18 Eylül 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

8 Eylül 193” Hyon anlaşmasının tatbiki kanunu | Polis enstitüsü bugün Mecliste müzakere edilecek (Baş tarafı 1 inci sahifede) nizin garbinden şarkına kadar yapt- larak deniz ticaretinin emniyetini kal- | dırmış ve bu denizi korsanlık faaliye- tine açık bir saha haline getirmiştir. Bu tecavüzler beynelmilel ticareti ihlâl eder mahiyette olduktan başka esas itibarile de her türlü İnsani ve hukuki prensiplere tamamen aykırı dır. Fazla olarak tecavüzlerin vukuu esnasında ticaret gemilerine karşı de- nizaltı gemilerinin hareketlerine dair Londrada 6 teşrinisani 1936 tarihinde imzalanan ve Cumhuriyet hükümeti tarafından da 23/6/937 tarihli ve 3227 numaralı kanun mucibince iltihak olunan Proseberbalda münderiç hu- kuku düvel kaidelerine de riayet edil- mediği görülmüştür. Bu vakaların tey- lid ettiği vaziyet karşısında fikir teati olunmak maksadile İngiltere ve Fran- Sa devletleri Akdeniz devletleri ile di- ğer buzı alâkadar devletler 10 eylülde toplanacak olan bir konferansa davet etmişlerdir. İtalya ile Almanyanın bu davete icabet . etmemeleri üzerine Türkiye, Arnavutluk, Büyük Britanya ve şimali Irlanda birleşik krallığı, Bulgaristan, #Mlsır, Fransa, Yunanistan, Romanya, Sovyetler birliği ve Yugoslavya mu- rahhaslarından mürekkeb olarak İs- viçrenin Nyon şehrinde 10 eylülde top- lanan konferans dört günlük mesai- den sonra 14 eylülde bir anlaşmaya yasıl olmuştur. İşbu anlaşma mucibince Türkiye Cumhuriyeti de kendi kara sularmda emniyeti tesis edecek olan icraatta bulunacaktır, Kara sularımız haricin- de seyrüseferinin emniyeti için lâzım olan icraat İngiliz donanmalara is- tenecek müzaherette bulunacaktır. Bilhassa Fransız ve İngiliz donan- malarınm hareketi Türkiye kara su- larında da takib etmelerine ve irae eyliyeceğimiz limanlardan bu donan- maların istifade etmelerine diğer sa- hildar devletler gibi Cumhuriyet hü- kümeti de müsaade eyliyecektir. Cum- buriyet hükümeti evveldenberi takib edegeldiği sulh, emniyet ve anlaşma siyasetinin yeni bir tezahürü olan Nyon itilâfını yüksek meclisin tasvib ve tasdikine arzeder.» Kanun projesi Nyon. anlaşmasının tasdikine dair kanun projesi aynen şudur: Madde 1 — İspanyada mücadele halinde bulunan taraflardan hiç bi- rine ait olmıyan ticaret gemilerine denizaltı gemileri tarafından Akde- nizde İspanya itilâfı münasebetile var ki olan korsanlık efaline karşı alıma- cak müşterek tedbirler hakında Nyon- eylül 1937 tarihinde Türkiye, diuk Büyük Britanya ve Şi- mali İrlanda Birleşik krallığı, Bulga- ristan, Mısır, Fransa” Yunanistan, Romanya, Sovyetler birliği ve Yugos- lavya arasında imza-olunan anlaşma kabul ve tasdik edilmiştir. Madde 2 — Bu kanun neşri tari- hinden muteberdir. Nyon anlaşmasının metni Nyonda Hariciye Vekilimiz tarafın- dan imzalanan anlaşma bu kanun lâyihasına bağlıdır. Anlaşmanın met- nini de aynen bildiriyorum: Kendi hükümetleri tarafından usu- lüne tevfikan salâhiyeti haiz olup a- şağıda imzası bulunanlar Nyonda konferans halinde 9 eylülden 14 eylül 1937 ye kadar toplanarak hemen mer- iyete girecek olan atideki hükümleri kararlaştırmışlardır. İspanyada