4 Nisan 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

İ “İttihad ve Terakki,, nin son devirlerinde Suikasdlar ve entrikalar Tefrika No. 61, Mustafa Ragıb il vurd taşına ilk malayı Başvekil MUTİ esse ener Yazan: dayanan bir sulh : irgilizlerce memleketimize göste | © ge mdelleri saray muhitine kadar yaymağa (Baş tarafı 1 inci sahifede) ilen dostluk ve itimad eseri takatleri sonuna kadar silâhlanma- muvaffak olmuştu Sa belimi ili merasimin bariz olan diğer DİR | ana dayanan bir sulh sistemi ken- yün i e Saylar manasını da ifade etmek isterim. e di kendine kurulacaktır. Böyle mü- Böğle bir vaziyet, Bülkan harbin- | miyet erkâm arasndaki ihtilâf uçu- Karabük Gön K Jbetmiştir. De kiyenin en mühim endüstri teşebbü- him bir geçit devresinde Türkiyeye | den evvel olduğu gibi memleketteki | rTumunu bir kat daha derinleştirmek- m adı dikkatinizi ii yedi büyük | gö, bugün Türk - İngiliz dostane mü- düşen, kendini müdafaası için çok | muhalefeti yeniden cesarete getire | te mühim âmil olmuştu. Hususil: En- — ve a e pt. iyi bir gr MAMA. | Kassas olması ve hazırlıklı bulunma. | meğe ve sözün ayağa düşmesine ve: | ver paşanın ea yakınlarına Talât bes her biri her memlekette başlı DANA | sını in husus! e >> sıdır. Buna öteden beri büyük bir | sileverird.. Gi yin harbiye nazırı #leyhindeki hare- ire yane eayıla bili; Yük PE.İ ve ayamek reeder İma, | nt letme Bununla bera- | O Hükümet erkâninin bu düşüncele- | Het ve teşebbüslerini anlatmak sure- ir elik ssinları, kok fırını, PRd- |, git Cuarantte dairesinin. ber her fırsattan istilade ederek siya | rini kavrıyan Ahmed Rıza bey, ken- | dile bu dedikoduları Enver paşanın dehare 20,000 kilovat KUdLind? | easesesine YAPTI narak işer setimize hâkim olan sulh slam disinin susturulmasına teşebbüs edi- | Kulağına Kadar götürinekte muvaf. bir elektrik santralı, püyük bir ez itimad ve dostluk nd ik ey kei Wmeyeceğini, hücumlarma şiddet ver- | fak olmuştu. Gerçi Enver paşa - yu- bugün | gerilmiş olan bir ları İle samimi olarak beraberiz. Bey- | memek için tahrik de cdilmeyeceğini | karıda gösterdiğini delil ve sebeple”- vi maddeler fabrikasi, ye ve tali yarlaştırılmI$ | eseri olduğunu bilhassa kaydet helmilel ihtilâf mevzularından her | anlamıştı O, yalnız söz söyliyecek, | den dolayı - zakiklerine karşı takib Le ketimize meydana get esseseler? Biz Türkler memle) hangi birinin kalkmasını meserretle | fakat bu sözlerine sakin, mutedil bir iri Olanlı bunlardır. Bu m isterim. österen bir > ettiği siyaset yüzünden malyetinde- dayanarak yerilden Kurulacak #1” | madaf deMie pa vE bir siyaset |; KAFRIYOrUK yeke cevap #nenkyi: kilerden hiç birine bu kabil dediko- mevzu olacakti”. | siyaset en Arkadaşlar, Ahmed Riza bey, hükümeti duları söyletmiyordu. rikala; birer emleket arasın- z i K orulanak fabrikalar fennin en 8OR | gelâkki ederiz. İki m. o kya Bugün toplanlıya gelen vatandaş. düşürmeğe çall du tlarını İh“ | gaki bu yeni vasiyetin lerim mas etmek bâ- terakkierini ve en #01 Mene ka takdirinize ar. | Jarım e yakından lense Se | Ahmed Rıza bey, muhalefete geç- tiva edecek, en kuvvetli Mi iz