17 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
ir 17 Nisan 1938 Dün Geceki ve Bu Sabahki Haberler GÜNÜN HADİSELERİ . Türkiyede kaç mesleğin kaç mensubu var ? Geçen nüfus sayımı esnasında dol- durulan cetvellerde, bir de ferdlerin mesleği ne olduğuna dair bir sual ol duğu akıliardadır. Bunlar cem ve tas- nif edilmiş olacak ki, Ulus refikimiz- de şöyle bir yazı görüyoruz **# «Talim ve terbiye mesleğinde 12,392 erkek, 6,937 kadın olarak 19,329 va- tandaş çalışıyor. Din işlerinde 13,006 erkek ve 255 kadın vazife görmek- tedir. Tiyatro, müzik, varyete vesaire ile 5,273 erkek, 952 kadın olarak 6,225 vatandaş geçinmektedir. Diğer serbes mesleklere geçiyoruz? Aralarında âlimler, gazeteciler, mu- harrirler bulunan bu meslekle 2,891 erkek, 124 kadın olarak 3,015 kişi ça- ışmaktadır. Ev işlerinde çalışanlar 15,968 erkek; 27,468 kadın olarak 43,438 dir. Enteresan bir meslek sınıfına, irad sahiblerine geçiyoruz: Türkiyede irad- Jarının gelirile geçinen mikdar 34,743- dür. Bu mikdardan 24,782 si kadın, 9961 ri erkektir. Mütekald ve eytam maaşlar, 21,473 erkek, 8814 kadın ola- Tak 30,287 dir. Şimdi okuyacağınız rakam, 'Türki- yede en yüksek rakamı İfade eden şu- bedir; Mesleksizler... Yalmz bu tabi- ri, işi gücü yok, bir işe yaramaz mâ- nasına almayınız: Bu büyük rakamın içinde küçük çocuklar, ev kadınları, ihtiyarlar vesaire var, Mesleksiz olarak ayırdıklarımız, 2938,3TB erkek, 4,743,407 kadın ol- mak üzere 7,681,785 vatandaştır. Nü-" fusumuzun yüzde kırkını geçen bir mikdar... Son olarak bir de talebe sayısını verelim: 279,834 erkek, 144.865 kadın olarak, 424,699... Türkiye vatandaşla rının ne İşle uğraştıklarına aid tas- niflerimizi şı müsbet mukayese ile kapatıyoruz: Talebe sayımız, bir evrel- ki sayıma göre yüzde kırka yakın art- mışlır.» ... Bu İslelistiğin içinde köylü ve ame- le vaziyeti iyi gösterilmemiştir, bir... İkincisi de: Mesleksizler hakkında yü- rütülen mütalâslar doğruya benze- miyor, Mesleksiz kadınlarla erkekler arasındaki fark da vazih surette anla- tayor ki, bunlar, sade çocuklar ve ih- tiyarlar değildir. Aramızda hakikaten tamamile ihtisassızlar pek çok... Esa- sen on altı milyona nazaran 7,681/785 çocuk ve ihtiyar pek nisbetsizdir! Köy- Yü çocuklarının on yaşından itibaren çifçilik ettiklerini hesaba katınız. Talebe nisbetimiz çoğalmış, âlâ... Fakat mekteplerimizin yavaş yavaş meslek mektebi halini alması icab et- tiğini bu istatistikten daha beliğ ola- Tak ne gösterebilir? F. Tanur Karadenizde fırtına Vapurlar karadenizde açılamıyarak Büyükde- rede kalmışlar Dün hava kapalı, yağışlı verüz- gâr'ı geçmiştir. Yeşilköy meteroloji merkezinden aldığımız malümata göre rüzgür şimal istikametinden saniyede 9 - 11 metre hızla esmiştir. Saat 14 de hava tazyiki 757,3 mili- metre, sıcaklık en çok 10,2 ve en az da 7,6 satigrad olara kkaydedilmiştir. Karadenizde fırtına Dün havanın soğumasile beraber Karedenizde fırtına başlamış ve ak- şam üzeri kearayele çevirerek şiddet- lenmiştir. Vapurlar akşam üzeri Ka- radenize