mücadele halinde bulu- nan taraflardan hiç birine aid olmı- yan ticaret gemilerine karşı denizaltı gemileri tarafından Akdenizde İspan- ya ihtilâfı mtnasebetile mükerre te- cavüz vaki olduğunu, bu tecavüzle- lerin ticaret gemilerinin tahribi hak- Kındaki 22 nisan 1930 tarihli Londra muahedesinin dördüncü kısmında münderiç hukuku düvel kaidelerini ihlâl ettiğini, en iptidai insaniyet prensiplerine mugayir olduğunu v3 bunların bihakkın korsanlık hareketi olarak tavsif edilmesi lâzım geldiğini nazarı itibara alarak ve İspanyada mücadele halinde bulunan taraflar. dan biri veya diğeririn muharip hu- Kuku kullanmak veya deniz murabe- #i kanunlarına riayet etse bile açık denizde teari seyrüseferi kontrol et- mek hakkını hiç bir suretle tanımak- sızın ve işbu mukaveleye İştirak eden her hangi bir devletin açık denizde her türlü müdahalelere karşı kendi ticari seyrüseferini himaye et- İ mek üzere ittihazını muvafık görece- ği her hangi bir harekette bulunmak ve sonradan kararlaştırılacak müşte- rek diğer tedbirleri almak hakkına halel gelmemek şartile işbu mukave- leye iştirak eden devletler evvel emir- de denizaltı gemileri tarafından kor- sanlık efaline karşı aşağıda zikredilen müşterek tedabiri mahsusayı karar- Yaştırmağı lüzumlu addeder. I — Konferansa iştirak eden dev- raflardan birine aid olmıyan ticaret gemilerini himaye etmek üzere aşa- ğıdaki 2 ve 3 numaralı fıkralara tev- fikan hareket etmeleri için talimat vereceklerdir. II — Bahri teslihatın tahdid ve ten siki Için Londrada 22 nisan 1930 tari- imza olunan potoköl ile teyid edilen hukuku düvel kaidelerine muhalif olarak böyle bir gemiye taarruz eden her hangi bir denizaltı gemisine bil. mukabele taarruz edilecek ve müm- kün ise tahrip olunacaktır. : TI — İspanyada mücadele halinde zikredilen Kaideler hilâfina olarak taarruza uğradığı bir nokta civarın- da tesadüf edilen deniz altı gemisine tesadüf olunduğu ahval taarruzun faili kendisi olduğu fikrini tevlid ediyorsa, yukarıda zikrolunan hükümler ke- zalik tatbik olunacakttır. IV — Yukarıda zikredilen kararları pratik bir surette icra için konferan- sa işlirak eden devletler aşağıdaki hu- Ssusları kararlaştırmışlardır: 1 — Garbi Akdenizde ve Malta ka- nalında nezaret hususu ayrı hüküm- lere tabi olacak o Tyrrhânlenne mıntakası müstesna Olmak üzere İş- bu Icraat açık denizde ve konferansa iştirak eden devletlerin karasularında İngiliz ve Fransız donanmalarına iki hükümet arasında kararlaştırılacak tevzi şekline göre terettüb eder, 2 — Şarki Akdenizde: A — Bu icraat karasularında alâ- kadar hükümetlerden her birine ken- disine ald kısımda terettüb eder. B — Açık denizde Adiryatik denizi müstesna olmak üzere Çanakkale Bo- gazının medhaline kadar işbu icraat İngiliz ve Fransız donanmalarma seyrüsefainin tehlikeli olduğu, korku- lan mıntakalarda iki hükümet ara- sında tekerrür edecek tevzle göre te- rettüb eder. İşbu konferansa iştirak eden dev- letlerden Akdenize sahildar olanlar kendi vasıtaları nisbetinde bu donan- malara istenecek müzaherette bulun- mağı taahhüd ederler. Bilhassa do- nanmaların hareketini kendi karasu- larında takib etmelerine ve kezalik intihab edecekleri limanlardan bu do- nanmaların istifade eylemelerine mü- saade edeceklerdir. 