1 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

4 : 1 Nisan 1938 AEŞAM Sahife 13 (Baş tarafı 1 inel sahifede) Daimi milli umdelerin muhassala- — 81 olan ve gayesini sulhün idamesi ve m kati hududları içinde vatanm müda- faasını teşkil eyliyen Romanya bari- Cİ politikası, hükümdarın yüksek gâ- rantisi altına vazedilmiştir. Bu poli- tika, Romanyanın ananevi ittifak ve dostiuklarına ve istisnasız bütün dev- etlerle ve evvel& komşullarımızla do$- 7 tane münasebetlere istinat eylemek- 5, tedir. Hükümet, bütün düşüncesini seme- reli iş nusuru olarak vatandaşa ve- recek ve her türlü hızip düşünceleri- ni bir tarafa bırakacaktır. Bu mak- salla, vatandaşları, grup ve partile- Tin dar disiplinlerinden kurtarmış z bulunuyoruz. İhtiraslar ve cebir ha- Teketleri nihayete ermiş ve şahsi kıy- Metlerin sağlam esaslar üzerinde ye- hi bir meratip silsilesini vücuda ge trmek üzere lüzumlu vicdan değişik- Hiğini © kolaylaştırmak için yeni bir sulh ve sükün devresi başlamıştır. Kıralın huzurunda hükümet mesu- liyetlerini üzerimize alirken, vatanın selâmetini ve sevgili hükümdarımızın Memnuniyetini mucib olmak için bütün enerji ve selâbet ile mesalmiz& başlamağa azmetmiş bulunuyoruz. TEL'yEL UDAYUL 'NUYKAÂ ULEŞE30 a Krallık konseyi teşkil edildi 2 . Bükreş 31 (A.A) — Rador'ajansı — bildiriyr: Bili Ingiliz Hariciye Nazırının beyanatı ğundan endişe edemez» Londra 31 — Hariciye Nazırı lord Hajifaks; yabancı gazeleciler birliğinin öğle ziyafetinde bir'nutuk söylemiş ve excümle demiştir ki: A #liz milleti hiçbir zaman Av- erine karşı alâkasızlık a güstermiyecektir. Bu hâdiselerin. di- ğ şında kalmıyacaktır. İngiliz milleti bugün tekrar kuvvet- İenmek ve bu kuvveti Avrupa millet- | ierinin camlasında sesini duyurebil- mek için bizzat vasıtalarla iy etmek istiyor. Hiçbir memleket İngilterenin taar- vü ruz maksadları olduğundan endişe ede- mez, Fakat, İngilterenin dünyanın bir köşesinde vuku bulacak her hangi bir taarruza karşı likayd kalmıyacağını açıkça söylemek şüphesiz doğru olur. Paris elçimiz Fransız Hari- ciye nazırile görüştü Paris31 (AA) — B. Pol Bonkur, bu'sabah Türkiye büyük elçisi B, Su- ad Davazı kabul etmiştir. yz sa dağ igin 7 Amerikada Kasırga 27 kişi öldü, 250 yaralı var Kolümbüs UKansan) 31 (AA) — Dün Arkansas, Missuri ve Oklahama- da bir çok kasırgalar olmuştur. Şimdiye kadar 27 telef ve 250 yara hi kaydedilmiştir. Birçok kasabalar, ciddi suretle hasara uğramıştır. Klümbüs'de bir mekteb binası yıkıl- . mış ve kırk kadar talebe yaralanmış- tır. İngilterede 672 hususi tayyare varmış Londra 31 (AA.) — İngilterede 672 hususi tayyare kaydedildiği teb- Yiğ edilmektedir. Sigaradan yatak ateş aldı, itfaiye yangını söndürdü Sirkecide bir otelde misafireten ya- tip kalkan Tahir isminde biri, evvel- ki gece sarhoş olarak otelin. üçüncü k katındaki odasına gelmiş ve elinde si gara ile yatağına uzanmıştır. Bu sigaradan düşen bir ateşle ya- tak ve yorgan tutuşmuş, ateş ancak vücudüne sirayet edeceği bir sırada far- kına vararak yataktan fırlamıştır. > ates büyüdüğü için itfal- xfından yan- Neşredilen bir kral emirnamesi, bir «Hiçbir memleket İngiltere- | nin taarruz maksadları oldu- | B. Hitlerin yeni İ sırf Alman