5 Nisan 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Sahife 4 Maden fiatlerinde yükseliş durdu, buğday tereffü gdiyor - Istanbul borsasında hafta faaliyetli geçti Paskalya yortuları münazebetile Avrupa ve Amerika piyasaları pge- çen haftanın ilk üç günü faaliyetleri- ni tatil ettiler. Müteakip günler de, bir evvelki hafta zarfında ıslaha yüz tutmuş olan Avrupa siyasi vazi- yeti biraz daha iyileşti ve bunun ne- ticesi olarak beynelmilel iktisadi münasebatta biraz daha fazla ferah- lık hissedildi. Maden flatlerinin alabildiğine ile- ri hareketi durdu, battâ cüzi bir gerileme de vardır. Buna mukabil dün- ya piyasaları elyevm buğday fiati- nin umumi tereffüü hadisesile meş- güldür. Şikago piyasasında buğda- yın buscheli (27 kilo) 144 sent, ya- ni bizim paramızla bir kilo buğday 6 kuruş 10 parayı bumuştur. Bu flat 1931 senesindenberi cari olan en yüksek fiattir. Filhakika 1931 sene- sinde buğdayın buscheli 43 sent idi. Zaten umumi buhranı tevlit eden sebeplerden biri de hububat fiatinin son derecede düşmüş buluması idi. Buğday piyasasının şimdi ıslahı, bil- hassa Amerika birleşik devletleri cumhur reisi Rooseveltin, mezru Sa- haları daraltmak ve istihsalâtı kıs. mak İçin, umumi buhranı müteakip, ziraat erbabına tahmil eylediği di- siplin sayesinde elde edilmiştir. Mahsulâtın kıymetlendirilmesi sa- yesinde ziraat erbabının istihlâk kud- retini çoğaltmak ve bunun netice- sinde de sınai mamulğtın sürümünü temin etmek gayesi elde edilmiş olu- yor demektir. Ancak yiyecek mad- deleri mütemadiyen fırlar ve müs- tahsillerin iştirn kuvvetlerinin te- zayüdü yüzünden, sinai mamulâta talepleri de çoğalırsa binnetice bu m Iğtın fiati de yükselmez mi? Y lirse o vakit ziraat erbabının el- de ettiği iştira kuvveti neye yarar? Fiat yükselişinin hududu yoktur: Zald namütenahiye kadar gider, hal- buki tenezzülün haddi vardır: Sıfır- dır. Gerek ziraat ve gerek endüstri fi- etlerini yükselimeli mi ve ne dere- ceye kadar yükseltmeli ve yabut sı- fıra doğru düşürerek herkes istifade mai ettirilmeli? (9) Öyle bir muanıma Ki iktisad ilmi bunu henüz halledeme- miştir, Almanya hususunda sıkışık bildiriliyor. Almanyada, cruziden âzami mah- Sul elde edebilmek için geçen hafta zarfında bir kararname neşir ve ilân olunmuştur. Buna göre topraklarını tam randımanla işletemiyen mal sa- hiplerinden bu erazileri istimlâk edi- Tecektir. ” Fransa hükümeti rantlar, bir de memürin maaşları Üzerine mevzu yüzde on nisbetindeki tevkifatı bu ayın bidayetinden itibaren ilga et- miştir. Bu suretle bütçede yeniden 700 milyon franklık bir rahne açıl miş bülunuyor. Geçen haftadan beri Paris borsa- sı hayli iyileşmiştir. Fiatlerde umu- mİ bir tereffü vardır, Son likidas- yonda yüzde 5 buçukla sermaye bu- İunabilmiştir. Halbuki on beş gün evvelki likidasyonda ancak yüzde 7 buçuk ile röpör yapılabilmişti. Grev epidemisi de nihayet bulmuşa ben- ziyor. Hafta zarfında zabıt