Dün Geceki ve Bu Sabahki Haberler Ingiltere ile Fransa İspanya | Mareşal Fevzi Çakmak kontrolünden vaz geçtiler Ispanya kontrolüne memur gemiler korsanlığın takibine memur edilecek Londra 17 (AA) — İngiltere ve Franss İspanya etrafındaki kontrol dan vaz geçmişlerdir. Bu kararın ittihaz edilmesine sebep, ademi müdahale prensibini tatbik için karakol gezer gemilerin Akdenizde korsanlığı tenkil vazifesinde daha zi- yade işe yarıyacakları mülâhazasıdır. Müşahede sisteminin beynelmilel müşahidler tarafından kontrol ve ih- yaç limanlarının kullanılabileceğine &id olan kısmı ipka edilmiştir. Bu karar, henüz kontrol alında bu- Tunan yegâne hududun Fransız - İtal- yan hududu olduğu xanasını tazam- mun etmektedir, Bu karar, ademi müadahale komi- İ tesi içtimaa davet edilmeden ittihaz 0- Tunmüştur, Çür.kü bahri karakol vazi- fesini yalnız Fransa ile İngiltere gör- mekte olduklarından bu işi kendi ge- mileri İle görmek hakkını kendilerin- de görmüşlerdir. Ademi müdahale komitesi içtimaı için hiç bir tarih tesbit edilmediği gibi böyle bir içtima komitede mümessili bulunan hiç bir devlet tarafından iste- nilmiş de değildir. 400 metrelik uçuruma tırmanmışlar İnsanların ilk defa ayak bastıkları bu yere 12 saatte çıkılmış Grand Tanyon VI (AA) — «Arizo- na tarihi tabii müzeomu heyeti sefe- riyesinin piştarlarını teşkil eden beş cüretkâr kâşif, on iki saalten az bir müddet zarfında dört yüz metrelik uçurumu tırmanmak suretiyle gökte ada denilen «Shiva mabedi» yaylâsına vasıl olmuşlardır. İnsanların ilk defa olarak ayak bastıkları bu mıntakalar- da zümrel hayvaniye hakkında yapı- Jacak tedkikatın pek büyük bir alâ- ka celbedeceği tahmin olunmaktadır. Kâşiflerin nakletmekte oldukları mal- zeme arasında bu mıntakadaki hay- vanları diri diri tutmak için kullaı- lacak kapanlar da vardır. Heyeti seteriyenin götürmüş oldu- ğu radyo makinesi, işlememektedir. Ancak girişilen teşebbüsün muvaffakı- yetle neticelenmiş olduğu ateşle verit- mekte olan işaretlerle bildirilmektedir. İngiliz maliye nazırı Nevyorka gidiyor Bu ziyaret üç taraflı para itilâfile alâkadardır Vaşingtin 17 (AA) — B. Mor genthau, İngiliz Maliye Nazırı B. Philipps'in ziyaretinin hedefi an- cak üç taraflı itilâfı imza etmiş olan devletler müemessilleri arasında nok- tai nazar teatilerinde bulunmak ol- duğunu beyan etmiştir. B. Morgenthau, B. Philipps'in 20 eylülde yapacağı ziyareti diğer ma- iye erkânı tarafından yapılacak zi- yaretlerin takip etmesi muhtemel bu- Tunduğunu söylemiştir. 'B. Morgenthau, üç taraflı itilâf ahkâmının normal surette tatbik edil- mekte olduğunu ilâve etmiştir. Adliyede yeniden nakil ve tayinler yapılacak Ankara VT (Telefonla) — Adliye Vekâleti hâkim ve Müddelumumiler B. Niyazi İstanbul telefon #üdürlüğüne tayin edildi Ankara 1 (Telefonla) — Açık bu- | kaza neticesinde ancak birkaç kişinin Port-Bou'nun bombardımanı| Perpignan 17 (A.A) — Nasyonalist- lerin beş deniz tayyaresi, dün öğleden sonra Port-Bow'yu bombardıman et miştir. Bunlara beş avcı tayyaresi re- | fakat etmekte idi. Bu tayyareler, ayni | zamanda Culera'yı da bombardıman | etmiştir. Bu areler, kırk bomba atmışlardır Port-Bou'da birçok binaların alev- ler içinde yanmakta olduğu Fransız | ârüzisinden görülmektedir. Port-Bou istasyonu hafif hasata uğramıştır. Culera bombardımanının “neticesi | malüm