3 Ocak 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

Hayat seviyesi yükselmelidir Buğday fiatlerinin bir aralık yük selir gibi olması, sonra tekrar inmesi €peyce Mesele oldu, Gazeteler bundan bahsetti, tüccar, halk telâşa düştüler, derhal fırıncılar istifadeye koyuldu- lar ve saire... Mesele ehemmiyetini kaybetti, esa- Sen ehemmiyetli değildi. Bu bahse burudu temas edişimiz büsbütün baş ka bir bakımdandır. «Buğday fiatleri yükseldi» deyince endişe edenlere hayretle bakıyorum. «Ne olur, buğday fiatleri biraz yüksel- s€'..» dediğim zaman, bir çokları da bana hayretle bakacaklardı. Bu hay: ree rağmen itiraf edeyim ki buğday > yükseldiğini duyunca sevin- Malüm: Ekmek bu memleketin başlıca gıdasıdır, diyecekler. Buğday fiati yükselince ekmek pahahlaşır, fakir halk, zaten bayat pahalılığı ile cenkleşirken bir de ekmeği daha faz- Jaya nasıl satın alsın? Bu iddin, avamfiripliğin ta kendisi- Bir kere Türkiyede yiyecek şeyler- de pahalılık yoktur. Müstahsil, her- #eyi yok pahasına satıyor. Eğer bazı Yerlerde et, yağ ve saire gibi gıda mad- | deleri pahal bunun sebebi müs- tahsilin çok para kazanması değil, YA et gibi maddeler üzerine belediye- min bindirdiği fuzuli ve ağır vergi, | Yahut bir maddenin elden ele çok do- asıdır, Memleketimizde, müstahsil hı hiçe satar, Buğdayı satan köylünün ( hâlini düşünürseniz, ne ye. , nasıl ye- tiştirdiğini, nerede oturduğunu aklı- mıza getirirseniz, buğday fiatinin yük- selmesine - aradaki yükseliş farkı 0- nun eline geçmek şartile - asla mü- * olmamanız, bilâkis sevinmeniz İâzımdir. Ekmek fiatinin bundan do- Jayı, meselâ beş para artmasile şehir- lerde sefalet veya pahalılık olacağı ma inanmak güçtür. Fakat - şayet bu beşer para köylünün eline geçse - İ köyde bundan dolayı hasıl olacak ferahı düşününüz. Memleketimizde bu gıda maddele- rindeki ucuzluk, büyük ekserivetin sefaletinin tam işaretidir. Eğer bü derece ucuzluk, diğer maddelerde, giyecekte, meskende, diğer eşyada, eğlencede de bu nisbette mevcud ol saydı, memlekette refah alâmeti sa- yılırdı. Fakat bu derece ucuzluğun sadece toprak müstahsillerinin sattı $ı maddelere münhasır kalması, di Zer taraftan mamül eşyanın aksi nis. bette fazla pahalı olması buhran 2» lâmetidir. Her memleketin kendi iç pazarlari- 16 yaşamak mecburiyetile karşılaştı Kı bu devirde Türkiyeyi refaha ka- ” Yuşturmak, hayat seviyesini yükselt- mek için tek çare dahili mübadeleyi “oğalimak, satış seviyesini yükselt- mektir: Müstahsil köylü çok kazan- malı, malını daha pahalıya satmalı ki fabrikaların mamülâtı memleket içinde sürülebilsin. Fakirler, malları- nı çok satmalı ki iptidal maddeleri | köylüden pahalıya satın alabilsinler ve ameleye fazla yevmiye versinler. Fazla para kazanan müstahsil ve İş- <i daha iyi yemek, daha iyi giyinmek, daha fazla eğlenmek suretile memle- ketin ticaret seviyesi artsın. İş ve R- hişveriş, kazanç arttıkça devlet, ver giler fazlalaşacağı için memurlarına | daha fazla maaş verebilir, daha fuz- la sarfederler... Hayat seviyesi bu suretle kar topu gibi gittikçe büyür. Ucuzluk, dışardan memlekete çok para girdiği zaman refah alâmetidir. Hayat seviyesi düşkün .memleketler- de ucuzluk yoksulluğa delâlet eder: Merkes çok < Di çalışmalı, herkes çok ka: malı» Bam AKİN ortakal hirsizinin mahkümiyeti çe Ha Meşvahoşta bir dük- ön, portakal çalarken ya- ii İbrahim, adında bir hırsız Epa