7 Mayıs 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

k e ON ALTINCI YIL. No. 4947 7 MAYIS 1935 SALI EZE Z Adımız, andımızdır. 9.5.1935 ANKARA c,H,P. BÜYÜK KURULTAYI Her yerde 5 kuruş LAYT 'a Gündelik ARSIULUSAL DURUM - Avrupanın ve dolayısiyle bü - t'_l.n acunun sıyasal durumu son günlerde çok kötüleşmiş ve her ta- Tafta büyük bir kaygı uyandırmağa : lamıştır. Almanyanın açıktan Açığa silahlanmağa karar vermiş ol- Ması, devletler arasındaki eski vvet dengelmesini bozmuş ve u dayanmakta olan — Versay dllı.enini kökünden sarsmıştır. Bu yeni durum karşısında bir taraf- tan barışı korumak, öbür taraftan _Ayrupa'ya yeni bir düzen vermek için başlanılan arsrulusal danış - malar ve konuşmalarda şimdiye kğdar kesin ve müsbet bir sonuca varmamıştır. O şekilde ki, bugün her devlet ulusal güvenliğini an - tak kendi gücünde aramakta ve Ortaya atılan barış kombinezonla- rına, ve genel uzlaşma önergeleri- te pek o kadar önem ve değer ver- memektedir. Kuşku ve güvensizlik Avrupa sıyasasının başlıca daya- nağı olmuştur. Yeni sıyasal durum, silah - sızlanma konferansını pratik ba- !iımdan büsbütün yıkmıştır. Artık iyice anlaşılmış oldu ki, silâhlan- ma ve silâhsızlanma işi her şeyden önce teknik değil, sıyasal bir so - rumdur. Uluslararasında - karşı - lıklı bir inan olmadıkça ve bunu yaratacak sıyasal tedbirler alın- madıkça devletleri silahlanmadan ve silâhlarını azal t ai geçirmenin imkânı yoktur. Silâh - larm gittikçe artması ise bir taraf- tan az çok birleşmiş olan güvenli- ği bile sarsarak genel kuşku ve | — kalmaz. kaygıyı artırmaktan geri Bu bir inişli ve uçurumlu yoldur ki, vaktinde bir sığınak bulunmaz- sa bütün dünyanın felâkete sürük- lenmesi iktimali çoktur. Almanyanın son kararından sonra girişilmiş olan arstulusal ko- nuşmalardan umud verici bir şey çıkmamıştır. Uluslar sosyetesinin Almanyayı kımayan kararı mad - diğ durumu değiştiremediği gibi fikirleri yatıştırmaktan da uzak kalmıştır. O kadar ki Almanya'da bu karar üzerine Avrupa konseri- ne girmek ve uluslar sosyetesine dönmek arzuları zayıflamış ve başka devletler arasında da yeni sıyasa kombinezonları kurmak ve bunlar ile Almanya'yı kımıldaya- ll_ııyımk bir hale getirmek istekle- ri artmıştır. Her devlet gerek si - _lâlıluımumı ve gerek başkaları ile olan özel andlaşmalarını ancak barış için yaptığını ileri sürmek - tedir. Bu belki kendi bakımından doğrudur. Fakat bu yoldan genel barış ve uzlaşmanın gerçekleşemi- yeceği de ötedenberi yapılmış o- lan deneçlerden anlaşılmış bulun - Mmaktadır. _ Gerçek ve doğru barış yoluna girmek için son geçidler de he - nüz kapanmış olmamakla bera - ber, devletler daha çok harb ikti - mallerini gözönünde tutarak ona göre hazırlanmakta ve hareket ttmektedirler. Bugünkü durumun 1914 durumuna benzeyip ben - Zemediği ara sıra çatışmalara yol Açıyorsa da bunun üzerinde dur - Mmakta pratik bir fayda yoktur. İs- ter benzesin, ister benzemesin, günün realitesi gözönündedir. nun varabileceği sonucu da az Çok sezmek zor bir iş değildir. Za- Man ve kadro değişebilirse de in- tanların özü ve rolü çok kere aynı- dir, Kendisi ile çok uğraşılan ve endisi için hazırlanılan iktimal - er bir gün nasıl olduğu bilinme - _de'_! gerçekleşiverir. Şimdilik harb iktimali de bunlar arasında bulu- Partimizin İkinci ve Üçüncü Kurultayları C. H. P. Dördüncü Büyük Kurul- tayının toplanışı dolayısile