değildir. Bombardımanın yaptığı tahribat Perpignan 17 (A.A.) — Port-Bou'ye karşı yapılan havsi taarruzun demir- yollarını kesmiş olduğu tasrih edilmek- tedir. Benzin yüklü bir vagonda bir iş- tial vukua gelmiş ve mahrukat yük- lü birçok vagonlar harap olmuştur. Port-Bou etrafındaki ormanlar, âley- ler içindedir. .Cerbere körfezine de bir bomba düş- müş ve halkı telâşa düşürmüştür. Alman manevralarında feci bir kaza Resmi geçit başlarken bir tribün yıkılarak birçok kişi yaralandı Kolonya 17 (A.A) — Havas ajansı muhabirinden; Rhenanle'de Euskire- İ hen yakınında Lommersum'da yirmi altıncı fırkanın manevralarının hita- mında yapılan bir geçid esnasında bir | kaza olmuştur. Yüz metre uzunluğundaki tribün, geçit başlarken yıkılmıştır. Bu tribünde şürayı devlet azasın- dan Groho, Kolonya hükümeti reisi dokotr Reeder, Rhenanie'nin iktisat âlemine mensup birçok zevat ve bin- lerce seyirci bulunmakta, idi. Koelinsehe Zeitung, kazanın vukuu- Du bu sabah haber vermekte ve resmi bir tebliğ neşretmektedir. Bu tebliğde yaralanmış olduğu beyan edilmektedir. , ei Seyid Rızanın itirafları İsticvabına dün başlandı bugün de devam edilecek! Elâziz 18 — İki uşağile beraber, Erzincandan buraya getirilen Seyid | Rızanın isticvabına dün başlanmış ve sabahtan öğleye kader sürmüştür. Seyid Rızanın isticvabına bugün de devam edilecektir. Merkum ihtilâttarı memnudur. Seyid Rızanın, isticvabın- da çok mühim itiraflarda bulunduğu ve son muhalefet hareketini diğer reislere atfettiği öğrenilmiştir. Seyid Rıza, yakalanan diğer Teis- lerle beraber muhakeme edilecektir. Kayseri ve Çorum maarif müdürlükleri Ankara 17 (Telefon) — Açık bulu- nan Kayseri maarif müdürlüğüne Ankara lisesi Riyaziye muallimi Hüs- nü Savaş 70 lira aylıkla, Çorum maa- rit müdürlüğüne de İstanbul maarif müdür muavini Neşet Köse 45 lira aylıkla tayin edilmişlerdir. Asılsız haber Ankara 1T (Telefonla) — Emniyet Umum müdür muavini B. İzzeddinin münhal valiliklerden birine tayin edi- leceği ve yerine de hukuk müşaviri B. Osmanın getirileceği hakkında dis ğer gazetelerde çıkan haberler doğru değildir. İunan İstanbul Telefon müdürlüğünü vektleten idare etmekte olan B. Niya- #inin 80 lira maaşla asaleti tasdik edilmiştir. Fransiz Başvekili Cenevrede Paris 17 (AA) — B. Chautemps, pazar akşamı veyahud pazartesi sa- bahı Cenevreye gidecektir, İ| Adatepe torpido muhribile hareket öde- Dost Yugoslav ordusunun! İmanevralarında bulunmak| üzere bu akşam hareket | ediyor Dost Yugoslav ordusunun büyük | manevralarına davetli olan Mareşal Fevzi Çakmak bu akşam saat sekizde cektir. Manevralar bu ayın yirmisinde baş- hyacak ve beş gün devâm edecektir Genel kurmay başkanımızı götürecek | olan Adatepe Haydarpaşa açıklarında demirlemiştir. Mareşal saat sekize doğ: Tu Haydarpaşaya gelecek ve Adatepe- ye oradan geçecektir. Adatepe, Fevzi Çakmağı Yugo: yanın Split imanına bırakacak ve Ma- Teşal oradan trenle manevranın yapi- | Jacağı Zağrebe gidecektir, Harp akademisi muallimlerinden al- bay İzzet, yarbay Cevdet, Mili Müda- | faa Vekâleli Hava müsteşarı yarbay | Şefik ve binbaşı Şevket Mareşala bu seyahatte refaket edeceklerdir. i Aydın manevraları Hazırlıklara ehemmiyetle devam ediliyor İzmir VI (Akşam) — Söke ve Aydın havalisinde büyük, küçük Menderes nehirleri arasında yapılacak büyük manevra hazırlıklarına ehemmiyetle