1 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

l | İl İ | | | m A Şİ e AKŞAM 1 Nisan 14 Dün Geceki ve Bu Sabahki Elfaberler GÜNÜN HADİSELERİ Romanya faşizmi kolayca doğuruverdi R omanyanın patrik bay Miron ri- yasetinde teşekkül eden ve sabık başvekil Yahudi aleyhtarı bay Kom- nen'i da Hariciye Vekili sıfatile sine- sine alan yeni kabinesi, devlete der- hal faşist bir karakter vardi. Bütün siyasi teşekküller dağıtil- yor... “Salâhiyet, idarecilere . verilip politikacılar iş başından almiyor... Yahudilerin nerelerde emlâki ve ilişiği varsa hepsi defterlere yazılıyor... 4Zihniyetlerde inkılâb, için propa- gandaya başlanıyor... Bazı kadınlar güç, bazıları kolay ve sessizce doğurur. İspanyanın faşist rejimini dünyaya getirmesi kanlı ol- du; Avusturyanınki vaveylâlı bir hal- de tecelli etti. Romanya ise, nisbeten kolay doğurdu. Patrik bay Miron iyi bir siyasi ebe imiş! LE Muamma gibi bir nutuk: merikanın Londra eiçisi: «Harp çıkmıyacak!. diye bir kehanet savurmuştu, Bu nikbin sözlerin hemen akabinde ve «İtalya uysallaşıyor, İn- giltere ile anlaşıyor!; denildiği bir 81- rada, Mussolini, yeni bir nutukla zi- hinleri altüst etti: — Kısa bir harp için hazırlanıyo- ruz! - diyor, Muamma... Kime karşı harp? Yürütülen tahminler, düşmanın Fransa olduğu sadedindedir, Zira, ba- m İtalyan gazeteleri: — Komünizmin merkezi Moskova- dan Parise intikal etmiştir! - diyecek kadar iler! varıyorlar. Dahilen istikrarsızlık ve haricen üç taraflı faşist kıskaç içinde kalan Fran- sa, bu arbede esnasında müstemleke- Jerinden mahrum mu bırakılmak iste- niyor? Bazı ecnebi gazeteler#bu vadiye doğ- ru tahminler yürütmekle beraber, bazıları da: — Mussolininin sözleri dahili hissi- | yatı kuvvetlendirmek için birenutuk- tur! - demektedirler, F ransa Hariciye Nazırı, Paristeki Alman sefirine demiş ki: — Hükümetinize lütfen bildirin ki, biz, Çekosloraklara karşı tenhhüdü- müzde $adık kalacağız. Sizinle ara- mızda bu yüzden ihtilâf çıkmasını is- temeyiz. Sefir, «peki» diye cevap vermekle beraber şu fikri ileri sürmüş: — Çekosloraklar üzerindeki nütu- tuzdan istifade ederek kendilerine telkin etseniz de bizimle makul bir çekilde anlaşsınlar... Fransanın müttefiği Çekoslovakya- ya bu sikişık zami dada böyle #saslı surette sahip çıkması, Südet Al- manları işinin umumi sulh hesabına' ne ehemmiyetli olduğunu gösteriyor: Demek Avusturyanın istilâsı şeklin- de kolaylıkla Çekoslovakya hududla- rından > girilemiyecek... Fransanın böyle mükerer vaidlerden sonra sö- günü tutacağına muhakkak nazarile bakılır... Buna göre de Südet Alman- ları işinin muslihane hallolunacağı, mutavassıt bir çare bulunacağı akla gelmektedir. Bu diplomatik temaslar. dan sonra fransa mutavassıt rolü oy- mıyacak; Çekoslovakyadaki Almanla- ra bir nevi muhtariyet verilecektir, is Çekoslovakyanın nüfusu: İ met kıtalarının 7 ekrar günün meselesi olduğu için Çekoslovakya hakkında şu malü- malı vereyim: Çekoslovakyanın 14,729,536 kişilik nüfusundan 9,688,770 i Çek ve Slovak- tar, Bunların da arasında, Hlinka'nın fiği altında İnfiradet bir cereyan bu- makla beraber, iki unsur biribirine hayli bağlıdır. Geri kalan 3,231,688 nüfus Almandır. Bunların içinde ta- bilatile pek çok nazi aleyhtarı var, Na- gilerin reisi Konrad Haynlâyn'dır. Al man nüfusu Alman ve Avusturya sa- hâsına bitişik yerlerde oturur. Bundan manda 