25 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Fransa 2500 tayyare yaptıracak Fransa mümkün mertebe süratle 2500 tayyare yaptırmağa karar vermiş- tir. Bundan evvel 1500 tayyare imal etmeğe kararlaştırmıştı. Şimdi bu mik- tar arttırılmış ve mühim siparişler ve- rilmiştir, Hava nazırı B, Lâşanbrin parlâmentodan istediği yirmi milyon İngiliz liralık fevkalâde tahsisat kabul edildikten sonra kalan siparişler de ve- rilecektir, Fransiz hava donanmasının takvi- yesi için Hava nezaretinin hazırladığı plân üç safhaya ayrılmıştır: 1 — Mevcud hava filolarmın tayya- releri yerine modern tayyareler yapı- Jacaktır, 2 — Mevcud hava filolarının kuvvet- leri arttırılacaktır. 3 — Büsbütün yeni hava filoları vü- cude getirilecektir. Şimdiye kadar Fransız fabrikaları ayda ancak 40 tay- yare imal ediyordu. Bu suretle senede Herkesin 500 Amerikalılar herşeyi tıpatıp hesap ederler, Son gelen haberlere göre, her Ame- rikalının, evinde 500 cild kitabı bulun» malıymış, Amerika kitapçıları birliği kongre- sinde bu hükmü vermişler ve 500 cild- lik bir aile kütüphanesi yapmışlar, Bu yeni kütüphanede şu kitaplar var: 190 cild roman ve hikâye, 70 cild biografya. 50 cild tarih, 25 cild seya- Almanyada satılan kitap Süncü Rayştan beri, Renin öte sahilindeki katolikler aley- hine kuvvetli bir propaganda başla- dı, Bu propaganda hergün biraz daha şiddetleniyor amma, aksi tesir yapı- yor. Vürtenberg, Prusya ve Baviyera'da incil satan üç müessese 1937 senesin- de bir müyon otuz bin incil satmışlar, Bu satış 1936 senesine nazaran altmış bin fazladır, yapılan tayyarelerin mevcudu beş yü- xü bulmuyordu. Tayyarelerin az yapılması fabrikala- rın imal kudretinden değil hükümet siparişlerinin mahdud bulunmasından ileri geliyordu. İmalâtın az olmasında bir âmil de Fransanın ham madde tedarikinde uğ- radığı güçlükten ileri geliyordu, Çün- kü tayyare imalinde elzem bulunan bazı maddelerin Fransada tedarikine âdeta imkân yoktu. Yeni tahsisat ile en ziyade ham maddenin tedarikine ehemmiyet verilecektir. Tayyarelerin çoğalması ile tayyare- cilerin de çoğaltılması icap etmekte- dir. Bu maksadla birçok ihtiyat zabi- ti muvakkaten fili hizmete alınacaktır, Yeni zabit yetişinceye kadar bunlar kullanılacaklardır. Diğer taraftan Amerika da Fransaya 600 büyük bomba tayyaresinin tesli- mini teklif etmiştir. kitabı olmalıl.. hatname, 40 cild manzume, 10 cild ti. yatro. 10 cild felsefe 105 cild muhte. MI mevzuda eser. Bu hesaba göre kütüphanenin yüz- de 38 i roman ve hikâye, yüzde dü biografya, yüzde 10 u tarih, yüzde 5i seyahatname, yüzde 8 i manzume, yüz- de 2 si tiyatro, yüzde 2 si felsefe, yüzde 21 i muhtelif mevzulardır, Bu kütüphanelerden birini bay Ruz- devam eden bir anket sonucu umumi evleri kapatmağa karar verdi. Bu karar günahkâr kadınların hiç de hoşuna gitmemiş ve hükümete baş vurup nasil ve ne İle geçineceklerini sormuşlar. Mısır Sıhhiye nezareti bir kanun lâ- yihası hazırlıyor. Bekâr erkeklerden bir vergi alıp bu günahkâr kadınla- ra dağıtılacak. Ispanya harbi ve sakal bıyık Kanlı savaş, İspanyanın en güzel şehirlerinde taş üstünde taş bırakma- d:. Bu harbin fecaatini senelerce an- latacaklar ve anlatmakla bitiremiye. Ancak hiç kimse, İspanyadaki har- bin Hollivudda. tesirini göstereceğini aklına getirmemiştir. İspanya