ULUS 3 SONKÂNUN 1937 PAZAR S haberlerimiz beşinci sayfadadır ON YEDİNCİ YIL. NO: 5544 Başbetke PROGRAM - NUTUK Falih Rıfkı ATAY Sayın Başbakan İsmet İnönü- nün 29 ilkkânun parti toplantısın- daki program - nutku, hiç şüphe- siz, cümhuriyet tarihine fasılbaşla- rından biri olarak geçecektir. Dava ne kadar büyükse, düstur. ları o kadar basittir: 1 — Halkı topraklandırmak, 2 — Toprağın verimini / aritır- mak, 3 — Su ve orman meselesini Halletmek. Türkiye'de köylüyü topraklan- dırmak demek, eğer bir aileyi 6 nüfus üzerinden hesab edersek, 2 buçuk milyona yakın mülkiyet kurmak demektir. Geçen seneler doğu vilâyetlerinin bazı bölgele- rinde topraksız köylü nisbetinin yüzde 77 yi bulduğu yerlere tesa- düf edilmiştir. İlk programda 1000 kombina te- sis ederek, yeni usul ve yeni alet- lerle, köyler arasında plânlı ve iş- tirakli bir çalışma yoluna girmek, nutkun en cazibeli noktalarından birini teşkil eder. Mesele, hem —emleketin ihti; bu asrın geliri arttıran bir olmak lâzımdı. Köy, lir: çünkü bu iki şart, sömür- ge köylerinde de vardır. Iptidai köylerin pazarlığı haraçgüzarlık- eçiliği toprak esir liğinden ileri gitmemiştir. Bunul misallerine garb medeniyetinin borlıca - merkezlerinden - dışarda başı tesadüf edebiliriz. İsmet ü ihsali ile, Danimarka ve Hollanda köy- külerinin istihsali arasında bir mu? kayese yapıyor: bu mukayesce: manası, yalnız, toprağımızdan ha iyi ve daha fazla mahsul almak değildir. Bu mukayesenin içinde irk köylüsünü eriştirmek istedi- ğimiz hayat istandardının ve va- tandaşlık seviyesinin gayesi var. Orman ve su davası biribirini tamamlar: istatistikler Türkiye or- manlarının, ancak, yüzde 12 yi buldüğunu göstermektedir. Bu or- manları yalnız korumak değil, o- Hu hiç olmazsa, bir mi: yakım Arttırmak mecburiyetindeyiz. Ye- ni iskân plânımda Kocaeli ve Bo- Tu gibi, orman tahrib etmek: yaşamak imkânı olmıyan ve, mah- dud, ve birçoğu tapusuz, yani ka- gçak köylerin ovalara indirilme- düşünmeliyiz. Bir rejim, tarihe ve halk yığın- larma, yeni tesis et iktısadi menfaatler ve yeni yarattığı sây ve ahlâk kıymetleri ile hesab ve- yir. Birçok ıslâhat yaptığına şüp- he olmıyan osmanlı inkılâblarının, onların bazen bütün değerleri: inkâr ettirecek kadar bizi ifrata Saptıran, kusurları işte bunlardı Anzimatla, köyleri zaten bir tar ınız, fakat şehirlerde Büyük kasabalarda eski y_üıi_rimvîu -;ı:: yıkılmışsa da d bulmamıştır: bu- “İanlar da türkten gayri herkesin ine yaramıştır. icdan ve tefekkür hürriyetle rini, şark âleminde, ilk der, Tür kiye türkleri cümhüriyetle kazan. dılar; dışarı ve içeri tazyiklerden emperyalizm ve derebeyliği elin. Ankara, 2 (A.A.) — B. Motta'nın yeniden İsviçre ğrna tayini münasebetiyle konfederasyonu - baş- Atatürk e AA L SA İsviçre Konfederasyonu — Başkanlığına seçilen B. Motta ile B. Motta arasında aşağıdaki telgraf- lar teati edilmiştir: Ekselans B. Motta İsviçre Konfederasyonu Başkanı Bern Ekselansınızın İsviçre Konfederas- Roma, 2 (A-A.) — Dış işleri bakanı Kont Ciano ile Sir Drummonü bugün 12 ilz « italyan “Cen- ayında, İngi tilmen Agr, mamesini” im- za etmişlerdir. Bu mukavelename bit tek vesikadan ya bir takım garantiler teati etmektedir. ler. Bu garantiler, Akdeniz statükosu- na, bu denizde gidiş geliş serbestliğine, her iki tarafın hukukunun - sayılmasına ve iki memleketin barışçı arzularına ald bulunmaktadır. Bu vesikada İngiltere ile İtal- Mukavelenin esasları Londra, 2 (A.A.) — Röyter Ajansı- Tim bildirdiğine göre, ingiliz iyan Akdeniz anlaşması statüko'nun muhafa- zası hakkında karşılıklı garantiyi ihti. BARDRMA AAA AA Profesör H. Reşit Tankı yeni bir yazısı Lengisik bir seyahat GÜNE -DİL Teorisine göre ELBİSTAN “adınım tetkiki Yarın neşre başlıyoruz. sun yüzde 78 ini kapladığı zaman, bu rejim memlekette den, milli sâyin hürriyetini de cümhüriyete borçluyuz. Fakat kal. kazanamadığı bir itibara erecek- tir. ADIMIZ, ANDİMIZDIR. B. Mottanın İsviçre konfederâsyonu başkanlığına tayini dolayısiyle Atatürkle B. Motta arasında Telgraflar teati edildi yonu başkanlığına