17 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

17 Nisan 1988. Hye AKŞAMDAN AKŞAMA» B. Leopold Levinin sergisinde Dün İstanbul, nadir sanat günle- rinden birini yaşadı, Muhtelif mes- ieklere mensup müneverlerimiz, Gü- gel sanatlar direktörü B. Bürhan | Toprağın daveti üzerine, Fındıklı daki akademinin salonlarında top- Handılar; “Tipik serpoşile B. İbnülemin Mah- müd Kemalin temsil ettiği kudema neslinden başlayınız; Hüseyin Cahid, Yahya Kemal, Mustafa Şekip, ressam Şerket gibi orta nesil mensupları; ve mihayet isimleri henüz tanınmayan fakat yarının Türk müneyverlerini temsil edecek olan zeki yüzlü genç artistler... Ve bunların arasında ka dınlar: Şüküfe Nihal, Suad Derviş, ressam Melek Celâl... İlh... Ayni Za” manda şehrimizin misafiri olup ta Sahat temayüllerile temayüz etmiş €cnebiler de, davetliler arasındaydı Toplanışın sebebi: Akademi profesörlerinden (bay Leopold Levinin 1899 ile 1938 arasın- da yaptığı eserler, sahiplerinden rica edilerek alınmış; 49 yağlıboya tablo, kırk kadar da desen, suluboya ve gravür, Türk münevverlerine teşhir olunacak, İlk önce, konferans salonunda top- lanıldı. B. Bürhan Toprak kürsüye Şıkarak, maksadı anlattı: #ö$ Ressam Leopold Levi, eski resim ananelerine isyan eden bir mektebin mensubu olmakla beraber, hakikat leri ifade için bütün ananevi yolları dn çiğnememiştir. Onun için, eserleri, erlere muamma tesiri ver- Biz bu tanınmış şahsiyeti akade- Mimize getirmekle hiç bir memle kelte yapılmıyan bir şeyi yapmış Oluyoruz, Modern sanat Türk aka- ine giriyor; başka memleket lerde ise, buna, sanat softaları mâni olmuşlardır. Modem yollar üzerinde çalışan gençliğimizin eserleri beynelmilel sa» karşılaşınca bizimkilerin birin- > plânda mevki alacağı tahmin edi- si Bürhan Toprak, bundan manda, bir de güzel haber verdi: — Resim sanatına iktisadi istillâ- ini vermek üzere çalışılmaktadır. Şimdiye kadar resim, piyasası olm Yan bir lüks parazit telâkki olumu- Yordu. Halkta resim satın almak ih- tiyacı mevcut değildi. Bunu canlan- Grmak üzere, Vekâletin yardımile, a bir dükkân tutulacak, | » önümüzdeki hazirandan İlibaren eserlerini burada teşhir im- Kinin bulacaklardır. Fakat bu hu- Ankara İstanbula tekaddüm ir: Belediyeler bankası salon Ye vitrinlerinde teşhirler başlamıştır. e ulda, B. Salâhaddin Refikin dığı mı arzeğdile- Ceki, ğı modern eserler de #.. B. Bürhan Topraktan sonra bizzat B. Löpolâ Levi kürsüye çıkarak, Kendi tercümel halini ve sanati te İ tarzını fransızca olarak - yu- Karık esaslar dahilinde - anlattı; türkçeye tercüme edildi ve da- e ressamın eserleri gösterildi. tabiatile, her neslin mün- tesibi başka başka mütalâalar yürüt tü. Rakilerden ve ortalardan bazıları, *hiç bir garp akademisinde yer bul Miyan bir ekolun» bizde resmi ve en v müessesemizce benimsenme- tini yersiz buluyorlardı. Onların: zaaf telâkki ettiğini bazı gençler bizim Bam ve hesabımıza bir tefevvuk sayı: Yorlardı, Mülâsa, sergi salonunda bir sağ ve Bol cenah teessüs ediveriyordu... Ben- 98 kendi hesabıma, fikrimi söylemi- 5 mürteci dersiniz!... Kaldı ki, Y Leopold Levi insanı çileden ik aşirı