24 Temmuz 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10
AKŞAM saman “Otobüsle Eskişehirden İ Sivrihisara nasıl gidilir? Yolların hali - Yaverviran köyü - Yukarıda: Sivrihisar yolunda bozulup kalan bir otobüs ve Alibey çifliği, aşa- ğıda: Alibey çeşmesinden su içen yolcular ve Sivrihisarın meşhur kütüphanesi Eskişehir 21 (Akşam) — Eskişe- hirden Sivrihisara her gün ona yü- kın otobüs gider. Bunlar hem yolcu, hem de yük taşırlar. Ben de bu meş- | hur Sivrihisara gitmeğe karar vere- Tek çarşamba günü köprü başından otöbüse bindim. Fakat otobüsler muayyen saatlerde değil yolcu tamam rek köylülerle görüştüm. Bir dükkâ- nın önünde toplanmış olan ihtiyar köylüler muhtelif suallerime cevap- Jar verdiler, “Yaverviran köyü Yaverviran köyü 800 nüfusludur. Beş sınıflı, tek muallimli bir ilk mek- tebi vardır. Bu köyün en büyük der- di susuzluktur. Toprak 40 - 45 metre kazıldıktan sonra su çıkmakta, fa- kat açılen bu kuyulardan ancak beş sene istifade edilebilmektedir. Çünkü beş sene sonra su tamamen kaybolu- yarmuş. Yaverviranın su derdi halledile- mezse 15 sene sonra bu köyde hayat çök güçleşecektir. Çünkü bundan on Sene evvel bu köyden 100 bin kile buğday glırken, susuzluk yüzünden şimdi ancak 25 - 30'bin kile buğday almabilmektedir. “Yaverviranda sıtma ve diğer has- talıklar hemen hemen yok gibidir. Köylüye ald tarlalar az olduğundan ekseri halk icarla tarla tutup ekmek- tedir. Yaverviran köyünde ihtiyar- lardan bu izahatı aldıktan sonra otobüse döndüm. Hareket ettik. On dakika sonra Alibey oçifliğine uğra- dik. Güldür güldür skan çeşmenin başına toplanarak kana kana su iÇ- tik, yirmi dakika sonra da Sivrihisa- ra girdik. Sivrihisard, Otobüs Sivrihisarn dar sokakla- rından hızla geçtikten sonra çarşı içinden otobüs durağına geldi. İn- dik. Orada ras geldiğim bir eski ah- bapla Sivrihisarı gezmeğe çıktık. Sivrihisar köylerile beraber 37 bin nüfuslu bir nahiyedir. Yalnız nahiye merkezinde 10 bin kişi oturmaktadır. Buğday, arpa, tiftik ve yapağı istih- sal eden Sivrihisarın bilhassa tiftik- leri piyasada iyi müşteri tutmakta- dır. Burada hastalık nisbeti azdır. Yal- nız bir yaşından yedi yaşına kadar çocuklar arasında vefiyat fazladır. Bunlerda ekseriya göğüs hastalıkla- ölmektedirler. Sıtma ile mü- « devam ediyor. Bana arkadaşım Sivrihisarın meş- gezdirdi. Dağın tepe ini gördük. Saat saat k Sivrihisardâ hayat - Alibey çifliği ği muntazamen İşlemekte ve her gece on ikide bir memur tarafından ku- rulmaktadır. Sivrihisara bir seneye kadar elektrik getirilecektir. Şimdi sokaklarda 100 kadar gaz lâmbalı fenerler yanmaktadır. Hattâ bir ar- kadaşımla bu mevzu üzerinde konu- şurken ihtiyar bir adam elindeki mer- diveni duvara dayadı ve köşedeki 19- “Sivrihisarda gece hayatı ve okuma vaziyeti Sivrihisarda gece hayatı hayli sö- nüktür. Arada sırada nahiyeyi ziyar ret eden tiyatro kumpanyaları şenlik uyandırmaktadırlar, $ine kadar eğlence kahvelerde otur. maktan ibarettir. Asıl hayret ettiğim taraf .Sivrihisarda 10 bin nüfus otur- duğu halde okumaya karşı pek heves | olmamasıdır. Sivrihisarda ancak 12 tane gazele satılıyormuş . Alibey çifliğinde | Bir gece de Sivrihisarın Alibey çif- liğinde