28 Mart 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

i rEflöter m mmm kapilaşım “Osmanlıcadan türkçeye karşılıklar kılavuzu — Öz türkçe köklerden gelen sözlerin karşısına (T. Kö.) beldeği(alâmeti) konmuştur. Bunların herbiri hakkında sırası ile uzmanlarımızın (mütehassıs) yazılarını ga- ei vereceğiz, ii Yeni konan karşılıkların iyi ayırd edilmesi için, gereğine göre, fransızcaları yazılmı 3 — Kökü türkçe olan kelimelerin bugünkü işlenmiş ve kullanılan şekilleri alınmıştır: Aslı ak Ti Famille ra en kud- kurmak kutsal elim biri. syetenin en - ii li rnek: Aralarındaki al vi Aile evi > Ocak > (Fr.) Foyer wcimen — -E (Fr) Atta- ehe â son Sag Örnek: evcimen bir adam- şahıstır. dır <0, — a bir Akab — Örnek: Derakap — arkasından, he- men arkasından Akabe (Bak: Bâdire) — Zorgeçit . Akamet — : - (Fr.) Störilite, Infructousitâ kal. mak, sonuçsuzluğa uğramak, sonuç ver- Örnek: Bu iş, akamete uğradı > İş sonuçsuz “kaldı. Akamete uğratmak > bi- rakmak, verimsiz bırakmak — ) Rendre el ç sonuçsuz, verimsiz — Ve Sele İn İnfructucu Akim kalmak — Sonu gelmemek — vw ez sana vösultat İlk, önce, önceki — (Fr.) iğ preşdemmeni Örnek mi W. > İlk öde- vimiz, önceki öderim amdan — > Bağıtlamak — (Fr.) Con- tracter, conclure un acte (public ou Tv Örnek: İki devlet ii Er ig muahede mucibince — İki devlet ara- EE Bin le göre Âkid — tçı, bağıtlayan — ee rnek: v— imzaladıkları Çim al ayın (Fr.) z İzmirin belge > Bağıt — (Fr.) A Örnek: İzdivaç Me vi birleş- tiren bir akiddir. — Evlenme erkekle kadı anı birleştiren bik bağıttır. y)- ii bele — (Fr) Fin, â la fin, Örnek: Âkibet gelebildi < lebildi. m > Arkası sıra, ardı sıra, ardınca — (Fr.) İmmâdiatement aprâs, Ala suite Akl — Akıl (T. Kö.) — (Fr.) Raison Usal — (Fr.) Rationnel Mesaili akliye — Usal sorum- li selim, hissi selim — Sağduyu — G0) Bon sens Örnek: Akı selim sahibi — Sağduyu: n fin “Hele ge Akli — Örnek: lar olan adam su olan adam Akil Akıllı (T. Kö.) — (Er.) Sage, raisonnable Akil — geur > Âkile > Yenirce Yiyen, yiyici — (Fr.) Man- r.) Reflecteur > Yansıtmak x (Fr) Refleter, projeter ba (neseben) — Hısım — (Fr.) Parents e le sang) — Soysop - (Fr.) Le ente Sorel et dlei, 8 er ie Dd ignda, Gi “Onlar, biribirinin taydapı e Akranıdır. Tİ eN (Er) Eztröme Aksayı (Fr) < Extrâme « li Akşark — Uzakdoğu — (Fr.) Extrğ. me - Orient Aksi — Ters — (Fr.) İntraitable © z Aksi sada — Yanku — (Er) Echo Aksi ni Örmek: O, öyle yüksek sesle haykır ca dağlar, iz yankulandı (aksi sada lamel > Tepki — (Fr.) Râactiön ; Her e ii bir isek mel ve eder — Her zor ve baskı b te, pki TUT, uz — (Fr.) Enragâö Akurâne > Kı kudi ni ie Bip (Fr.) Tröş bien, parfait ri Olduğu gibi — (Fr.) Tel en-ciel Alöka — İlişik, ilgi (ilgi, münasebet anlamina) Örnek: 1. Bu işlerin konuştuğumuz la bir ilişiği yoktu: işlerin in mesele ile bir kiş iz IL Bu işte bana karşı göstermiş ğunuz ilgiden dolayı ve daye > Be işte | bana karsı i ibrm mi Alikabahş m — (Fr) intöres- sant Alâkadar — İlişikli, ilgili — (Fr.) Intöress& Alâkadar olmak > İlgilenmek — (Fr.) S'intöresser Örnek: bilim ilgi- yi ann elden e — e mesaili ilmiyeye alâkadar olmamak mümkün ol- adedi Alâka kat'etmek — Alâkaderilimkân — Olabildiği kadar e — Elden Sl ral > Şöyle böyle, olduğu ka. Beldek — (Fr.) Signal Örnek: Bir ulusun en büyük ulusal beldeği dil birliğidir — Bir milletin en büyük milli alâmeti lisan idir. Alet — Yaraç — (Fr. Örnek: Söz söyleme m m e yaracı kulaktır — Âleti ğleti semi kulaktır. Alât ve edevat — Avadanlık — (Fr.) Donnie