ve isgal hadiseleri okumadık. “.. Milli iktisadiyalımızı alâkadar eden pek mühim bir hadise olmak üzere ve İtalyanın bububat vaziyette olduğu YER YÜZÜNÜN DANS KRALİÇESİ... Karabükte kurulacak ağır demir sansyiinin temel atma merasimini kayde lüzum görüyoruz. En büyük eksiklreimizden birisinin de ikmali- ne teşebbüs edilmiş bulunuyor, Mem- leketimizde iş sahası artmakla kal- mıyacak, harice ödemek mecburiye- tinde bulunduğumuz kambiyodan da tasarruf edilmiş olacaktır. Cumhuriyet hükümeti tarafından petrol müştakkatı hakkında bir ihti- gar projesi hazırlandığı ve bunun neticesinde memleketimizde ecnebi şirketlere ait depo va sair tesisatın iştira edileceğini Pariste çıkan İn- formation gazetesi yazmış ise de bu havadisin sıhhatini tahkik edemedik. Menkul kıymetler ve kambiyo bor- sası gene faaliyeti bir hafta geçir- di. Yüzde yedi buçuk faizli Türk bor- cu kuponlarının tediye akçesi hak- Xında çıkan ihtilâfın kolaylıkla hal Jedilebileceği ümit olunuyor. Düyunu umumiye meclisi tarafından bu işi müzakere etmek üzere Paristen su- reli mahsusada gönderilen murah- has geçen hafta zarfındn Ankaraya gitmiştir. Piyasamız bu ümidini, 'Türk borcu kâğıtlarına fazla rağbeti ile izhar etmiştir. Paris borsasında bu kâğıtlar geçen haftadan beri an- cak 12 frank yükseldiği halde (son cöle 2178 franktır), Burada 1,15 lira kadar yükseliş vardır ki 20 frank de- mektir. Mühim bir müessese tara- fından gene bayli mübayaat yapıldı. Cumartesi günü Kapanış fiatleri şun- lardır: Birinci seri 21,05 İkinci seri 2040 Üçüncü seri 20,30 Anadolu grupu üzerine muame leler binnisbe azdı. Bu ayın iplida- sından itibaren beher tahvil başına 160 kuruş kupon tevziine başlandı. Onun için tahvil fiatleri bu kupon bedeli kadar noksan kole edilmek- tedir. Buna mukabil hisse ve mü- messil senetlerin fati arlmıştır; son fiatler şunlardır: Hisse senetleri 23,85 lira Tahvilât 39,95 lira Mümessil senetler 44,35 ira Haydarpaşa 42,75 lira Dahili istikrazlanmızdan Ergani 100,25 kuruşu bulmuştur. Sıvas - Er- zurum 95 dedir. Merkez bankasın- da 93,25 lirada bir puvandan fazla yükseliş vardır. Osmanlı bankasının nominal fiati 32 lira, İş bankasınınki 10,30 liradır. Endüstriyel kâğıtlarımız meyanın- da yalnız Aslan çimento 14,70 lirada 20 kuruş yükselmiştir. Diğerlerinde kayde değer bir değişiklik yoktur. Barsa harici muamelât Türk altını gene 3 kuruş kadar yükselerk 1045 kuruşta kaldı. Mısır Kredi Fonsiyeleri geçen haf, taki: 1903 tertibi 104 lira 1911 tertibi 98 lira Fiatlerini muhafaza ediyor. (9) Bir misal: Umumi harpten ev- vel, dünyada misli bulunmaz © güzelim Edime Çavuş üzümünün, okkâsını 15 pa- raya aldığım bu satırlar yazan hatır- lar. O üzümü mevsiminde burada kile- #nu 50 kuruştan aşağı fiate kabil değildir. (Altın hesabile 17 mis. İi; kâğıt para hesabile 165 misli) mu. harririn tabii bu üzümden artık nasibi yoktur. Fakat Edirne bağcıları da zengin