devam edilmektedir. Manevralar yal- nız manevra mıntakasındaki harekâ- ta münhasir kalmıyacaktır. hazerden seferberliğe geçişte yığınak yani te cemmü noktalarına en kısa zamanda her vasıtadan İstifade ile varmak İ- çin alınması lâzım tedbirler ve ihti- yaçların tetkikleri, esasları üzerinde çalışılacaktır. Istanbul - Lüleburgaz yolu! Başvekilimiz yolu cumhu riyet bayramından evvel$ merasimle açacak Ankara 17 (Telefonla) — İstan bul - Edirne - Londra asfalt yolunun İstanbul - Lüleburgaz kısmını Başve- kil İsmet İnönü merasimle açacaktır. Nafia Vekâleti bunun için bir prog- ram hazırlamıştır. Davetliler Edirne, Kırklareli, Tekirdağ | vilâyetlerinden hususi otomobillere Lüleburgaza gö- türüleceklerdir. Yolun açılma mera- siminden sonra Nafia Vekili B. Ali Çe- tinkaya datetliler şerefine Lüleburgaz Halkevinde bir ziyafet verecektir. Yo- Tun açılma resminin Cumhuriyet bayramından evvel yapılacağı tahmin edilmektedir. Günü henüz tesbit edil- memiştir. — . Türk vatandaşlığından çıkarılanlar Ankara 17 (Telefonla) — Resmi izin almadan yabancı devlet tabiiyetlerine giren Bağdadli Abdülkadir Kemal, Diyarıbekirin Hakirii mahallesinden Hasan oğlu Ramazan, Konyanın Mümure mahallesinden o mütekald binbaşı Mehmed oğlu Muhiddin, Ve- killer heyeti kararlie Türk vatandaşlı- ğından 'çıkarılmışlardır. Fenerbahçe klübününün tavzihi Gazetenizin 17 Eyiti tarihli nüshasmin, ikinel sahifesinin üçüncü sütununda «Fe- merbahçe klübü» başlığı altında intişar «den yazıya cevaptır: Teftiş hükümetin sarih bir hakkıdır. Bunda bir fevkalidelik yoktur. Nitekim ber klüp ayrı ayrı teftiş edilmektedir. Bu defaki teftiş için verilen emir merkezden değil, İstanbul valisi tarafından verii- miştir. Yenerbahçe klübü, bundan bir ay ka- Nyonda dün ikinci anlaşma da imzalandı Korsan tayyarelerin ve deniz üstü gemile- rinin tecavüzleri de tenkil edilecek | | Cenevre 17 (A.A.) — Havas ajansı muhabirinden: B. Politisin Balkan devletlerinin de müzaheret etmiş ol- dukları bir talebi üzerine Akdenizde denizüstü gemileri ile tayyarelerin korsanlığına nihayet vermek maksa- dile tanzim olunan ahkâmda bazı ta- dilât yapılmak lâzım gelecektir. Nyon konferansında mümessilleri bulunan devletler, yeniden saat 18 de toplana- i caklardır. Bu esnada bütün devletle- rin imza edebilecekleri kati bir met- nin tanzim edileceği ümid olunmak- tadır, Cenevre 11 (A.A.) — Nyon Anlaş- masına İştirak eden devletlerin mü- messiileri bu anlaşmaya yapılacak 20- yilleri tedkik etmek üzere saat 18 de toplanmışlardır. Saat 18,45 de aşağı- daki tebliğ neşrolunmuştur: (Devamı 13 üncü sahifede) Japonlar, Pekinin garbinde gene Çinlileri mağlüp ettiler Japon menabiine göre 100 bin Çin saskeri Japonlar tarafından ihata edilmiştir Pekin 17 — Bütün teknik vasıta- ları kullanmakta olan Japonlar, Pe- kinin garbi cenubisinde 110 kilomet- relik bir cephe üzerine Çinlileri mağ- lüp etmeğe muvaffak olmuşlardır. Bu muharebede 100,000 Çinli çarpışı- yordu. Fakat tankları, ağır topları ve tayyareleri yoktu. Birçok Çin bölük- leri, kaçmaktan ise mevzilerinde öl- meği tercih etmişlerdir. Japonlar 8 - 14 kilometre derinliğinde ilerlemeğe muvaffak olduklarını bildiriyorlar. 