7 Mayıs 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

Sahife 10 | © AKŞAM SARAY ve BABIÂLİNİN İÇYÜZÜ Yatan: SULEYMAN KÂNI IRTEM — Tercüme, iktibas hakkı mahfuzdur — Tefrika No. 480 Kâmil paşanın İzmir İngiliz konsoloshanesine ilticası Abdülhamid roi paşanın İz- altı pia son- aralarında müzakere ederek arzı- nı irade etti. Mi İzzet V ei ri ğe ile serasker ve bal liriye nazırı pa- fından intihabı reyinde ittifak et- til er, Padişah huzuruna girdiler; su- al i üzerine E arın: müzakere isesind LE bey arzetti. Ahmed İzzet bey: — Ebeden, ebeden! Hasa! Kâ- mil paşanın iadesi asla caiz de- ğildir! Demesile Emin bey mebhüt ola- rak ne diyeceğini şaşırdı! Abdülhamid de düşüncesinden vazgeçiverdi! Acaba o da mukarriblerini tart- Ea Delim e yoklamak mı iste- e paşa Aydın valiliğile İz- mirde on bir sene kaldı. Abdülhamid Kâmil paşadan İn- giltereye fartı temayülünden do- layı emniyetini pomem Sadrazam Ferid paşada bir gün ülke görüleni muhte- mel gördüğü Kâmil paşa aleyhinde bulunuyordu. O da bu yoldaki maruzatile Abdülhamidin efkârı- nı besliyordu. Nihayet Abdülha- mid Kâmil paşayı İzmirden kal. dırmağı, başka tarafa savuşma- sına en kolaylıkla meydan veril miyecek daha küçük ve emin bi: de ikamete memur etmeği pkk buldu. Fakat bu kabil icraatını resmi makamların isti- zanı üzerine yapmağı, mesuliyeti ve husumeti kendi üstüne celbet- miyerek icabında; — Babıâli böyle münasib gö- Ve erit ben de alelüsul tas- dik et Diy bir vaziyette kal- erdi. tercih e: unun için Kâmil paşanın Radosta ikamete memur edilmesini Ferid paşaya ve ettirdi. İradesini de verdi. Bununla Ferid paşa dr kn erdi. Kâmil paşayı İzmirden mah- Jar memur edildi. il paşa bu ikamete memu- eiyetinin şiddetli v ve devamlı bir hanılere sefaretine iltica eylemiş- lerdi. O da İzmirdeki İngiltere konsoloshanesine iltica etmeğe, bu lm ingiltere devletinin hima- e sığınmağa kendisini mecbur ii ingiliz | konsolosu mister Kumberaç nezdinde bir hafta mi- safir kaldı. Esbak dahiliye nazırı Memduh paşa (Esvatı sudur) risalesinde bu hadise hakkında şu malümatı vermektedir: (Bir gün vükelâ meclisinde bu- Tunuyorduk, Mabeyinden memur geldiği bildirildi; Ferid paşa baş- ka odaya gitti. Yarım saat son- Ta Ji det etti — Şevketmeab efendimiz İzzet paşayı gönderdiler. Aydın valisi Kâm ın vilâyeti iyi idare etmediğini oranın askeri kuman- paşanın azledilip Cezayiri Bahrısefid vi- danı arzetmiş; iyiye ikametine memur kılın- ii Il lis ba hemen takdim olunması irade iktizasından bu- Tunduğunu İzzet paşa tebliğ etti Dedi. Heyet ei derin dü- şünmeğe başlad Ferid paşa Bebi yanına istedi, gittim. — Kâmil paşa için nezaretiniz- den icabedenlere tebliğat ifa olunsun. Teklifinde bulundu. Ben — Kâmil paşa ile aranızın şeker ab olduğunu biliyorum. İz- mir kumandanının Kâmil paşa mn hayli vakittir uğraştı- ğıd ü iz bugün sad- rTazamsınız; Kâmil paşa da iki defa makamınızda bulundu. Mu- sibet dellallığına giremem, Tebli- ğat lâzım ise tarafı saminizden icra edilir. Lâkin pek fena bir sey yapılıyor. Mithat paşanın İz- mirde Fransız konsoloshanesine pi unutuldu mu? Kâmil pa- şa muameleyi İslami nefsini muhafaza için hanesine