5 Ekim 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

5 Teprinieyrel 1934 AKŞAM Gi) bo- noları yükseliyor. SUNUN HABERLERİ Gümüş paralar basılıyor Emlâk satışlarının artması Darphane, on güne kadar iyi tesir yaptı Gayrimübadillerin alacaklarina karşılık olmak üzere verilen bo- noların kıymeti son günlerde art mıştır, Bir hafta evveline kadar 16 liraya satılan 100 liralık bo- molar 22 liraya kadar çıkmıştır. Fiatlerin artmasma sebep son günlerde fazla miktarda emlâki müzayedeye çıkarılmasıdır. Aldığımız malümata göre, mü- zayedeye başlandığından bugüne kadar bono ile iki milyon küsur Jiralık emlâk satılmıştır. Mahcuz veya ipotekli oldukları için para ile de 7-8 bin lira arasında emlâl Batışı yapılmıştır. i İstanbulda müzayedeye kona- Cak daha pek çok emlâk bulu maktadır. Müzayede işinin int de cereyanını temin bazı tedbirler alınıyor. Bunun neticesinde bonoların kıy- metlerinin pek çok yükseleceği ümit ediliyor. i Bone alan gayrimübadillerin karar numarası 2300 ü bulmuş” iye kadar bünlardar 1900 ünün bonosu verilmiş, elde 400 bono alacak gayrimübadil kalmıştır. Para tevziatında 1073 kararın muamelesi ikmal olun- muş ve paralar sahiplerine veri miştir. Şimdiki halde elde paralı rı tediye olunacak 1227 karar bu- Tunmaktadır. Komisyon tehacüme meydan Wermemek için çarşamba ve per- şembe günleri bono, cumartesi, "pazar ve pazartesi günleri de pa- Ta tevziine karar vermişti İ Para ve bono tevziinin iki aya bitirilebileceği kadar ediliyor. Tütün alımı Inhisarlar idaresi yakında mübayaaya başlıyacak Mü'hakattan alınan malümatla- a göre, tütün mahsulü bu sene di- ğer senelere nisbeten daha çok ve- , « İnhisar idaresi ber sene olduğu gibi bu sene de memleke- in her tarafından tütün satın ala- caktır. 5 İdare bumun için bir program Fazırlamaktadır. Tütün alımı bu Program dairesinde yapılacaktır. Rıdvan Nafiz bey Ankaraya gitti On beş giindenberi mezunen şehrimizde bulunan maarif vekâ- İleti müsteşarı Rıdvan Nafiz bey dün akşamki trenle Ankaraya gitmiştir. Diplomasız bir ebe yakalandı Servet hanım isminde bir kadı- nin diplomasız olarak ebelik yap- tahmin rimliç " şılmış ve zabıta tahkikat yapmış. tır. Tahkikat meticesinde kadının İ gerek ebelik yapmak ve gerekse “çocuk düşürme ilâcı vermek suçla- İyi meydana çıkarıldığı gibi bazi genç kadın ve kızları da teşvik ettiği anlaşılmıştır. / Suçlu kadın adliyeye teslim edik miş, evrakı ağırceza mahkemesine verilmiştir. Kendisi tevkifhaneye gönderilmişti fuhşa işe başlıyor Yeni basılacak gümüş parala- rın darphanede hazırlanan made- bi nümuneleri maliye vekâletince tasvip edilerek işe başlanması bil dirilmiştir. | Kabul edilen mümuneye göre, 25, 50 ve 100 kuruşluk gümüş pa- yaların kenarı tırtılsız olacak ve kabartma şeklinde Türkiye cum- huriyeti kelimelerini muhtevi bu- Junacaktır. Bu şeklin yapılması temin edilmekle beraber 8 mil yon liralık paranın süratle basıl- masına bir müâni teşkil edip etmi yeceği tecrübelerle gözden geçi” rilmektedir. Darphane müdürü Fuat bey bir | muharririmize demiştir ki l «— Veni gümüş paraların basil: | masına 10 güne kadar başlanma- sı muhtemeldir. Maamafih şimdi- lik bunu kati olarak kestirmek | imkânsızdır. Çünkü tatbikatta bir takım pürüzlere tesadüf ediliyor. 