691,923 Macar, 549,169 Rüten, Büyük Şef Atatürkün sıhhatleri yerinde Profesör B. Fiesenje'nin beyanatı “Türk milletinin merak ve endişesini calip hiç bir vaziyet mevcut olmadığı müjdesini vermekle bahtiyarım,, Büyük Önder Atatürk'ün gripten müztarib oldukları sırada konsültas- yoniçin Ankarâya davet edilmiş olan ve Büyük -Şefimizi muayene netice- sinde sihhatlerinde ehemmiyete şa- yan bir vaziyet gürmiyerek kendileri- ne bir buçuk ay kadar istirahat tav- siyesini kâfi gören Fransız. profesörü Dr. B, Fiesenje dün saba'ı Ankaradan şehrimize gelmiş ve akşam Semplon ekspresile Parise hareket etmiştir. Profesör B, Fiesenje kendislle görü- şen gazetecilere demiştir ki: — Atatürk'ün rahatsızlığı ehemmi- yetsiz bir gripten başka bir şey değil- dir. Türk milletine merak ve endişesi- ni celbedecek hiç bir vaziyet bulun- madığı müjdesini vermenizi rica ede- rim, - Mümtaz devlet şefinin ancak kısa bir müddet istrahate ihtiyaçları var- dır. Bu sözlerimin delili de bu ak- şamki trenle Parise harcket etmekli- fim ve Ankarada kalmaklığıma lü- zum ve ihtiyaç bulunmamasıdır. Bu müstesna şahsiyetin sıhhatlerin- de endişe edilecek hiç bir vaziyet mev- cud olmadığını, ağzımla müjdelemek benim için en büyük bir bahtiyarlık- tır. yük Şefinizi ne kadar derin bir muhabbetle sevdiğinizi biliyor ve tak- dir ediyorum. Milletinizin Büyük Şefine karşı de- rin hislerini Atatürk'ü gördükten ve kendilerile temas ettikten sonra da- Zamanımızın bir çok büyük adam- larile temas ettim. Fakat Büyük Şe- finiz Atatürk bunlardan hiç birile kıyas edilemez.» Franko kuvvetleri Akdeniz doğru süratle ilerliyor 3 bin Ispanyol milisi hududu geçerek Fransızlara teslim oldu Saragos 81 (A.A.) — Röyter muha- | birinden; General Frankonun kuvvet leri Ebr nehrinin cenubunda hüki SE ineğe m ve Akdenize doğru sürat ni başlamıştır. Kasp'ın şarkındaki Fran-| kist kıtaat, dünkü gibi süratle ilerle- dikleri takdirde, bugün Tarragon eya- letinde bulunacaklardır. Barselon hükümetinin tebliği Barselona 31 (A.A.) — Milli Müda- faa Nezareti tebliğ ediyor: Fraga mıntakasında Cümhuriyet- çilerin şiddetli mukavemetine rağmen Frankistler, Alkarrası işgale muvaf- fak olmuşlardır. Ejuve mıntakasında mevzilerimizi ıslah ettik. Burgos 31 (A.A) — Milliyetperver- ler Leridayı çevirmişlerdir. Mısırda intihabat İlk neticeler hükümet partisinin lehinde görünüyor Kahire 1 — Mebus intibabatının ilk neticeleri, hükümet partilerinin Vefd- cilere karşı kazanacağı zannını uyan- dırmaktadır. Vefdcilerden âyan reisi Basuni paşa ve sabık maliye nazını 'Makram paşa intihab edilmemişler- dir, Atatürk'ün Çankırıyı şereflendirdikleri gün Çankırı 31 (A.A) — Ulu Önder Atatürk'ün Çankırıyı şereflendirdik- leri günün hatırasını yaşatmak üze- Te dikilmesi tekarrür eden arıtın te- melalma töreni Çankırı pazarına te- sadüf etmesi dolayısile binlerce köy- lü ve şehiriilerin iştirakile dün öğle- den sonra yapıldı. Törene bandonun çaldığı İstiklâl marşile başlandı. Vali ve Parti başkanı bu münesebetle bir söylev verdi. Alkışlar arasında temel atıldı. Kurbanlar kesildi. İnşaat Cum- huriyet bayramına kadar bitecek ve o Le Bel muhtelif anasır ve 249,971 ecnebi var- dır, Umumi nüfusa nazaran Almanların Ka topraklarını müdafaaya çağırıldılar Barselon 31 (A.A) — Katalonya i, Katalonyalıları toprak- | name | ğıran be Beyannamede hükümet emrine ve- rTilmek