27 Nisan 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 12

Adanada bu sene sıcaklar) Çamaft: tuzlasır- erken başladı Belediye su meselesini halletmek için tertibat alıyor Adanada buz yetiştiren mezbaha ve mezbahanın bahçesi Adana (Akşam) — Artık Adananın Kavurucu sıcakları geldi: Hararet 30 dan aşağı düşmemektedir. Bu sıcak şehirde yazın en fazla istifade edilen yer mezbahadır. Halkın Sıhhati göz“ önünde bulundurularak belediye ta- rafından 274,000 lira sarfile şehrin $ol sahilinde kurulmuş olan mezba- ha Adananın çok büyük ihtiyaçlari- nı karşilamaktadır. ; Mezbahanin son sistem buz ve frigo tesisatı, opaçahanesi, “barsakhanesi yardır. Günde vasati olarak 125 hay- van kesilmekte ve - mevsimine göre 1280 kalıba kadar buz çıkarmakta- dır. Mezbahanıri çıkardığı buzlar hal ka kilosu 2 kuruştan satılmaktadır. Bir kalıp buz 12.5 kilodur, Mezbaha- nın 936 daki buz sarfiyatı 113,000 kalıptır. Böyle olmakla beraber geçen yıl Adanalılar oldukça buz sıkıntısına maruz kaldılar, Maamafih gerek umu- mi yerler ve gerekse evler elektrikli buz dolapları edindiğinden, mezbaha- nın İstihsal ettiği miktarın bu sene kâfi gelebileceği sanıhyor. Mezbaha müdürlüğü halka çok kolaylık göster- mektedir. Meselâ yazdan kış hazırlı- ğını gören bir ile iki teneke yağını, 500 portakalını, üç teneke peynirini götürüp mezbahaya bırakıyor ve kı- Şin bunları alarak nefis bir halde bu- Yuyor. Adanada mezbaha bulunma- dan evvel temiz, ağırlaşmamış bir et, taaffün etmemiş bir yumurta ve bü- tün yiyecekleri ağız tadile yemek ka- bil değildi. Şehir mezbahasının güzel birde bahçesi vardır. Burası Adananın Bo- Mmontisidirö Pazar günleri aileler bu- iderek bira içerler. iye, bütçesi müsald olduğu rde önümüzdeki yıl mezbahanın önündeki bahçeyi genişletip büyük bir park haline getireçektir. Su meselesi Yaz geldi. Adananın su derdi gene hatırlandı. Adanada oldukça mebzul tulumba ve arteziyen sularının mev- cud bulunduğunu hattâ nehir suyu- nun bile bazı yerlerde kullanılmakta olduğunu evvelce yazmıştım, Bu suların terkibinde fazla miktar- da kireçle diğer maddeler bulunması dolayısile içmeğe hiç te elverişli de. ğildir. Fevzipaşa istasyonu civarındâ bulunarak iki müteşebbis sermayedar tarafından ayrı ayrı Adanaya dama- canalarla getirilerek satılan «Ayran» ve «Kayadelens suları gibi selâbet de- receleri itibarile hafif, lezzetli ve te- miz memba suları varsa da fakir halk için bu suların pahalı olması istifg- deye imkân bırakmamaktadır. Bunu göz önüne alan belediye, Be- lediyeler bankasından yaptığı 367 bin liralık istikrazla, şehre getirilecek su tesisatını bir şirkete ihale etmişti. 18 “Temmuz 936 da tesisatının temel at- ma merasimi yapılan bu su, (Dilberler sekisi) mevkiinden şehre akıtılacaktır. Deponun yapıldığı yer şehrin en yüksek noktasından daha ziyade yük- sek bir seviyede bulunduğundan kuy- yetli bir tazyikle şehrin her tarafına tevzi edilecektir. Mukaveledeki şeraite göre bütün tesisat bir buçuk sene için- de bitirilmiş olacaktır. Şu hale göre tam dokuz ay sonra Adana temiz su- ya Hip z tür vaziyeti z - Adanada kültür vaziyeti iyidir. Ma- amafih her dereceden daha birçok mekteplerin açılmasına ihtiyaç var- dır. Adana kültürünü tebarüz ettire- bilmek için şu rakkamları sıralamak kâfidir: İlk okullarda 16929 talebe, 340 öğ- retmen, orta okulda 343 - talebe 17 öğretmen, ticaret mektebinde 125 ta- lebe, 11 öğretmen, ziraat mektebinde 54 talebe 9 öğretmen, erkek muallim mektebinde 255 talebe, 15 muallim, erkek lisesinde 966 talebe 27 mual, lim, kız lisesinde 444 talebe, 26 mu- allim ve kız enstitüsünde de 87 tale- be 8 muallim vardır. Geçen yıl orta okuldan 34, ticaret okulundan 10, ziraat okulundan 6, erkek öğretmen okulundan 69 erkek lisesinden 74, kız lisesinden 17 kişi mezun olmuştur. Adana mülhakatının hiç bir yerin- de -Osmaniyedeki ikmal mektebi müs- tesna- orta