olduklarından dolayı ken- i di vatandaşlarına fena muameleler 5 Romanyada bütün siyasi i. s teşekküller lâğvedildi kraliyet konseyinin teşkil edildiğini bildirmektedir. Bu konseyin âzası, kral tarafından tayin olunacak ve sabık devlet ricalinden, kilise büyük- lerinden, ordu erkânından, saray yük- sek memurlarından ve memleketin yüksek şahsiyetlerinden seçilecektir. Konsey âzalarının adedi tahdid edil- memiştir. Kraliyet konseyi, kralın mühim dey- let meselelerinde konseyin islişari reyini almağı lüzumlu bulduğu 24- manlarda, kralın riyasetinde toplana- caktır. Kraliyet konseyi âzaları, mu- vakkat hususi vazifeler alabilecek- lerdir. Bunlar, devlet nazırı rütbesini haiz olacaklar ve kral müşaviri un- yanını taşıyacaklardır. Merasimde Başvekilden sonra yer alacaklardır. Kendilerine bir temsil tahsisatı veri- lecektir. Kraliyet konseyi Azalığına aşağı- daki zevat tayin olunmuştur: Patrik Miron Kristen, mareşal Averesko, ma- reşal Prezan, general Vaitolano, B. Vaida Voyvod, B. Mironesko, B. İorga, dökter Angelesko, B. Tataresko, B. Argetolano, general Balif, Bükreş 31 — Resmi mütalâalara göre, yeni kahinenin mahiyeti, kral Karolun bizzat devlet işlerinin tedvi- rini üzerine âlmak hususundaki kara- rını gösteriyor. Nazırlların çoğu tek- nisiyendir. Mişel Rolea ile Mişe Şehni- jeanu nasyonal köylü fırkası Azasın- dandır. bir nutku “Vatandaşlarımızın Alman sulhüne kavuşmalarını istiyoruz.. diyor Kolonya 31 (A.A.) — Plebisit hak- kındaki propagandalarına devam eden B, Hitler, kendisinin pek beğendiği tezini şu suretle İzah ve tevsi etmiş- tir: «Nasyonal - sosyalist, rejiminden | evvel Almanya zelil bir vaziyete düş- müştü. Bu rejimin teessüsünden son- ra Almanya kalkındı.» Avusturyaya ve ihtimal Yakyaya telmih eden Führer, şöyle de- miştir: «Şeref hissine malik olan bir millet, yapılması karşısında lâkayd kalamaz. | Biz, diğer devletlerin başıma harp ga- | ilesi çıkarmak istemiyoruz, yalnız va” | tandaşlarımızın Alman sulhuna ka- İ vuşmalarını istiyoruz. Cenabi hakkın | bu İşi başarmak için beni intihap et- miş olmasından dolayı bahtiyarım. Al man milletinin de intihap sandıkla- rına koşarak vazifesini ifa etmesini is- temek hakkını kendimde görüyorum. | Berlin 31 (A-A.) — B. Hitler, bugün | Frankfort'da ve yârın Stütgar'dabi- | rer nutuk söyliyecektir. Yumurta ihracatı Beş yüz liralığa kadar yapı». lacak ihracat kontrol edilmiyecek Ankara 31 (Telefon) — Yumurta ih-| racatınım murakabesine dair talimat- namenin 15 gün sonra meriyete ko- nulmasına İcra Vekilleri heyetince kar) rar verilmiştir. Bu nizamnameye güre, beşyüz a- detten fazla olmamak şartile yoleula- nn beraberlerinde - getirecekleri yü- yerlerden hemhudud memleketlere ve Adalardenizindeki bütün adalarla Girid ve Kıbrıs dahil olmak Üzere Türk sahillerine mücavir sair adalara beş yüz liralığa kadar yapılacak ihra- cat köntrola tabi tutulmıyacaktır. Yumurta ihracatı şu merkezlerden yapılacaktır: Trobzan, Giresun, Or- du, Faisa, Samsun, İnebolu, İstanbul, Uzunköprü, İzmir. Antalya, Mersin. Maverayi Şeria Başvekilinin evine bomba attılar Amman 31 (A.A) — Meçhul bazı şahıslar, Maverayı Şeria Başvekili İb- rahim paşanın evine bir bomba atmış- tır, Bomba, yalnız maddi