Doktor Aras ve İngilterenin a k Ve MELE e - bir tiği gündenberi yalnız muhtelif hâdi- im yeğen. retli milletin geniş ve bahtiyar 86 ve meseleler karşısında hükümeti kada güne büyük elgisi sir Persi L9- ni GAM Türkiyedeki içi baçünkü Ya iie pey | tenkid etmekle iktln etmek fikrinde eya gre De ie mekaniz8 | goplantımızda Mei ek ve Türkiyenin ge ve daha ileri > eray rai Be birl i rmeye hamlelerinin . Sümer Bank, * edilmiş olduğunu göst kâne alâkadan. dolayı da kendi- : iin, | elimesinin tarihi en büyük hâte oldu: üjeşseselere m demir ve çelik fal > Euna kanidi. Harbe nihayet vermek Ancak eski meclisi mebusan reisi, son günlerde harbiye nazırmın bu tarzı bareketini de keşettiğinden Enver paşayı büsbütün hiddetlend'i- mek ve onun maneviyetini sarsmak için yalnız cemiyet içinde Enver pâ- şaya merbut ve'taraftar olan kimsele- re değil; ayni zanıanda saray anuhiti- ne de bu dedikoduları yaymağa baş- Bütün bu Di ” teşekkür ederim. Ne mağa liradan fazla para sartedeceğiz. Ker a da şimdikinin yarı takatında GER | ve biran evvel suha kavuşmak için | Jadı, Ahmed Rıza bey pek iyi biliyor. rikaların her gün Kullanacağı Ya. Modern ve ileri bir millet müş idi. Plân hazırlanın | hükümetin düşmesi Mâzımgeleceğini /| du ki Enver pşanın banedandan bir Yeri ikiyüz otuz altı vagon ta ON adüstrisiz olamaz bir misli arttırıldı. Daha bir misli art- || A asünüyordu. Binaenaleyh o Ahmed | Sultan almasına taharımül ederi tar. Bu her gün on trenin buraya ye » ileri bir millet endüstri. | trılabilmesi için de inşaat esnasında | m, beyin fikrine göre hükümeti | yen sarayın ananeperest bazı simala- mesi demektir. rün «Endüstri bü zaman ye. | Utiyati tedbirler BD 7 | manen, maddeten sarsmak, ietifaya | 1, ef Binver paşa aleyhinde olduğu 5 düstriye başlamış - tinin ümdesidir gibi mute- artmaları sişirein 7 WE | mecbur etmek lâzımdı. için, bu uları - mal bulmuş 2 ray Geli pe. edeçek değilim. An- hi edeceğinizi amm pay Şimdi tam önüne güzel bir fırsat miğribi gibi - Naciye sultanın kula Arkadaşlar, noktayı bir daha canlandır- rn a, gelmişti, Enver paşa ile Talât bey era- | ğına götürecekler, sultan da bittabi ayatına hevesle girdik | GAR derim, ğer cumhuriyet Tr Vatandaşların, 2. SOPİANLMEZ | gndaki übilat ve bunun etrafında | İşitği bu dedikoduları zeveine aplafe tep er a endilstrinin ana kıs” | “A ve Cumhuriyet HAK Da Sed ein vE a Di se aziz | Yapılan dedikodular, Ahmed ede Samet va Yİ düstriye bugün başla” yitikası taki) , r v in kullanacağı en mükemmel bir si- il TM za bey plânım- Mel yedi Makine endüstrisi- ye bu Mi elcki med ie 0 ilam ii olacaktı. Kendisile görüşen Ta- | da muvaffak olmuştu: Sultan Reşa- ne de buradan ar. Bu müess€. | iç hir zaman tahakkuk ni Yakın kazalardan gelen kadın ve er. | 240 bey, Bösterdiği il ie dn rinin basi maki se içtimai da ayrıca dikkati 22 milyon liraya mel © Kek vatandaşlarıma da sevgi ve te, | Karşisinda verdiği tafsilâti Gerhede. | e söylediği erin aradan celbedecek bir kıymeti haizdir. Bura- Bugün kuruyoruz. BUZÜNE kadar | sekkür duygularımızı sunarım, De. | Memiş, zennen böylebir ihtilâfı itiraf | geçmeden Enver