayıdlı avukatlarla çalışamıyacaklar Ankara 5 (Telefonla) — Büyük Millet Meclisi Adliye encümeni, Avu- katlar kanunu lâyihasının müzakere- sine devam etmektedir. Encümen şim- diye kadar İedkik elliği maddeler Üzerinde esaslı bir değişiklik yapma» mıştır. Bu arada barolardan çıkarı- lan avukatların baroda mukayyed avukatlarla şerik olarak çalışmama- ları hakkındaki maddeyi de aynen kabul etmiştir. : İskelelerin idaresi Deniz Barikta bu iş için ayrı bir şube kurulacak Ankara 5 (Telefonla) — Son kabul edilen bir kanun mucibince, iskelele- rin idaresinin Deniz Banka devri ka- rarlaştırılmıştı. Bu kanunun tatbika- tını gösteren nizamname mucibince bu iskelelerden 52 sinin haziranda Deniz Banka devredilmesi icab et- mektedir. Deniz Bank bu iskelelerin | idaresi şekli hakkında tedkiklere gi- rişmiştir. Bunun için bankada husu- si bir şube kurulacaktır. Gene yağmur başladı Dün öğleden sonra hava açmıştı. Fakat gece gene bulutlanmış, bu sa- bah yağmur yağmağa başlamıştır. Yeni bir gazete Bugünden - itibaren Yeni Sabah Adli bir sabahı gazetesi intişara baş- lamıştır. Tebrik ve muvaffakıyet te- menni ederiz. peri Hamidiye Tekirdağ: limanında Tekirdag 5 (A.A.) — Hamidiye dün limanımıza gelmiştir. Vali gemiyi zi- yaret etmiş ve toplarla selâmlanmıştır. Halk gemiyi gezmektedir. Hamidiye diğer Marmara limanlarını dolaşmak üzere bugün Tekirdağdan ayrılacak- Belediyeler tahvi- lât çıkaracaklar Yeni yapı ve yollar kanununa buna dair hüküm kondu Ankara 5 (Telefonla) — Dahiliye Vekâletinde teşkil edilen bir komis- yon tarafından hazırlanan yeni Yapı ve yolar kanunu kati şeklini atmıştır. Lâyiha bugünlerde Başvekâlete veri- lecektir. Lâyihaya yeniden bazı hü- kümler konulmuştur. Bu arada be- lediyelere şehirlerin imarı işlerindö kullanılmak üzere bütçelerinin geniş” liği nisbetinde tahvilât çıkarmak sü lâhiyeti de yerlmekieğiz. j Zelzelenin lenin Zararı Ankara lada dahilinde 879 ev tamamen yıkılmış 7 kişi ölmüş Ankara 5 (Telefonla) — Dahiliye Vekâleti son zelzelenin Ankara vilâ- yeti dahilinde yaptığı hasarat ve za- yiatı tesbit etmiştir. Bu hususta ha zırlanan cedvele göre, Ankara vilâye- ti dahilinde 879 ev tamamen yıkılmış ve 752 ev oturulamıyacak bir hale © miş, 459 ev de çatlamıştır. Wilâyet dahilinde ölenlerin sayısı 7, yaralananların 11 dir, Vekiller heyeti toplandı Ankara 5 (Telefonla) — Vekiller heyeti bugün öğleden sonra B. Celâl Bayarın başkanlığında toplanarak geç vakte kadar müzakerede bu- Tundu, Dokuzuncu işletmede tenzi- lâtlı yük tarifesinin tatbikine i başlandı Devlet Demiryolları Avrupa hatti dokuzuncu işletme ' müdürlüğünün Trakya için yaptığı yeni tenzilâtir yük tarifesinin tatbikine dünden ie baren başlanmıştır. $ ” ğe TEMA EYAF II» İL EŞ. 2Y7 .E& SEN SAS FE'UL EZSFAF e EE YESS 4 wedge 19 © “ Ni “ d , b ” z , —