Aledi devam — Boyuna cayi; Ke — Yabansı - ii kılıkla karşımıza e, ru dans un accou- uk — (Fr.) â la hâte, promptement, avec empressement Alelâde (tabii anlamına) — Nomal (Fr.) Normal (Örnek; Li Dönük ilerleme nomal bir yol olda olmaz — İnkılâblarda terakki alelâde bir hat Di inip Gayntabii — — (F.) A normal ek: Bu çocuğun bu yaşta bu ka. dar boylanması di ekil ço cuğun yaşta bu kadar boylanması yy ir ve al) dir. Aleli > Körki Allar, ekseriya EE Şo Souvent, R pyar E vi Apansız & (Pi ie bi ami Alelhusus — Hele > idğrement, tout parti Örnek: Her re il las lerle el den geldi ği kadar özen göstermelidir — Her iste, ii milli e ine alâkade. lisan itina göstermel infirad — Ayrı ii » birer birer, a Particu- ii teker ii Alehtlâk > Genel .olarak — (Fr. ) EN > façon absolue, di une façon gön&- mek: Bu sözüm yalnız size değil, genel olarak bütün işmenleredir — Bu sözüm hasren size değil aleltlik bütün memurlaradır. MEMESİ Rasgele, nasıl olursa ol- 24 Ra gui, nimporte guci, e Örnek: Bila iz > işmen çağırımz > in Wes memur çağırınız. — Bü tüm, genel oarak EYE En v göndral gönâralem — Sancak — (Fr.) Ender. yüke Töhan anlamına) > (Fr.) Monde Âlemşür cihanşümul) > Acunsal x (Fr.) Mondial Örnek: Acunsal bi ne ad kazanmak Pei hez z nl bir şöhret etmek ne büyük şereftir. kkiant anlamına) — vren > (Fr.) Universe kâinat anlamına) — Ev- rensel — (Fr.) Universel , Alenen — Açıktan, açıktan açığa, göz- göre Aleni — Açık Alesseher — Tanlayın — (Fr.) Dös.| Taube ek: Tanlayın kıra çıktım — Ales- er kıra çıktım Alesseviye — Bir düzeyde — (Fr.) mn rnek: inle eleme ğe lettafsil — Uzun uzadıya © yukarı rka arkaya (alev-yalav'dan) Aleyh — Karşı — (Fr.) Contre Örnek: Bu işte bize karsi mısmız? > LE Eesvoue contre noüs dans cette in olanlar — Karşı olan! Örnek: Bu önergeye karşı nal ek ni kaldırsın! (önerge > teklif) Aleyhdar — Örnek: Ben bu işte size karşımım. Aleyhte söylemek söy- ei (| Di Gmail döfevevr o, » Ber vakit herkesin kötülü- e .) Tout le temps, il si yana 149 u aleyhte bağ vel En te ol z (Fr.) Etre pour, âtre en Lehdar (taraftar ie 5 Yom — (Fr) Fam Örnek: O, bütün nd hayatında ize yanatlıktan ayrıl Lehinde söylemek — 1 İiğie söyle- mek — (Er) Parler pour, parler en sa aveur Örnek: O, her vakit senin iyiliğine söy. ler. An - Yüce > (Fr) Hay — (Fr) Binler Örn ik güzelliğinin par- çi Ri bale — Al ablık hüsnü meti pri. — vg çEr.) Aveugle Alil — Sakat — (Fr. Abi — (Fr) ii ekli i Örnek: İğcil savaşçılar # Malül gazi- er Âlim — Bilgin — (Fr) Seva Aliyyülülâ — Enayi - (Fr) Teda bien Alara — Enyüce > (Fr.) Supârieur - 1) Dicu — Esen kal x (Fr.) Adieu Allâme — Bilge — (Fr.) Savantissi- me Alüde - Bulaşık - (Fr.) So Âmâ — Kör — (Fr.) ea j Amâ — Körlük i AÂmâde — Hazır (T. Kö.) — (Fr) öt Ade şüd — Gelim'gidim — (Fr.) Va et vient eli (ül) İş, işlev — (Fr.) Acte, EE ÖM er işlev tepkisiyle eşittir — Her ei Yi A ği Amele — İşçi - (Fr.) Ouvrie; işten kalmış (Er) ler w rl lerin stkeleri çok ve karı; m işlerin âmilleri mü- an ve ve me ir, Âminen — Sağlıkla »- (Fr.) Sain et sauf Âmir » Baş, üst, buyurman — (Fr.) Cher, imi celui gut ordönne ou command. 3 Cstten aldığım emre göre — — aldığım emre nazaran Heri işte ik buyurman olmalı > Her işte bir Âmir olmalı. 