yeniden tayinini bü- yük bir sevinçle öğrendim. Yüksek meziyetlerinizin müeyyide- sinin mesud bir tesadüf neticesi olarak, Federal Başkanı - olarak — intihabınızın jübilesine tesadüf etmesi, sizi tebrik ederken duyduğum sevinci artırmakta- dır. Bu fırsattan istifade ederek, gerek İsviçrenin refahı gerek Ekselansınızın şahsi saadeti için temennilerimi - yeni- den teyid ederim. K. Atatürk Ekselans Kemal Atatürk 'Türkiye Cumhuriyeti Başkanı Ankara Ekselansınızın bana göndermek lüt- funda bulunduğu temenniler beni” son derece mütehassis etti, Size samimi bir şekilde teşekkür eder ve Türkiyenin Mmütezayid refahr ile onun parlak kal- kınmasını idare eden mümtaz devlet a- damının şahsi saadeti için en derin te- mennilerde bulunurum. Feğeral Başkan Motta İNGİLTERE - İTALYA Centilmen Ağreman mukavelesi dün imzalandı va etmekte ve Akdenizde transit ve ti- caret yollarmın hürriyetini derpiş ey- Temektedir. Merkür anlaşmanın - diğer biç bir memlekete karşı müteveccih ol- madığı da ayrıca tasrih olunmaktadır. HER YERDE 5 KURUŞ HATAY HABERLERİ Görmenler Sancakta iken tezahür yapılmaması için tazyik ve propaganda basladı Sancakta arabça mahkeme celpnameleri Sancağa gelmesi münasebetiyle fransız lerini yanla- dağılmışlardır. İstanbuldaki arkadaşımız ora gazetelerine Hatay'a dair gelen haberleri bize dün akşam telefon- la bildirdi: Haleb, 2 (Hususi) — Görmenlerin zabitleri, grup grup, mi rına alarak, Köylerde, köylülerin tezahür yapmama- (Sonu 2. ıncı sayfada) köylere İspanya iç harbi etrafında hâdiseler Gönüllüler ve karış- mazlık meselesi İtalyan gazetelerinin yazdıkları Roma, 2 ÇA.A.) — Giornale d'ltalia gazetesi İspanya meselesinde Almanya ile İtalya arasında görüş birliği olduğu noktasında 1srar etmekte v& yakında fransız ve ingili? notalarına İtalya ta- rafından verilecek cevabın bü hususta yeni bir delil teşkil edeceğini temin ey- lemektedir. Bu gazete- Berlin Tspanyadaki İç harba karşı müşterek bir hareketi derpiş etmekte olduğunu ha- tırlatmaktadır. Giornale d'ltalia diyor ki protokollarının “Bu hareket &sasen Franko — hükü- Metinin Roma ve Berlin hükümetleri tarafından aynı zamanda tanınmış ol masr süretiyle tezahlr etmektedir., İspanyadaki komünizm . hareketleri hakkında bu gazete şöyle yazmaktadır: İtalya, Rusya tarafından İspanya- da bir bolşevik blokhavzı tesisine mü- saade etmiyecektir.. Bolgevik tehlikesi hakkında Stampa gazetesi de g suretle fikrini beyan et mektdeir: Harekete geçmek lâzım - geldiğini Londra acaba ne zawan aniıyacaktır Şimdiki vaziyet devanı ettiği takdiride biz de komünistler gibi suç ortağı ola» Tak mesuliyet zincirine bağlanacağız. (Sonu 3. üncü sayfada) Rehinelerin mübade- lesi görüşmeleri Dö Luz'da devam ediyor Sen Jan ö Luz, 2 (AA.) — Enteri Hasyonal kızılbaç delegesi” Dr. Junod Bilbao murabkatlariyle Burgoa muralı: hasları arasında, zehinelerin mibadele: sini tetkik etmek için, Sen Jan dö Luz belediye daltöülnde yapılacak olan b feransın birkaç gün devam edeceği söylemi Königsbergin tev- kif ettiği gemi Bayondan gelen haberlere göre hâdise Bayon, 2 ÇALA) — Bilbeo'dan haber veriliyor: Dün Bask sahilinde dolaş- makta olan Königsberg alman kruvazö- (Sonu 3. üncü sayfada) . Bir âsi harb gemisi, bir ingiliz gemisine ateş etti Londra, 2 (A.A.) — Liverpul'a gite mekte olan 1943 tonluk Etrib ismindes ki ingiliz gemisine perşembe günü ge- 'neral Frankonun bayrağını taşıyan bir. ispanyol harb gemisi tarafından ateş a. çıldığı amirallık mahfillerince haber ae : Tınmıştı » Etrib'in süvarisi mütecaviz geminin emirlerini yerine getirmiyerek Cebelilt. tarık'a kadar yoluna devam etmiş ve o radaki makamlara keyfiyeti bildirmİşe Etrib salı veya çarşamba günü Ri- va'ya gelecektir. Franko hükümeti, protestanlara aulüm yapıldığını yalanlıyor Avila, 2 (A.A.) — Havas: Başkuman. danlık basın bürosu, milliyetperver Ta panyada bulünan - protestanlara - karşe tazyik ve zulümde bulunulduğu hakkıns (Somi 3. üncü sayfada) İspanyol sularında bir gemiyi tevkit e- den Königsberg kruvazörünün güvertesinde