paşanım işittiği gö- da çalışanların ikamet ve çalışma sıl- yan uz fabrikaların en KÜÇÜĞÜ | yıjr ve çelik fabrikalarına temel atıl. | etEDişti. Ahmed Rıza bey, gerek Talât rüldü. Gerçi harbiye nazırı, kendiri- hat şartları, mekteb ihtiyaçları ayrı- dört beş milyon liradan aşağıya KU | masını, millet ye memleket sevinile. | PeYl€ yaptığı mülâkatı, gerek her iki le Talât bey arasında bir ihtilâf odma- ca hazırlanacak, bunlar için ayrı ayrı Yulmamıştır. Eğer Cumhuriyet Halk | cek bir kutlu hadise saymakta hak. | TAZIr arasındaki rekabet hakkında dığını ve bunun bazı müzevvirler ta- müesseseler » Görüyer- ve onun hükümetinin devleti | sıdır, istedikleri sözleri - henien her görüş- | Tafından uydurulduğunu (zevcesine sunuz ki, Karabük demir ve çelik fab- partisi tik olması idi, ba memleket- : z tüğüne - anlatırken, bilhassa Enver | temin ve sultanı teskin etmişti. Fa- Tikaları ile memleketin her sahada | bir m serminiye Yi müesseseleri Ku. | Başvekil temel taşına ilk malayı | paşanın kulağına götürecek kimsele- | kat, «İttihad ve Terakki> nin en © “çük uymetli olan başben İhtiyaçları... te Berra, VA © vurdu Te tesadüf ettikçe büyük bir - | mahrem ve en ailevi bir sırrının ka “ğa cevab verecek bir mücssese Mİ ni jimiiin yapıcı ve ya- 'Nutuklardan sonra bâğvekil temele | niyet hissiğiyor Bü kabirZerate Tav) dınların'kulağına götürülecek devece- makla kalmıyoruz. gm içti. | Taticı oluşu partimiz prensiplerinin i- | konulacak vesikayı imzalamış ve temel| lât beyin harbiye razırı aleyhinde | de “aleni bir şekil almasına çok hid- milliyetçi Türkiyenin manevi Yi tatbiki ile kendini göstermiştir. Ya- | taşına ilk malayı vurmuştur. nasıl entrikalar çevirdiğini uzun uza. | detlenmişti. mai bir medeniyet ve kültür mü İn bir'zamanda burada vatandaşları: | İsmet İnönünü takiben, Sir Persi | dıya anlatıyordu. «fttihad ve Torak- oluyoruz. Yapılan teşebbüsler yalniz sesini de meydana en- yuz cumhuriyetin. üç mühim eserin. Loren, B. Brasserd, Tevfik Rüştü Aras; | kisnin bu eski ve ihtiyar lideri, har- ibaret değildi Demir ve çelik Sabır an büyük feyzini kutladılar. Celâl Bayar, Rana Tarhan, orgeneral | bin sonuna kadar hükümet erkânı propilen deği düstri bakımından, ekonomi müdafaa” Sile demir yolunun açılışını gör- | Fahreddin Atay ve diğer zevat vesika- | arasında bir çarpışma olmasını bek- Ancak Enver paşa, artık bir İtti- dan olduğu kadar memleket de | dük'ki üç gün önce de kömür havst- | ya imza koymuşlardır. Jeyip durdu. hadcı olardk telâkki edilmesi'eaiz ol. sı için olan yüksek e ek isterim. Sitım tamamen millileştirilmesi yolun- | © Çok saminii bir hava içinde geçen | , Fakat bir çök kimseler gibi Ahmed | oyan Abmed Riza beyden» siyade, hibesi izi cel tediği. | da başarılmış büyük bir İşten dolayı | bu merasimden sonra misafirler bir | Riza bey de «İttihad ve Terakki» 1. | Talât beye ve arksdaşlarına kızmağa ea her ihtiyaç İÇİN 18 eti sayın arkadaşım Celâl | müddet istirahat etmişler ve seyahat. | derlerinden ne Talât, ne Enver, ne | başlamıştı, Çünkü Ahmed Rıza beyin Bu fabrikalar her etmekle | millet vel sin. t etmişler ui Yü pü iz