7 Mayıs 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Gündelik ARSIULUSAL DURUM Avrupanın ve dolayısiyle bü - tün acunun sıyasal durumu — son günlerde çok kötüleşmiş ve her ta- Tafta büyük bir kaygı uyandırmağa a: lamıştır. Almanyanın açıktan Açığa silahlanmağa karar vermiş ol- Maşı, devletler arasındaki eski kuvvet dengelmesini bozmuş ve bîmı dayanmakta olan — Versay düzenini kökünden sarsmıştır. Bu yeni durum karşısında bir taraf: tan barışı korumak, öbür taraftan Avrupa'ya yeni bir düzen vermek için başlanılan arsrulusal daniş - Malar ve konuşmalarda şimdiye kadar kesin ve müsbet bir sonuca Varmamıştır. O şekilde ki, bugün her devlet ulusal güvenliğini an « tak kendi gücünde aramakta ve Ortaya atılan barış kombinezonla- rına, ve genel uzlaşma önergeleri- Ve pek o kadar önem ve değer ver- lir. Kuşku ve güvensizlik a sıyasasının başlıca daya- nağı olmuştur. Yeni sıyasal durum, silah - sızlanma konferansını pratik ba- kımdan büsbütün yıkmıştır. Artık iyice anlaşılmış oldu ki, silâhlan- ma ve silâhsızlanma işi her şeyden önce teknik değil, sıyasal bir so » rumdur. Uluslararasında karşı - hklı bir inan olmadıkça ve bunu yaratacak sıyasal tedbirler alın- madıkça devletleri silahlanmadan ve silâhlarını azaltmaktan vaz - geçirmenin imkânı yoktur. Silâh - larm gittikçe artması ise bir taraf- tan az çok birleşmiş olan güvenli- ği bile sarsarak genel kuşku ve kaygıyı artırmaktan geri kalmaz. Bu bir inişli ve uçurumlu yoldur ki, vaktinde bir sığınak bulunmaz. sa bütün dünyanın felâkete sürük- lenmesi iktimali çoktur. Almanyanın son kararından sonra girişilmiş olan arsrulusal ko- nuşmalardan umud verici bir şey çıkmamıştır. Uluslar sosyetesinin Almanyayı kmayan kararı mad - diğ durumu değiştiremediği gibi fikirleri yatıştırmaktan da uzak kalmıştır. O kadar ki Almanya'da bu karar üzerine Avrupa konseri- ne girmek ve uluslar sosyetesine dönmek arzuları zayıflamış ve başka devletler arasında da yeni sıyasa kombinezonları kurmak ve bunlar ile Almanya'yı kımıldaya- mıyacak bir hâle getirmek istekle- ri artmıştır. Her devlet gerek si - !ihlınmıımı ve gerek başkaları ile olan özel andlaşmalarını ancak barış için yaptığını ileri sürmek - tedir. Bu belki kendi bakımından doğrudur. Fakat bu yoldan genel 'arış ve uzlaşmanın gerçekleşemi- yeceği de ötedenberi yapılmış o- lan deneçlerden anlaşılmış bulun - maktadır. , Gerçek ve doğru barış yoluna Birmek için son geçidler de he - nüz kapanmış olmamakla bera - ber, devletler daha çok harb ikti - Mallerini gözönünde tutarak ona göre hazırlanmakta ve hareket etmektedirler. Bugünkü durumun 1914 durumuna benzeyip ben - Zemediği ara sıra çatışmalara yol Açıyorsa da bunun üzerinde dur - makta pratik bir fayda yoktur. İs- ter benzesin, i benzemesin, bugünün realitesi gözönündedir. 'nun varabileceği sonucu da az $ok sezmek zor bir iş değildir. Za- Man ve kadro değişebilirse de in- tanların özü ve rolü çok kere aynı- dır, Kendisi ile çok uğraşılan ve kendisi için hazırlanılan iktimal - ©&r bir gün nasıl olduğu bilinme - den gerçekleşiverir. Şimdilik harb iktimali de bunlar arasında bulu- 7 MAYIS 1935 SALI KO | Adımız, andımızdır. 