dördüncü. ceza mahkeme- 7 ve 75 lira para Gö- Zası ödemesine karar verilmiştir, w Ticaret odası Çalışma zamanı bir saat arttırılacak Ticaret odası akşamları saat beşte tatli yapmaktadır. Halbuki bu saatte bütün ticarethaneler çalışıyorlar, Ti- caret odasi tacirler için kurulmuş bir daire olduğu için ticaret odası mesai zamanının bir saat daha arttırılması teklif edilmiştir. Oda idare heyeti dün sabah bir top- lantı yaparak bu hususta görüşmüş ve teklifi muvafık bulmuştur. Keyfi- yet oda rneclisinin çarşamba günü ya- pacağı toplantıda da muvafık görü- lürso hemen tatbikata geçilecektir, Bütçenin de Meclisçe tasdikinden sonra bu sene ticaret odası bir hayli değişiklerle faaliyete geçecektir. Memurlar arasındaki yer değişik. liği ve her memurun az çok zam gör- mesi bu tebeddülât arasındadır. Ak- şam tatilinin saat beşten altıya çika- rılmasından başka büyük küçük her memürun sabahları saat onda değil, tam dokuzda iş da bulunmaları da temin edil Çivi fiatleri için bir müracaat Çivi tacirleri, çivi fabrikalarının yüksek fiatle mal sattıkları iddiasile dün ticaret odasına müracaatte bu- Tunmuşlardır. Oda bu ciheti tetkik edip neticeyi vekâlete bildirecektir, ek Balık konserveleri Bir fabrika inşası için tedkikat yapılıyor İnşâ edilecek ticaret eşyası antre- polarından başka bir de balık konser- ve fabrikası kurulması kararlaştırılk mıştı. İktisat vekâleti ticaret odasına bu hususta tetkikat yapmasını emr- etmiştir. Oda, tetkikatı yaparken alâ- kadarlarla da temas etmekte va fab- rika hakkında fikirlerini almaktadır. İcab ederse Avrupadaki konserve fab- rikalarınm vaziyetleri de etüd edile- cektir. Şehrin umumi manzarasının bo- zulmaması ve şehir plânı bakımından fabrikanın kurulacağı yer hakkında belediye ile de temaslar yapılacaktır. Ticaret odası balık konserve fabrika- sında ayni zamanda diğer etlerin de konserve yapılıp yapılamıyacağını da tetkik ediyor, Bu hususta mezbaha ile temaslar yapılacaktır, Bu gibi etler için mez bahada ayrı bir fabrika inşasi da mu- vafık görülmektedir. Tetkikat netice» $i bir raporla iktisat yekâletine arz» edilecektir, ŞEHİR HABERLERİ Şehrin tenviri Yeniden 2000 lâmba konmak projesi kati şeklini alıyor Şehrin karanlık sokaklarını aydın- latmak ve aydınlığı zayıf olan semtle- rin tenviratını da kuvvetlendirmek maksadile şehre yeniden 2000 lâmba koymak için belediye bir proje hazır- lamış ve elektrik şirketile esaslarda anlaşmıştır. Bunun için evvelce bele- diye şubelerinin her mıntakanın Mhti- yacı sorularak tesbit edilmişti. Ancak yeni ve zaruri bazı ihtiyaçlar çikti. İ ğından yapılan projede bazı tadilâta lüzum görülmüştür. Proje bugünler de son şeklini alacak ve şubat toplan- tısında şehir meclisinde müzakere ©- dilecektir. Yeni Jâmbalar marttan İ- tibaren sokakları konmağa başlana- caktır. Liman kadrosu Açıkta kalan 27 memura tazminat verilecek Liman idaresi umum müdürü B. Raufi, dün sabah Ankaradan şehri mize dönmüştür. B. Raufi idarenin yeni sene bütçe ve kadrosunu da tas- dik ettirerek beraberinde getirmiştir. Yeni kadroda 27 memur açıkta kal- mıştır. Bunlara tazminat verilecektir. Kadro tamamen dolu olduğu için idareye yeni memur alınmıyacaktır. Bazı servislerin tevhidi ve işlerin ayni bina dahilinde görülmesi suretile kad- rodan 27 memurun birden eksilmesi işleri aksatmıyacak ve prensip olarak kabul edilmiş bulunan sürat ta yine temin