11 Şubat 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

11 Şubat 1937 SİYASİ İCMAL Avrupada siyasi vaziyet gene karışıyor İspanya işleri tekrar Avrupa politi- kasını karıştırıyor. General Franko Ordusunun tekrar taarruza geçerek İs- panyol komünistlerinin kendilerine mahsus merkezi ve mahalli hükümeti bulunan Malagayı zaptetmesi ve Mad- ridi fena halde sıkıştırması Fransa- daki sol partileri ve bahusuş komü- nislleri galeyana getirmiştir. Bunlar İspanyaya gönüllü gitmesinin mene- dilmesi ve kontrol konulmasının. gecik-! mesi yüzünden Alman ve İtalyan gö- nüllülerinin ve askeri mütehassısların general Prankonun ordusunu takvi- veye fırsat bulduklarını ve İspanyada $0l partilerin hükümeti ve bütün mev- cudiyetleri tehlikeye düştüğünü iddia ediyorlar. Diğer taraftan gönüllü gönderilme- sinin yasak edilmesi ve milessir kon- trol konulması işleri hakikaten sürün- cemede kalmıştır. Bu işler bir türlü ilerlemiyor. Almanyanın Londradaki ademi müdahale komisyonunun son sorduğu suallere verdiği cevap dahi kati değildir. Almanya yeni istizahlarda bulunmuştur. İstediği noktaların tens | viri ise uzun zamana muhtaçtır. Dühası var: Londradaki ademi mü- dahale komisyonunda kontrol işinin esasları üzerinde de devletler arasın- da çıkan şiddetli ihtilâf devam ediyor. Portekiz hükümeli kendi toprakların- da ecnebi memur ve zabillerin kontrol vezijesi le bulunmalarına müsaade etmekten imtina etmektedir. Sovyet Rusyası ise denizde, İspanyol kara su- ları haricinde konulacak kontrola Al manya donanması iştirâk ettirilmiş ol. duğu halde kızıl donanmanın hariç- te bırakılmasını kendisi için bir şeref meselesi saymakla ısrar ediyor. Son zamanlarda İngiliz efkârı umu- miyesi Sovyetlerin Avrupa işlerine ka- İ rıştırılmasına karşı çok çekingenlik gösterdiğinden kızıl donanmanın İs- panyaya konulacak kontrola iştirâk et- dirilmesine karşı İngiltere hükümeti katt olarak muhalif bir vaziyet al karşısında devam edecekleri şüpheli bulunuyor. İngiliz efkârı umumiyesi Pransa ile Sovyetler arasındaki karşılıklı yardım misakından İngütere için bir zarar gel- mesinden şüphe ederek heyecana dilş- müştür. Bu hususta Avam kamara- sında sorulan #uallere Hariciye müste- şar: Sovyet » Fransa misakından dola- yı İngilterenin bir Avrupa harbine gir- mesi için hiç bir bağlantısı olmadığını kati olarak söylemeğe mecbur olmuş- tur. Avrupa politikası tekrar sarpa sü rıyor. Muharrem Feyzi Togay Asri Ohio ve Missisipi kıyılarında sık sik tufan olur. Bu tufan binlerce kişinin ölümüne, binlerce ve binlerce kişinin Yersiz yurdsuz kalmasına sebep olur. Şimdi size oralarda içki yasak olduğu devirlerin bir macerasını anlatayım; Zencilerden biri, Ohio halkina haber veriyor, diyor ki: — Bu yakınlarda gene nehirler ta- şacak, ben bunun için büyük bir gemi yapmağa başlıyorum!, Ve başlıyor da. Gemiyi yapıyor ve de- ÖPÜŞMEK YASAK... DEĞİL. Nuh diği gibi de nehirler taşıyor, ortalığı su-| lar basıyor, zenci hem kendisini, hem de bir çok ahbabını kurtarıyor. Fakat sular çekildikten birkaç 2a- man sonra, bu asri Nuhun gemisi zabi- tanın şüphesini uyandırıyor. Tekneyi araştırıyorlar. Meğer zenel gemiyi bira fabrikası diye kullanıyor, bira yapıyor ve kaçakçılara satıyormuş. Asr! Nuh, zabıtaya