4, Büyük Kurultay için her şey hazır.. Solda: xialıiıh'ün— ba;h&dığ;ııja re dair bildü Partimizin İkinci ve Üçüncü Kurultayları €. H. P. Dördüncü Büyük Kurul- tayının toplanışı dolayısile -Partinin bir tarihçesini yapmayı faydalı bul- muş ve “Anadolu ve Rumeli - Müda- fasi Hukuk Cemiyeti,, adı altında ilk kurumlanışından — başlıyarak - ikinci Büyük Kurultaya kadar olan kısmı dünkü sayımızda anlatmıştık. Bagün de bu Kurultay ve ondan sonraki za- manlarda Partimizin çalışmaları ve gelişmesini kısaca gözden geçirmeğe devam ediyouz: 15 ilk teşrin 1927 de Ankerm da toplanan Kurultay “cumuriyet halk partisi,, adına göre birinci olmakla beraber partinin kökün - den bağlı olduğu “Anadolu ve Rumeli müdafaai hukuk cemiye- ti,, nin devamı olmasına göre ha- kikatte ikinci kurultaydı. Büyük Önderin bu kurultayı açan _1 vindeki şu kısım bu noktayı iyice dınlatır: a C. H. Fırkasının büyük kon- gresini açıyorum. Fırkamız geçen ıztırab seneleri içinde milleti - mizin hayatı ve şerefi için şöıleî- diği yüksek azim ve iradenin mü- messili olarak bundan dokuz sene evel meydana çıkmıştı. Bütün Anadolu ve Rumeliye şamil olmak üzere ilk umumi kongremiz _Sıvas— ta aktedilmişti. Sıvas umumi kon- zakere mevzuu aynı esaslar olmuştur. Bu esaslar, tav- zihen ve bütün memlekete teşmi - len kabul olunmuştur. Gerçi o za- man kullandığımız unvan ile bu - ünkü unvan arasında fark var - dır. Fakat teşkilâtı esas nışuıl. le mahfuz kalmıştır. Ve. bugün si- yasi fırka halinde tecelli eden_ mev- cudiyete mebde teşkil etmiştir. Bilhassa memleket ve millette u - mumi gaye - ki umumi selâmet ve refahı teminden ibarettir - asli ma- hiyeti değişmeksizin takib olun - muştur. Binaenaleyh - diyebiliriz (Sonu 4 üncü sayıfada) gresinde mü nuyor ki devletler geceyi gündüze katarak ona göre hazırlanmakta biribirleri ile yarış etmektedir - Zeki Mesud ALSAN ler. ve üyük Kurultaya program ve tüzükte yapılacak değişkeler sunuluyor lan Üçüncü BüyüîKıımlıaydu İnönü, geçen yıllarda yu;ııluıı işle- ü okurken, Sağda: İnönü başkanlık ederken. €. H, P, Programı Taslağı Progratıda Ulusumuzun Yücelmesi İçin Lüzumlu Olarn Her Şey Var. | C. H. P. Genel İdare Kurulunca hazırlanan program ve türük - (nizam- | neme) taslakları (proje) Genel Başkanlık (Umuti Roislik) divanınca onana- | rak Büyük Kurultaya sunulması kararlaşmıştır. Yurdumuzun özel duygu ve dileklerini karşılıyacak esasları içine alan bu program - taslağının baş tarafı- | nt bugün yazıyoruz, yarın alt kısmını ve tüzük taslağını yazacağız. Okurlarımız bu taslaklarda osmanlıca kelimelere - rastlıyacaklardır, lim ki, tüzüğün sonuna konan muvakkat bir madde ile Dör- şimdiden söylü, düncü Büyük Kurultayın kabul ettiği şunu program ve tüzüğün öz türkçeye Çev- rilmesi, Genel Başkanlık Divanının takdir ve tasdikine bırakılmışter, Methal Cumuriyet — Halk Partisinin programına temel olan and fikir- ler, inkılâbımızın başlargıcından bugüne kadarki filiyat ve tatbi - | katta aşikârdır. Bundan başka — bu fikirlerin başlıcaları Partinin 1927 senesin- de Büyük kongrece de kabul o - lunan nizamnamesinin umumi e - saslarında ve aynı kongrece tas- vib edilen Umumi Reisliğin be - yannamesinde — ve 1931 Büyük Millet Meclisi intihabı münasebe- tile neşredilen Beyannamede tes- bit olunmuştur. Yalnız birkaç sene için değil, istikbale de şamil olan tasavvur- larımızın ana hatları burada top- lu bir halde yazılmıştır. Partiye esas olan bütün — bu prensipler (Kamâlizm) yoludur. BİRİNCİ KISIM Esaslar: 1) Vatan, 2) Millet, 3) Devletin esas teşkilatı, 4) Âm- me bukuku. 