harbi. nin kanlı safahatı Hollivudda gülünç bir akis uyandırdı. Stüdyolarda yıl- dızlar ve figüranlar makiyajların yapmak için takma sakala takma diynk bulamıyorlar. Hollivuda, sakal va biyik yapmak üzere saç, Balkanlardan. gidiyormuş. Bu alışverişin komisyoncuları da İs- panyol Yahudileri imiş.. İspanya harbi uzun sürünce sakal, bıyık alış- verişi de durmuş, Amerikada saç alışverişi yasaktır... Hollirud stüdyolarının dara geldikle- rini anlarsınız... İyi amma, takma sakal ve bıyık yok diye filim (çeviremiyecekler mi? Çaresini bulmtşlar, Bugüne kadar ak- törler bir kere kullandıkları sakal ve bıyıkları bir daha kullanmazlar, atar- ardı, Bugünse her aktörün bir «sa. kal, biyik torbasia var! Sürmenede yaban domuzlarile mücadele Sürmenede yaban domuzlarile miicadeleden bir sahne Sürmene (Akşam) — Yaban domuzlarının çokluğu nazarı dikkate alina- rak bu senenin nisan ayi sonuna kadar kâza itibarile 700 domuzun mükellef Yolu ile öldürülmesi vilâyet mücadele komisyonunca tesbit edilmiş ve savaşın icrası için lüzumu kadar silâh ve cephane mükelleflere tevzi edilmiştir, İkinci kânun ayından bugüne kadar yapılan sürek avlarında 300 den fazla domuz itlâf edilmiştir. Bu hususta kayınakamın, jandarma kumandanının ve ziragt mualliminin büyük hizmetleri görülmüştür. Fransızlar Salzburgdaki büyük musiki bayramını Fransada yapmak istiyorlar Asırlarca müd- det dünya politi- kasında mühim bir rol oynyan Avus- turya, ayni zaman- da büyük bir sa- nat memleketi idi. Harpten sonra $i- yasi rolü pek kü- çülmüştü. Fakat sanai noklai naza- rından bu memle- ket elân eski mev- kiini muhafaza edi- yordu. Bilhassa musiki bakımından Arusturyaya büyük bir ehemmiyet veriliyordu. Vals memleketi olarak ta- nınmış olan Viyanada elân dünyanın en kuvvetli sanatkârları bulunuyor- du. Ayusturyanın bütün büyük şehir- lerinde dünyaca Lanınmış sanatkâr- ların idare etlikleri orkestralar kon- serler veriyordu. Bilhassa Mozart gibi büyük bir mu- siki dâhisi yetiştirmiş olan Salzburg mühim bir musiki merkezi halini al- mıştı. Musikiyi, Mozart'ı sevenler her sene yazın bu şehirde toplanıyorlar, burada büyük bir festival tertib edili- yordu. Bu münasebetle dünyanın en büyük sanaikârlarından mürekkep 100 - 150 kişilik büyük orkestralar konserler veriyordü. Bu konserleri 'Toscanini ve Bruno Valter gibi zama- nımızın en büyük iki musiki üstadı idare ediyordu. Salzburg festivali başlayınca dün- yanın en mükemmel orkestralarının konserlerini dinlemek üzere Avrupa- nın dört bir tarafından, Amerikadan | on binlerce seyyah Tirol'un bu güzel şehrine koşuyordu. Günlerce süren musiki âlemi yüzünden Salzburg'a ve Avusturyaya milyonlar aktığı gibi, musiki ihtifali büyük bir propaganda hükmüne geçiyordu. Dünya buğday stoku azalıyor Beş sene içinde stok yarı yarıya inmiş Dünya buğday ve un stokunun son beş, altı senedenberi azaldığı görül mektedir, Tutulan istatistikler bu ci- heti kati rakamlarla teyid ediyor. Meselâ; 1 şubat 1933 de dünya buğday ve un stoku 648,070,000, 1934 de 584,730,000, 935 de 524,157, 936 da 412,560,000 937 de 341,900,000 ve 938 şubatında da 326,510,000 buvaso olarak tesbit edilmiştir. Şu vaziyete göre, dün- ya buğday ve un stokundaki âzalış 933 senesindenberi yarı yarıyadır. Azalan stoklar, satışa arzedilmek