8 milyonluk gümüş para çika- rıldıktan sonra nikel paraların ba- sılmasna — başlanacaktır. Nikel paralar 7 milyon liralık olacaktır. Bunların basılması iki sene sür- mek ihtimali vardır. Bu müddet zarfında eski ufaklık paralar ted- ricen piyasadan kaldırılacaktır. Yeni paralar çıkarıldıkça mak nacaktır, Belki de darphanede es- Kilerle mübadele için muvakkat bir gişe açılacaktır.» Gümüşleri eritmeğe mahsus 30 ün Avrupadan ge- tirtilecektir. Nikel paraların ke- harları düz olacaktır. Iskendriye postası Gümrük muamelesini kolaylaştırmak için tetbir alınıyor İskenderiye postasımi yapan va- 'purların gümrük muamelesi yü- zünden ayni vapurla İzmirden ge- len yolcular da müşkülütla karşi- Taşıyorlardı. Bunu nazari dikkate alan güm- yükler başmüdürü Seyfi, muhaf: za müdürü Hasan beyler yolcu iş- leri ve yoklamaları etrafında tet- kikat yapmak üzere İskenderiye. ye gitmişlerdi. Tetkik seyahatin. den dönen Seyfi bey Hasan beyle müştereken bir rapor hazırlamı, “GUNUN MESELELERİ Petrol devri Son seneler zarfında dünyanın her ta rafında bir petrol araştırma faaliyeti var Burun sebepleri irincisi her te rafta petrol sarfiyatının son derece ari- ması, ikincisi bugün mevcut petrol es yularındaki madenlerin yakın bir 700 manda biteceğinin hesap edilmesidir. Bundan 30 sene evvel petrol sarfiya- 8, bugünküne nisbetle pek azdı. O za man tayyare yoktu; otomobil henüz meydana çıkmıştı. Fabrikalarda, vapur larda yalnız nden kömürü kullanılır. | di Umumi harmtenberi vaziyet değip ti. Şimdi petrol, benzin, hemen hemen kömürün yerini tuttu, Halbuki buzün malâna olan petrol ku- yalarındaki madenler gittikçe azalıyor. Amerikada yakın bir zamanda petrolun kâmilen tükeneceği anlaşılmaktadır. İş te bu yüzden her memleket petrol arap trmakla meşguldür. nyanım senelik ham petrol üs miştir. Almanya hükümeti petrol öetih- alimi arttırmak ve yeniden petrol ku- yuları bulmak çin fazla tahsisat ayır- Bt Frans, her sene yetmiş binden yet- | miş beş bin tona kadar petrol istihsal ediyor. Fransa hükümeti kendi müstem- lekeleri olan Fasta, Hatı üslüvada ve Madagakarda petrol işin teşebbüslerde bulunmatadır. Yugoslavya Kaprionika ve Lutboy havzalarında petrol aharri etmekte Bulgaristan hükümeti de Permiç Givarında taharriyat yapmış ise de bu araştırma semeresiz kalmıştır. Çekorlovakyada geçen sene dosina muntakasında bir petrol memba bulun- muştur. Hali hazırda az miktarda petrol elde ediliyor. Bu miktarın ileride art. ması muhtemeldir “Avusturya hükümeti bir senedenberi Zisterdot bavalisinde petrol madenleri aramaktadır. Romanyadan manda Balkan memle- etlerinde petrol istihsal işin ümit bes- enilmiyor. Akdeniz memlekelleri arasında vak- tile petrol istihsal eden memleket, M- sırdı. Hurghade, Gemeha ve Aba » Dur- ba