30 Nisan 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
AKŞAM a 30 Nisan 1937 —— Dün Geceki ve Bu Sahbahki Bilbao şehrindeki siviller dışarı çıkarılacaklar Parise gilen Bask heyeti bu hususta Fransa nezdinde teşebbüste bulundu Paris 29 (AA) — Havas ujansı bildiriyor: Matbuat, Guernica bom- bardımanından tekrar bahsederek Bask hükümetinin Paristeki heyeti tarafından verilen bir tebliği neşret- mektedii Petit Parisien, bu heyetin dün B. | Delbos tarafından kabul edildiğini | bildiriyor ve diyor ki: «Öğrendöimize göre, heyet Dışba- | kanımızın nazandakkatini Bilbaoda- Ki sivil halkın vaziyeti üzerine celbet- mek ve Bask hükümetinin bu ahaliyi halen limanda demirli bulunan tica- ret gemileri ile sevketmek niyetinde | olduğunu bildirmek için gelmiştir. Heyet, Bask hükümeli namına Fransa ve İngiltereye bunların açik denizde himayelerini istiyecektir.» Ocuvre, Populaire ve Humanite ga- zeteleri, Bask hükümetinin bu tebli- gatı hakkında tafsilât veriyorlar. Bu gazetelere göre, heyet Bask mil- j letinin vaziyetini izah etmiş ve bu milletin yabancı bir memlekete kar- Şwaçık ve sarih surette mücadelede ol- duğunu söylemiştir. Düşman erkânı harbiyesi yabancı askeri relslerinden müteşekkildir. Birkaç ay evvel, ya- bançı bir memleketten gönderilen bir murahhas Pariste Bask hükümeti azası ile mülâki olmuş ve mezkür hü. kümeti mukavemetten derhal vaz geç- meye davet ederek aksi takdirde mer- hametsiz bir imha harbına Levessül edileceğini söylemek suretile tehdidde bulunmuştur. Heyet, bu yabancı memleketin tank imali için Bilbao maden- mek istediğini lâve et- İngilterenin vaziyeti Londra 29 (A.A.) — Bilbao mülte- cilerinin tahliyesi meselesi hakkında Reuter, şu malümalı vermektedir: «Hattı hareketini değiştirmemiş 0- lan İngiltere hükümeti İspanyada ya- pılacak her türlü teeşbbüslere iştirak etmeğe hazırdır. Bununla beraber Bilbao meselesin- de yapılması lâzımgelen ilk iş, Bask hükümeti ile Franko arasında bir iti- Jâf husule gelmesini temin etmektir. Böyle bir itilâ!, yapıldıktan sonra İn- giltere hükümeti için sivil ahaliye ne suretle yardım edilebileceğini düşün- mek kabil olacaktır. Durango düştü Londra 29 — İspanyol asileri Bask cephesinde Durango'yu ele geçirmiş- lerdir. Bu'şehrin etrafında son gün- lerde şiddelli muharebeler oluyordu. Asiler bir beyanname neşrederek Bil- bao halkını ve diğer Bask şehirleri ahalisini kendilerile birleşmeğe ve başlarındakileri koğmağa davet et. mişlerdir. Tayyare bombardımanı neticesin- de harap olan Guernica'da beş bin mi- Hs vardır. Asiler bunların geri çekile- i miyeceklerini umuyorlar. Kont Ciano Tiranda Halk kendisini alkışladı, nutuklar söylendi Tiran 29 (AA) — Kont Clano dün saat 10,30 da burada karaya inmiş ve | öğleyin kral Zogo tarafından kabul edilmiştir. Kont Ciano tarafından yapılan bu yiyaretin sebebi bilhassa İtalya ile Yugoslavya arasında cereyan eden müzakereler hakkında Arnavutluğu tenvir etmektir. Tiran 29 — Dün akşam şehir ahâli- #i Libohova sarayı önünde toplanmış ve İtalyan Hariciye nazırı Kont Cia- noyu alkışlamıştı karâk yapılan tezshürata mukabele etmiştir. Kontun üzerinde Hazır üni- forması ve Arnavutluğun en büyük nişanı olan Besa nişanı vardı, Halk namına gazete muharriri Mazreku bir nutuk söyliyerek Kont Cianonun ziyaretinden dolayı halkın duyduğu sevince tercüman olmuştur. Kont Ciano yapılan tezahürsla te- şekkür etmiş, iki memleket arasında- ki dostluğun artacağını söylemiştir. İtalyan nazırnın sözleri şiddetle al- kışlanmıştır. Boru hırsızları Hurufat fabrikasının demir borularını aşırmışlar Matbaamızın bulunduğu Acımus- luk sokağında dü: gece cüretkârane bir hırsızlık