edilebilecektir. Liman idaresi memurlarından müs him bir kısmı Merkez Rıhtım hanıma nakletmiş ve dünden itibaren açılan büroda çalışmağa başlamışlardır. Ma- nifesto servisi müstesna olmak üzere gümrükler de bütün teşkilâtile Çinili | Rıhtım hanına nakletmiş oldukların- dan liman ile gümrük yan yana iki büro halinde iş görüyorlar. Bu şekli- deki mesai İş sahiplerini dağınık da- ireleri dolaşmaktan kurtardığı gibi muamelelerin süratle görülmesini de | temin etmiştir. İ Gümrük muhafaza başmüdürlüğü de dünden itibaren Çinili rıhtım ha- nindaki yeni dairesinde vazifesine başlamıştır. Yürükali / plâjı Büyükadadaki Yörükali plâjına a- id noksanların ikmal! şartile plâjm bir müteahhide ihale edileceğini yaz- mıştık. Plâjın noksanları tesbit edil. miştir, Plâjın noksanlarını kısa bir za- manda ikmal etmek ve yaz mevsimin. de noksansız olarak açmak için mü- nakasasi şubat içinde yapılacak ve inşaata başlanacaktır, Kömür depoları Kuruçeşmede rıhtım ve hangar yapılacak Liman idaresi limanın en mühim ihtiyaçlarından biri olan gümrük tah- mil, tahlisiye ve depolarının asri bir hale sokulması için hazırladığı pro- jeye göre İaaliyete geçmiş bulunuyor. İlk iş olarak Kuruçeşme kömür de- polarının önüne boydan boya bir rh- tım yapılacak ve bu suretle kömür almak istiyen merakip rıhtıma yana- şacak ve doğrudan doğruya kömür depolarından gemiye konacaktır. Şim- di olduğu gibi ayrıca bir mavna kul lanılmasına lüzum kalnuyacak, tah- mil, tahliye süratle görülecektir. Bundan başka depoların yıktırılıp yerlerine birer büyük kömür hangar- ları da yapılması İş bürosunun beyannameleri Şehrimizde yeni kurulan iş bürosu gelecek haft, inde dokuz kişiden faz- Is işçi çalıştıran bütün müesseselere birer beyanname dağıtacaktır. Mües- seseler bu beyannameleri doldurup en kısa zamanda büroya iade edecek- lerdir. Bu suretle evvelâ müesseseler- de işçi miktarı ve amelenin vaziyeti hakkında malümat elde edildikten sonra faaliyete geçilecektir. Güzel bir fikir Yolcular hamaliye ücretlerini hamallara değil vezneye verecekler Yolcu salonunun gümwüklerden 1i- man idaresine devri muamelesine dün- den itibaret başlanmıştır, Sirkecide- ki salonun devri daha evvel bitecek- tir, Galata yolcu salonunda devir iş- lerinin ikmalinden sonra yapılacak yenilikler için hazırlıklara başlanmış- tır. liman idaresi salonundaki hamal- ların vaziyeti de tetkik ediliyor, Çün- kü salonla beraber hamallar da güm- rüklerden liman enirine geçiyor. Ta- şıdıkları öşyaya göre yük sahiplerin- | den bir ücret almakta olan salon ha- malları yakında liman idaresinin ha- aırlayacağı bir talimatnameye göre hareket edecekler ve hamallık ücreti- niliman idaresinden alacaklardır. Hiç bir hamal müşteri ile pazarlık et- miyecektir, Her yolcu resmi bir tari- feye göre eşyasının hamaliyesini yol- cu salonunda kurulacak olan bir vez- neye makbuz mukabilinde yatıracak- tar. Bu tedbir bihakken tatbik edilirse salon hamallarının yolculardan tut- turabildikleri kadar bir ücret almala. undan doğan şikâyetlerin de önüne geçilecektir. Daimi fotograf müsabakamız Amatörlere mahsus daimi fotoğraf müsabakamızin bu haftaki seçiminde (üçer liralık kitap) hediyemizi kazanan- lar; | — İzmit Demiryolu No. 238 Fahri, 2 — Sarıyer belediye başkâtibi M. Güner, 3 — Gelenbeyi - Ne. "137 Sadettin, 4 — Ankara Ziraat Bankası umum muhasebe istatistik veznesinde Raik, v ta