16 Kasım 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Hakiki nede V içinde okuduğun taplaria. ölçebilirsin? Bugün sahife * Sene 20 — No. 6856 — PFlati her yerde 5 kuruş — —— a SALI 16 Teşrinisani 1937 > Berlinde Avusturyanın Almanya ile birleşmesi görüşülecekmiş | Almanya Çekoslovakya yerine şimdilik bununla iktifa edecekmiş Lord Halifax bugün Almanyaya hareket ediyor, Halifax - Hitler görüşmesinde müstemleke taleplerine de temas edileceği bildiriliyor İn zda arel İki politika mektebi iki felsefe .sistemi Dünyada - çünkü artık Avrupadaki hâdiselerin tesiri Okyanusu aştı- bu- gün yalnız iki idare zihniyeti, iki re- jim çatışmıyor; bu rejimlerin - yetiş- tirdiği iki türlü politika mektebi de çarpışıyor. Kendilerine faşist çeşnisi veren dev- etlerle, eski klâsik demokrasi okulun- dan ayrılmıyan devletler, hâdiseler karşısında başka başka hareket ediyor- lar “ Her rejim, bilerek bilmiyerek, az çok bir felsefeye dayanır. Bu felsefenin tesiri hayatta, iş başında kendini gös- terir. Bitaraf bir müşahid sıfatile hâdise- lerin gidişine baktığımız zaman, faşist denilen rejimlerde, daha ziyade fil ve hareket felsefesinin hâkim olduğu- nu görüyoruz. Onlar söze, -felsefi ta- birile- lâfza kıymet vermiyorlar. Eski felsefenin temeli olanı «diyalektik», ya» ni karşısındakini kuru lâfla ve mari- fetli münakaşalarla mat etmek usulü bü yeni. politika mektebinde - yoktur. Bu politika sistemini bir felsefeye bağ- lamak lâzım gelse, denebilir ki bunlar, son asrın Amerikalı filozofu William Jamesin «progmatizmu mesleğinden ilhaim alıyorlar. Bu felsefenin esası, kısaca şudur: Hakikatin ölçüsü, hâdi- selerin ameli kıymetidir. Demokrasi mezhebinden olan dev- letler zümresi ise, politika mektebi olarak hâlâ «skolastik» felsefenin te- siri altında görünüyorlar, Orta kurunun bu meşhur felsefe sis- temi, kilisenin tesiri altında, mukad- des kitaplardaki kelimeleri yıllarca münakaşa ve tefsir eder, tamamen lâfzi münakaşalarla hakikati bulma- ya çalışırdı. Bu felsefe Araplara, ve on- lardan bize de geçmişti. «Harfi cerrsin tarifi, yahut «Besmele.nin başındaki «bu nin ifası İle bir.asır uğraşılır, kelime ve kelâm ile vakit geçirilirdi. Skolastik felsefeye göre akıl ile iman birdir. Demokrasi mezhebinin salikleri de bazı beynelmilel prensiplere iman ederek akıl yolunun bir olduğunda ka- rar kılmıştardır, Hâdiseler karşısında en akıllı hareket tarzı, mukaddes me- tinlerin kelimesi üzerinde, Arap man- tıkçılarının «cedel» dedikleri bu diya- lektik münakaşalarla vakit geçirmek” tir, Bu İki felsefenin yarattığı iki türlü politika mektebini son yılların mühim hâdise, üzerinde gördük. Habeşistan harbinde, Çin , ber hâdise karşısında, daima anıp marifetli fakat tesirsiz for- müller aramakla işleri hallettiğini sandı, Bu nevi formülleri bu kıyamet zamanında bul cidden güç olduğu için, A ul ulemi lâ, Mitletler C (Devamı 4 üncü sahifede) , Necmeddin Sadak Viyanadan bir görünüş: Parlâmento dairesi, solda kuleli a belediye sarayı, sağda şehir tiyatrosu İondra 16 (Akşam) — Lord Halifax bugün saat 14 de Almanyaya hareket edecektir. Halifax < Hitler görüşme- leri esasında antikomünist paktı da- hil olmak üzere bir çok meselelere te- mas olunacaktır, Bu arada müstem- leke taleplerinin de mevzuubahis edi- leceği tahmin edilmektedir. Paris 15 — Fransız gazeteleri Al manyanın vaziyeti