oaçılamıyarak Büyükdere önlerinde demirlemişlerdir. Yolcu va- purlermdan Cümhuriyet ve Bursa dün Karadenizde fırtınaya tutulmuş- larsa da limanımıza gelmeğe muvaf- fak olmuşlardır. Diyanet işleri müşavere heyeti âzalığı Ankara 16 (Telefonla) — Açık bu-. lunan diyanet işleri müşavere heye- ti âzalığına zat işleri müdürü B. Öme- Tin terfian tayini yüksek tasdike Ikti- m e > -“- <—— —< Paris gazeteleri ile anlaşmasını İstiyorlar Yaşadığımız saatlerin her dakikası kıymet- lidir, biran bile kaybetmemeliyiz diyorlar Pariş 18 — Bu sabahki gazeteler, Fransız - İtalyan münasebetleri ile meşgul oluyorlar. Malen gazetesine göf& «Fransız İtalyan münasebetlerinin normal bir hale gelmesi iyi bir safhadadır. Me- sele, Fransız sefirinin Romaya resmen gönderilmesinden ibarettir. Buda basit bir formül meslesidir.» Figaro gazetesi de şu mütaleayı yürütüyor: İngiliz - İtalyan itilâfı hayati bir ehemmiyeti haizdir. Fran- sa bundan icab eden neticeleri çıkar- mak lâzımdır. Fransa, Habeşistanda- ki emrivakli tanımak için iki sene | yor. Hariciyede Yeniden bazı nakil ve tayinler yapıldı Ankara 16 (Telefonla) — Odesa kon- solosü Ali Rıza, Erivan konsolosu Ra- gp, Bakü konsolosu Cemal, Leninkan konsolosu Server ve Sofya konsolosu Bahanın merkeze, Odesa konsoloslu- ğu kançıları Mahmud Hamdinin Ba- tum konsolos kançılarlığına, Batum konsolosu kançıları Nurinin Sofya el- çiliği üçüncü kâtipliğine, merkezden Nizameddin Ayaşlının Cenevre baş konsolosluğuna, Cemil Vafinin Bükreş elçiliği baş kâtipliğine, Hasan Ceva- dın Tiran elçiliği üçüncü kâtipliğine nakli ve tayinleri yüksek tasdike ik- tiran etmiştir. Ankara 16 (Akşam) — Bugün iskân mıntakası sayılan 26 vilâyette ve ileri- de bu suretle iskân mıntakası olarak tefrik olunacak vilâyetlerde mevcud Rum mterükâtından şehir ve kasaba- ların belediye hududları içindeki me- bani, arsa vesair gayri menkuller müs- tesna olmak üzere bağ, bahçe ve zey- tinliklerin muhacirlere borçlandırıl- ma suretile tahsisi finans bakanlığın- ca kararlaştırılmıştır, Borçlandırılma- dan hasıl olacak meblâğlar Ziraat bankasındaki mübadiller hesabı cari- sine yatırılacaktır Talebeler imtihan suallerini öğrenmişler Vekâlet ikinci yazılı imtihan- ları hükümsüz addetti Ankara 16 (AA) — Kültür Bar Bakanlığımızdan okullara gönde- rilen ikinci yanlı snsv sorularının bir kısmının talebe tarafından haber alındığı anlaşılmış olduğundan bu sınavlardan talebenin aldığı notların hükümsüz sayılması ve sınıf geçme- nin birinci yazılı ile kanaat notlarına istinad ettirilmesi okullara tebliğ e- dilmiştir. Meselenin (o müsebbibleri hakkında yapılmakta olan tahkikat neticesi ayrıca bildirilecektir, Yerli ürünler şirketi kuruldu Ankara 16 (Telefonla) — Yerli mah- sullerle bunların istihsal, işletme satış ve İstihlâki işlerile meşgul olmak üze- re Ziraat bankası tarafından bir «Yer- li ürünler şirketi kurulmuştur. Şir- ketin merkezi Ankara ve faaliyet sa- hası da İstanbul olacaktır, Sermayesi 100 bin liradır... B. Tahsin Uzer iyileşti Paris 16 (A.A.) — Tamamen iyfle- şen üçüncü umumi müfettiş E. Tah- sin Uzer dün akşamki ekspresle İs- tanbula hareket etmiştir. İngiliz Harbiye nazıri “Napoli 16 (A.A.) — İngiltere Harbi- ye nazırı Hore Belisha, Napoliden tay- yare ile Maltaya hareket etmiştir, Belçika başvekili Pariste Paris 16 (A.A.) — Belçika Başve- kili Pol - Emil Janson dün öğleden Fransanın Italya beklediği halde Avusturyanın ilhâakını on günde tanımıştır. Peti Parislen de diyor ki: <Hükü- met artık miskin mülâhazalar altın- da kalmamalıdır, Fransa pazarlık © derse kaybedilen zamanı kâzanmak şöyle dursun daha ziyade zaman kay- bedecektir. Halbuki yaşadığımız saat- lerde her dakikanın büyük bir kıyme- ti vardır. Ordr gazetesi ise diğer arkadaşla | rının tersine olarak Fransız sefirinin B. Hitlerin İtalyadan dönüşünde Ro- maya gitmesini dah# muvafık görü- Yeni 2,5 liralıklar basılıyor Eski harfli banknotlardan bir kısmı tedavülden kaldırıldı Ankara 16 (Telefonla). (Telefonla) — Yeni kâ- dad 2,5 liralıkların tabıria başlanmış- tır. Bunlar eylül sonlarına doğru te- davüle çıkarılscaklardır, Diğer taraf- tan nikel on paralıklar için hazırla- nar nümuneler Maliye: Vekâletine gönderilmiş ve nümüneler Vekâletçe kabul edilmiştir. Yakında basılmala- rına başlanacaktır. Ankara 16 (A.A.) — Aldığımız ma- Iümata göre Türkiye Cümhuriyeti Merkez Bahkasında 15 ikinci teşrin 1987 tarihindenberi tedricen tedavü- le çıkarılmağa başlanan yeni harfli banknotlardan 15 nisan 1938 tarihi- ne kadar: Beş liralıklardan: oo, 22.999.895 Elli liralıklardan: 3.650.000 Yüz liralıklardan 11.098.000 ceman otuz yedi milyon yedi yüz kırk yedi bin sekiz yüz doksan beş li- ra tedavüle çıkarılmış ve mukabilin- de eski harfli banknotlardan aynı e tedavülden kaldırılmıştır. ” Belgrad elçimiz Belgraf 16 (A.A.) — B. Stoyadino- viç dün Türkiyenin Belgrad elçisi Ali Haydar Aktayı kabul etmistir. Bulgaristanda Türkçe yeni harflerle okunacak Bul hükümetinin bu d tane hareketi memnuniyetle karşılandı 'Ankara 16 TA) — A Anadolu ajan- sının haber aldığına göre, Bulgaris- tandaki 'Türk mekteplerinde tedrisa- tın mecburi olarak yeni Türk harfle- rile yapılması hakkında Bulgaristan icra vekilleri heyetince ittihaz edil- olan karar bu defa maarif nezaretin- de bütün maarif müfettişlerine kati olarak tamimen tebliğ edilmiştir. Bulgar hükümetinin Türkiyeye karşı bu çok dostane jestinden Anka- ra hükümet mahafili ve bütün Tür- kiye efkârı umumiyesi çok mütehas- sis ve müteşekkir olmuştur. 'Bu hissiyatı hariciye vekâleti veki- U Şükrü Saraçoğlu bugün Bulgar 8€- firine ifade ederek dost Bulgârista- nın Türkiyeye karşı gösterdiği hissi. yatın bütün kıymetinin burada hiş- sedilmiş olduğunu bildirmiş ve hükü- metine bu hissiyatı iblâğ etmesi rica- sında bulunmuştur. Avukatlar kanunu lâyihasi Ankara 16 (Telefonla) — Adliye encümeni avukatlar kanun lâyihası- nın müzakerelerini bitirmek üzeredir, Encümen lâyihada esaslı bir değişik- lik yapmamıştır, Bütçe encümeninde müzakereler Ankara 16 (Telefonla) — Bütçe en- “cümeni 938 mali