silâhla mukabele. ye kalkıyor ve ayni suretle mukabele görüyor: Öldürüyorlar!, * ON BİRLER viyanada, öpüşmenin düşmanı olan-| Budapeştede çıkan Magyaroszağ gü- lar bir birlik yaptılar. Bu birliğe tam 5000 kişi üye oldu ve bu beş bin kişi em- ri verdi: Öpüşmek yasak!. Bu yasağın sebebi, öpüşmenin gayri &hlâki olduğundan değil, gayri sıhhi olduğundandır. Gelgelelim, son haftalardalk grip sal gını Viyanada da hayli musab verdi, çok kişi öldü. Anlaşıldı ki, öpüşmemek, bulaşık hastalıkların önüne geçemiyor. Öpüşme düşmanlarının birliği fes- hedildi, artık öpüşmek yasak değil. Âşıklar geniş, rahat nefes aldılar!. Kurşun boruyu kuşak gibi beline sarmış! İzzet adında biri Pangaltı civarın- da Agopyan hanının üçüncü katına çıkarak abdeshaneye girip bir büçuk metre boyunda kurşun terkos borusu- Ru kesmiş ve boruyu kuşak gibi beli- he sararak aşağıya inmiştir. İzzet s0- Kak kapısından çikarken kapıcı gör- müş ve vaziyetinden şüphelenerek ken- disini yakalayip polise teslim etmiştir. Karakolda İzzetin belinden . kurşun boru çıkarılmış, kendisi adilyeye ve- rilmiştir. Dün üçüncü sulh ceza mahkeme- sinde yapılan muhakeme neticesinde İzzetin suçu sabit olduğundan iki ay hapsine karar verilmiş ve kendisi tev- kif edilmiştir. Vil et hıfzıssıhha komisyonu toplanıyor Grip vakalarının çoğalması münase- betile şehrin sıhhi vaziyetini tetkik et- mek üzers vilâyet hıfzıssıha komisyo- nu yakında içtimaa davet edilecektir. Komisyon, gribin çoğaldığı neticesine varırsa icabeden tedbirler alınacak- tır, Mekteplerde almacak tedbirler de komisyonun vereceği karardan sonra belli olacaktır. Tramvay şirketi müdürü Ankaraya gitti Tramvay şirketi müdürü M. Gindor? dünkü trenle Ankaraya gitmiştir, Şir- ket direktörü, tramvay işleri hakkın. da vekâletle temas edecektir. zetesi yazıyor: Gazeleciler Amerika ajansı direktö- rü Hüg Bayi'ye sordular,.dediler ki: — On bir kişilik bir futbol takımı teş- kii etmek istiyoruz, amma bu on bir kişi öyle kişiler olsun ki, bütün dünya matbuatı onlardan bahsetsin. Bize dün- ya matbuatının en çok bahsettiği on bir! kişi sayar mısınız. Direktör şunları saymış: — Ruzvelt, 8 inci Edvard, Hitler, Stalin, Blum, Papa, Baldvin, Mussolini, Franko, Lindberg, J06 Lui... !IÇucukları kurtarma yurdundan çıkan çocuklar Galatada çocukları kurtarma yur- dunda himaye ve terbiye edilen ço- cuklardan on altısı geçen sene muh- telif sanat işlerine sevkedilmişti. Bun- Jar, hayatlarını kurtaracak surette çalışmakla beraber, hususi halleri müessese tarafından daimi bir kon- trola tabi tutuluyordu. Bu kontrol müddeti, mayıs sonunda bitecektir. Bu müddet için, müesseseye 'kabülle- rinden evvelki fena huylarına dön- miyen, yani ahlâkını bozmıyan çocuk- lara vilâyet tarafından bir (beyaz 've- ! sika), yani hüsnühal tasdiknamesi ve- i rilecek bu vesika (ile bu çocukların İher türlü işlere kabul edilecek temiz va- | tandaşlar sırasına girdikleri tasrih e- | dilecektir. Bu müddet içinde eski huy- larına dönenler de polis nezaretine verilecektir. Gümrük kimyahanesi yakında Galataya naklediyor Gümrük kimyahanesinin d6 Gala- İ tadaki Çinili Rıhtım hanına naklina yakında başlanacaktır. Gümrük baş müdürlüğü hanın üst katında kimya- hane için salonlar ayırmış ve dünden