demir ve Çelik Ls a | Bayara karşı b millet meclisin- | Yerine devam etmek üzere buradan &y- mal paşalardan hiç birinin gi. | diline bu sermayeyi veren ve kendi. meileket, müdafzasi hegün | deteveceih ve takdirlerini gösterdiler. | yılmışlardır. Şerini imha ve vaziyete münferiden | #ine karşı rekabette bulunmük el 1. me di 7 hâki , sem daha geniş Gi elekete bu | Bugün de üçüncü mite. İngiliz sefirinin nutku sini yede beke e been ag Me Gabile silimi a Yacaktır. Her bakımdan en bu fab- | 1ik m tekrar edeyim ki, | | Karabük 4 (Hususi muhabirimiz” | memleketle beraber «İttihad ve Te. | muhitinde bulunanlardı. Harbiye nar kadar lüzumlu ve fay Atatürkün | Tv e burası için deği | den) — Başvekil İsmet İnönünden | yakkis nin de yıkılmasına şahl4 ol. | Zir, tezahürlerini gördüğü bu rekübe- rikaları vucud€ başlıca memleketin in için de icraat ve | sonra kürsiye gelen İngiliz sefiri B. | ymuştu. tin yalnız propagandadan ibaret kal büyük bir ehemimiye temelini atmak” ere ogren vardır. Biz bu | Pessi Loren mutkuna şöyle başlamış | — Ç.. gp... kay Madilde mıyacağını, ve - evvelce de kaydetti bir mevsu İdi bu fabrikaların — bir takım zorluklara tesa- | Ur ; mahafiline kadı Mn gim gibi -günün birinde kendi aley- Ya sevinç duyduğUmüz e aşılmış pop hususi bir itina ile tat. | <Ekselanslar, bayanlar, baylar, bu- | saray ine kadar ştu | hinde tertib edilmiş apansız bir ehli keke gi çok ” | düfetsek ek gün aramızda bu merasime iştirak i- Eski fırka arkadaşlarını biribirile | ke karşısında bulundurvlacağın! şim. uzun O müzakereler VW t yok bikte sebat edeceği iz huzurunuzda, | Sin cumhuriyet hükümetinin bana | boğuşturmağa muvaffak olamıyan | di daha iyi anlıyordu. 4 lerde “bulunulmuştur” Bu yi çirdiğimiz pe sa tekrar edebiliriz |, bahşettiği, ehemmiyet ve kiymetini | Ahmed Rızi bey, muhâkkoktir ki ce- ğ (Arkası tar) ğ ıvenere! YL BD A da kararlaştırılmış olan SAYS ia tahakkuk ettirmek |, kayda mahal olmıyan Imkânden dol. a - Muklam gidermek v€ kuruluşları isti | Kİ larınızı sarfetmek. | Y! pek mütehassisim. kte temelleri atılan demir ve | dan inerek ayrı ayrı görüştüler. Hava- v ilmek için başlıcs unda bütün kudretimiz Sefir bundan sonra İngiltere ve Tür. | çelik fabrikalarile Türkiyenin ağır en- | nın soğuk olmasına rağmen bir saab hakkuk ettirebi bit- | yo) ağır. Dad çitiğimiz kuvyet Atatür 0 den âslâ geri kalmyaf kiye mlnasebetlerinde atılan mühim | düsti hayatına atılmış olduğunu söy- | kadar halk aynı kalabalıkla bekledi mez tükenmez müzahereti ve yardımı Harici siyaset merhaleye işaret ederek: Miyerek işin asgari bir müddet zar- | ve coşkunlukla teşyi edilen başvekil esaslı ve devan” tıda harlei siyase- Bugün, biz İngilizler ve Türkler | fında bitirilmesine çalışılacağını bü- | ilbayımıza Çankırıyı çok sevdiklerini olmuştur, Memlekette aratır özel toplan! isin i ç a düşünücüsü X€ V Bu güzel öylemeği © Sa- | Sulh sanatlarında teşriki mesaj eği. | DUN İŞİN Türk işçisinden yardım iste- | ve ayrıca geleceklerin vald buyurdu- a er ak adını SON- | e aid bir vo karşı bir saygı eseri | yoruz. Ve müttehit krallık modern | diğini kaydettikten