3 — Şurası da mukarrerdir ki, yu- karıda 1 ve 2 numsralarda zikredilen mıntakaların hududu ve.tevziatı her zaman vaziyetteki her türlü de- ğişiklik hesaba katılmak üzere kon- feransa iştirak eden devletler tarafm- dan değiştirilebilir. 4 — Konferansa iştirak eden dev- Jetler: şu hususta omutabık kak muşlardır ki; yukarıdaki hükümlerin icrasını kolaylaştırmak maksadile kendi denizaltı gemilerinin Akdeniz- de istimalini atideki şekilde tahdid edeceklerdir; A — Aşağıdaki B ve C fıkralarımız- da derpiş edilen ahval müstesna ol- mak üzere hiç bir denizaltı gemisi Akdenizde denize açılmıyacaktır. B — Deniz altı gemileri konferansa iştirak eden devletlerden her birine tebliğatta bulunduktan sonra deniz üzerinde ve bir su üstü gemisi refaka- tinde olmak üzere seyredebilecekler- dir, C — Konferansa iştirak eden dev- letlerden her biri melfuf lâhikada ta» yin edilip A ve B fıkralarında münde- riç tahdidata tabi tutulmıyacak olan bazı mıntakaları telim için kendi de-; nizaltı gemilerine tahsis edebilirler, letler kendi bahri kuvvetlerine İspan- | yada mücadele halinde bulunan ta- | hinde imza olunan muahedede zikro- Tunup Londrada 6 teşrinisani 1936 da | bulunan taraflardan biç birine aid ol- | mıyân bir geminin yukarıki fıkrada | AKŞAM Orta ve yüksek kısımda okuyacak baş komiser ve polislerin isimleri Ankara 17 (Telefonla) — Bu sene polis enstitüsü orta ve yüksek kısmın- da okuyacak olan Baş komiser ve po- Mis memurlarından kıdem, ehliyet ve şerait itibarile muvafık görülenleri bildiriyorum: Baş komiserler: Ankaradan Hakkı, İs- tanbuldan Muzaffer, lamdi, Fevzi, Şerif, Nazmi, Şevket, Halid, Ali, Nureddin, İb- rahim, Âkll, İçelden Kemal, İzmirden Falk, İbrahim, Giresundan Salm, Edirme- | den Hulüs Sadık. Muğladan Ax, Antal- İ yadan Baha, Tekirdağdan Mustafa, Bam- | sundan Ali, Mardinden İbrahim, Boludan | Ahmed, Seyhandan Mümtaz. Polis memurları: Ankaradan 168 Yusuf, 244 Hasan, 121 Süleyman, 772 Süleyman, 200 Sald, 300 Avni, 28 Sald, 17 Salim, 355 Mehmed, 307 Ali, Çoruhdan 2 Hüsnü, 7 Haydar, Edirneden 19 Mustafa, Muğla- | dan 28 Şerif, 12 Ahmed, Maraştan 5 Ah- med, 6 Ali, Afyondan ? Zülfükar, Sivas- | tan 7 Turan, 22 Zeki, 24 Vehbi, Balıke- İ sirden 37 Mustafa, Ağrıdan 3 Seyfeddin, Antalyadan 30 Nac!, 24 Receb, Kastamo- miden 16 Nuri, 2 Mahir, — 14 Muharrem, İ 22 Süleyman, 13 Mehmed, 18 Ahmed, Ma- | latyadan 8 Türeud, 17 Turan, 10 Kâzım, 3 Mehmed, 9 Halli, Erzurumdan 28 Dur- sun, 28 Rıza, 8 Sıtkı, 24 Rasih, 30 Şefik, Çanakkaleden $ Ferid, İçelden 81 Süley- İ man 44 Cemil, Köcmeliden 19 Hakkı, 40 İ Osman, Trabzondan 7 Musti 5 Galib, | 4 Asım, Kütahyadan 2 Kakkı, 13 Halil, | Kayseriden 25 Mehmed, 32 Lütfü, 31 Va- sıf, 29 İhsan, 28 Saraceddin, 30 Selihad- din, İzmirden 38 Kâzım, 43 Remzi, 48 Abdülgani, 140 Ziya, 75 Faik, 92 Hikmet, 105 Amni, Tekirdağdan 5 Cemal, Meclis- ten 18 , 20 Arir, Denizliden 10 Sü- leyman, len 19 Ahmed, Eskişehirden 7 Yaşar, dan 34 Salim, Kirşehir- den 8 Seğid, Konyadan 24 Nuri, 33 Mus- İ tata, m 3 Behzad, Bursadan 1 Hamdi, 50 İbrahim, 5 