5 Mayıs 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

ki” orlar ki: No.27 Yazan: Faik Sabri Duran eeide gezenlerin gözü onünde otomobiller bir saatte kuruluveriyor, ol on dakika içinde ia tekerlekler yapılıyor Hiedemağ fabrikası ise bir otodrom kus Yircilerin evam ediyor, bu suretle oto- mobili e dayanıklıği Sösterilmek i istenmi; Ford İ e hpsen ye w Fakat d sergi erakl Östifadeli ni itibarile hepsini bana SB pavyonun bü- yük lamine içeriye girince: önce karşınıza büyük bir kabart- ma harita çıkıyor, Yalnız bu hari- : d müessesesinin ehemmi- 22 naklediyor. eniş salonda Ford otome- binde muhtelif parçaları nasıl Yapılıyor onu görüyoruz. Böyle- imi len minderine, karosre- inden motörüne kadar her b va helme iyi bir fikir alıyoruz. büyüklüğünde bir otomobili oturtulmuş, am. a nasıl, bu otomobili ortaların- dan ikiye bölmüşler, bir kesit ha- linde; bunun yı ında kul lanılmış ne kadar imi bakır, Sam, çinko, pamuk, yün, mantar, kauçuk, alominyüm gibi madde Yarsa hepsinden birer ok çıkar- Mışlar, her biri bu yarım kür bir camekânına geliyor, o- Yada bu ire dei ei Ait tablolar görün Bu çok “va ve faydalı bir Sakla ölme Tavandaki tekerleğe asılı Ba salonda tuhaf bir şey daha yazılarla şunu yazmış- lar; «Bir tekerlek hemen ten gelen on dört ems çekebi- ek kadar sağlamdır. emek «Bu bere asılı Yakarıda sağda > Firestone Tâstik fabrikası pavyonunun rim solda : seyahat pavyonu; aşağıda sağda: tren le Âdler bir otomobil kesiti ve hai yalnız üç araba görüyorsunuz, am- dört ari bunların hepsini ebilir... Bu salondan a Dik bir salona ve yor. Barası araba ve otom: il e göstere bir idi phi > zeminden &- şağı kazılmış bir çukur i içine yer- leştirilmiş iki üç bağda büyük bir cam m kre var. yayı gösteri; iyor ihveri etra- fında yavaşça iöütiyar, içine ışık konulmuş... Bu küre üzerinde Fordun düm inyanın merelerinde şu- beleri, er acenteleri yar onu görü Araba ve ve otomobillerin; canlı bir tarihi Bunun etrafında gene daire şeklindeki iki sıra meşherde Mi- lâddan evvel 1358 senesinde e sır hükümdarı Tutan Kamenii bindiği araba modelinden ir yarak otomobil bulununcaya ka- dar yapılan arabalar bulunuyor. Sonra 1863 den 1993 de ilk Fo arabasına gelinceye kadar bey girsiz ilk arabaların garip garip şekilleri önünden geçiyoruz. İşte ilk Ford arabası... Benli Ford 1893 de Detroit şehrinde Bagley Avenüdeki küçücük atöliyesinde yapmış. Bu ilk Ford otomobili çok iyi muhafaza edilmiş, iste- nirse bugün de işletilebilir, Sonra sırasile Ford sebeliedni geçir diği şekilleri görüyoruz. 1927 mo- delinin üzerinde «15 milyonuncu Ford» ve 1931 modeli üzerinde «20 milyonuncu Ford» sözleri ya- zılı, id pavyonunda eski De ve Hind yollarından, imei dad caddesine, Meksika yı dan bu Tarda olduğu gibi ayrıca Kübbesi tellerle direklere asılı bir bina : Nakliy Süme 170 kilmetre yapan m Bi lelerinin dioraması bir sinemasi var, Burada fabrika- mn çalışmalarına aid filimleri seyrettiriyorlar... 10 dakikada meydan gelen otomobil iâstikleri Firestone lâstik fabrikasının wyonuna da veren â- geçlarn dikilmesine, büyütülme- sine, üsarelerin toplanmasına aid Mieeaalei yapılmış, bundan son- © SASKERİ BAHİSLER Almanyanın umacı ve - hakiki silâhları e li korl şeyler tahayyül etmek raga psikolojisi (o iktizasında! nun gibi dağı, taşı eriten gl ei ir düşüşte koca şehri alt üst icad edildiği söylenince buna hemen inanan- ların çok olacağına şüphe gimiyoruz. ımiz, harb silâhlarında Maksadımi birçok yenilikler vücuda gelmekte rece ve 8eviyesi- le bağlı bulunmaktadır. O halde silâhların terakkisinin teknik te- rakki ile atbaşı beraber yürümesi gayet tabiidir. Bugünün teknik terakkileri na- lara, muazzam