kaldım. Bu çiflik Sivrihisara otomobille 20 dakika süren bir mesa- | fededir, Anadoluda ender Traslanan çirliklerden biridir. Koyun yetiştiren, peynir yapan, buğday, arpa eken bu çifliğin mükemmel ziraat -makinele- edilir. Yolcular da bu buz gibi ayra- nı “zevkle içerler. Alibey çifliği büyük bir çifliktir. Bir kısmını ancak altı saat zartında gezebildim ve bir otobüse atlıyarak gece saat 11 de Eskişehire döndüm. ye muhasebe memurluğuna, Foça muhasebe kâtibi Münir Kars muha- sebe müdürlüğüne, Fethiye varidat | müdürlüğüne, Kırşehir varidat memu- ru Mustafa, Birecek malmüdürlü- ğüne, İstanbul varidat memuru Rifat Tutak malmüdürlüğü teğ- kik memuru Fevzi terflan ayni mü- dürlük tedkik memurluğuna tayin edilmişlerdir. Tenis turnuası Festival komitesi iki mühim turnua tertip ediyor İstaribul festival komitesi festival programına dahil olmak üzere iki te- mis turnuası tertip etmiştir. Bu tenis turnusları Taksim bahçe- si dahilindeki «Türk Dağcılık klübü> kortlarında yapılacaktır. İlk tumua yalnız İstanbul oyun- cularına mahsustur -gerek Türk, ge- zek'ecnebi- ve ayni zamanda İstanbu- Tun en iyi ekibini seçmeğe yarıyacak- tar. Bu turnua beş kategori Üzerine yâr Pılacaktır. 1 — Tek kadınlar, II — Tek erkek- ler. 11 — Çift kadınlar, IV — Çifter- kekler. V — Çitt muhtelit, Kazananlara mükâfat verilecektir. Bundan masda her kategoriden yarım: | finale kalanlar büyük festival turmu- asına girebileceklerdir. 13-14-15 ağustosta yapılacak olan bü büyük tamua mevsimin en cazip tenis hareketini teşkil edecektir. Çün- kü bu oyunlara, Balkanlardan, Anka- Tadan, İstanbuldan ve İzmirden oyun- nali 7 ağustosta ve finali de 8-ağustos- ta yapılacaktır. Kayıtlara başlanmış- tır. Kayda 28 “temmuz saat 18.€ kadar devam.ediletektir. Kayıt ve fazla malümat için Dağet- ık klübünde bu'turnuaların baş ha- kemi bay N. A. “Gorodetsky'ye müra- Burs& şehri bu ucuzluğu"teşvik ef melidir, Zira, o zümrüd memleketin gösterilecek pek çok maddi vesmaneyi hazineleri varır. Seyyah “celbinden sarfı nazar Bursa tambir dahili turizm şehridir. Yurtdaşlarımıza, ye- ni vapurların gölmesini de bekleme- den bu eski Türk şehrini ziyaret et- melerini tavsiye ederiz. Hem gelib vapurlar herzaman 'bu derece kala- balik olmuyor, Hesab etlik: Eli lira ile iki Kişi Bursada bir hafta gezebi- lir. Buna dair tajsilât vereceğim ve Bursa ve civarında Evliya Çelebinin 4 İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yat E. 77 DI5 448 8441200 153 Va, 241 440 1220 16,19 1934 2128 İdarehane: Babidli civarı | | | l İ İ 24 "Temmuz 19357. SARAY ve BABIÂLİNİN İÇ YÜZÜ Yözan: SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM — Tercüme iktibas hakkımalfuzdır. Teftika No. 921 Pariste ahrardan mürekkep büyük bir kongre toplanıyor Seniha sultan bu mektubunda oğul- larına (İstanbula gelip merhameti ve Şefkati bütün dünyaya şamil olan pa- dişahın ayaklarına kapanmalarını) tavsiye ediyordu. Sabahaddin ve Lütfullah beyler bu mektubun düzme bir şey olduğunu ve valdelerinin bundan haberi bile olamıyacağını beyan ile bu tavsiyeyi yerine getirmeğe hiç lüzum görme- diler, Osmanlı sefaretinin sıkı, siki mü- racaatleri Üzerine Fransız kabinesi