sorra böyle mü- | lar. — Pie huzurunuzda | yın dinleyici "nemi olarak beynel- | Türkiye sınaf ve iktisadi hayatımın bim bir işin kendisine tevdilnden do- | seti ve ingiliz heyeti Ankaraya Suz sevgi ve saygılarla be Yayı büyük bir memnuniyet düydugu- sergi ve ANE anda sanmak be” | gaymaktayım, ÜR ecek gey azdır. | yaratılışında, günden güne çoğak ugu dönüyorlar , an in balye ve şerefli bir V8- | gel sahada SÖÜÜ ek helocan | makta olduğu harikülâde gayretleri | musöyledi,. 5 Karabiik $ (Hususi muhabirimiz ll yemeni. ME ari kalmakta | me kardeşce elini uzatıyor. » Başvekil bosln Kayseride den) — İngiliz sefiri ile Londradan ge Braz evvel b fabrika peri | ir, Fakat san FAMANİ wn Rk ve ül Tan a a ke e e e girmek içn uzun mü. | Gal oyan, çe anar | Mraimin geri güzl hamle, | sat remake ği ie. alamama yapma, olan Damı A alam. ayr in Böyük vr alla Se daki eğ ler, Başvekli B. İsmet İnönü yarn - . , Öyle günler bie | dir. Wİİ Gügün) sabahleyin Kayseride bul ı i z sında bu fabrikaların ere li ya gibi kasa bir an ağ Dedikten sonra 'Dürk - İngiliz teş- | narak Kombinayı gezecektir. in Bir hadisenin €hemmiyetine istinad ol yet at kat taşbller KAY öylediğim gibi | yik mesisinin muvaffakiyet ve inki- | kil Kayseriden Konya Ereğlisine ge- 3 iş ma e sserd fire | gir, Fakat Eer iyi duygular | şaftı hususunda samimi temennilerde | cektir. İsmet İnönü Ereğlide mensu- manası eN E Sizimiz ehemmiyeti bu guh yolunda da yahud his- bulunarak nutkumu şöyle bitirdi. cat fabrikasının işletımiye açılış res- —ş — > ından istediği. edir zikret Ve hareketler hlapediyor:? Atatürk ve hükümeti memleketi | mini yapacak ve mühim bir nutuk | . O (Baş taraf 1 inci sahilde) mi Bu eseri | getmek istiyoru tam ve en modern bir tesisatin tec- | söyliyecektir. Başvekil ve refakatin. | © Bu kadar büyük iş bir adamın öm- benim içim bir zevktir. ile ve hassas bulunmak hiz etmek istediler. Elde edeceğiniz | deki zevat pezartesi sabahı Ankara- | rüne sığar mi? l Vücude getirmek üzere Hazarlıkl budur, İngiliz deha, fen ve kudretinin | ya döneceklerdir. Her biri bütün bir neslin ifühar PE ei m mi cm Arkadaşları yeynelmilel sahada | size verebileceği en mükemmel esere |... Cankindan geçerken etmesine yetecek kadar büyük olan il yin e ç Biliyorsun!” mühim değişikliği | malik olacaksınız. i Çankırı 4 (Hususi) — Başvekil is. | Pu işleri, bir adam, İsmet İnönü hü- Buna MM Bir işde karşılık” di lanma teşebbüsünün re B. Brasserd'in nutku © * | met İnönü Çankırı istasyonunda bin- eşe ik > Mmiomız, Gr Mi vazife sahibi olarak beraber çalışan” ram ve bet eke ol Müteakiben kürsiye gelen fabrika- | lerce halkın coşkun alkışları arasında vee /N ların samimiyet havası içinde bulu0- Baya var karvrele MATE ep lar İnşaatını deruhde eden Brasserd | karşılandı. İsmet İnönü halkın göster- Kendisi için ne şeref, memjeki* için © Maları teşebbüsün muvaffak olmasi | dır. Bun GİY lee geçildi girketi dare meclisi relsi B, Brasserd | diği bu tezahürata karşı vagonların. | © talihi; Necmeddin S dak © , İçin esaslı bir âmil ve zorlukları YE |: zanneşilebilir ki GELİN dd , y Meleri isin hösüt kolaylıktır,