gider; ya yeni bir gaile ihdasile zatı şahaneye de yor- gunluk verileceğine şüphe ede- e mem. Sözlerini osöyliyerek oyerime ri p. ©: retli beyanatıma şehülis- ii “Cemaleddin efendi ile seras- ker Rıza paşa dikkat ediyorlardı, Serasker paşa sandalyeme eğil- ide: — Acaba bizler ne olacağız? Dedi. Gafletle: — Bizler de bunun gibi olaca- gız! Tefevvühünde bulundum, (1) ın Aydın vilâyetin- lemuriyetinin Ce- sair maruzat ile beraber akşama saraya gönderilecekti. Amma padişahta hiddet ziya- de ise netice gene meçhul görü- nüyordu. Ben de o gün (İzmir kumandanının mücerred isnadları üzerine tebid madelete muvafık olamaz; Mithat paşa işinde zah- met De gibi şimdi de öyle bir hal vukuundan mahzurlar mel- huzdur.) Yolunda tafsilâti havi olarak atebeye bir hususi ariza takdim ettim. Bu arizamın müsveddesi- ni nafıa nazırı Zihni paşaya gös- terdim. Zihni paşa: k raragi Ben de — Dahiliye ere çok defa istifa ettiğimi bilirsiniz. Şu arizam vesile olur da evime ç kilirim. Cevabile mukabele ettim. İki gün sonra Kâmil paşanın İz- mir İngiltere konsoloshanesinden saraya bir telgraf çektiği anla- Dedi. Ni Vükelâ meclisi inikadında Fe- rim zahir olmadı mı? Garaza miebni muamelelerin sonu işlerile uğraşsaydı şu dağdağa vücud bul- mazdı. Dedim. Kâmil paşaya artık güler yüz göstermek lüzumu tahakkuk etti. Teminat ve iltifat ile İstanbula avet olundu; o da geldi.) Kâmil paşayı konsoloshaneden çıkarmak için birçok muhabere- e ” Kâmil paşa Radosa bedel vata- nı olan ve İngiliz işgal ve ida- resinde bulunan Kıbrısta oturma- sına müsaade istiyordu. Bu taleb hünkârın zihnini büs- bütü tahdiş etti; caiz görülmed Kâmil paşa da kuvvetli teminat verilmedikçe konsoloshaneden çık- mağa muvafakat etmedi. Nihayet İngiltere hükümetile Osmanlı hariciye arasın- da Kâmil paşanın ra irisi evlâd metçe her türlü ln ma- sun bulunmak ve izaç edilmemek şartile İstanbula avdeti kararlaş- tı. Bu teminat irade Babıâliden — sefa- ,retine resmen bildiri! üzerine iğ paşa İs- tanbula avdet etti. (1) Nişantaşın- da padişah tarafından kendisi için ihzar ettirilen konakta meşru- tiyete kadar rahatça oturdu. Tabii sıkı bir tarasöud altında! (Devam var) ) Kâmil paşa Pirak Mehmed Salâhaddin: Bildiklerim. skında, Mısır kadınlarının bugünkü vaziyetleri Otuz yıl içinde kadınlar arasında büyük bir ilerileyiş olmuştur (İstanbulda toplanan milletler arası erir Ep kongresine Misırdan sim gelen ağ gazeteci cilerden et Raşi, le da e ları: bize bir makale yazmıştır. Makaleyi memnuniyetle der- cediyoruz. Mısırda büyük bir alâka ve te- veccüh ile takib edilen Türk in- ılâbı hakkında mahallinde tetki- kat yapmak için Türkiyeye gel- miş olmakla beraber, bu fırsat- tan istifade ederek memleketimin vaziyeti hakkında biraz agi at vermek isterim, Esasen temas et- tiğim Türklerin, seçen vazi- . yet ile alâkadar olduklarını gö- Erek mnuniyetle görüyorum ki, Türk Gal yer yüzünde ce- reyan eden hadiseler hakkında okuyucularını tenvir etmek isti- yolar, Gazetelerin hadiseler hak- kısa değil, fakat mufas- sal malümat vermeleri, bir mille- tin inkişafı ve karşılıklı bir an- rn için en mükemmel bir va- tadır Bundan sikimi ki, bize gös- terilen