olmuştur. B. Mehmede ait hurufat fabrikası- nın ön cephesinde boydan boya uzan- mış olan iki demir boru, beton bina- ya gömülü olduğu halde oradan sö- külmüş ve bu suretle çalınarak götü- rülmüştür, Sabahleyin fabrikaya çâ- ışmak üzere gelen işçiler bunu göre- rek şaşırmışlar, zabıtaya müracaat etmişlerdir. Zabıta, bu işi yapan cüretkâr hır- 8iz1 aramaktadır, Laheyde bir elçilik binası satın alınacak Ankara 20 (Akşam) — Hükümeti- Kont balkona çı- | | Belçika hariciye inazırının beyanatı B. Spaak, Belçikanın bir harb sahnesi olmaktan çıkarılacağını söyledi Brüksel 26 — Hari mebusan meclisinde narak ezcümle demiştir ki: «Asırlardanberidir ki, Belçika Avru- panm harb sahnesi olagelmiştir. Ar- tık bu istilâ yolunu kapamak lâzım- ye nazırı Spaak Gunun topraklarımızdan geçmesine | mani olacak manialar yüksellimelidir, Bunun içindir ki Belçikanın askeri siyaseti harici siyasetine sıkı sıkıya bağlıdır. 24 nisan tarihli Fransız - İngiliz be- yannamesi tam manasile bir muahede değildir. Bu Belçikanın harici siyasc- tine bağlı bir vesikadan ibaretlir. Bi- naenaleyb eğer Belçika günün birinde serbestliğinden istifade ederek bitaraf- ık siyasetinden çıkacak olursa İngil- tere ve Fransa dü bugün Belçikaya vermekte oldukları garantiyi geri al- mağs hakları olacaktır. Belçika, garp paktının tanziminde Tol oynamak ister. Belçika hükümeti vek âlâ biliyor ki, vazifesi Almanyanın Ga kabul edebileceği bir garb emniye- ti meselesi halledildikten sonra niha. yet bulacaktır. Avrupa devlet adamlarının ekseri- sinin sulh hususundaki hüsnüniyet- lerinden şüphe edilemez. İtimad edil- sin. Belçika ilk merhaleyi aşmıştır. Şimdi ikincisini itimadla derpiş edi- yor.» Spaakın beyanatını müteakip bir- çok hatibler söz almışlardır. İzmir otomatik telefon şirketi Ankara 29 (Telefon) — İzmir oto- matik telefon şirketinin satın alınma mukavelesi bugünlerde burada imza- Janacaktır. Şirket mümessillerinin bu- gün yarın İzmirden İstanbula gelme- leri bekleniyor. — Veli geldi Birkaç gündenberi Ankarada bu- lunan vali ve belediye reisi bu sabah İstanbula gelmiştir. Irak hariciye na- gırı şehrimizden ayrılır ayrılmaz tek- rar iel di dir. Ve her istikamette ecnebi bir or- 7 | ei | | bayan Afet'bu akşamki ekspresle İs | earistana getirmiştir. Hafız Ali kendi | selerine sahip hissedarlar tarafından İ da Münir Erhân idare meclisi azalık- Başvekil Dün mareşal Fevzi | | Çakmağı ziyaret etti Ankâra 29 (Telefon) — Başvekii | İsmet İnönü bugün“ mareşal. Fevzi Çakmağı siye ederek Iki saat ka- dar gö Bayan Âfet | Viyanaya “gitmek üzere bugün Ânkaradan şehrimize gelecek Ankara 29 (Telefon) — Profesör | tanbula hareket etmiştir. Bayan Afet istasyonda bayan İsmet İnönü ile bayan Şükrü Kaya ve bir çok zevat tarafından uğurlanmıştır. Bayan İs- met İnönü bayan Afete çok. güzel bir buket hediye etmiştir. Profesör bayan Afet. İstanbuldan Viyanaya gidecektir... > Merkez bankası Beher hisseye 6/ 645 kuruş kâr tevzi edilecek Ankara 29 (A.A.) — Türkiye Cum- huriyeti Merkez bankası hissedarları alellâde umumi heyeti bugün saat 15 de bankanın umumi, merkez binasın- da ve banka idare meclisi reisi B. Nus- Tetin reisliğinde toplanarak bankanın 1936 yılı idare meclisi ve mürakabe komisyonu raporlarını tasdik ederek idare meclisini ibra etmiştir. Bundan sonra müddetleri biten ida- re meclisi le mürakiplerin seçimleri yapılmış ve BveG sınıfı hisselerine sahip buhıkalar ile şirket- ler tarafından Nusret Namık Uzgö- ren, Hakkı Saffet Tarın, D sınıfı his- larına, B ve G sınıfı hisselerine sahip bankalar ile şirketler tarafından İnhi- sarlar umum müdürlüğü eski ticaret müdürü Agâh Alaybey ve D