üzere 100 bin gönüllünün der- hal kayıtları iüzumu bildirilmekte ve bundan başka 50 bin gönüllünün de istihkâm alayları teşkili için lâzım ol- duğu kaydedilmektedir, Beyanname, halk cephesini teşkil eden bütüri sen- dikal ve politik teşekküller £ tarafın- dan imza edilmiştir. Fransaya kaçan milisler Perpinyan | — General Franko kuvvetleri önünden kaçan 3 bin İs- panyol milisi, hududu geçerek Fran- sız makamatına teslim olmuşlardır. Ingiliz - Italyan tarihi dostluğu Kuruluyor Lenâra 31 (A.A.) — Romada yapıl makta olan İngiliz - İtalyan müzake- relerinin çok iyi ilerlediği ve hattâ iki üç haftaya kadar birinci derecede ehemmiyeti haiz bir diplomatik mu- vaffakıyetin elde edilebileceği ümid olunmaktadır. Her iki taraf ta İngiliz - İtalyan ih- tilâflarının daka ziyade psikolojik ol- duğunu görmüşlerdir. İngiltere ile İtal- ya arasında iyi bir anlaşma ve tarihi dostluğun yeniden kurulması bütün Avrupada iyi bir havanın yaratılması- na hadim olacaktır. Başvekâlet yaverliği ankara 31 (Telefon) — Deniz bin- başılarından B. Baki Başvekâlet ya- verliğine tayin edilmiş ve vazifesine başlamıştır. B. Asaf Talât tekaüde sevkedilecek Ankara 31 (Telefonla) — Devlet Şü- rası âzasından B, Asaf Talât nizami yaş haddini doldurduğundan, tekaüde sevkedilecektir. Devlet Şürası kanunu Ankara 31 (Telefonla) — Devlet Şürası kanunu lâyihasının Adliye en- cümenince müzakeresi bitirilmiştir. vermiştir. Ankara 31 (A.A.) — Lord Loyd, bu s&bah “Toros ekspresile şehrimize gel miştir. Lord Loyd, öğle yemeğini Hariciye Vekili doktor Tevfik Rüştü Aras tara- fından Çanksyadaki Hariciye köşkün- de verilen ziyafette yemiştir. Bu ziyafete Başvekil B. Celâl Ba- yar ile Dahiliye Vekili ve parti genel Sekreteri Şükrü Kaya, Maliye Vekili Fuad Ağralı, Aldiye Vekili Şükrü Sa- rTaçoğlu ve gene bu sabah Anadolu eks- presile şehrimize gelmiş bulunan Os- manlı Bankası Londra umumi komi- tesi erkânından Viskont Goşen de ha- ır bulunmuşlardır. Ziyafetten sonra mümtax misafir- lerimiz ile Başvekli Celâl Bayar ve di- ger hazır bulunan hükümet erkânı arasında uzun süren bir görüşme o'- muştur. Lord Loyd'un yy ya Ankara 31 (A.A.) — Lord Loyd Başvekilin Atina seyahati B. Celâl Bayar 25 nisanda Hariciye Vekili ile beraber gidecek 31 (Telefon ) — Basvekil | B. Celâl Bayarın Atinaya yapacakla” | rı seyahatin tarihi 25 nisan olarak | tesbit edilmiştir. Başvekil ogün refa- katlerinde Hariciye Vekili B. Rüştü A- ras olduğu halde İstanbuldan Atina- ya hareket edecektir. Ankara $i — Elen milli bayramı mü- nasebetile Başvekilimizle Hariciye Nazırı tarafından Yunan Başvekiline ve Hariciye Ndzırına samimi tebrik telgrafları çekilmiştir. Yunan Başve- kili ve Hariciye Nazırı bu telgraflara çok samimi çizi EMA Kapaklanı MIŞ Si sandal Sandalın kime aid olduğu ve içindekinin ne olduğu tesbit edilemedi Kadıköy zabıtası dün akşam ©s- rarlı bir hadise tahkikatına el koy- muştur. Moda civarından geçmekte olan bir kayıkçı; deniz üzerinde ters döne- rek kapaklanmış bir sandalın başı- boş yüzmekte olduğunu görerek za- | kıtayı haberdar etmiştir. İ Zabıta memurları bir kayıkla, ters dönmüş sandalın yanına gitmiş- lerdir. Sandal yüzüstü kapaklandı- ğı elhetle içinde eşya ve saire gibi bir şey bulunamamış, civar sandalcıları | da bu sandalın kime aid olduğunu | tanıyamamışlardır. İ Sandalı idare eden adamın da mey- danda