ve Lord Halifax'ın Berline yapacağı seyahat ile uzun uza- | dıya meşgul olmaktadır. Bir kısım gö- zeteler bu seyahate büyük ehemiyet veriyorlar ve Arusturyanın Almanyu ile birleşmesi için halkın reyine inü- racaat edilmesi meselesinin görüşüle; ceğini ve bu hususta bir anlaşma olması mümkün bulunduğunu yazı- yorlar. Bir kısım gazeteler ise Berlin (Devamı 4 üncü sahifede) Motopomp kunduracı dükkânına nasıl girdi? Gi / Kunduracı dükkânına giren motopomp, bir bacağı kopan Osman ve elinden yaralanan Zeki (Yazısı 4 üncü sahifemizde) ama Telefon: 24240 (İdare) — 24249 (Tahrir) — 24248 üdür) — 20113 (Klişe) Maden 15 (A.A.) — Geceyi yolda ) geçiren Atatürk, (öğleyin Gölcükte | trenden inerek bir müddet tevakkuf- | ian sonra seyahatine devamla saat | 14,10 da Madene geldiler. i İstasyonda birinci umumi müfet- tiş ve Diyarbakır valisi, kaymakam ve halk tarafından karşılandılar. Atatürk burada otomobille bakır Ankara 15 (Telefonla) — Başvekil B, Celâl Bayar, Büyük Millet Mecli- sinde yeni hükümetin programını izah ederken müstahsillerimizi seviu- Doğu vilâyetlerinin iktisadi vaziyeti Atatürkün emril& B. Muammer Eriş tedkike i memur edildi Ankara 16 (Telefonla) — Doğu vi- lâyetlerinde bir tedkik seyahati icra | etmekte olan Büyük Önder, İş ban- | kası umunı müdürü B. Muammer Erişi, doğu mıntakasının iktisadi va- ziyetini tedkike memur etmişlerdir. B. Muammer Eriş, aldığı emir mu- cibince uğramlan yerlerde hayat standardı üzerinde müeâsir olan sk0- | nomik sebepleri uzun uzadıya tedkik edecek ve iş hacmini arttırmak, ucuz ve bol kredi temin için alınması lâ- nm gelen tedbirleri mütalâa edecek ve varacağı neticeleri bir raporla ar- zedecektir. Tiyatrolarda kaç çeşit oturulurt... Atatürk Diyarbakırda tezahüratla karşılandılar Büyük Önder bir hitabe irad ederek, Halkevinde medeni bir halkın huzurunda bulunmaktan duyduğu zevk ve saadeti izhar ettiler madenleri ocaklarına kadar çıkmış- lar ve tesisat, inşaat ve maden istih- sali hakkında alâkadarlardan malü- mat almışlardır. Bir saat kadir süren tedkiklerin- den sonra istasyona dönmüşler ve 15,20 de Diyarbakıra doğru seyahat- lerine devam elmişlerdir. (Devamı $ üncü sahifede) Hükümetin programını tatbik İçin vekâletler faaliyete geçtiler - Teşkil edilen muhtelif komisyonlar topla- narak projeler hazırlamağa başladılar ) — Başvekil | direcek bir mevzu olan (Zirat âsayiş kanunü)nun bu devrede Meclise ye- tiştirileceğini söylemişti. (Devamı 2 inci sahifede) Dikkatle r Papas kaçtı oyunu gibi... Nikel 25 liklerle bronz 10 kuruşluklar rin ortadan kaldırılması işinde man- tıksızlık olduğuna dair bu sütunda iki yazı yazdık, Birisine Maliye Vekâ- leti itiraz elti: «Falanca tarihde ilân etmiştik. günah bizden gitti'n mana- | sında bir mektup gönderdi. Fakat ilânla iş bitmez. Vaziyet mey- danda! Değişikliği duyanlar, köşede- ki bucaktaki paralarını piyasaya sü- rüyorlar. Sabahleyin Ziraat bankası- na kırk elli kuruş götürseniz bile ak- şama kadar size yene bu hükmü ge- çecek paralardan veriyorlar. almağa mecbur kalıyorsunuz. Papas kaçtı oyunu gibi, bu paralar elden ele geçi- yor. Umumi hizmet milesseselerine gelen eski 25 ve 10 kuruşlukların halka tade edilmemeleri için henüz bir tedbir alınmamıştır. Bu tedbir der- hal alınmazsa ellerde çok para kala- cak ve ahali mulazarrır olacaktır. METER eğme METE a e azman eme A