7 Gin Iâtifeâmiz — Şaka ile Kari- ei Fr.) En- Âme ve şamil — san nemi et com, Âm elini arada - Erel, Hi kiileri — Amca > (Fr.) Onele pater- imme, ammete — Hala > (Fr.) Tan- te paternelle ) Le yi — Kamuğ — Örnek: iri e e Sâyimiz nel lee kamı ia değil, Karş içindir. türe » Er.) Desit yebhz © Öı musal esi > Hür riyet, hukuku eli ab- kâmmdan si Amüd — > (Fr.) Perpendicu- Amudi (kaimen) > Dikel — (Fr.) Bel $ Amudu > Bel kemiği — (Fr.) (Fr.) Oui enseigne, e vanükitnla — Öğreten - gül dai Örmek: Marifetâmuz > Bilgi öğreten. An — An (T.) 5 (Fr) Moment An'anı a (anmaktan ana ana sözünün İnel — tekrar: T. Kö ei (Fr.) Tradition cehlin > Bilmi) ezlikle er. ; e savoir, sans connaissance dei Adel delip ülbül — (Fr.) Rossignol a Set VU > ) vE sövâre — Demincek, biraz yukarı: Fr.) Tün A Theure Anilgıyap Fim kendi yokken — ylemek ve — — Aileyab söz li ayıp" ış, ayrıca örnekler de konulmuştur, olan hak, aslı ügüm olan hüküm, türkçe «çek» kökünden gelen şekil gibi. 2 — Kendi yokken hakkında hüküm vermek doğru mudur? > Anilgıyab hak. vermek doğru mudur?, — (Fr.) Pro- Pak demi bile istiye ionnellement e Bu iş işi si bile bile yaptım — Bu işi akardı yaptım. istiye bu işe giriştim > Ap. girişti —(Fr.) — Özyürekten erp en tote sincöritö, du fond vo ei kasd ei ,Ömeki Özyürek size saygılanmı — samimülkalb size arzı ira simi > İnatçı (T. Kö.) > (Fr.) Tâtu, St Âr— (Ar) (1) — (Fr.) Honte ek: Arsız — Biâr Oylar — (Fr.) Bu sorumda oylar dağıldı — Bu meselede ârâ teşettüte uğradı. — Süsliyen, - (Fr) Gul, ça Sn orne Örnek: Âlemârü — Acun Kılavuz sa üzerine Çaya) Meclisârü > Dernek şenlen- dire, Arl << Dilme & URL) Repos Ârimçih — Dinlenek — (Fr.) Lâ 20, gece çay kaımnda b bir di dine çay Örne İenek kam O gece bir ürkmgik ittihaz ettiler. Araste — Bezenmiş — — (Fr.) Decorâ one Ârâyiş — Süs — (Fr.) Parure, orme ment (Bak: o Alâmet) — Beldek «Symptöme> anlamı Terim koluna ve” rilmiştir.) Top -) Terre, terrain —(Fr. Ekmen pri — Arazi Lei mezrua > (Fr.) Terre non cult- (1) Lehç; #te elifle yazılarak türkçe sönesimişir Divanı o lügatit- Türk'te demektir. Bugün Ana- ölün” &ırsız» sözü vardır. Radlofta ei önergelerin örneği şudur : ....... B: şey yapılamıyacaktır. Osmanlıca ...... kelime; yer uygun pm yeter) görmüyorum. bebi: (kısaca) yaaa e ee e emmiş Önergem şudur: ..... (1) rada bir önerge gösterilmiyen yazılar üzerine bir sine Kılavuzda ...... ..... İmza İzmir 20 (Husi La — a tanbu- Tun ik (ersin) ei gri sinden bir grup başlarında Siz e ulu ei 28 halde şehrimi e ve bu- rada çok faydalı tetkikler ve zi- yaretlerde bulunmuşlardır. Erkek muallim mektebine misafir olan sileheler; İzmire geldikleri gün Cumhuriyet meydanında — heykelini ziyaret ederek büyük bir çelenk koymuşlardır. Talebe- den bay Vehbi; heykelin önün- e Atatürk ve inkılâb hakkında bir söylev söylemiş ve o sırada meydana toplanan yüzlerce halk sizide an alkışlanmıştır. Talebeler Mimiadeki telif müesseseleri, bilhassa Tz muallim mektebini, kız ve er- kek liselerini, sanat mektebini, kız sanat enstitüsünü, Burnova 7. izgi halkevini, milli zeyi, m Kadifekaledeki Âsa- rı atikayı ziyaret rr ğe Kendilerine bü seselerin ind” ve muallim- leri ile müze müdürü tarafından lâzım gelen izahat verilmiştir. Talebenin memleket inişe seyahatleri Jzmiri ziyaret sf ll Işık el mi talebesine Bue. binde verilen ziy. a orta kğ ve İzmir pals ziyafetler tertib area r. Trenle Selçuğa giden geni e Efes harabelerini de ei etmişlerdir. Bayram tatilinden istifade ede- ri, Efes harabelerile Ber- gama harabelerini ziyaret etmiş- Mülkiye mektebi talebesi de Atatürkün heykelini ziyaret ede- rek büyük bir çelenk koymuş- lardır. Ev, apartıman kiralama mevsiminde AKŞAM'n KUÇUK ILÂNLARI kiracılar ve bina sahipleri için En emin, en süratlı ve en ucuz vasıtadır