bulunamayışına nazaran Yö ziyetten endişe edilmektedir. Kurtarılan sandalcı Gene dün gündüz Ahırkapı açık- larında parçalanmış sandalı başında, ölümle mücadele halinde iken Akay bir halde kurtarılan sandalcının balık avlamak üzere Samatya civa- rından denize açıldığı, havanın bir- denbire bastırması ve denizin kabar- vapuru tarafından görülerek bitkin | Bir Çek şehrinde Südet Alman bayrağı çekildi Berlin 1 — Çekoslevakyada Dupau şehri belediye dairesine Alman Südet bayrağı çekilmiştir. Südet bayrağı çekilirken kilise çanları çalmıyor, şehir hal- kı da tezahürat yapıyordu. Dupau şehri belediye meclisi akdettiği içtimada şehir halkının kütle halinde Südet Alman partisine girmesine ittifakla karar Lord Loyd Ankaradan bu sabah şehrimize geldi Mümtaz misafirimizle Başvekil ve diğer hükümet erkânı arasında uzun süren görüşmeler oldu karadan hareketinden evvel Anado- Ju ajansına aşağıdaki beyanatta bu- Tunmuştur: #ökâsını otuz senedenberi (bildiğim ve hayranlıkla takdir ettiğim halde gene Ankarayı bundan evvel yalnız bir defa görmüştüm. Buraya yeniden gelebilmek ve Relsin ilhamı altında hükümet merkezinde olduğu kadar bütün memleket dahilinde başarılmış olan büyük terakki eserlerini görmek benim için zevklerin en büyüğü olmuş tur. Bütün vatandaşlarımın bu terak- ki ve inkişatları dostane ve hararetli bir alâka ile takib ettiklerini biliyo- rum. Ben ise kendimi bu terakkilerin müşahidleri arasına ilâve edebildiğim- . den dolayı bahtiyarım. Lord Loyd bu sabah geldi Lord Loyd bü sabahki ekspresle Ankaradan şehrimize gelmiştir. Çok çocuklu hâ- kimlere ikramiye 23 nisanda 40 bin küsur lira tevzi edilecek Ankara 1 — 23 Nisanda çok ço- İk ü tevzi En çok çocuklu hâkim, nesi #zasından B. Ce- dır. Mecidözü hâkimi B. Ali, An- dım hâkimi B, Rıza, Kars mah- kemesi âzasından B. Sabri ve İstanbul mahkeme relslerinden B. Suphi sekizer çocukla ikinci geliyor- Jar, Kanun mucibince 720 liralık bi- rinci-ikramiyeyi Manisa mahkemesi âzasından B. Celâl alacaktır. Sekizer çocuklulara ait iki ikramiye, Adliye Vekilinin riyasetindeki bir heyetin çektiği kur'a# ile Mecidözü hâ- kimi B. Ali ile İstanbul mahke- me reisierinden B. Supbiye isabet et- miştir, Bunlar altı yüz kırkar lira ik- Tamiye alacaklardır. Bunlardan başka hâkimler ve Adil tabibler arasında kanun mucibince 199 zat ikramiyeye müstahak addedilmiş- tir, Bunların ikramiye alacak çocuk- ları adedi 267 dir. Her çocuk için 150 şer lira ikramiye verileceğine göre tevzi edilecek ikramiye yekünu 40,550 Yradır. Askerlik kamp masrafları Ankara 31 (Telefon) — Maarif Ve- kâletinin yeni yıl bütçesine askerlik kamp masrafları için 169 bin lira tah- sisat konmuştur, Bu mıkdar geçen $&- nekinden 69 bin lira, fazlı Hira fazladır. Ankara 2 borsası bugün merasimle açılıyor Ankara 31 (Telefon) — Ankara men- kul kıymetler ve kambiyo borsası ya- rın saat 11 de merasimle açılacaktır. Merasimde Başvekil B,. Celâl Bayar, Vekiller, banka direktörleri ve daha bir çok zevat, gazeteciler davetli bu- Yunmaktadırlar.. Saadâbad paktı gelecek sene İranda teati edilecek Ankara 31 (Telefon) — Geçen sene Türkiye, İran, Irak ve Afgan Harici- ye Vekilleri tarafından imzalanan Saadâbad paktının bu sene ilkbahar- masile mukavemet Yikuycra' san“ edilmiş, ken- da İranda teati edilmesi mukarrerdi. Öğrendiğime göre, teati keyfiyeti ge- cek seneye kalmıştır.