Partinin bir tarihçesini yapmayı faydalı bul- muş ve “Anadolu ve Rumeli Müda- faai Hukuk Cemiyeti,, adı altında ilk kurumlanışından — başlıyarak - ikinci Büyük Kurultaya kadar olan kısmı dünkü sayımızda anlatmıştık. Bugün de bu Kurultay ve ondan sonraki za- larda Partimizin çalışmalı ve li ini kisaca gözdön geçirmeğ devam ediyouz:; d 15 ilk teşrin 1927 de Ankara- da toplanan Kurultay “çcumuriyet halk partisi,, adına göre birinci olmakla beraber partinin kökün - den bağlı olduğu “Anadolu ve Rumeli müdafaai hukuk cemiye- ti,, nin devamı olmasına göre ha- kikatte ikinci kurultaydı. Büyük Önderin bu kurultayı açan s'öy_le- vindeki şu kısım bu noktayı iyice dınlatır: B C.H. Fırkasmmkbüyük kon- ini açıyorum. Fırkamız geçen er e weti leri içinde milleti - ıztırab sene de mill mizin hayatı ve şerefi için göster- diği yüksek azim ve iradenin mü- mîsıiyi'il olarak bundan dokuz sene evel meydana çıkmıştı. Bütün Anadolu ve Rumeliye şamjl olmak üzere ilk umumi kongremiz Şıva& ta aktedilmişti. Sıvas umumi kon- de müzakere mevzuu aynı esaslar olmuştur. Bu esaslar, tav- zihen ve bütün memlekete teşmi - len kabul olunmuştur. Ger(_;ı o Za- man kullandığımız unvan ile bu - günkü unvan arasında fıı_-k. var - dır. Fakat teşkilâtı esas ıtı!'ıarı_. le mahfuz kalmıştır. Ve bugün si- nde tecelli eden mev- $ fırka hali M î:âiyete mebde teşkil etmiştir. Bilhassa memleket ve millette u - mumi gaye - ki umumi selâmet ve refahı teminden ibarettir - asli ma- hiyeti değişmeksizin takğb o!u_n' n muştur. Binaenaleyh diyebiliriz (Sonu 4 üncü sayıfada) gresin, nuyor ki devletler geceyi gündüze katarak ona göre hazırlanmakta biribirleri ile yarış etmektedir - Zeki Mesud ALSAN ler. 4, Bîü_yük_Kurultary için her şey hazır.. Büyük Kurultaya program ve tüzükte yapılacak değişkeler sunuluyor C. H, P, Büyü Kurultayı 544 Üyeden Kuruluyor KURULTAY HAZIRLIKLARI BİTMİŞTİR. ÜYELER GELİYOR C.H.P. dördüncü büyük kurul. tayı hazırlıkları bitmiştir. İller « den gelecek üyelerin çoğu gel - miştir, Geri kalanları da bugün ve yarın gelecektir. Kurultay, Parti üyesi olan 384 saylav ile illerden gelecek 160 delege ile 549 üyeden kurulacaktır. C.H.P. Merekzi üyelere res « mini bastığımız dosya kabı içinde şunları sunmaktadır; g 1 — Program ve tüzük taslak- ları, 2 — Yeni önergeler ile karşı- laştırmak için bugünkü programi ve tüzük, 3 — Büyük kurultaya genel kâtibliğin yazdığı — mektubların kopyeleri, 4 — Önergeler için defter, 5 — Kurultayda konuşulacali Hişlerin İistesi, ğ;ljama(ifri'ü: İıu;îaniığında a;llân V(jç_ı'ı'ncü B;'iyüîxhrdlia;ıia İnönü, geçen yıllarda y;,ılm i,i._ 6 — Büyük kurultay günlerin re dair bildiriği okurken, Sağda: İnönü başkanlık ederken. de üyelerin takmaları için rozet, geZ 7 — 1934 — 1935 yılları için: S K ge C. H, P, Progrânü Taslağı Lüzumlu Olan Her Şey Var. C. H. P. Genel İdare Kurulunca hazırlanan program ve tüzük - (nizam- name) taslakları (proje) Genel Başkanlık (Umumi Reislik) divanınca onana- trak Büyük Kurultaya sunulması kararlaşmıştır. Yurdumuzun özel duygu ve dileklerini karşılıyacak esasları içine alan bu program taslağının baş tarafı- nı bugün yazıyoruz, yarın alt kısmını ve tüzük taslağını yazacağız. Okurlarımız bu taslaklarda osmanlıca kelimelere rastlryacaklardır, şunu şimdiden söyliyelim ki, tüzüğün sonuna konan müvakkat bir madde ile Dör- düncü Büyük Kurultayın kabul ettiği program