modernistlerden de Bildir. Ekserisi gri ile yeşilin hoş im- tizaçları olan ve gölgelikleri çok gü- Ka anlandıran eserlerinden bir çok- nı zevkle seyrettim. (VA - Nü) çResmi Vilâyet gazetesi İr müddettenberi neşredilmemekte lan resmi Vilâyet gazetesinin önü- lüzdeki hazirandan itibaren yeniden ; lmesi için 938 bütçesine tahsi- St konulmuştur, ŞEHİR HABERLERİ Şehir plânı Şehir meclisi gelecek hafta müzakere edecek Şehrin nâzım plânı ile bu hususta- ki raporu tedkik eden muhtelit encü- men dün sabah da şehir meclisi salo- nunda toplanmış ve plânın tedkikine devam etmiştir. Encümen, yarın Sö bah da toplanarak tedkikatına devam edecektir. Neşredilen rapor, ancak plâna tatbik edilmek suretile anlaşı- lacağından imar müdürü B. Ziyu, dün de encümene izahat vermiştir. Şehir meclisi plânı gelecek haftadan itibaren tedkik ve müzakere edecek- tir. Bütçe encümeni yarın toplanıyor Şehir meclisi bütçe encümeni, yarın şehir meclisi toplantısından sonra İÇ- tima ederek 938 belediye bütçesini müzakere edecektir. Haftada üç gün toplanacak olan şehir meclisi bu top- lantılardan birini belediye zabıtası tallmatnamesinin müzakeresine has- redecektir, Muallimlere kıdem zamları Geeçn kânunuevvleden itibaren bi- rikmiş kıdem zamlarını almıyan mual- limlere dünden itibaren İstihkakları verilmeğe başlanmıştır. Yerli mallar sergisi Bu sene de Galatasaray lisesinde açılacak Onuncu yerli mallar sergisi hazır- lıklarına başlanmıştır. Sergi komite- si geçen seneki zevattan mürekkep olmâk üzere İktisad Vekâleti müste- şar vekili B. Hüsnü Yamanın riyase- tinde Belediye iktisad müdürü B. Asım Süreyya, Sanayi birliği kâtibi umu- misi B. Halit Güleryüz, Sanayi mü- fettişi B. Daniş, Sanayi birliği iadre heyeti azaları ve Ticaret odasi umumi kâtibinden ibarettir. Fakat bu sene Beyoğlu kaymakamı B. Daniş ile Güzel sanatlar akademisi müdürü B. Bürhan Ümidin de komiteye girme- leri muvafık ve münasip o görülmek- | tedir, Onuncu yerli mallar sergisine işti- rak şartlarında, geçen senenin ayni olmak üzere, hiç bir değişiklik yapıl- mamıştır. Yalrız diğer bakımlardan serginin mükemmeliyetini temin mak, sadile bu sene bir çok yenilikler ya- pılması kararalştırılmıştır. Onuncu yerli mallar sergisi ayni zamanda sonuncu yerii mallar gergi- sidri. 1939 senesi yazında 1 inci sa- nayide ilerleyiş sergisi, şimdiye kadar yapılan sergilerin en mükemmeli ve en moderni olarak açılacaktır. O za mana kadar daimi sergi yeri katiyet- le tesbit ve muazzam binası da yapıl- mış bulunacaktır. Bu sene de Galatasaray lisesinde kurulması kararlaştırılmış olan onun» cu ve sonuncu yerli mallar sergisi münasebetile bir de broşür hazırlan- ması kararlaştırılmıştır. Bu broşürde 10 yıllık yerli mallar sergisinin ha. yatı ve eserleri hakkında resimli iza- hat bulunacaktır. Deniz Bank müdür muavini B. Harun Avrupadan dönüyor Haliçte meydana getirilecek tesisat için tedkikatta bulunmak üzere Avru- paya giden Deniz Bank müdür mua- vini B. Harun bugün şehrimize gele- cektir. Bozuk peynir sürerken Üsküdarda Pazaryerinde peynir sa- tan Ahmed isminde biri, müşterileri- ne peynir satarken iyi