hasarı mü- cib olmuştur. Mütecavizler, zam lardır. ü murtalarla kontrol rherkezi olmiyan | Iş Bankası hissedarlar umumi heyeti toplandı Toplantıda Başvekilde bulun- du, 1937 yılı pilânçosu tedkik ve tasdik edildi Ankara 31 — «Türkiye İş bankası hissedar heyeti umumiyesi bugün bankanın umumi merkez binasında banka idare meclisi reisi Fund Bulca- nın başkanlığında toplanmıştır. Başvekil Celâl Bayarın da hasır bulunduğu bu toplantıda okunan bankanın 14 üncü mali yılı mesaisi- ne ald idare meclisi raporunda 1937 yıh başlangıcında evvelki yıldan hiz almış olan kesif iş hacmi ve büyük fi- at yükselmeleri kaydedildiği ve bu faaliyetin nisbet ve ölçülerinin silâh- lanmanın tevlid edebileceği hadlef- den çok daha fazla olduğu ve spekü- lâtif bir karahter almış bulundu işaret edilmektedir. Raporda memleketimizin iç vaziye- line geçilerek, geçen yıl memleketi- ! mizdeki ekonomik vaziyetin normal temel ve çerçeveler hududu içerisinde geçtiği kaydolunarak ezcümle şöyle denilmektedir: «Filhakika memleketimizdeki eko- nomik vaziyetin sağlamlıkta ve iler- Jeyiş adımlarındaki kuvvet kaynağı, başımızdaki eşsiz, yüksek şefin dira- yet, irade ve dehâsından ilham alan hükümetimizin isabetli tedbir ve di- rektifleri dahilinde çalışan halkımı- zın kabiliyeti ve yurdumuzun tabii servetlerini işletme imkânlarıdır. Bu kıymetli ve pahası büyük mem- beların verim kabiliyetidir ki, tabii esaslara dayanarak artan, genişliyen bir iş hacmi, daima yükselen bir eko- | nomik. inkişaf seyrini sevinçle gör- | mek. bahtiyarlığını vermektedir. Bunları göz önünde bulundurarak halkımızın yaşama seviyesini. garp memleketleri standardına çıkarma ana direktifini vermiş olan Ulu Ata- türk'ün bu emrini yerine getirebil- mek, bu gayeye yardım İmkânı elin- de bulunan her Türk için bir borç- tur» Raporda bu gaye etrafındaki çalış- maların eköhomik sahadaki faaliyeti- nin müsbet eserleri ve neticelerinin geçen yıl da kendini göstermiş oldu- ğunu memnuniyetle işaret edilerek bankanın umumi muamelâtı ve işti- Taki bulunduğu diğer şirketlerin du- rumu etrafında da izahat verilmek- tedir. Bankanın 1937 hesap yılı içindeki çalışma durumu ve hesaplarına ald ve yukamda bazı kısımlarını kaydet- tiğimiz idare meclisi raporu ile 1937 bilânçosu kâr Ve zarar hesapları oku- narak tedkik ve tasdik edildikten son-| ra, idare meclisi âzaları ve mürakip- ler, 1937 yılı İş ve hesaplarından do- Jayı ibra edildiler, Umumi heyet 1937 yılı temettü pa- | Yı olarak 10 Hira itibari kiymetindeki beher hisse senedine yüzde 9,2 hesa- bile 92 kuruş ve beher müessis hisse senedine de 9 lira verilmesini tensib etti ve 13 numaralı kuponlar muka- bilinde temettü paylarının * 15 nisan tarihinden itibaren banka gişeleriri- de dağıtılmasına karar verdi, 1938. yılı mürakipliklerine Trabzon mebusu Hasan Saka ile Kocaeli me- busu Sülâtinddim. ihiaddin. Yagı seçil seçildiler. Sokakta bir pi paket bulundu (Baş tarafı inci sahifede) olması ihtimali düşünülmüş fakat yâ- pılan araştırma neticesinde teşrihha- nenin bu kulaklardan haberi olmadı- den mi kesilmiş olduğu henüz tama- mile tesbit edilememiştir. Bunun için iki kulak tıbbi adliye gönderilmiştir. Müddeiumumilik tahkikata devam e