100 bin Çin askeri çember içinde tinde takibetmiş ve 16 eylül gecesi, Uouliho'ya 12 kilometre mesafede kâin Chochow'daki Çin kıtastının bir kısmını ihata eylemiştir. Bu kuvvet- lere muvazi olarak Pekin - Hankow yolunun 30 kilometre kadar şarkında İ ilerlemekte olan diğer bir Japon kolu, Tokyo 17 (A.A) — Harbiye Neza- | reti, yüz bin Çin askerinin Pekinin kırk mil cenubunda kâlin Cholu vadi- sinde ihata edilmiş olduklarım bildir- mektedir. Japon tebliği Tokyo 17 (AA) — «Tebliğ» Japon ordusu, Pekin - Harıkow'da demiryo- | Tu Üzerinde, Çinlilerin Tafangshan'dan Liouliho'ya kadar imtidad etmekte olan müdafaa mevzilerini işgal ettik- ten sonra düşmanı Paoting istikame- ! 16 eylül sabahı Pekinin 75 kilometre cenubunda kâin Niutochen şehrini iş- gal etmiştir. Japon tayyareleri, 16 eylülde saat 6,40 da Paoting civarında bulunan Çin kıtaatının mevzilerile tayyare meydanını bombardıman etmiş ve Çinlileri ağır zaylata uğratmıştır. Tayyare meydanında otuz Çin tay- yaresi tahrib edilmiştir. Paoting şehri glevler içindedir. Tiyen Çin - Tsi -Nan demiryolu cephesinde Japon ordusu, Çin kılaa- tanı takibe devam ederek 16 eylülde Tiyen Çinin 100 kilometre cenubu garbisinde kâin Tsang-Teheou civa- rındaki Çin mevzilerinin karşısına gelmiştir. Japon ordusu, Çinlilerin du mevzilerine karşı bir taarruz hazır- lamaktadır. İtalya Nyon itilâfına iştirak için yeni teklif yapmıyacak Roma gazeteleri, Chamberlaini tutuyor ve Edene şiddetle hücum ediyorlaar Roma 17 (AA) — Yarı resmi mahatil, İtalyanın Nyon itilâfına iş- tiraki için yeni bir teklifte bulunmak teşebbüsünde kıyam © etmiyeceğini beyan etmektedir. İtalya, nokta nar zarını 14 eylül tarihli notasında bil- dirmiş olduğundan bundan böyle bu hususta teşebbüste bulunmanın di- ğer devletlere sid olduğu beyan edilmektedir. İtalyan gazeteleri, Chamberlaini, Edene karşı tutmağa çalışmakta ve Edene karşı zecri tedbirler zamanın- daki hücumlarına devam etmekte- dirler. İngiltere ve bilhassa İngiliz Hariciye Nezareti İtalyan faşizminin Paris 17 (A.A.) — Gazeteler Ny- etmiş olduğu hatit hareket hakkın- da mutalealar serdetmektedir. Echo de Paris, diyor ki: İtalyanın mufalebatını kabul et- meğe kalkışmak, Nyonda müzakere leri tekrs- açmak vücude getiril miş olan «. şi temamen yıkmak de- mektir. Bütün bu işler değiştirilebi- lir, fakat B. Eden ile B. Delbosun böyle bir muhatarayı göze alacakla- rı hiç de tahmin edilmemektedir. Fransa ile İngiltere, hüsnüniyetleri- ni göstermişlerdir ve bu hüsnüniyet, 'Epogue gazetesi de diyor ki: Fransa #e İngilterenin donanmaların tevzi- ini diledikleri gibi yapmak selâhiye- tini diğer devletlerden taleb ve istih- sal etmek tasavvurunda oldukları be- yan edilmektedir. Ancak bunun için İtalyanm, metalibini bildirmesi ica- on itilâfına karşı İtalyanın ittihaz ! beder, 2 Enn hü inmesi imam kimlikli aşki Üç profesör daha geldi Belediyeler Bankasi reis ve kongresine iştirak ede- Türk tarih cek ecnebi profesörlerden üçü de bu sabahki ekspresle şehrimize gelmiş- lerdir. Gelenler, Alman profesör Dort- #0, Polonyalı profesör Pişerofski ve âzaları z Ankara 17 (Telefonla) — Beledi yeler bankası idare meclisi reis ve Azalarının vasife müddetleri 3 eylülde nihayete erdiğinden banka nizamnar mesinin hususi bir maddesi mucibin» ©e B. Ali Vahid Eroğlu tekrar reisliğe, Azalardan Nusrat Evcan, Kadri Sal, Avnlnin de tekrar âzalıklara, tayinleri Dahiliye Vekdâletinin teklifi üzerine Vekiller heyetince karara alınmıştır, i ğ FEE, İSEEH.EEPE İzsg.