Zeki, oSeyhündan 64 Celâl 52 Abdülvahab, 33 Hakkı, 3 Sa- İ dim, 2 Turban, 1! Mustafa, 45 Fevzi, Gü- müşhaneden 11 Aasım, İstanbuldan 69 Abdülbaki, 99 Muammer, 439 Nureddin, 1138 Bekir, 721 Ahmed, 1246 Mehmed, 571 Mazhar, 1979 Osman, 1158 Zeki, 1408 Talât, 160$ At, 1528 İsmall, 1547 Nevzed, 1668 Zikrullah, 1682 Necmeddin, 1530 Nu- reddin, Erkineandan 4 Hamdi, Gire 3 Şevket, Tokattan 3 Mehmed ve 8 ki, letler şu hususta mutabıktır mecburi tevakkuf veya yukardaki B İ fıkrasında derpiş edilen taraflar mils- tesma olmak üzere kendi karasuların- da hiç bir ecnebi denizaltı gemisinin bulunmasına müsaade etmiyecekler- dir, V — İmzalıyan devletler, yukarıkl hükümlerin tatbikini kolaylaştırmak için Akdenizde kendi denizaltı gemi- lerinin fatliyetini şu şekilde tahdid edeceklerdir. Aşağıki B ve C fıkralarındaki ahval ve hususat müstesna olmak üzere hiç bir denizaltı gemisi, Akdenize açılmı- yacaktır. 5 B — İmzalıyan diğer devletlere teb- ligat yapıldıktan sonra tahtelbahirler deniz üstünde seyahat etmek ve yan- larında bir denizüstü gemisi bulun- | mak şartile seyrüsefer edebilecekler- | dir. İ OC — İmzalıyan her devlet, aşağıki I fıkrasında ekzersiz maksadile bazı mıntakaları tayin etmek hakkını haiz- dir, Bu mmtakalarda bu tahtelbahir- ler, a ve b fıkralarında zikredilen tak- yidlerden âzade olacaklardır. Gene imzalıyan devletler -mecburi tevakkuf ve yukarıki müzeyyel b fık- rasında musarrah ahval müstesna- kendi kara suları dahilinde yabancı hiç bir tahlelbahirin mevcudiyetini kabul etmiyeceklerini taahhüd eder- ler. VI — Kezalik konferansa iştirak eden devletlerce muteberdir ki yuka- rığa yazılan programın icrasını ko- laylaştırmak için kendi ticaret gemileri- ne Akdenizde aralarında tekarrür €- decek bazı esaslı yolları tavsiye ede- ceklerdir. VE — İşbu anlaşmanın hiç bir hük- mü konferansa iştirak eden devletlerin kendi denizüstü gemilerini Akdenizin her hangi bir kısmına (gönder mek hakkını tahdid etmez, VI — Yukarıdaki hükümler Millet- cemiyeti kâtipliğine tescil ettirilmiş olan beynelmilel taahhüdleri hiç bir suretle ihlâl etmez. IX — Konferansa iştirak eden devlet- lerden biri anlaşmadan çekilmek ni- yetinde bulunduğunu haber verirse böyle bir tebliğ 3 günlük bir vadenin hitamında muteber olacaktır. Ve kon» feransa iştirak eden devletlerden her hangi bir diğeri de bu husustaki niye- tini mezkür tarihten evvel bildirmek şartile ayni tarihte anlaşmadan çeki- Sahife 13 Marsilyada bir fabrikaya yangın bombası konuldu Pariste keşfedilen gizli cemiyet faşistler tarafından kurulmuş, tahkikat devam ediyor Marsilya VI (Akşam) — Marsilya fabalkalarından birine bir yangın bombası konulmuş, fakat patlamadan meydana çıkarılmıştır. Yapılan tahki- kata göre bomba, fabrikaya beş şahıs tarafından götürülerek bırakılmıştır. | Bombayı götüren şahıslar, kaçmışlar- dır. Zabıta kendilerini şiddetle ara maktadır. Bomba, ehli hibre tarafın- dan muayene ve tedkik edilmiş ve mü- tehassıslar tarafından imal edildiği neticesine varılmıştır. Gizli cemiyeti teşkil edenler?. Paris 17 (A.A.) — Esrarengiz bir katil hâdisesi münasebetile yapılan tahkikat, azası Cagoulards adını tg şıyan hakiki bir