1 — Vatan; Türk milletinin eski ve yüksek tarihi ve toprak - larının derinliklerinde mevcudi - yetlerini muhafaza eden eserleri- le yaşadığı bugünkü siyast smır- larımız içindeki kudsi yurdtur. Vatan hiçbir kayıt ve şart al- tında ayrılık kabul etmez bir kül- let; dil, kültür ve mef- tandaşların teşkil ettiği siyasi ve af bir bütündür. 3 — Devletin esas teşkilatı: Türkiye; — milliyetçi, halkçı, devletçi, lâik ve inkılâpçı bir cu- | muriyettir. | Türk milletinin —idare şekli | vahdeti kuva esasına müstenittir. Hakimiyet birdir. Kayıtsız, şart - sız milletindir. Büyük Millet Mec- i lisi millet namma hakimiyet hak- | kıni kullanır. "Teşri salâhiyeti ve icra kuvveti Türkiye Büyük Mil - ' let Meclisinde toplanır. — Meclis | teşri salâhiyetini bizzat kullanır. | İcra salâhiyetini kendi arasından seçeceği Cumur Reisi ile onun ta- yin edeceği İcra Vekilleri heyeti- ne bırakır. Türkiyede mahkeme - ler müstakildir. Devlet teşekküllerinin en mu - vafıkı bu olduğuna Parti kanidir. 4 — Âmme hukuku: A) Yurddaşların ferdi ve içti- mal hürriyet, müsavat, masuniyet | ve mülkiyet haklarını mahfuz bu- lundurmak Partimizce ehemmi - yetli esaslardandır. Bu hakların sınırı devlet varlığı otorite smnırı içindedir. Ferdin ve hükmi şahsi- yetlerin faaliyeti umumi menfaat- lere aykırı olmayacaktır. Kanun- lar bu asla göre yapılacaktır. B ) Parti yurddaşlara hak ve vazife vermede — kadın erkek ayırmaz. | C) Mebus seçim kanunu yeni lenecektir. Yurdumuzun — umumi şartlarına göre vatandaşı, yakın - dan tanıdığı ve emniyet ettiği in- sanları ilkinci müntehip olarak sec- (Sonu 3 üneli sayrfada) 9.5.1935 - ANKARA c,H,P. BUYUK KURULTAYI Her yerde 5 kuruş C. H, P, Büyük Kurultayı 54 Üyeden Kuruluyor KURULTAY HAZIRLIKLARI BİTMİŞTİR. ÜYELER GELİYOR C.H.P. dördüncü büyük kurul- tayı hazırlıkları bitmiştir. İller « don gelecek üyelerin çoğu gel « miştir, Geri kalanları da bugün ve yarın gelecektir. Kurultay, Parti üyesi olan 384 saylav ile illerden gelecek 160 delege ile 549 üyeden kurulacaktır. C.H.P. Merekzi üyelere vres - mini bastığımız dosya kabı içinde şunları sunmaktadır: 1 — Program ve tüzük taslak- ları, 2 — Yeni önergeler ile karşı- laştırmak için bugünkü program ve tüzük, 3 — Büyük kurultaya genel kâtibliğin yazdığı — mektubların kopyeleri, 4 — Önergeler için defter, 5 — Kurultayda konuşulacali işlerin listesi, 6 — Büyük kurultay günlerin do üyelerin takmaları için rozet, 7 — 1934 — 1935 yılları için. | ŞİLBÜYÜK URULTAY | ANKARA, 951935 dosyanın kabı deki il kurultaylarının yolladığı dileklerin asıllarına göre yapılmır özetler, 8 — Kurultay üyelerinin adla- rı yazılı bir defter. Ekitler Genel Direktörlüğü (in- hisarlar umum müdürlüğü) ku « rultay günleri için sigara paket - Sigara paketlerine yapıştırılacak etiket lerine yapıştırılmak üzere resmi- ni koyduğumuz şekilde etiketler yaptırmıştır. Tütün satanlar ku « rultay günlerinde bunlârı sattık « ları paketlere yapıştıracaklardır. Posta çevrimi, kurultayın de - iği günlerde zarfların üze. rine Partinin dördüncü büyük ku- rultayını hatırlatacak — damgalar basacaktır.