olmamışlardır. SEMALARIN RAKS İLÂHESİ.. Brodway Melody filminin unutulmaz yıldız ELEANOR POWELL eceği Gözlerin hiçbir zaman görmediği ve göremiyı LÜKS - ZENGİNLİK - İHTİŞAM ve GENÇLİK filmi Kulakların hiçbir ya- vakit duymadığı ve duyamıyacağı NEFİS MUSİKİ ve DANS ŞAHESERİ OLAN DANS iÇiN “MES'UD İNSANLAR KULÜBÜ) YARATILMIŞ Metro - Goldwyn - Mayer Filmi bulmak | Balık ihracatımız (Baş tarafı Linci sahifede) lıklar Karadenize gideceğinden fır- satlan istifade etmezsek memleket yarım milyon lira kaybedecektir. Balıkçılar 20 kuruşa alıcı bülma- dıkça torik tulmıyacaklarını söylü- yorlar. Bu ihtilâf beş güne kadar halledilmezse İtalyan vapurları boş olarak gideceklerdir. İspanyaam asiler eliide bulunan kısmındaki Kardiks omıntakasında Ton balığı istihsal edilir. İstanbul balıkçılarile ihracatçılar arasında an- laşmazlıktan istifadeyi düşünen asi- ler, İtalyaya balık ihracı için te- şebbüslere girişmişlerdir. Vakia İstanbul gerek balıklarının hefaseti, gerek İtalyaya yakınlığı iti- barile ihracat için İspanyadan çok daha müsait vaziyetledir. Fakat ih- tilâf devam ederse İtalyan piyasala- rındaki eski mevkiimizi muhafaza etmek güçleşecektir. İtalyaya balık ihracatını inhisar altına almak istiyen firma burada mevcut dört müesseseden üçile bir. Jeşmiştir. Bu uyuşma dışında ke lan müesseseye en büyük balık fab- rikalarmın bulunduğu Trieste piya- sası kapanmıştır. İktisad vekâleti müfettişleri bu mesele hakkında tehkikat yapmışlar ve alâkalılardan izahat alarak bir rapor kazırlamışlardır. — K. Askeri müteakaidler cemiyeti kongresi Askeri mütekaidler cemiyeti kon- gresi dün toplanmıştır. Meclisi idare- ye general Ferid binbaşı Rüştü, yar- bay Rifat, yüzbaşı Lütfi, albay Ali, bin- başı Lütfi, binbaşı Muzaffer, yarbay Azmi, yarbay Aziz, Hakkı kaptan, bin- başı Vehbi, albay İsmail, yarbay Hüs- nü, albay Hamid seçilmişlerdir. Kadıköy Halkevinin güzel bir teşebhüsü Halkevi Kızıltoprakta bir spor şubesi açtı Kadıköy Halkevi spor şubesi gçen sene Hasanpaşa çevresindeki gençleri bir araya toplıyarak orada bir şube açmış ve atletizm, futbol gibi sporla- rı geçnler üzerinde sevdirmeğe çalış- mış ve çok iyi neticeler almmıştır. Bu- nün üzerine Kadıköy Halkevi Kın toprak çevresindeki gençleri bir araya toplıyarak dün Orada bir spor şubesi açmıştır. Yeni açılan Kızıltoprak Spor kolu şerefine Hasanpaşa futbol takımile Kızlıtoprak futbol takımı arasında bir maç yapılmıştır. Maç saat 11 de Hal- kevi Kınltoprak sahasında kalabalık bir halk önünde hakem Fenerbahçeli Lebibin idaresindeyapılmıştır. İki te- raf 2-2 ye berabere kalmışlardır. Şehremini Halkevinde konferans Şehremini Halkevinden; Şehremini Halkevinde 5 Nisan 1937 pazartesi gü- mü saat 17 de kız öğretmen okulu mua. Yimlerinden Dr. Semiramis | tarafından (Mekteplerde hastahklardan korunma) ve 18 de Beşir Ekrem tarafından iki terki" bi bent Ziya paşa ve eserleri hakkında konferans verilecektir. Herkes