sınıfı his- gelerine sahip bankalar ile şirketler ta- rafından da Maliye vekâleti eski Ma- liye muhasebe müdürü Kemal Ziya Akluna da mürakipliğe intihap olun- muşlardır. “Heyeti umumiye beher hisseye 645 kuruş kâr tevzi edilmesini de tasvip etmiştir. Maliye tayinleri Ankara 29 (Akşam) — Fatih mal- müdürü Ömer hülüsi Üsküdar malmü- dürlüğüne, İstanbul varidat kontrol memuru Celâl varidat umum müdür- lüğü kontrolörlüğüne terfian nakil ve tayin edilmişlerdir. Denizyolları Yeni navlun tarifesi dün tebliğ edildi Denizyolları idaresinin yeni navlun | tarifesi dün tebliğ edilmiştir. Yeni ta- rife 15 mayıstan itibaren tatbik edi. | lecektir. Yeni tarifede Karadenize işliyen | yapurların navlunları ipka edilmiş, | Marmara ve Mersin navlunları evvel- | ce 100 ve 300 kuruş arasında bilete | tabi iken 40 ve 100 kuruş arasında tes- | bit edilmiştir. Marraraya gidecek yol- cu ücretlerinde yarı yarıya tenzilât | yapılmış İzmir biletleri de yüzde on ucuzlatılmıştır. Kamara yolcularının yemek yemek mecburiyetleri bütün hatlara teşmil eğilmşilir. “Tunçeli yolları yapılacak Ankara 29 (Telefon) — Nafıa ve- kâleti Tunçeli vilâyetindeki bütün yolların en kısa bir zamanda yaptırıl- masını temin için bir program hazıy- lamaktadır. Nafıa vekâleti bütçesin- Gen bu iş için mühim tahsisat ayrıla- caktır. Ordu ikramiyeleri kanunu hakkında meclisten tefsir istendi Ankara 29 (Telefon) — Hükümet, ordu ikramiyesi kanunu mucibince mesleğe ald faydalı telif ve tereüme- ler sahiplerine verilen ikramiyeler. ,den buhran, kazanç, muvazene ve ha. va vergisi kesilip kesilmiyeceğinin tef- sirini meclisten istemiştir, le ye ii Hafızalinin Bulgar olmasını istemiyorlar Bulgaristan, çok ihrac ettiği meşhur üzümün ismini e mi? Sofya 29 (Akşam) — Bulgaristan- da Hafizali adında çok meşhur bir Avrupa üzüm yetişir. Bu üzümden İ piyasalarına da ihracat yapılır. Bi | j bh orta Avrupada"Hafızali üzümü çok tarımmıştar. Hafızali üzümünü alli is vaktile Hafız- inde bir Türk Anadoludan Bul- adını üzüme vermiş, o zamandanberi bu ad kalmıştır. Fakat son zaman- larda Hafızali adı bırakılarak Bul- garca bir isim bulunması muvafık görülmüş, ve bir müsabaka açılmış tar. Müsabaka neticesinde en münasib ismi bulacak olana 2000 leva mükf- fat verilecekti. Müsabakaya (biüilerce Kişi iştirak etmiş ve 50 bin Bulgarca isim teklif edilmiştir. Bazı kimseler 80 - 100 isim bulmuşlârâir. Komiteye gönderilen Mısır kapitülâsyonlardan kurtuluyor kazanmıştır. Komite neti muvafık görmüş tir. Fakat birçok kimseler bu adi b | ğenmemişlerdir. Bilhassa Ruscukta çıkan Rusenska Poşta yeni ada şid- detle itiraz ederek öiyor ki: «Bolgar kelimesinde dört sedasız, iki sedalı harf vardır. Fakat bü harf- lerin hepsi kabadır. Telâffuzu insanın kulağına çirkin geliyor. Halbuki adın Avrupa pazarlarında propaganda MOK- tasından büyük ehemmiyeti “vardır, Bunun telâffuzu kulağa hoş gelmeli. dir. Bolgür böyle değildir!» Diğer taraftan bazı 'zirai mahafiY ve bilhassa ihracat yapanlar hüküme. te baş vurarak Hafızali adının çok tanınmış olduğunu ileri sürmüşler ve bu adın bırakılmasını istemişlerdir. * Beynelmilel ekonomi konferansı Son müzakerelerde mühim |Moskovada çıkan İzvestiya bir yakınlaşma ş görüldü Montreuz 29 (A-A.) — Dün İngiliz murahhas heyeti ile Fransız murah- hasları arasında başlıyan müzakere- Jer neticesinde iki tarafın noktai na- zarı arasında mühim bir yaklaşma hasıl olduğu bildirilmekiedir. Mısır, iki mukavelename ile Fransız tebaasile mahmilerine ecnebi —— vermeğe hazırdır. © Mısır, Fransız mekteplerile müesse- se ve hastanelerinin himaye edileceği hakkında teminat vermektedir. Nahas paşa ile de Tessan bundan