yılı bütçesini tedki- ke başlamış, Millet Meclisi, Başvekâ- Jet divanı muhasebat bütçelerini mü- Fransızlar Tunusta geniş bir temizlik ameliyesine başladılar Milliyetçi Tunus fırkası kapatıldı, şefleri j tevkif edildi, şehrin kapılarına Fransız bayrağı çekildi Sus 16 (A.A.) — Son kargaşalıklar ve «yeni düstur; partisinin lâğvı Üüze- rine polis Sus etrafındaki bütün merkezlerde partiye aid binaları ka- patmakta ve parti şeflerini tevkif et- mektedir. Polis kuvvetlerile sskeri müfrezeler kamyonlarla Manastır, Mahdra, Mok- nin ve Sidi Aluana sevk edilmişler, bu şehirlerde bulunan €Yeni Düstursa ald binaları kapamışlar ve tahrikci- leri tevkif ettikten sonra halkın önü- den geçmişlerdir. Bu kuvvetler Ma- | nastırın duvarlarındaki kapların üs- tünde dikili duran direkleri destere i- le kestikten sonra'şehrin başlıca ka- pisma Fransız bayrağı asmışlardır. Mahdiada aynı kuvvetler askeri kıta- ların ve mahalli hükümet memurla- rının önünde belediyeye Fransız bay- rağını çekmişlerdir. Düsturcuları takib ve tevkif Bus 16 A.A.) — Sus ceza mahkeme- 8l âmme kuvveti mümessillerini darp ve silâh taşıma cürümlerinden dolayı 21 kişiye bir aydan iki seneye kadar muhtelif hapis cezaları vermiştir. Bugün 47 kişi daha mahkemeye sevk edilecektir. Tevkif edilen «Yeni Düslur? Ficali arasında «Yeni Düs- tur» un Sus kısmı reisi Ayasi Hasuna ie ,nasyonalist Tunus» gazetesinin | un feshedildiğine ve metsun cemiyeti ihyaya teşebbüs edecek olanların Tus” nus beyliğinin emniyetine karşı kompl lo kurmuş addedilerek askeri mahke* meye sevk edileceklerini bildiren Hân lar yapıştırmışlardır. 18 Tunus 16 (A A.) — Örtü idarenin * tatbik edilmekte olduğu Tunus, Sus ye Grombolladaki askeri makamlaf ile Tunusun diğer kısımlarındaki sis vil makamlar hiçbi? mukavemete © maruz kalmadan Yen! Düsturun şus © belerini Kapatmışlardır. Yeni Düstu run başlıca şeflerinden 18 kişi tevkif” edilmiştir. Cumârtesi gününden beri yapılan tevkifat mikdari iki yüzü bul? muştur. Diğer cihetten askeri istin © tak hükimleri 9 nisan hâdiselerinin © müşevviklerini bilhassa iki noktadan ittiham etmektedirler. Bu iki noktâ” ırklar arasında kin tevlit etmeğe ve" Fransanın Tunustaki icraatına sekte vurmağa teşebüs etmek cürümleridil, Tunusta ecnebi propagandasi Paris 16 (A.A) — Burada söylen» diğine före, «Yeni Düstur» aleyhinde alınan şiddetli tedbirler bilhassa Tu- * nusa karşı yapılacak her nevi ecnebi müdahalesini menctmek gayesini is tihdaf etmektedir. Filhakika ccnebilerin o yaptıklari propaganda Yeni Düstur hareketinin eski müdürü Muhammed bulunmak- | muhtelif temayülleri arasındaki Te- 3 tadır, Askeri makamlar «Yeni Düsturs- kabetlerden istifade ederek inkişaf evi meğe başlamış idi, Hükümetçi Ispanya iki kısma ayrıldı. Frankocular, Akdeniz sahilinde 30 kilometrelik bir sahayi işgal ettiler, Barselon-Valansiya yolu kesiti Saragos 16 (A.A.) — General Aran- da kumandasındaki kuvvetler bir ta- raftan Vinaroz ile Benicarloyu işgal etmekte iken diğer taraftan bir kaç Frankist yürüyüş