gele- bilir. MnNNEEEES AAAAEN, Nisan Ereğli mensucat fabrikamız da dün İ Başvekilimizin elile işletm (Baş tarafı 1 inci sahifede) nasında dün gece doğurmuş olan bir bayan mini mini yavrusu için İs- met İnönünden bir ad vermesini ri- ca etti, Ve Başbukan; Ankaraya dö ner dönmez çocuğu için bir ad seçe- rek bildireceğini genç anneye vadetti. Fabrikanın usta ve amele mektebi gezilirken İngiliz büyük elçisi Sir Persi Loren, burada okuyan çocuk- lardan birime fabrika mamulâtının Türkiye ihtiyacının ne mikdarını kar- $ıladığını sordu ve genç talebe bu- günkü ihtiyacın üçte birini karşıla- dığı cevabını verdi. Mensucat fab- rikasından sonra da tayyare fab- rikası ve müze gezilmiş ve 1245de Ereğliye hareket edilmiştir. Ereğli 4 (A.A.) — Başvekil İsmet İnönü yanlarında hariciye vekili B. Tevfik Rüştü Aras, ekonomi bakanı EB. Celâl Bayar gümrük ve inhisarlar vekili B. Râna Tarhan, İngiliz büyük elçisi Sir Persi Loren, Millet Meclisi âzaları, bankalar direktörleri ve di- ğer zevat olduğu halde saat 18,30 da buraya gelmişlerdir. Başvekil istasyonda Konya va lisi, ordu müfettişi İzzeddin, korge- neral Keramedâin, Ereğit kaymaka- mı, belediye reisi, Ereğli mensucat fabrikası direktörü tarafından se lâmlanmıştır. İstasyonun dışı ve fab- rikaya kadar giden Yol genç, ihti- yar, kadın ve erkek bütün Ereğli hal- kı ve bu güzel açılış merasiminde | eye açıldı bulunmak için civardan gelenlerle dolu idi. Her taraf milli renklerle donatılmış olduğu gibi fabrika med- halinde yaşanılan şu dakikaların en güzel bir ifadesi olan «devletin ya- pıcı . kuvvetine inan» dövizi yazıl- mıştı. ( Başvekil bu güzel dekor içinde fab- rikaya yürüyerek geldi. Ve kapısmı açmak suretile yeniden kurulan mep- $ücat fabrikalarından ikincisini res- men işletmeye açtı. Bu esnada muzika İstiklâl marşını çalmakta ve hazır bu- lunan halk «Varols «Uğurlu olsum seslerile bu mesud hadiseyi kutlamak- ta idi Bu merasimi takiben fabrika ge- zilmiştir. Başvekil yeni mensucat tab- rikası tesisatı ile yakından alâkadar olarak fabrika direktörüne muhtelif mevzular üzerinde sualler sormuş ve direktifler vermiştir. ; İsmet İnönü ve yanında bulunan vekillerle diğer zevat Ankaraya dön- mek üzere buradan ayrılmış ve geliş« lerinde olduğu gibi aynı derecede İçe ten tezahüratla ugurlanmıştır. Şeker konferansına iştirak etmiyoruz Ankara 4 (A A.) — Türkiye seke» fabrikaları anonim şirketinin beş nis sanda Londrada toplanacağı bildirilen şeker konferansına sanayiimizi doğru- dan doğruya alâkadar eden bir ciheti olmadığından iştirak etmiyeceği ha- ber alınmıştır. Zeytincilik !