peynir göste- rip, el çabuklığile bozuk peynir sürer- ken yakalanmış, zabıta tarafından mahkemeye verilmiştir. Çocuk kavgasi Kasımpaşada Ali ve Orhan isimle. rindeki iki çocuk oynarlarken kavga etmişler, Orhan Aliyi iterek düşür- müş, bu sırada yaralanmasına sebeb olmuştur, Haklı şikâyetler Topkapı halkı nakil vasıta- İarının azlığından müşteki Sabahları Topkapıya işliyen tramvaylar, ancak yarım saatle bir geliyorlar. Bu yüzden Topka- pt ve civarında oturan hali vesa- itsizlik yüzünden pek müşkül vaziyete düşüyor. Hattâ saati me- sai ile mukayyed olan memurlar, işlerinin başına geç kalmamak için otomobil masrafına da katla nayorlar. Tramvaysızlığa inzimam eden otobüs servisleri de pek tntizam- sızdır: Topkapıya bir tek otobüs tahsis edildiğinden bu semtin mü- nakale ihtiyacı pek bakımsızdır. Topkapılı; EH. Gazi köprüsü Gelecek haziranda inşaat bitecek Gazi köprüsünün Balat atelyesin- de montajı yapılan dubalardan şim- diye kadar yedisi denize indirilmiştir. Bunlardan üçü yerlerine bağlanmış ve üzerlerinde inşaat yapılmıştır. Di- ger Il dubada inşa edilmektedir. Köprünün Unkapanı tarafında vakti- le denize batan bir mavna ankazının da çıkarılması lâzım geldiğinden be- lediye liman işletme idaresinden bir tarak dubası alınarak denizin bu kıs- mi taranacaktır, Köprü mütehassısı B. Pijunun yap- tığı tedkikattan sonra inşaat tabii mecrasına girdiğinden evvelce hazır- lanarak bekletilen 110 kazık da ma- halline çakılmıştır. Köprü, aradaki tehir de dahil olduğu halde gelecek haziranda ikmal edilecektir. Deri sanayii Yapılan tedkikler, ehem- miyetle gözden geçiriliyor Kuvvel muharrikesi beş beygirden fazla olan deri fabrikalarının mus- mele vergisi vermemek için beş bey- girliğe inmeleri suretile deri sanayi- inin küçülmesine sebeb olmaları Üze- rine şehrimizde yapılan tedkikler alâka ile gözden geçirilmektedir. Bir taraftan bir nevi vergi kaç çılığı ile hazineyi zarara sokarken, diğer taraftan deri sanayini tehdid eden bu vaziyetin önüne geçmek için kati tedbirler alınması sureti katiye- de takarrur etmiştir. Sanayi birliği kâtibi umumisi B. Halit Güleryüz deri sanayiinin küçülmesi keyfiyeti üzerinde Ankaradaki temaslarını bi- tirmiş ve şehrimize dönmüştür. Yarın milli sanayi birliğinde sanâ- yicilerin iştirakile bir toplantı yapı- Lup bu mesele etrafında görüşülecek- tir, Temaslar yapmak üzere sanayi- cilerden mürekkep bir heyet yakın- da Ankaraya gidecektir. Alınması dü- Şünülen .tedbirler arasında İstihlâk vergisinin kaldırılması mevzuubahis oldu ise de, muamele ve istihlâk ver- gilerinin kuvvei muharrikesi beş bey- girden fazla fabrikalara olduğu gibi diğerlerine de teşmili gibi daha mu- vafık bir tedbir görülmektedir. Sanayicilerden mürekkeb heyetin Ankaradaki temaslarından sonra bu hususta bir karar verilecektir. Ecnebi ve ekalliyet mektepleri Ecnebi ve ekalliyet mekteplerinin daha ciddi ve hakiki surette teftiş edi- Jebilmeleri için bu mekteplere aid tef. tiş kadrolarının hazirandan itibaren genişletilmesine karar verilmiştir. Elini makineye kaptirdi Galatada bir demir fabrikasında ça- lışan Agop, tezgâhta elini