okul olmadığına göre or- ta ve lise adedile talebe adedi pek az- dır. Talebe adedinin de az olmasına sebep fakir çocuklarının vilâyet mer- kezinde okumağa mali vaziyetleri ve mektep kadrolarının darlığı mânidir. Türkkuşunun açılış resmi Şehrimiz Türkkuşunun resmen açı- lış merasimi bu hafta yapıldı. On beş gün evvel gelmiş bulunan plânörler .ambalajlarından açılarak talebeler uçuşlara başladılar, Şehrimiz Türk- kuşunun 87 talebesi vardır. Bunun daha çok artacağı sanılmaktadır. Türkkuşu talebelerinin yaptıkları u- çuşlar Adanalılar için iyi bir spor eğ- lencesi halini almıştır, Yüzlerce halk her akşam uçuş sahasının etrafına dolmakta ve talebelerin o plânörlerle havada yaptıkları manevraları sey- retmektedirler. Paraşüt kulesinin keşifleri de pek yakında ikmal edilecek ve rapor ve- kâlete takdim edilecektir. Bir tayyare mühendisi bu iş için yakında şehri, mize gelecektir. Adanada sanayi Adana bir ziraat memleketi olduğu gibi ayni zamanda bir endüstri bölge- sidir, Adana merkezinde muhtelif işler gören yirmi beş büyük fabrika mev- cuttur, Bunların umumunda işliyen amele ve müstahdemlerin sayısı 8367 dir. Bu fabrikalar, iplik, bez, sabun, yağ, pamuk, çeltik, un, kumaş fabrikala- rıdır. Bu fabrikaların ekserisinde âame- le için revirler, ikametgâhlar vardır, Bu fabrikaların ayda verdikleri işçi parası 189,526 liradır. Hükümetimiz yakında Adanada bü- yük bir jüt fabrikası açacaktır. Bu suretle çifçinin ve tüccarın çuval ihti- yacı daha kolaylıkla ve daha ucuza mal edilecektir, eket Sa Milâsta b da yeni tesisat Bu seneki istihsalât 170-180 bin ton İzmir (Akşam) — İzmir Çamaltı tuzlası, bütün dünyaca makbul ve lez- zetli tuz istihsal etmektedir. Tuzları» mızın en mühim müşterilerinden olan Japonlar, Çamaltı tuzu gibi lezzetli bir tuz görmediklerini ve yemedikle- rini söylüyorlar. Çünkü diğer memle- ketler tuzlarında hafif toprak kokusu vardır. Bu yıl, Çamaltı tuzlasında İs- tihsalâtın 250 bin tonu bulacağı tah- min edilmişti, fakat yaz ortalarında ansızın yağan yağmurlar, istihsalâta hayli zarar yermiş, hattâ dağ yıgınla- rı halinde bulunan tuzlardan mühim bir kısmını eritmşitir, Onun için bu seneki tuz istihsalâtı 170-180 bin to- nu bulabilmiştir. Daha evvelki sene- ler istihsalât 150 bin tonu geçmemek- te idi. Çamaltı tuzlasında istihsalâtın art- masının belli başlı âmili, el ve kol ye- rine makine kuvvetinin ikame edilmiş olmasıdır. On yıl evvel harap ev ve binalardan ibaret olan tuzladak de- po, ev ve binalar, tuzla müdürü mü- hendis bay Sezainin teşebbüsile Güm- rük ve İnhisarlar vekâletinin verdiği a iie Tuz yüklü dekovil arablarını çeken elektrikli tramvay arabalarından biri tahsisatla baştanbaşa yenilenmiş, iş- çi ve memur evleri, işçi hamamı, yeni mektep ve hastane binaları yaptırıl, mış, yeni ve modern bir (Tuz şehri) kurulmuştur. Sofra tuzu fabrikası da kurulmuş, piyasaya gayet ince tuz vermeğe başlamıştır. Tuzların vapur- lara tahmili işi de elektrik kuvvetin- den istifade edilerek yapılmaktadır. Tuzlanın en mühim ihtiyacı, beton- arme iskeledir. Önümüzdeki sene, bu iskele de yaptırılacak, o vakit tuz yük- lemek için gelecek vapurlar, bir gün bile bekletilmeden ne kadar çok o- Tarsa olsun alacakları tuzu amberla- rına doldurarak hareket edebilecek- lerdir. İncimad tavalarına verilecek deniz suları için de elektrikle müte- harrik tulumbalar yaptırılmıştır, Bu sene dört kilometre uzunluğunda bir rıhtım inşasına başlanmak üzeredir. Süne haşeresile mücadele Adana (Akşam) — Çukurova çiftçisine her sene binlerce lira zarar veren süne haşeresi bu sene de tarla- larda görülmüştür. Bu vaziyet karşı- sında ziraat mücadele müdürlüğü cid- di ve acele tedbirler almış ve köylere derhal memurlar sevketmiştir. Bu me- murlar halka itlâf usullerini gös- termekte ve faaliyete nezaret etmek- tedirler. Şimdiye kadar mıntakalarda 500 kilo