itibaren burada bazı tamir ve tadilâ- ta başlanmıştır. Gümrük kimyahanesinin modern bir tarzda olması kararlaştırılmıştır. Bu münasebetle inşaat bir ay kadar u- zayacaktır. İnşaat sırasında kimya- gelenlerin de fikirleri alınmaktadır. AKŞAM Puşkin Bu akşam Sovyet radyoları Türkiye için konser neşredecek Büyük Rüs şajri Puşkinin ölümünün yüzüncü yıldönümü dün bütün Sovyet Rusyada parlak merasimle tesid edil- miş, eserleri bütün dünyaya yayılmış olan bu kudreti sanatkârın hatırası hürmetle anılmiştır. Puşkinin ölümünün yüzüncü yıldö- nümü münasebetile Sovyetler birliği ilim akademisi, akademi kitap evi ile birlikte büyük Rus şairinin bütün el ya- zılarını neşretmek için büyük bir faall- yetle çalışmaktadır. Bir kaç cildden mürekkep bulunacak olan bu eserde Puşkinin ilk eserlerinden itibaren son zamana kadar yazdığı bütün el yazılâ- rını ihtiva edecektir. Bu el yazıları Puş- kinin eserleri üzerinde ne kadar itina ile çalıştığını gösterir mahiyettedir. Ay- rıca sahifelerde şairin düşünürken yap- tığı birçok Tesmiler de vardır. Şairin el yazıları hazırlanan Puşkin sergisinde teşhir edilmektedir, Leningrad Lenfilm müessesesi 'Puş- kin jubilesi münasebetile «Erzurum se- yahatiş isminde bir sesli filim meydana getirmiştir. Rejisörü tanınmış sanatkâr! Lenin olan bü filimde Puşkin rolünü | Joravliev yapmakta, filimin büyük bir kısmı Gürcistan yolunda, Kazbek dağ- larında ve Tifliste alınmıştır. Bu filim jubile günlerinde gösterilecektir. Bundan başka Sovyetler birliğinde «Puşkin ve dünya edebiyati> namı al- tında mühim bir tedkik eseri neşredile- cektir. Leningradda Puşkinin beş bin | cildden mürekkep olan şahsi kütüpha- nesi de tanzim edilmektedir. Tolstoy hakkında bütün dünya l- sanlarında yazılı elli bin kitaplık kü- tüphanede bir de Tolstoy, Puşkin sergi. si açılmıştır. Sovyetler birliği halk komiserleri meclisi büyük Rus şairi Puşkinin Le- ningradda muazzam bir abidesinin di- kilmesine karar vermiştir. Bu abidenin projeleri meşhur heykeltraşlar tarafın- dan hazırlanmaktadır. - Bundan başka Çarskoye Selo'da da diğer bir abide rekzedilecektir. ların da celbine girişilmiş bulunuyor. Bu akşam Türkiye saatile saat 22 den 23 e kâdar 1744 metredeki Komintem radyo islasyonu ile bütün kısa dalgalı Rus radyo İstasyonları büyük Rus şairi Puşkinin jubilesi münasebetile Türkiye için hususi bir konser neşredecektir. Puşkinin şiirleri üzerine Rus kompozi- törlerinin eserlerinden mürekkep olan bu konser esnasında türkçe izahat ve- rilecektir. Vapur seferleri Akay, Şirket, Haliç vapurlarının bir senelik faaliyeti Belediye, 935 yılı içinde İstanbul li- manında işliyen Akay, Şirketi Hayri" ye, Haliç vapurlarının taşıdıkları yol- cu adedi ile bu müesseselerin kâr ve masraflarını gösteren bir istatistik neşretmiştir. s Bu istatistiğe göre, 14 vapur çaliş- tıran Akay idaresi bir sen için 1,218,598 lira varidat temin etmiş ve 1,205,271 lira da masraf yapmıştır. Bu- na mukabil 11,083,186 yolcu taşımış- tar. 21 vapurla Boğaziçi seferlerini ya- pan Şirketi Hayriye de ayni senede 983,433 lira varldata mukabil 863,338 lira masraf yapmış ve 9,026,283 yol- cu taşımıştır. Haliçe gelince: 12 va» vapur işleten bu idare, 207,633 lira varidata mukabil 242,688 lira masraf yapmış