üzere ihzar edilen #toklardır. Anlaşıl- dığına göre buğday müstehliki mem- leketler, fazla buğday satın alarak sırf kendileri için her ihtimale karşı yedek stok yapmaktadırlar, Tekirdağında muallimler balosu Tekirdağ (Akşam) — Bu hafta Halkevinde Tekirdağ muallimleri bir balo vermişlerdir. Valinin ve tümen komutanımızın da bulunduğu bu toplantı çok neşeli geçmiştir. Muallimler toplantısında B. Hida- yet Gülen tarafından Karagöz oyna- tılmış, halk türküleri söylenmiş, mili rakıslar, zeybek ve Kafkas oyunları çok beğenilmiştir. mire gelen Kültür Bakanlığı mimar- larından profesör B. Tawt, Kültür Park civarında inşa edilecek Ege kız enstitüsü binası hakkında tedkiklere ald raporununu Kültür Ba- 'kanlığına vermiştir. Yeni enstitü binası için ayrılan go rma dn “ İMES Senelerdenberi Avusturyanın Salzburg şehrinde her sene büyük bir musiki bayramı tertip edilirdi. Bu bayramın ruhu, Toscanini ve Bruno Valter idi. Bu iki büyük musiki üstadı diktatörlük aleyhinde bulunduklarından artık Salzburg'a gitmiyecekler- dir. Bu sebeble başta Fransa olmak üzere birçok devletler Salzburg ihtifalini kendi memleketlerinde yapmak istiyorlar Avusturya, Almanya tarafından il- hak edildikten sonra Salzburg musiki ihtifali artık ehemmiyetini kaybet- miştir, Çünkü bu ihtifallerin ruhu clan 'Toscanini ve Bruno Valter artık Salzburg'a gitmiyeceklerdir, Toscanini İtalyan ve katoliktir. Fakat ötedenberi dtktatörlük ale de ve demokrasiye taraftardır. Eski Avusturya, demokrasi esaslarına göre idare edilen bir memleket olduğu için Salzburg'a gidiyordu. Eski Avusturya Başvekili B. Şuşnig, Berhtesgaden'de B. Hitler ile anlaşma yaptıktan son- Ta 'Toscanini Salzburg ihtifal komite- sine bir mektup göndererek, bundan böyle Salzburg'a gitmiyeceğini bildir. mişti. Bu haber büyük bir heyecan uyandırmıştı. B. Şuşmiz, birkaç gün sonra Avus- turya mebusan meclisinde bir nutuk söyliyerek: «B. Hitlerle yaptığımız an- Jaşmanın bir hududu vardır, Biz gene eski Avusturya olarak kalacağız» de- diği zaman, Salzburg ihtifal komitesi bu nutkun suretini ieffederek Tosca- nini'ye bir mektup Avus- turyanın dey li Tak kalacağından bahisle kendisinin gene eskisi gibi Salzburg'a gelmesini ve konserleri idare etmesini temenni eylemişti. Fakat Toscanini fikrinden Maden ihracı Eti Bankın bir heyeti Dörtyol, Ayas ve Payas bölgelerinde etüdler yapıyor Adana (Hususi muhabirimizden) — Ankaradan, tedkikler yapmak üzere, Dörtyol, Ayas, Payasa gönderilen Eti Bank heyeti bu bölgelerde etüdlerde bulunmaktadır. Artık Eti Bank madenlerinin ihraci meselesi fiili bir safhaya girmiş bu- Tunmaktadır. Etİ Bankın maden ihracatı işi, Pe- yasın bayındırlığı üzerinde büyük bir rol oynıyacaktır. Esasen Payas kaza olmağa namzed, küçük, fakat güzel bir nahiyedir. Eti Bankım burada kuracağı teşki- lât ve tesisat Payasa yakın bir gün- de bir kasaba hüviyeti verecektir. Payas, Dörtyol Yumurtalık (Ayas) iskelelerinde yükleme tesisatı ve vasıtaları için tedkikler yapmak üzere, Eti Bank namına banka inşa- at müdürü B. İrfan, makine müdürü B. Kudret, Krom şirkelâ müdürü B. Necid, Eti Bank müesseseleri teknik mütehassısı Nansleyn birkaç günden- beri bu havalide meşgul olmaktadır- lar, Aldığım malümata göre, bu tedkik- ler, Eti Bank madenlerinin bu iskele- lerden