makineye kaptırmış, parmakları ezilmiştir. Ge- ne Galatada bir çorap fabrikasında ça- lışan Sabiha, makineden bir iğnenin fırlıyarak gözüne girmesile yaralan- Da, Beyoğlu hastanesine kaldırılmış- , Eminönü meydanı Diğer emlâk sahiplerine de tebligat yapılıyor Validehanı ile müşlemilâtı kiracı lardan boşaltılır başaltılmaz derhal yıktırılmağa başlanacaktır. Valide hanının bulunduğu adada- ki diğer emlâkin de istimlâki lâzım geldiğinden belediye emlâk sahiplerini tesbit etmek üzere bir çok müşkülât- la karşılaşmıştır. Evvelâ istimlâk mu- amelelerinde istimlâk edilecek emlâ- ke konacak kiymetler kanun muci- bince noter vasıtasile sahiplerine teb- liğ edilecektir. Belediye mal sahiplerine bugünler. de tebliğat yapacaktır. Takdir edilen istimlâk bedelini kabul edenlere der- hal paraları verilecek, kabul etmiyen- lerle de pazarlık yapılacaktır. Pazar- lıkta da uyuşmiıyanlar olürsa istim- lâk bedelleri yüzde yirmi fazlasile bankaya yatırılarak istimlâk mus- meleleri yapılacaktır. Bu adada bulunan emlâkin içinde hisseli mallar çoktur. Mal sahiplerinin itiraz müddeti kanunen 15 gün oldu- ğgundan bu müddet bittikten sonra İs- timlâke başlanacaktır. Diğer taraftan Valide hanınm is timlâkinden sonra mahallinin derhal tesviyesine ve tanzim'ne başlanacak- erki ve hakaret Mahmud kendisine atfedi” len cürmü inkâr ediyor Geceleyin Kabataş civarında bak- kal Hüseyinin dükkânını açarak zor- la içeriye girip Hüseyini yaralamak ve kendisini yakalıyan polis memuru- na da hakaret etmek suçlarından maznun Mahmud adında birinin mev- kufen muhakemesine dün asliye bi- rinciceza mahkemesinde başlandı. Davacı Hüseyin davasını anlatarak dedi ki: — Gece saat onda bu adam dükkâ- nıma gelip kilide vurdu, kibrit istedi- Gini söyledi. O gün pazar ve vakit geç olduğundan kibrit satmak yasak ol- duğunu bildirdim. Zorla içeriye gir- mek istedi ve benl döverek elimden yaraladı. Sonra polis kendisini yaka- Jadı, Suçlu Mahmud ise işi büsbütün de- diştirerek şöyle anlattı: — Pazar günü Beyoğlunda bir hem- şehrimin yanında bir şişe rakı içmiş» tim. Oradan eskiden tanıdığım Hüse- yinin dükkânına uğradım. Kepengi kapamış içeride oturuyordu. Sigara ve kibrit aldıktan sonra yarım kilo da şarap istedim ve dükkânda içmeğe başladım. Şarap içerken, Hüseyinin evvelce benim aleyhimde söylediği söz- leri hatırlıyarak sebebini kendisine sordum. Hüseyin bana, «yalan söyle- medim, ya. Sen sarhoşun birisisin.» dedi. Ben de, ben sarhoşsam sen de meyhanecisin, cevabını verdim, Hü- seyin fena halde kızdı. Yanındaki ar- kadaşı da bıçağını çekti. İkisi birden üzerime hücum ettiler, Beni döverek, ölümle tehdid ederek dükkândan dı- şarıya attılar. O sırada polis gelip yakaladı. Polise hakaret etmedim. Sa- dece, benim kabahatim olmadığını, Hüseyinin hatırı için beni yakaladığı- nı söyledim. Hüseyin de, polis de ba na iftira ediyorlar, Şahidlerin celbi için muhakeme baş- ka güne bırakıldı. Karagümrükte ilkmekteb Karagümrükte İstanbul vilâyeti ta- rafından yaptırılmasına karar verilen ilkmektebin temelatma merasimi ya- rin yapılacaktır, Mekteb, önümüzde- ki Seri yılı başma kadar