okulu 3-B İSTANBUL HAYATI Radyoda numaraları dinlerken 1937 yılına her birimiz bir kılıkla girdik. Giden yılın iztiraplarını, yeni gelenin bir sürü korkunç endişeleri- ni bir kaç saaiçik olsun giderebilmek için herkes o gese kendine iyi, kötü bir eğlence edindi. Ben de şöyle bir, iki ahbab ziyaretile onların eğlence- lerinden istifade edeyim, dedim, Ak- şam üzeri yakın dostlardan birine uğradım. Yemeklerini erkenden ye mişler, bütün aile efradı radyonun başına toplanmışlar. Tepsinin ellerin de birer piyango bileti bekleşiyorlar. Saat sekize doğru radyo homur- danmağa başladı. Evdekileri de bir titreme aldı. Spikerin ön dişleri dö- külmüş gibi boğuk, çapraşık sesi ilk numarayı okudu. Herkes elindeki numarayı dikkatle tetkike başlıyor, Aksi gibi beni de bir öksürük yakalar dı, Öksürdükçe etrafımdakiler fena halde hiddetleniyorlar. Nihayet bü- yük anne dayanamadı: — Vah vah, pek te öksürüyorsun evlâdım. Aşağıdaki oda daha sıcak- tır. Bari oraya geçsen. İnad bu ya, ben de istiskali anla- mazdan geldim ve koltuğa daha iyi yerleştim. Keşide devam ediyor. Spk kerin sesi perde perde yükseliyor. Altı bin yüz kırk... beş... iki, yüz bin lira... Başlar öne iğiliyor, gözlerine ina namıyorlar, e. rakkamlara ikişer, üçen defa tekrar tekrar bakıyorlar, Bay baba haykırıyor: — Tuh, Allah belânı versin. Bizim biletten bin dört yüz numara yukarı sına çıktı. 7 Oturduğu yerden spikere çıkışıyort — Be adam, şunu bizim numaraya uydursan ağzın mi aşınır? : Büyük bayan teslli ediyor: ğ — Aa, üzülme oğlum. Daha büyük var, Cenabı Allah inşak lah en büyük ikramiyeyi de bize çi karır. : Büyük bayan sözünü tamamlan ken spikerin sesi gürledi: 4 — Otuz dört bin.. dört yüz. on yes di... Beş yüz bin lira... ie Etraftakiler hep birden yeri zıpladılar, Renkleri sapsarı oldu. Ba; baba hiddetle haykırdı: i — Sen hâlâ büyük ikramiye sayık- hyorsun. İşte o da gitti elden. Zaten kaynana ağzından çıkan sözde uğur kalmaz ki.. sen karışmasaydın belki ikramiye bize vururdu.. a Artık radyoyu bıraktılar. Damatla kaynana ağız kavgasına futuştular. Biraz daha dursam belki uğursuzlu- ğu bana yükletmeğe kalkışırlar kor- kusile ben de yavaşça savuştum. C.R. ii m vr mn Mevkuf komünist maznun- ların evrakı Komünistlik tahrikâtı yaparak ki- tap ve beyanname dağıtmak ve o miyet kurmak suçundan mazmun Şa- ir Nazım Hikmet ve doktor Hikmetle diğer on bir arkadaşlarının Sultan- ahmed ikinci sulh ceza mahkemesi tarafından tevkif edildiklerini yazmuş« tık. Suçlular hakkındaki evrak yedin» el sorgu hâkimliğine verilmiştir. Otomobil ; çarptı Şoför Hasanım otomobili Kasımpa- şa caddesinde. Osman adında .dört yaşında bir çocuğa çarparak ağır yar ralamıştır. Osman ifade veremiyecek bir halde hastaney: kaldırılmış, şoför yakalanarak tahkikata başlanmuştır. Meğer köşkü soyan bahçıvan Mehmed imiş Geçen gün Üsküdarda Altuni zade- de salık mareşal Nafızın oğluna aid köşke hırsız girerek bir çok eşya a- şırdığım yazmıştık, Zabıta bu hürsim lık etrafında tahkikatını bitirmiş, hır | sızlığın orada (o balıçıvanlık yapân | Kastomonulu Mehmed adında birt tarafından yapıldığı anlaşılmıştır. | Mehmed yakalanarak tahkikata baş- | lanmıştır. Casusluk davası Casusluk suçundan maznun Alâ- eddin adında birinin muhakemesine dün ağır ceza mahkemesinde gizli 0- larak bakılmıştır. Dünkü celsede şa- hidler dinlenmiş ve muhakeme başka | güne bırakılmıştır, * e