|Bekârlık vergisi! Balıkesir vilâyeti başta geliyor Balıkesir 4 — Zeytincilik ve zeytin- yağı mütehassısı burada birçok ted- | kikler yapmıştır, Bu tedkiklere naza | ran Balikesir zeytinyağcılık noktai nazarından vilâyetler arasında başta gelmektedir. Bu tedkiklere göre vilâ- yetimizin zeytin ve zeytinyağı istih- sali şöyle tesbit edilmiştir: 64,120 hektar kadar tutan zeytin liklerimizden 86 milyon kilo kadar zeytin bundan da 16 milyon kilo yağ istihsal edilmektedir. Bu suretle Tür- kiyenin istihsal ettiği zeytinyağının yüzde 62 sine yakın miktarı vilâyeti- mizden çıkmaktadır. Ayrıca zeytinyağlarımız nefasetile bütün dünyada haklı bir şöhret ka- zanmışlır. Tirede bir genç sokakta ölü bulundu İzmir 4 — Tirede İbrahim isminde bir genç sokakta ölü olarak bulün- muştur. İbrahimin cesedi muayene edilince sol kulağı arkasında bir kur- şun yarası görülmüştür. Meselenin bir cinayet olduğu anlaşılmıştır. İşin içinde bir Kıskançlık meselesi olduğu kuvvetle zannedilmektedir. Adanada zabıta vakalari azaldı Adana 3 — Son zamanlarda Adana- da zabıta vakaları çok azalmıştır. Me- selâ geçen hafta birçok günler en kü- çük bir zabıta vakası bile olmadan geçmiştir. TARZAN KAÇIYOR JOHNNY WEİSSMULLER TÜRKÇE SÖZLÜ Dnevnik gazetesine göre haremağaları istisnalarını istemişler ! Bazan yabancı gazetelerde 'Türkiye hakkında çok garib haberler çıkar. Bu tarzda haberlerin komşu memleketler gazetelerinde de yer bulduğunu gür- mek insanı hayrete düşürüyor. Solyada çıkan Dnevnik gazetesi bu tarzda bir haber vermiştir. Bu gazete diyor &i: «Türkiyede bulunan Osuan« Mı hükümeti zamnında kalma hürem ağaları bir istida ile hükümete müra caat ederek kendilerinin mecburi ola rak evlenemediklerini, bu sebepie be kârlık vergisinden muaf tutulmaları- rı istemişlerdir.» Türkiyede bekârlık vergisi diye bir vergi yoktur ki, harem ağaları kendi. lerinin istisnası için müracaatta bu« Tunsunlar, Dnevnik'in bu haberi ta mamen asılsızdır. / Üçüncü umumi müfettişlik baş müşavirinin tedkik seyahati Trabzon (Akşam) — Rize ve Hopt ye kadar tedkik seyahatine gitmiş olan üçüncü umumi müfettişlik beş müşaviri bay Nizameddin dönmüştür; Trabzon Halkevinde konferans Trabzon (Akşam) — Halkevi salo« nunda kadınlı, erkekli kalabalık din. leyiciye kiz orta okulu direktörü bay Ömer Sıtkı Erdi tarafından medenj yaşayış hakkında bir konferans verik miştir, Halkevinin irşat kolu âzaları dün Akcasbata gitmişlerdir. Öğretmen bey Ziya tarafından zehirli gaz hakkımda bir konferans verilmiş ve tecrübelej yapılmıştır. Yüzünün derisi bir adam Sivas 3 (Akşam) -— Su şehrine bağli Honi köyü civarında bir cesed bulun- muştur. Cesed, yüzünün derisi soyu- larak tanınmaz bir hale getirilmişti, Derhal tahkikata başlanmıştır. Fails lerin yakında yakalanacakları ümid. ediliyor. i Buakşam SAKARYA Sineması Esrarengiz etvarile GRETA GARBO'ya kıyas edilebilen yıldız KAY FRANCİS tarafından temsil edilen ve bir heyecan dalgası tevlid eden BEYAZ MELEK (Florence Nightingale) Kadınlığın esaretten kurtulması fdenl uğruna aşk ve saadetini feda eden İstanbulda Üsküdardaki İngiliz me- zarlığının bulunduğu yerde İngiliz hastanesinde hasta bakıcı Beyaz Meleğin hakiki hayatını musavver Fran” sızca sözlü emsalsiz filmini takdim ediyor.