ve 3,602,120 yolcu taşımıştır. Haliç idaresinin masrafının irattan fazla olması vapurlarını yeni baştan tamir ettirmesinden İlerigelmektedir. Neticede bu üç vapür müessesesi 935 senesinde 23,711,569 yolcu taşı- mıştır. Bu yolcu raıktarının yarısı da Akay idaresine sittir. Şu istatistikten anlaşılıyor ki Boğazın ve Hallcin çok geniş olan sahalarına rağmen halkın ekseriyeti Kadıköy, Adalar ve civa» rında oturmaktadır j Sahife 5 Ağır cezada iki cinayet muhakemesi neticelendi Birinin faili beş, diğerinin on sene hapse mahküm oldu Kadırga civarında bir bahçe yüzün- den işlenen cinayetin muhakemesi ağır ceza mahkemesinde bitirilmiştir. Vaka şudür: Ragıb adında biri bundan bir müddet evvel Kadırga civarında Yaninin bosta- nini kârisı Katinadan kira ile tutmuş ve sebze ekmiştir. Ragib bir sene bos- tanda çalıştıktan sonra Katinaya bah: çenin ertesi sene kirasına mukabil po- şin olarak yüz lira daha vermiş ve son- radan mukaveleyi tazelemek maksa- dile gene bahçeyi ekmiştir. Fakat diğer taraftan Yani o sene bahçesini başkasına kiralamâğa karar vermiş ve Ragıba bahçeden çıkmasını Söylemiştir. Ragıb bahçeye birçok emek sarfederek tekrar ektiği ve mahsulü de toplamak üzere bulunduğu için bah- çeden çıkmıyacağını, esasen bahçeyi Yaniden değil, karısı Kalinadan kirala” dığı cihetle Yaninin bu işe karışamıya- cağını söylemiş, bu yüzden ağız kav- gası yapmışlardır. Ertesi gün Regıb bahçede çalışırken öğle üzeri Yani yanında silâhlı birkaç arkadaşile birlikte bahçeye gelmiş ve Ragıbı tehdid ederek zorla bahçeden çıkarmak istemiştir. Bu yüzden tekrar kavgaya tutuşmuşlar ve Ragıb taban: casını çekerek Yaninin üzerine birkaç el ateş etmiştir. Çıkan kurşunlar Yani- nin göğsüne ve karnına saplanarak ağır yaralanmış, fakat hastanede ya- pılan tedavi neticesinde ölümden kur- tulmuştur. Ağır ceza mahkemesinde Ragıb ka- til kasdile adam yaralamak suçundan muhakeme edilmiştir. Ragıbın bu silâh: ları Yaniyi öldürmek maksadile attığı gerek şahidlerin ifadesi ve gerekse vü- cudündeki yaraların vaziyetile sabit ol muştur. Bu yüzden Ragıbın on beş se- ne hapsine karar verilmiştir, Ancak Ragıbın bahçeyi karısı Kati- nadan kiralamışken Yaninin hiç hak- kı almadan bunu bahçeden çıkatmağa kalkışması ve silâhlı adamlarla bahçe- ye gelerek tehdid etmesi esbabı muhaf- fefeden görülmüştür. Bu yüzden Rağr bın cezasının üçte ikisi indirilerek 5 se ne hapsine kârar verilmiştir. İKİNCİ MUHAKEME Bundan bir müddet evvel Ahmed adında bir seyyar satıcı Tahtakale ci- varında âli adında birinin odasına €$- yasını bırakmış, aradan uzun müd- det geçtiği halde Ahmed eşyasını al- madığı gibi oda kirasını da vermemiş- tir. Bu yüzden Ali bir gün odadan Ah- çağını çekerek Ahmedin vücudünün ye» tiğini ve Üzerine atıldığını söylemiştir. Bu iddianın doğru olmadığı tahkikat- le sabit olmuştur, Mahkeme bu iddiayı reddederek hafifletici sebepler meya- nında görmemiş ve adam öldürmek suçundan Alinin 15 sene hapsine ka- rar vermiştir. Ancak Alinin sabıkası ol madığı gibi son af kanununun 4 üncü maddesinden de istifade ettiğinden 60 zası indirilerek on sene hapsine karar eşi? akal Iki büyük tayyare| meydanı Biri Edirnede, biri de Dörtyolda yapılacak Memleketimize hava yolile gelecek- ler için muntazam