ikmal edile- cej . Kaynar su ile haşlandi Fenerde Yasemin sokağında oturan inhisar memurlarından B. İsmailin on aylık çocuğu Adnan, mangal kena- rında oynamakta iken kaynamakta olan çaydanlık devrilmiş muhtelif yer- lerinden tehlikeli surette yanmıştır, i i Sahife 3 İSTANBUL HAYATI Hangimiz aldandık ? Hükümetin, maktu fiatle alışveriş yapılması hakkında hazırladığı çok isabetli kanun projesi, İstanbulda ötedenberi kökleşmiş olan «Mahmud- paşa pazarlığı. darbı meselini de bü- tün sakametile beraber kökünden sö- küp atıyor. Kanun kılıcının, bu çir. kin usulü dibinden kazıması arifesin- de şahid olduğum bir hâdiseyi nakle» deceğim, Bir ahbabın, Anadoludan misafir gelmiş bir hemşerisi elbise almak iste- miş, Tesadüfen ben de kendilerine il tihak ettim. Dolambaçlı sokaklar ara- sında bir dükkâna girdik, Dükkân sa- hibile tezgâhtarlar ve bütün çığırt- ganlar bizden evvelki müşterinin et- rafını sarmışlar, adama giydirdikleri ceketi, her biri bir ucundan çekerek methediyorlardı, Pazarlık yarım saat- ten fazla sürdü. Müşterinin de birax acemice olduğu halinden belli idi, On- lar elbisenin takımına yirmi beş lira istediler, müşteri yirmi verdi. Nihayet yirmi bir liraya uyuştular, Sıra bize geldi. İsteğimizi Dükkân sahibi üçümüzü de baştan aşağı süzdükten sonra her nedense — Sizin çok meraklı anlıyorum. Bir elbise çıkarayım da hem siz memnun olunuz, hem arka- daşınız dua etsin. Bu malı her müşte. riye çıkarmam. Çıkardığı elbise, biraz evvelki müş- teriye verdiği kumaşın tamamile ay- ni, ancak rengi başka idi. İşi uzatma- fiat vermiyeceğimizi peşinen söyledim, Dükkâncı güldü: — Ben adamı gözünden anlarım ba- yım, Siz ona bakmayınız. Yabancı müşteri ile sizi bir tular mıyım?” Bir mukavva parçasının kenarma bir sürü rakkamlar karalıyarak derim derin düşündükten sonra: — Bayım, dedi. Size dükkünmda- ki en iyi kumaşı çıkardım. Yabancı saymadığım için fiatte de en son ten- zilâtı yapıyorum. Biraz evvel âdi ku- maşı yirmi bir liraya verdiğimi gör- dünüz, Halbuki, bu en güzel kumaşı size yirmi liraya bırakacağım, Valla- hi, billâhi bunda hiç para kazanmıyo- Mütemadiyen dil döküyor, yeminler savuruyordu. Ben işi uzatmadan on iki lira verdim, Dükkâncı müstehziya- ne dudak bükerek elbiseyi rafa kaldır- dı. Biz de dükkândan çıktık, Fakat eşiği atlar atlamaz dükkândakiler hep bir ağızdan bağrışmağa başladılar: — Niçin darılıyorsunuz bayım? He- le içeriye geliniz, Şöyle uygunca fiat veriniz bakalım. ” Çığırtganlar kullarımızdan çeke çe- ke üçümüzü de tekrar dükkâna soktu. lar. Bir sürü yeminler ve hesablardan dan çıkarken şu sözleri duydm. — Sen onlara bakma. Aldıkları en âdi kumaştır. İstersen o elbisenin ay- nini sana dokuz liraya veririm. Fakat, emin ol ki bunda sen aldanmış olur. sun, Ben de hâlâ düşünüyorum. Acaba hangimiz aldandık?.. Cemal Refik ———m. ... Oteller hakkındaki talimat- name Otellerin haiz olacakları eysaf ve şerait etrafında Belediye iktisad mü. dürlüğü tarafından hazırlanan tali ee projesi mutalâaları alın üzre” otelciler cemiyetine veriik miştir. Projede otellerin haiz olacakları sıhhi, fenni şartlar gösterilmiştir.