ve tüzüğün öz türkçeye çev- rilmesi, Genel Başkanlık Divanının takdir ve tasdikine bırakılmıştır. Methal Cumuriyet — Halk Partisinin programına temel olan and fikir- ler, inkılâbımızın başlangıcından bugüne kadarki filiyat ve tatbi - katta aşikârdır. Bundan başka bu fikirlerin başlıcaları Partinin 1927 senesin. de Büyük kongrece de kabul o - lunan nizamnamesinin umumi e - saslarında ve aynı kongrece tas- vib edilen Umumi Reisliğin be - yannamesinde — ve 1931 Büyük 3 — Devletin esas teşkilatı: Türkiye; — milliyetçi, halkçı, devletçi, lâik ve inkılâpçı bir cu- muriyettir. Türk milletinin idare şekli vahdeti kuva esasına müstenittir. Hakimiyet birdir. Kayıtsız, şart - sız milletindir. Büyük Millet Mec- lisi millet namma hakimiyet hak- kını kullanır. Teşri salâhiyeti ve icra kuvveti Türkiye Büyük Mil - let Meclisinde toplanır. Meclis teşri salâhiyetini bizzat kullanır. İcra salâhiyetini kendi arasından Millet Meclisi intihabı b tile neşredilen beyannamede tes- bit olunmuştur. Yalnız birkaç sene için değil, istikbale de şamil olan tasavvur- larımızın ana hatları burada top- lu bir halde yazılmıştır. Partiye esas olan bütün — bu prensipler (Kamâlizm) yoludur. "BİRİNCİ KISIM Esaslar: 1) Vatan, 2) Millet, 3) Devletin esas teşkilatı, 4) Âm- me hukuku. 1 — Vatan; Türk milletinin eski ve yüksek tarihi ve toprak - larının derinliklerinde mevcudi - yetlerini muhafaza eden eserleri- le yaşadığı bugünkü siyast sınır- larımız içindeki kudsi yuratur. Vatan hiçbir kayıt ve şart al- tında ayrılık kabul etmez bir kül- dür. 2— Millet; dil, kültür ve mef- küre birliği ile birbirine bağlı va- tandaşların teskil ettiği siyasi ve içtimat bir bütündür. çeceği Cumur Reisi ile onun ta- yin edeceği İcra Vekilleri heyeti- ne bırakır. Türkiyede mahkeme - ler müstakildir. Devlet teşekküllerinin en mu - vafıkı bu olduğuna Parti kanidir. 4 — Âmme hukuku: A) Yurddaşların ferdi ve içti- mal hürriyet, müsavat, masuniyet ve mülkiyet haklarını mahfuz bu- lundurmak Partimizce ehemmi - yetli esaslardandır. Bu hakların sınırı devlet varlığı otorite sınırı içindedir. Ferdin ve hükmi şahsi- yetlerin faaliyeti umumi menfaat- lere aykırı olmayacaktır. Kanun- lar bu asla göre yapılacaktır. B ) Parti yurddaşlara hak ve yazife vermede — kadın erkek ayırmaz. C) Mebus seçim kanunu yeni- lenecektir. Yurdumuzun — umumi şartlarına göre vatandaşı, yakın - dan tanıdığı ve emniyet ettiği in- sanları ikinci müntehip olarak seç- (Sonu 3 üncü sayıfada) #L BÜYÜK KÜRULTAY ANKARA 9.5.1955 j!gınnıxıum Vöni Rusmakma, / Prigreti Tiileklar Ü, vlermmden brer Yane » Yakrulk delter, hales » Büyük Kuruhaya Car mel Kütiplikten yanlan bitikler örseği, Keruiteyde busuşulamak Metesi, Böyük ı.'ıı»ı, c—u———u—ı-::ı—.ıı— büçç: —aj Kurultay üyelerine dağıtılacak dosyanın kabı deki il kurultaylarının yolladığı dileklerin asıllarına göre yapılmır özetler, 8 — Kurultay üyelerinin adla- rı yazılı bir defter. Ekitler Genel Direktörlüğü (in- hisarlar umum müdürlüğü) ku - rultay günleri için sigara paket - Sigara paketlerine yapıştırılacak etiket lerine yapıştırılmak üzere resmi- ni koyduğumuz şekilde etiketler yaptırmıştır. Tütün satanlar ku - rultay günlerinde bunlârı sattık - ları paketlere yapıştıracaklardır. Posta çevrimi, kurultayın de - vam ettiği günlerde zarfların üze- rine Partinin dördüncü büyük ku- rultayını hatırlatacak — damgalar basacaktır.