birisinden ihracı maksadile yapılmaktadır, / Kuvvetle söylendiğine göre, Payas iskelesi, ihraç işine daha müsald gö- rülmektedir. Tesisatın burada kurul- masına muhakkak nazarile bakılmak- tadır, Gemliğin zelzele felâketze. delerine yardımı Gemlik (Akşam) — Zelzele felâ. ket burada çok teessür uyandırmış» tır. Kirşehir belediye relsliğine bir teessür telgrafı çekilmiştir. Felâkel- zeğelöre yardım için Halkevi temsil kolu tarafından bir temsil verile. ve vazgeçmemişti, Avusturyanın Al manya tarafından ilhakı üzerine Tos- canini, konserleri idare etmek şöyle dursun, hiç şüphe- siz artık Avustur- yaya ayak basmı- yacaktır. Bruno Vaâlter'e gelince, bu zat Al man, fakat Yahu- didir. Bu sebeple Avusturyanın Almanya tarafından il- hakından sonra Salzburga gitmesine imkân yoktur, Şimdi Salzburg musiki Ihtifelinin başka bir yere nakli için teşebbüsler . Bühassa Fransa bununla meşgul olmaktadır. Fransızlar Paris« te veya Fransanın diğer bir şehrinde her sene bir musiki ihtifali tertib edil mesini, Toscanini ve Bruno Valterin konserleri idare etmesini istiyorlar. Fransız Maarif Nazırı B. Jean Zay, Paris Soir gazetesinde neşrettiği bir makalede hükümetin bu işle meşgul olduğunu, Maarif Nezareti Güzel sa» natlar umum müdürünün tedkikler yaptığını bildirmektedir. Fransız na gırının makalesine göre, ihtifalin Pa- risin yanıbaşındaki Saint Germain, Versailles, yahut Vichy'de tertibi dü- şünülmektedir. Maamafih nazır, Hol landanın ve İngilterenin de bu mese- le ile meşgul olduklarını, şimdiden Bruno Valter'e çok cazip teklifler yap» tıklarımı, diğer bazı memleketlerin de harekete geçtiklerini söylüyor. Fas habbetlerinden istifade nlaşma yapılacağını ini söylüyor. Bakalım Salzburg musiki ihtifali nin mirasına kim konacak? Izmirde de et ucuzlatılacak İzmir Ticaret odasında bir toplantı yapıldı . İzmir (Akşam) — Dahiliye Ve- kâleti bütün memlekette et fiatlerini ucuzlatmak için tedbirler alınırken İzmirde tedbir alınmamış olmasını doğru bulmamış, alınacak tedbirle. rin tesbitini ve Vekâlete bildirilmesi. ni emretmiştir. İzmir ticaret odasında Celepler, hayvan ithalât ve ihracat tacirleri, kasablar toplanarak et flatlerinde ne suretle tenzilât yapmak mümkün olacağı hakkında görüşmüşlerdir. Müzakereler neticesinde, bir birlik kurulmasının imkânsız olduğu an laşılmış, fakat et fistinin ucuzlatık ması için birler alınabileceği tes bit edilmiştir. Maliyet ofiatlerinin azaltılmasını temin için Devlet demiryolları tari- felerinde ve mezbaha resminde ten- zilât yapılması, bilhassa soğuk hava depolarında 24 santten fazla Kalan etlerden âlınan rüsumun tamamen kaldırılması, mübayaa mıntakala- rında hayvan satışları yapılırken sey- kıyat için flatli menşe şehadetna- me usulü ihdası lâzımgeldiği karar- laştınılmıştır. Bu dilekler rapor halinde vilâyet- ten Dahiliye Vekâletine gönderik miştir, Tekirdağında temsil faaliyeti Tekirdağ (Akşam) — Bu yıl ve limizin himayesile 'Tekirdağındaki temsil faaliyetinden olgun verimler alınmıştır. Halkevinin çatısı altında çalışan gençler bir yılda (28) mü- samera vermişler ve (20) bin yurdda» şmuzın tiyatro zevkini tatmin ef mişlerdir, Halkevi temsil kolu genç- leri geçenlerde (Aynaroz Kadısı) m ki defa muvaffakıyetle temsil etmiş ler ve (1400) kişinin takdirini ka- zanmışlardır.