kolu, general Gar- cia Vilinonun kumandasında Lacema ve San-Rafaeli işgal ederek dört sa- atten az bir zaman zarfında 19 kilo- metrelik bir mesafeyi katettikten son- ra saat 16 da Ebrenin cenubunda mü- 'him bir dörtyol ağzı olan Uldeconayı zapletmişlerdir. Hükümetçi İspnaya iki kısma ayrıldı Sarayos 16 (A.A.) — Havas ajansı: nın muhabiri bildiriyot: Franko kuvvetleri dün akşam Be nicarlodan Slerra-Sciaya küdar Ak- deniz sahilinde takriben 30 kilametre- lik geniş bir arazi parçası İşgal etmiş- lerdir. Barselon - Valans yolu ile şimendi- fer ve telgraf muhaberatı tamamile kesilmiştir. Cümhuriyetci İspanya şimdi ancak deniz yolile irtibatı temin edebilecek olan iki kısma ayrılmış bulunmakta- dır. Halbuki Frankist filosu denizde sıkı bir nezaret tesis etmiştir. Selâhiyettar--mahfiller İspanyada dahili harbin başlangıcından beri ek de edilen en parlak zafer addedilen general Arandanın bu muvaffakiye« tini selâmlamaktadırlar, Bu mahfli- ler bu muvaffakiyetin pek mühim 3 kisleri olacağını söylemekte ve Cüm- huriyetçiler taratından (gösterilen mukavemetin yakında yıkılacağının şimdiden imkân dahiline girdiğini £ dâve eylemektedirler, 45 bin tonluk zırblılar Amerika bir mil milyar 300 milyon dolar tahsis ediyor Vaşington 16 (A-A.) — Âyan mec- Mainin deniz encümeni parlâmento- nun kabul ettiği deniz tahsisatına aid kanun lâyihasını tasdik etmiştir. Lâ- yihada, Bahriye Nezareti arzu ettiği takdirde 45 bin tonluk üç zırhlı inşa- sı için bir milyar 121 milyon dolsrdan bir milyar 153 milyon dolara kadar tahsisat verilmesi derpiş edilmektedir. Encümen âyni zamanda iki tayyare gemisinin tonajlarının arttırılmasını ds tasdik etmiş ve muavin gemilerin adedini 22 den 26 ya çıkarmıştır. Seyyar mükelleflerin o * istihkakları Ankara 16 (Akşam) — Resmi dai- re ve müesseselerle hususi müessese. lerin müstemir olarak asli faaliyetleri dışında yaptıkları hizmetlere mukabil seyyar mükelleflere ödenen istihkak- darden lemek erilala gili. yergi kesil. —ant term emsekim Şlezviy Almanları Ekalliyet hukukunu istiyorlar, Hitlere telgraf çektiler Kopenhag 16 (A.A.) — Şimali He- derslev - Şlezvig'den bildiriliyor: Dün akşam nâziler tarafından ter“ tib edilen bir mitingde söz söyliyen Şimeli Şlezvig Alman nasyonal - s0s- yalist partisinin çefi baytar Möller Me bir iki hatib, Alman ekalliyetind eld hakların bilhassa mali sahad& himayesini temin etmenin lüzumun“ dan bahsetmişler ve Şimali Şlezvig”, deki Almanların 1922 senesindenbe, ri kendilerine aid emlâkin üçte biri ni kaybettiklerini tebarüz ettirmiş“ Jerdir. i Mitingeiler, Hitler'e bir telgraf göndermişlerdir. Bu telgrafta ezcüm-. Je şöyle denilmektedir. «Şimali Şlezvig nasyonal - sösyar Mst partisinin 3,600 âzası sizi: - BİK millet, bir imparatorluk. bir. führer * İİ andalarile setâmlar.». a5 'İ ı rin Jeki zel Toj dal lan w 3 mu hes Yal Şer mik fak ten art dın res ma sa €er 4 Le da edi ku gu olu İ Mar çu 1 an mi ler dn ter m 1 mi ke ol de ler ol Be ha di Wir sge BEPİLREEKEJEPEŞSLE EZ İsuzu SEŞBSILES SEFEFE