ve hararetli kar- ilmi cesaret alarak Mısırın vaziyeti, Ae sosyal ve aile başlıyaca- l evvel Mısırda kadınlar, içtimai varlıktan omahrum silik ir hayat sürüyorlardı. Bilhassa Mısırın müslüman kadınları, hiç bir mevki sahibi saymam evlerinin gölgelerin: ve mütevekkil bir EL mk, ve en yakın akrabalarından bile gizleniyorlardı. Mısırlı kadın ya hiç evinden rai em yahut pek az çıkar, iki da bir, kendisi gibi ğin e iki tanıdık kadını kabul ederdi Böyle bir kadın, hususi haya- tında olduğu gibi, umumi - yatta da hiç bir teşebbüs sahibi Mısırda vaziyet dün Son senelerin hadiseleri o ve vakaları her şeyi ve kadının va- ziyetini tamamile değiştirdi. Bu hal, bütün sahalarda inkişafımı- zın en belli rn Şunu im ki, e daki e İri geli bü- yük hari ve bilha ihtilâlinden sonra başlamıştır. Me sır kadınları bu unutulmaz hadi- selerde büyük bir rol onyamışlar, ilk defa olarak büyük bir cesaret ile ortaya atılmışlar ve kırılmak istidadını gösteren cesaretleri can- landırmışlardır. istenbülde' toplanan Beyatli; & Mr Adres tebdili için yirmi beş kuruşluk pul göndermek lâzımdır. 1 Hıdırellez 2 murahhasasının reisi dağ Hoda Şaravi paşadan bah- setmeden geçemiyeceğim. Hepi- mizin derin bir sevgi ile sevdiği- J manda bilmez tükenmez man: 7 Mayıs 1935 —— Bazı tabiatler, bütün güçlük leri ve zorlukları yönerler. Be yan ea paşa da bu tipte bi kadı ik sayesinde, <a gibi memleketten memleket miş, kadınlık davası Mile , an Hoda Şaravi pa 1923 te diğer kadınlarla berabefi âzasından bulunmakla iftihar ett ağı BŞ kadınlar bikini kur” ik vi kadınlık hareketinin i* Mr sır kadınlar birliği başkanı baysf Hoda Şsravi paşa, ortaya attıği kurumun teşkilâtını o genişletm” ğe ve kuvvetlendirmeğe deva” etmiştir. ir zaman sonra bü tün siyasi partiler, kendisini b saba katmağa mecbur kalm lardır. Mısırın en iyi ailelerinden bi rine mensub olan bayan Ces Nabaraovi Fransada tahsilini bi dikten sonra kadınlık hareketin? iştirak etmiş ve Mısır kadınls' İL ae efkârı o olsf 'Egyp e mecmuasinın baş harri ei üzerine almıştır. V8# tanseverlik duygusu, bir milletif inkişafında ve hayatında © vvetli ve en sağlam âmildif Bu duygu, Mısırlı kadına varlığ” nı ve istiyeceği hakları öğret iştir, Bugün Mısır kadınları arası s meslekler kadınlara ii ve sanat âleminde temeyyüz et miş birçok kadın ee de s8" yılabilir. Mısırda içtimai hayat, ink kişsi ir. Mısırlı kadınlar ziyaret er kabul ederler, ziyaretlere derler, sergilere giderler, yerli #9 ecnebi mecmi b ederlef| ve memleketin kültür ze ali kadar olurlar. Acaba ekleri" miz , bu inkişafa ne derler? Ben muharrir olmakla bi yni zamanda da ga: azetedi yim. Binaenaleyh, milletim gibi uyanan ef Sete düşünüş tar” larını tet Birçok mahale maheli yati mualar nam na olarak anketler yaptım. En a k mümtaz hü et, ilim ve nat adamlarımız, bu al mizi takdir ve yardım ediyorls” Bu hal bizi sevindiriyor Bu vesaif” le mücehhez olduğumuz için gi Bi paşaya borçluyuz. Ona emmi yetimiz ve giriştiği işi başarac” Ayni 2# ğına itimadımız vardır. güveniyorU” miz bi oda Ke ravi paşa Mı- sırda memle- ketimizde yapılan ve işlerde önayak olmuştur. lerimizi her zamandı abe ai dinç hissediyoruz.