maada muvakkat devrenin müddeti meselesile muhteli, mahkemelerin terekkübü meselesini tedkik etmişler- dir. Kuvvetle zannedildiğine göre kon. feransın umumi komitesi, yarın sa- bah toplanacaktır. Konferansın gele- cek haftanın ortasına doğru mesaisi- ni bitireceği ümid edilmektedir Montreuzr 29 (A.A) — Mısır mu- rahhas heyeti ile yapılan müzakereler neticesinde Fransız murahhasları ka- pitülâsyonlar itilâfnamesinin imzası münasebetile bir beyanname neşret- meğe karar vermişlerdir. Beyannamede ecnebi menfaatleri- nin himayesi için Mısırın imza etme- ğe hâzır bulunduğu muahedeler zik- redilecektir. Bu mushedelerin ©sas prensipleri de o zaman tesbit edile- cektir. Mısır da bütün alâkadar memle- ketler hakkında bir beyanname neş- redecek, fakat bunun için evvelâ kon- feransa iştirak etmiyen devletlerle müzakerelerde bulunmak icap edecek- tir. Nahas paşa ile de Tessan arasında- ki kati görüşmelerin gelecek perşem- be günü öğleden sonra yapılmasına karar verilmiştir. Türk . binicileri Yüzbaşı Cevad Cevad Kula kudret müsabakasında sekizinci geldi Roma 29 — Türk binicileri 25, 26 ve 27 nisan tarihlerinde yapılan muh» telif müsabakalarda iyi dereceler al- mışlardır. 28 nisan kudret müsabaka- larında yüzbaşı Cevad Kula sekizin- el gelmiş, Eyüp Öncü de iyi bir dere ce almıştır, Dün akşam Harbiye nazırı binici- ler şerefine parlak bir ziyafet vermiş- tir. Sümer Bank umum müdürü istifa etmedi Ankara 29 — Sümer Bank umum müdüü B. Nurullah Esad, İstifası gazetesinin bir makalesi Meskova 29 (A.A.) — Tas ajansı bildiriyor: Beynelmilel bir ekonomi konferansının içtimaa davet edilmesi projesi hakkında tefsiratta bulunan İzvestiya gazetesi, bu projenin Alman dirijanlarının tasvibine mazhar oldu- ğunu, zira Alman silâklanma proğ- ramının başarılması için lâzım olan harici istikraz meselesinin halen AY man ekonomi siyasasının mihveri ha“ line geldiğini kaydederek diyor ki: — Almanyaya borç vermek fikri Fransı?, İngiliz ve Amerika mahfel- lerinde rağbet bulmamaktadır. Buna hinanen Alman dostu olan İngiliz ve Amerikan mahfelleri, projelerini bir maske altında gizlemek istiyorlar ve sadece beynelmilel bir Alman İstikra- zından bahsedecek yerde beynelmilel ekonomi konferansından bahsediyor- lar. B. Van Zeeliandın beynelmilel ekonomik müzakereler için mutavas- sıt olarak seçilmiş olmasının sebebi de belki budur. Keza, gene belki bu sebepledir ki, B. Van Zeeland tetkikatına B. Şaht ile görüşmek suretile başlamıştır. Aca- ba, B. Van Zetlandın Vaşington seya- hatine hazırlanması da, B. Ruzvelti Alman ekonomisie yardıma teşvik için değil midir? Frank ne halde? Bir İngiliz lirası 111 #ranktan aşağıya düştü Paris 29 (A.A.) — Dün İngiliz lira- sının 111 den aşağı düşmesi, parlâ- mento mahfillerinde mevzuubahsedi « len gevşekliğin mali aksülâmelidir. Gerginlik hakiki olmaktan ziyade za. hirl idi, Blum hükümetini iki cephe arasın- da kalmış gibi göstermeğe matuf bazı şayislar deveren etmekte idi: #Teyak- kuf devresi» nden usanan komünist cenahı ile amele sınıfının ardı arkası gelmiyen taleblerinden bıkmış olan. radikal cenahı. Halbuki hiç bir hadise vukua gel- medi. Pariâmentonun açılışı, istisnal bir sükünet içinde cereyan etmiş ve kabinenin siyaseti hakındaki istih- zahların süratle münakaşa edilmesi için kimse ısrar etmemiştir. Jacgues Duclos, komünistler nami- na partinin 40 saatlik haftanın tatbi- ki meselesinde uzlaşmamazlık göster- miyeceğini ve bu işin sıra ile yapılma- sını teklif ettiğini beyan etmiştir, Sterlin düşüyor Londra 30 — Dün Londra borsasın» da sterlin çok düşmüş, borsaya bir çek sterlin arzedilmiştir. Bu derecede düşüş 1936 ii meni. YER