değişikliklere da- yanmıyor, Belki çok uzun emek- vi ve ilmi çalışmalara istinad ten sonra ancak mahdud sa- Yada kalan buluşlara inhisar edi- adım adım, müteaddi. erir Mei eklenmesile r. Bu hali aynen si- örürü: Meselâ yarının e a ole ve . silâhı in AD Ki a bu vaziyetini alabi Kii evvelâ emni yakla yle durma meselesini halle uğraştı, ha ttâ o zamanlar harbde mühim ermeni göreceği obile şüpheli added ldi ve uzun araştırmaların setesrlmiz bugünkü korkunc ha- . Fakat o zamana kadar da ceo ve memleketler buna karşı koymak için bin bir çareler min bil lâstiği haline geldiğini de gö- rüp öğreniyorsunuz. Küçük bir amfiteatr yapmışlar ve makine- i oraya dizmişler. Her çeyrek saatte bir kapılar açılıyor, içeri- dekiler çıkıyor, da bekli- yenler girip oturuyorlar. Bundan sonra bir mühendis baştaki maki- neden ederken ndan eri ça msg ve böylece dakil içinde lâstik palm çıkıyor, serginin in ve seyahat pav- re da çok görülecek ar. İlk lokomotiften en yeni alo- görüyoruz. Gemilerin, motörlerin, P tayyarelerin, zeplinlerin muhtelif modelleri teşhir edilmiş. Söz dinliyen makineler Burada tuhaf bir şey var. Kü- çük bir demiryolu Şa , yap- mışlar, üzerinde trenl âdiyor geliyor. Yanı maili bir mikro- ne emir bu emri dim- di duruyorlar, geri dön yl geri geri gidiyorlar, Bu mekaniz- ma bize gösteriyor ki, te telemeka- nik gelecekte bizi şaşırtacak, pek mübim netic caktır, irağer çok ez yerle- n biri de planetariyumudur. Yil afla gök- yüzündeki bütün hEsiLklari ef cesaretli araştırma yeri olan bu aramak imkânmi (buldular. iyük sürpriz ol: büyük harb- anıl dahi ni- hayet ilk hücumda fransızlardan 20 bin kişiyi m eşi ese di ve beş vermesine mahal arb cephe: gelen tank: lar süratlerinin azlığı dolayısile acmacak halde idiler, Harbin ce- reyam üzerine a olabilmek için uzun zaman ve emek sarfın: lüzum hasıl sila Almanya bu iş- R düşmanlarından geride kalmış- p v e mevcudu ve imal itiba- rile düşmanlarındaki (o bolluğa mazhar olamamasında aramalı- dir. Daha böyle birçok Omisaller kit tek bir silah veya buluşla has alt etmek ii ila olmamakta olduğu gi harb zamanında kendisini dir veyahut ir iseler hiha“ yet bugün fennimizin bildiği, ka- bul ettiği Doe tatbikatıdır. Bunlara karşı çare imkâni da vardır ve bulunur. Bu gibi ke- gifler Almanyada okluğu gibi di- r memleketlerde de her vakif li gelip gitmektedir. di civarındakileri ir silâhı vardır ki oda muazzam sanayi kudreti ve teknik ileriliktir. Bir iki sene zarfında gizli ce İngilzlerin bütün hava eek lerinden üstün bir kuvvet tan, yirmi senedir tayyare işinde enine boyuna tecrübeler ve ima- lât yapan Fransız harbiye na nin 2İ ince senede işe başlamış olan Almanların muazzam tay- yareleri karşısında ve bizzat par lâmento kürsüsünde: maa, yakında ami yara- Zr yı akel vaziyete düşüren, hazer a nda ve kendisini hiç zor- biliyet harb zamanında veya şim- di olduğu gibi otoriter bir el v va sıtasile devlet tarafından ta farklar meydana gel mektedir. Maamafih fikrimizce bundan da o kadar telâşa sebeb yoktur. Ak manya sinai kudret ve teknik se- yiye itibarile li” hasımla- ani sa dahi mal- zemei iptidaiye yatay itibarile uçsuz bucaksız m ij mıyor. Binsenaleyi büyük harb- de görüldüğü gibi büyük sanayi reti bu ham madde noksanlı- liğinin Almanyaya ithali menedik diği takdirde (ki hazer zamanın- da bile içten gelir.) malzemesi sıkıntısı baslar, Gıda malzemesi de böyledir. dıkça, kudreti daima mahdud ka- lacaktır. Balde Almanyanın harb kud- retini ve silâhlarını mütalâa ve tesbit ederken hayali v. etmek ve ona göre kiymet Hüseyin Cahid Yalçın plânetariyumu Max emen EDEBİ HATIRALAR Yakında çıkıyor iş karuş AKŞAM KİTAPHANESİ 0lü di keli ELE ği lü li dizi