teşekkül mevcud oi- duğunu ve bu teşekkülün askerlik he- ricinde askeri mahiyette bulunduğu- nu meydana çıkarmıştır. Pariste ve İ vilâyetlerde yapılan ataharriyat, bir miktar esliha ve mühimmat meydana çıkarılmasına medar olmuştur. Cagoulards'lar, müfrit sağ cenah fırkalarına mensuptutlar. Bu işin Presbourg ve Boisslere s0- kaklarında yapılmış olan sulkasdlar- Ja bir alâkası olmadığı meydana çıka- rılmıştır. . İcra edilmekte olan tahkikat esna» sında yapılan bazı gevezelikler, hükü- met memurlarının dün icra edilen ta- harriyata teşebbüs etmelerini zaru- ri kılmıştır. Şimdiye kadar dört kişi tevkif edil- miştir, daha bir takım tevkifat icra, edilmesi muhtemeldir, Paris 17 — (Akşam) — Burada keğe talebleri i Paris 17 (A.A.) — Komünist fırka»- sının siyasi bürosu, dün içtima etmiş- tir. Büro, hükümetten - tethişçilerle ticvabına devam olunuyor. reisliği intihabı Cumhuriyetçi ve Demokrat taraftarları arasında Nevyork 17 (A.A.) — Nevyork be- lediyesi reisliği için demokrat ve cumhuriyetçi fırkalar namzedlerinin intihabatı, bugün bir takım sokak kavgalarına, camların, çerçevelerin kırılmasına ve daha bir hayli kar- gaşalıklara sebebiyet vermiştir. On bir kişi tevkif edilmiştir. Namzedler, şunlardır: Cumhuriyetçi La Guardin, demok- rat Jermiah Mahoney ve demokrat olmakla beraber her Iki fırks nami- na namzedliğini koyan âyandan Co- peland. İspanyanın etler Cemiyeti konseyindeki azalığı Cenevre 17 (A.A) —, Milletler Ce- miyeti işlerinin haricinde bitaraf memleketlerin akdetmiş oldukları iç- tima esnasında İskadinavya memle- ketlerinin İspanyanın yeniden kon- seye intihap edilmels lehinde karar verilmesi niyetini izhar etmiş olduk- Jarı zannedilmektedir, Mussolinin tayyare kazasi geçirdiği doğru değil Roma 17 (A.A) — B. Mussolininin bir tayyare kazası geçirdiğine dair ec- nebi memleketlerde çıkan haberler ta- mamile asılsızdır. Bunun dün hafif bir otomobil kazası atlatan oğlu Bru- no'nun uğradığı kazada galat olmasi muhtemeldir. İzmir valisi Atinada Atina 17 (A.A) — Selânik beynel- milel sergisini ziyarete gitmekte olan İzmir valisi B. Fazlı Güleç buraya gelmiş ve Pirede vapurdan inerken matbuat ve turizm nezareti yüksek memurlarından bir zat (tarafından karşılanmıştır. İkramiyeli Mısır tahvilâti keşidesi Kahire 17 (A.A.) — Yüzde üç fa- İzli ve ikramiyeli Misir Kredi Fonsi- ye tahvillerinin dünkü çekilişinde: 1903 senesi tahvillerinden 754.883 numaralı tahvil 60 bin, 1011 senesi tahvillerinden 281317 numaralı tah- vi 50 bin frank ikramiye kazanmış- Am üre Pp Nevyork belediye Nyonda dün bir (Baş tarafı 1 inci sahifede) 7 «Nyon anlaşmasını İmza eden dev- letler 17 eylülde Cenevrede, tahtelba» hirlerin hücumları hakkında Nyon- da 14 eylülde kabul edilmiş olan prensiplerin gerek açık denizlerde Akdenizin kontrolü için mühim mıkdarda gemiye ihtiyaç olduğundan Fransa ve ngiltereye İspanya sahille- rinin kontrolüne tahsis ettikleri gemi» leri geri almışlardır. Bununla bera» ber İspanyol sahilleri kontrolsuz kal- mıyacaktır. Çünkü oralara giden bü- tün gemiler Akdenizde çizilen yollar. Ankara 11 (Telefonla) — Sular küs nunu üzerinde tedkikler yapmak Üze» aa lar ayi ii KE