meydanlar olmadı- ğı göz önünde tutulmuş, bu noksanın telâfisi kararlaştırılmıştır, Bu maksadla iki büyük tayyare mey- danı yapılacaktır. Meydanlardan biri- nin Edirnede diğerinin de Dörtyolda inşası muvafık görülüyor, Avrupadan gelen ve memleketimizden geçecek 0- lan tayyareler Edirne meydanına ine- cek, Asya ve Afrikadan gelerek Avru- paya geçecek olan hava nakil vasıta- Tarı da Dörtyolda tevakkuf edecektir. Evvelce biri Yeşilköy, diğeri Adana- da olmak üzere iki tayyare istasyonu yapılmasına başlanmıştı. Yeni istas- yonların inşasından sonra dörde çi- karılacaktır. Yeşilköy meydanı İstan- bul ve havalisinin Avrupadan gelen tayyareler için haya istasyonu olacak»! tır. Yeni tayyare meydanlarında güm- rük kontrolu için daireler tesis edile- cektir. Bir top kumaşla kaçarken yakalandı Yersiz, yurdsuz takımından Meh- med adında biri Tophane civarında bir mağazaya girerek öleberi alacağını söy- lemiş ve dükkândakilerin meşgul bu- Tunduğu bir sırada tezgâhın üstünden bir top kumaş alıp savuşmuştur. Biraz sonra dükkân sahibi işin farkına vara- rak polise müracaat etmiş, hırsız Meh- med koltuğunda kumaş topile kaçar- ken yakalanmıştır. Bir trenle bir otobüs çarpıştı, 13 yaralı var Burdur 10 (Akşam) — Burdur tre- ni saat 23'de Gölbaşında bir oto- büsle çarpışmıştır. Otobüste bulunan 18 yolcudan biri ağır, diğerleri ha- #1 surette yaralanmıştır. Erzincanın kurtuluş günü Erzincanın kurtuluş günü şubatın 13 üne tesadüf eden cumartesi günü saat 17,45 de Eminönü Halkevinde te- sid edilecektir. O gün, şehrimizde bu- Yunan bütün Erzincanlılar Halkevine davet edilmektedir. mmm lm m lm Yolcu salonu için hazırlık Jüri heyeti 16 şubatta kararını verecek Galata yolcu salonunun Güzel s8“ ta Juri heyeti ilk toplantasını yaparak en güzel maketi seçecektir. Avrupadan da beş mimar müsaba- kaya iştirak etmiş ve salon için hazir- ladıkları maketleri göndermişlerdir. Postahaneden dün çıkarılan bu maket ler de akademiye nakledilmiştir. Juri heyeti üyeleri arasında bulunan resmi daire müdürleri kendileri için salon- da bulunması lüzumlu olan noktala- rı tetkik ve tesbit etmektedir. Yolcu salonunun en alâkalı dairesi gümrük- ler olduğu için gümrük baş müdürlü- gü geniş mikyasta tetkikat yapmakta ve liman umum müdürlüğü ile müs- takbel salon için sık sık temüslarda bu- Tunmaktadır. 300,000 lira sarfile meydana gelecek olan salonda bilhassa gümrük mua- melelerini kolaylaştırmak için husust terlibat yapılacaktır. Şimdiki yolcu salonunda pasaport, gümrük ve bunlara mümasil diğer mu- ameleler görülürken tesadüf “edilen güçlükler her zaman şikâyetleri mus cip olmuştur. Salon dar olduğu ve bi muamelelerin görüldüğü daireler ayni yerde toplandığı için dalma kalabalık olmus ve tehacüm dolayısile işlerin de süratle yürümesi imkân haricine çık- mıştır, Yeni salonun irsasında bu ci hetler göz önünde tutulacaktır. Hamallık İşlerinin ıslahı sırasında duğu gibi vapur rıhtıma yanaştıktan sonra hamallar gemiye girecek eşya- ları alacak ve salona götüreceklerdir. Yolcular hamallardan sönra vapurlan dan çıkacaklardır. Henüz düşünce hâ- linde olan bu şeklin bizdede kabili tatbik olup olmadığı ileride tecrübe edilecektir. Her halde yeni salonun çok mükemmel olacağı mubakkak gös hi |