diyor, Kulakların, tıbbiyede okuyan bir talebe tarafından, tedkikat için, yeni ölmüş bir cesed üzerinden kesil- miş olması ihtimali vardır. Almanyada da Yahudilere kar- şı yeni tedbir Berlin 31 (A.A.) — Bir kanun, bun- dan böyle Yahudi dini camtalarınf âmme hukuku müessesesi mahiyetin- den mahrum kılmaktadır. Bu kanun, bir müddet sonra Avus- Neye da meriyet mevkiine girecek- Italya kiminle harbedecek “(Baş tarafı 1 inci sahifede) Deyli Herald diyor ki: «Mussolini Çemberlayn'e hitap ederken sulh ve dostluk kelimeleri mırıldanmaktadır. İtalyan âyan meclisi huzurunda ise yüksek sesle bağırmakla ve çabuk neticeli bir harbe hazırlanmış bulun- duğunu bildirmektedir. Bunların #- rasında samimi olanı hangi ton, han- gi ses, hangi kelimelerdir? Bunu Ha- beşlere ve İspanyollara sorunuz, Çem- berlayn böyle bir adamla yapilacak dostane anlaşmalara ne gibi bir kıy- met verilebileceğini iyice düşünme- lidir> Deyli Ekspres > gazetesinin diplo- matik muhabiri de tercddüd içinde- dir. Bu muharrir diyor ki: «B, Mus- solini, çabuk neticeli yeni bir harp Plânını çizen bu harbeu nutku ile acaba ne demek istiyor? Bu yeni harp kime karşı yapılacak? Bazı İtalyan gazeteleri kızıl tehlikenin yerini (o değiştirerek (Moskova'dan Paris'e geldiğini (o yazıyor, Acaba bu yeni düşman Fransa mıdır? Maamafih bu hususta korkulacak bir şey yoktur. Mussolini hiç bir za- man Avrupanın en kuvvetli ordusu- nu tahrik etmiyecektir. Bu nutuk İngilterede hiç bir endişe uyandır- — Bugünkü gaze- teler. Mussolini'nin nutku hakkında . makhleler neşrediyorlar. Jur - Eko dö Pari gazetesinin Roma muhabiri diyor ki: «Miossolini, İtalyanın - şimdiden muharebeye hazır olduğundan halkı | haberdar ediyor. Fakat bu muharc- be kimnile berâber yapılacak? Kime karşı vukua gelecek? Bunlar, cevap- sz kalan iki istifham işaretidir. Ro- ma - Berlin mihverinin mevcudiyeti- ne rağmen, İngiltere ile müzakere lerde bulunulmasına rağmen, İtalya istkibal hakkında bir taahhüd almı- yor. İtalya, lüzumlu zamanda, dost- | larmı ve düşmanlarını kendi menfa- âtlerine en uygun bir tarzda seçe- | çektir» Figaro gazetesinin Roma muha- biri de şunları yazıyor: «Bu kuvvet oteşbirini Mussolini, bugünkü ve yarınki müzakerelerini ve memleketine hudut emniyeti ve genişleme imkânlarını kolaylaştıra- cak bir diplomatik âlet olarak kul Janmak istemiştir. Mussolini'nin tavsif ettiği tarzda- ki sulh, bir muvazene ve kuvvetler karşısında İürmet sulhudur. Napol- yondan İtalyan ırkının bir mümessi- Ji sıfatile bahsedişi ve memleketinin istikbalini İleriye sürüşü, faşist poli- tikasının teşvik ettiği hegemonya ha- yalinin silinmiş olduğunu gösler- mekten uzaktır.» * Epok gazetesinde Donadiyö diyor ki: «Mutadı hilâfına olarak, Musso- lini demökrasilete * Karşı her hangi bir şiddetli hücumda bulunmamış- tır. Bunun sebebi basittir: Almanya ile iyi geçinmekle beraber, Mussolini İngiltere ile de bir yaklaşma husule getirmek (oârzusundadır. (o Hulâsa, İtalya, istikbal için, ihtiraz kayıtları koymaktadır. Elinde bir kaç koz var- dır ve bunları vaziyete göre kıracâk- tır. Çemberlayn, İngütere ile. İtalya. arasındaki gergniliğin nihayete erdi- rilmesi lâzım geldiğini . anlamıştır. 