süne haşeresi toplanmıştır. Tehlikenin kısmen önü alınmıştır. Dinarlı Bursada birçok pehlivan- larla güreşecek Bursa — Dinarlı Mehmed “peh- livan mayısın ilk haftasında Bursada civardan gelecek bütün meşhur pehli- vanlarla güreşecektir, h üyük bir inkişaf ve ilerileme var Kasabanın haritası yaptırıldı, su işine ehemmiyet veriliyor w | Milâstan bir görünüş Milâs (Akşam) — Milâs Egenin bi- rinci derecede zengin olan kasabala- rından biridir. Burada boz renk ve çıp- lak toprak göremezsiniz; tabiat bu- rasını yeşil olarak yaratmış. Ovalar tütün tarlalarile, yaylâlar zeytin a- ğaçlarile ve dağlarda çamlaria kaplı- dır, En nefis tütün, mesken kurmak için orman, gıda için de zeytin ve zey- tinyağının en iyisi buradadır. Onun için değil midir ki, bir za- manlar birçok devletler burada me- deniyet kurmuşlar ve medeniyet izer- lerini bize kadar bırakmışlardır. Bir İngiliz seyyahı Milâs için «altı üstün- den, üstü altından zengin bir memle. ket» demiştir. Milâş tarihini karıştı- Tecak olursak Milâsın altının ne ka- dar zengin olduğunu anlarız. Kasaba ileride bir seyyah memleketi olmağa lâyıktır. Kasabanın yeni yapılmakta olan yerleri çok muntazam ve güzeldir. İç taraflara gidildikçe bu güzellik azalı- yor. Ne de olsa kasabada bir hayat kaynaşması var. Bunu yükselen fab- rika bacaları gösteriyor. Fabrika dü- dükleri bu hissi duyuruyor. Hâlkın ekseriyeti işçi olduğu için bütün halk | fabrikalara dökülüyor, Kasaba ileri- de büyük bir ticaret merkezi olabilir. Buraya yarım saat mesafede bulu- nan Küllük limanı Egenin büyük vapur uğraklarından biridir, ayni Za- manda Milâsa liman olmaktadır. Burada pek çok Yahudi var. Bun- lar para çıkaracakları yeri anlamışlar ve akın etmişlerdir. Belediye reisinin beyanatı Belediye reisi B. Nazmi Akdeniz bana şu beyanatta bulundu: # — Memleketimizin birinci derece- de ihtiyaçlarından biri de sudur. Ge- tireceğimiz sudan elektrik istihsal edeceğiz, böylelikle iki mühim ihtiya- cı kapşılamış olacağız. Bundan İyi ne- tice alacağımı düşünerek 42,500 li- ralık proje hazırlattık. İkinci derece İhtiyaçlarımızdan en mühimi harita- dır, memleket haritasızlık yüzünden bakımsız ve muntazam değildir. Bir- çok muntazam binalar yapılmışsa da yolları dar bırakmışlar; şimdi bir ha- rita yapılması için münakasa açtık, Kasabamız zengin: olduğundan et pekçok sarfoluyor, onun için büyük bir mezbahaya ihtiyaç var. Bir mez. baha plânı hazırladık, vilâyetten mü- saade aldık, pek yakında başlataca- ğız; mezbahanın 7-8 bin lira getirece- ğini umuyorum, bu para ile pek çok işler başarabiliriz. Yapacağımız mühim işlerden biri de memleketin ortasından geçen ve pek feci bir manzara arzeden çayın üzeri- ni kapattırmaktır. Gördüğünüz, yapılmakla olan cad- deye bu sene başladık; eskiden tanzi- fat işi eşeklerle olurdu, bu sene bir- kaç tanzifat arabası yaptırdım, cadde- hin taşını ve toprağını bu arabalarla taşıttım, böylelikle bir masrafla iki iş | gördük. v 925 senesinden beri yarım milyon varidat temin edilmiş 936 senesi işe 35 bin lira üzerinden başladık. Mühim işlerimizden biri de 20 bin liralık bakaye kalan parayı tahsil et- mektir, Gelecek senelerde de çocuk bahçe- leri, fenni mezarlık, umumi helâlar, kasap hâlleri v.s. yaptıracağız. Memleketimize her sene tütünden ve zeytinden milyonlarca para girer, böyle olduğu, halde kasabada memle- ketin servetile mütenasip bir varlık İzmir (Akşam) — İzmir Cumhuriyet kız enstitüsünün bu seneki verimi, tahmin edildiğine göre geçen yıllardan daha yüksek olacaktıt. Enstitüde bu seneki talebe mikdarı, geçen senelere nazaran daha çoktur, Öğretmenlerin takib ettikleri sıkı ve iyi metod sayesinde talebenin fazla olmasına rağmen muhtelif sahadaki bilgileri çok yükseltilmiştir. Enstitünün yalnız âkşam kurslârına (600) den fazla talebe devam etmektedir. Yükarıdaki resimler talebeyi tabahat dersinde gösteriyor.