Mahmud paşanın nâşin İstanbula göndermeğe meyleder gibi olmustu. Fakat bazı mebuslar meseleyi Fransa mebusan meclisinde münakaşaya koy- dular, Fransa parlâmentosu bir ölünün vasiyetini bozmağa rıza göstermedi. Kabine de padişahın nâşı istemek Üze- Te istinad ettiği dini esaslar ne olur- sa olsun zâaf eseri sayılacak bir mua- mele yapmıyacağını bildirdi. Siyasi teşebbüste muvaffak olama- yınca Abdülhamid Seniha sultan na mına Paris mahkemesinde dava aç- tırtmaktan çekinmedi. Beniha sultan için Paris elçisi Mü- nir paşa tarafından tutulan avukat mahkemede şu yolda iddiada bulun- du: (Matımud 'puşa oğulları isyan, devletin emniyetini ihlâl cürümlerile ölüme mahküm edilmişlerdir. Bu su- retle bütün medeni ve ailevi haklar- Mahmud paşanın ölüm günlerinde yanından ayrılmamış bulunan ve Sg- bahaddin beye dajma dost olan kay- mükam İsmail Hakkı bey cenaze ile birlikte Parise giderek merbutiyetinin son vecibelerini ifa eylemişti. Saba- haddin bey meşrutiyetin ilânma ka- fettiğimiz bir hayatı o uğurda büsbü- tün Teda eylemek Tâzımgelirse bünu bir fedakârlık saymaktan bile teeddüp ederiz!) (1) Yolunda cevaplarla karşıladı. | Memleketin baştan başa ateşler için. de kavrulduğu, âhtilâiler, kıfaller, ka- tiller ile kızıl kenlara boyandığı bir çü meyil ve bu tez lehine bir cereyan uyandırmağa başlamıştı. Bu suretle (Terakki) gazetesi de genç ve münevver fikirlerde (Meşvo- ret) ve (Şürayi Ümmet) yanında mev- ki tutmuştu. Sabahaddin beyin duha babası sağ iken (Osmanlı siyasi vahdetini âdil bir meşrutiyet ile temine çalışmak üze- Te) açmağa karar verdiği kongreye da- vet ettiği «muhtelif Osmanlı unsurla- rmdan» muvafakat cevapları glıyor- du. Haricdeki Osmanlı ahrarından mü- rekkep olacak “olan bu kongre şimdi Pariste kendi riyaseti altında açılacak- tı. Ancak bu teşebbüsten haberdar olan Abdülhamidin talebi üzerine ip- tida Paris polis prefesi kongrenin top- lanmasını menetti, Fakat yapılan te- şebbüsler neticesinde kongrenin Fran- $ız enstitüsü âzasından Lefevre - Pon- talisin evinde inikadına izin alınabil- di. Kongreye Avrupaya kaçmış Türk- lerle Osmanlı tebaasından Arap, Kürt, Arnavut, Çerkes, Rum, Musevi, Erme- nilerden iştirak edenler çok oldu. Bunlar arasında Ahmed Rıza, İsmail Kemal, Mahmud paşazade Lütfullah, Mitat paşazade Ali Haydar, Yusuf Akçora, doktor Nâzım, Derviş Hima (Naci) kaymakam İsmail Hakkı, Be- dirhani Abdürrahman, Şair Siret, İbra- him Temo, Doktor Nevzad, Abdülha- Jim Memduh, Ferid, Mahir Sald, Ba- İle elele vermeğe hazır iseler de kendi hususi İeşkilâtlarını muhafaza ede- ceklerini, Ermeniler hakkında Berlin muahedesindeki maddenin tatbikini istemekte devam öyliyeceklerini beyan etiiler. Kongre: 1 — Kanunu esasi ile temin edilmek üzere şimdiki idare rejiminin bir ada- let ve hürriyet rejimine tahviline, 2 — Osmanlı imparatorluğunun bü- tün aksamınca İstifade edilmek üzere Babıâli ile devletler arasında münakit muahedelerdeki hükümlerin tatbiki leme aldığı bir nasihat mektubu var- dı kl Ahmed Rıza beyin bunu kendi tahrir şivesile neşretmesi gerek Jön idari olduğunu daima müdafaa etmiştir. (9) Babahaddin beyin İttihad ve Terk» ki cemiyetine açık mektuplarının üçüne