'Bu iki milletin biribirlerine silâh çek- melerine ramak olduğu göz“ önüne getirilir ise, İtalya ile Fran- sa arasında bir anlaşmanın imkân. $ız bulunduğu söylenemez.» Ordre gazetesi, bilhassa Mussoli- ni'nin «Evet, sulh istiyoruz, fakat bizim sulhumuzu istiyoruz: cümlesi üzezinde duruyor ve diyor ki: « Bir insan kendi sulhunu isterse, sulh istemiyor. demektir. Mussolini, kendi sulhunu istiyor, Hitler kendi sulhunu istiyor . Bu Roma sulhu ve bu Cermen sulhu arasında, İngiliz serbestisine, Fransız İstiklâline, ni- hayet bir tek kelime İle sulha, topu ekmeğe tercih etmiyen sulha ne kâ- dar yer kalabilir? Bu hakiki sulh, kendini ne kadar küçületse, mini mi- ni.bir hale gelse, titrek ve muhteriz © kalmıştır. Leon randevü verilen bir ” tertibat alan gemurlar “t yan analarına sevdirdiklerini söyile' yerek iftibar eden bu insaniyet his- leri mefkut fatihlerin gözü önünde o derece tahkire Maruz kalacaktır. Mussolini, bundan başka, tairruz, müdafaaların ön iyisidir. Cümlesini de söylemiştir. Anlamıyanların ng- zarı dikkatini celbedetiz.» Popüler gâzçtesinde Löru diyor kiz <Bu nutukla büyüklük deliliği ile harp sevgisi tezahürleri yanyana gilmekledir. Eğer 1914 den evvel, her hangi bir devlet relsi, meselâ ikinci Vilhemi, böyle .bir.nutuk söylemiş olsaydı, dünya efkârı umumiyesi nefret hisleri İle çalkanındı. Pekaf bugün. Mussolini, kendi plânları ite en doğrudan doğruya tehdit edilen memleketlerde dah, Lehtar sükütler faal arkadaşlar bulunabilir. Bir kaç sene evvel, Avrupada bir harp teh- likesi sebeblerini sayarken, bunların arasında mussolini'nin bir gün Na- polyon rolünü oynamak istemesi Keyfiyetine işdret etmiştik. Mussolini , men askeri mahiyetini tebarüz ettir- mekte ve B, Mussolininin İtalyan as- keri kuvvetinin bir tablosunu istemiş olduğu kanaatini izhar etmek» tedirler, Gazeteler de'ayni tarzda mütalei-. Jar ileri sürmektedir; Kölnişe Çaytung, ezcümle diyor kiz Bu nutuk, fazla düşünmeden yeni bir harb çıkarmak istiyenlere elddi biz ihtardır, B. Mussolini, Fransaya biive- sile bir ihtar yapmakla iktifa etmiştir, Zira, Roma mahfillerindeki fikirlere göre, İngiliz - iks BNA hiç olmazsa psikolojik bakımdan şim- diden oldukça mühim iyilikler göster mektedir, şarap fabrikası ve bir tütün. deposu yaptıracak , İzmir (Akşam) — İnhisarlar idare- sl Bayrakli civarinda geniş bir. beğ , içinde 600;000 liraya bir şarap fabrika.” sı inşa ettireöektir. Fabrikanın insa edileceği yer istimlâk olunmuştur. Önümüzdükü til kadi inşaat bitecek ve inhisarlar bu seneden itibaren bu fabrikada müs işi Gene bu İdare tarafından Alsancak mevkiinde yangın sahasında 600,000 liraya bir tütün deposu inşa ettirile- cektir. Depöda modem tesisat, toz em- me makineleri bulunacak ve idarenin, Ege mmtakasıridani satıh "alacağı tü- tünler burada işlenecek, şimdiki siga- ra fabrikasında di mühteli£ tesisat vr cude getirilecektir." 5 nl — ——— İzmirde: değan bir Fransiz, villâsını' hastane yapılmak üzere hazineye teberrü etti İzmir (Akşam) — İzmirde doğan ve şimdi Patiste bulunari B; Pier Azer-» ya adında "bit Prânsiz, İzmire tâbi girmiş ve Leonla 300 altın lira getir- mesi hususunda görüşerek mutabık yere altın Jiralarla beraber gelmiş bunlârı alıcıya teslim etmekte ik a Pam rare : >