mıntakalarında her sene iki yüz elli bin ton petrel elde ediyordu. Son sene- ler zarfında petrol istihsal eden mem- Teketler arasına «Irak memleketi katıl. nlar Irak, her sene dört milyon ton petrol istihsal etmektedir. Irakın kuvvetli rol istihsal diğer komşu devletleri tahı- sik etmiştir. Fransa hükümeti Halep ve Cebeli beşiri civarında mühim araştır. malar yapmalıtadır. Diğer taraftan Türkiye hükümeti de bu hedef için mühim tahsisat ayırmıştır. Trabulusgarpta da petrol mevcut ol duğu söylenmektedir. Cihan petrol istihsalâtının kısmı aza- mu İngilterenin mürakabesi altında bu: lanmaktadır. İngiltere hükümeti petrol halkında icaret sistemleri takip, ediyor. Fransa hükümeti petrol araştırması için en mükemmel ve en müsmir kan nunlar tanzim ve neşretmiştir. İkalya hükümeti de petrol ilhaliti ye ihracatı halkında yeni bir kanun tanzim eylemiştir. lar ve vekâlete göndermişlerdir. Raporda gerek ecnebi ve gerek se yerli yolcular hakkında birçok &saslar gösteriliyor. Bu suretle gümrük işi kolaylaştırılmaktadır. Rapor vekâletçe tetkik edildik. ten sonra gümrüklere tebligat ya- pılacaktır. Bir vapur tehlikede Halifaks (Yeni iskocya) 3 (A. A.) — Beverhilt vapuru, Ternö adasının 700 mil açığında fırtı- naya kapılıp tehlikede olan «Mil. put-Braket» o vapurunu kurtar. mağa gitmiştir. Amerikada grevler Briçbort (Amerika) 4 (A,A) — Bir mensucat fabrikasının önünde 300 grevci amele ile zabıta ara- sında çarpışma olmuştur. Bir adam ölmüş, birçokları da gaz bomba- larile zehirlenmişlerdir. Cerrahlar birliği Bükreşte büyük bir kongre toplanıyor İkirici teşrin iptidasında Bük- reşte toplanacak olan cerrakilar kongresine memleketimiz opera- törlerinden Ahmet Kemal, Kâzim İsmail, Bürhanettin, Rifat Hamdi, Ömer Vasfi ve Feridun Şevket beyler davet edilmişlerdir. Türk hekimleri kongre müza- kerelerine asli âza sıfatile iştirak edecekle, Kendilerine gelen davet mek- tuplarında Bükreşte istedikleri ameliyatları yaparak kongre âza- larına göstermeleri rica edilmiştir. Kongre Balkanlılar arası cerrahlar birliği teşekkülü. nün nizamnamesi yapılacaktır, sonunda, Firdevsi ihtifali Mükrimin Halil bey büyü Iran şairi hakkında güzel bir konferans verdi Dün Üniversitenin konferans onunda Firdevsinin bininci yıl. dönümünü tesit için merasim ya- pılmıştır, Merasime profesörler, doçentler ve talebelerden mürek- | kep büyük bir kalabalık iştirak | etmiş, büyük İran şairi hakkında tezahürat yapılmıştır. Edebiyat fakültesi islâm tari hocalarından Mükrimin Halil bey Firdevsi hakkında uzun ve ihatalı bir konferans vermiştir. Mükrimin Halil bey konferansında Firdev- sinin yaşadı; tefekkür hayatından, o devirdeki siyasi ve- kayiden, Şaman oğulları ve Gaz- nevi devletinden, Mahmudu Gaz- büyük kumandanlar ve şa- himayesinden bahsetmiş, bundan sonra Firdevsinin haya tını, en büyük eseri olan Şehna- meyi nasıl yazdığını, Şehnamenin kıymeti ve muh nlara tercümelerini anla- asırdal öz türkçe kukuk ıstılahları Eskişehir 4 (Hususi) — Temyiz mahkemesinde öz türkçe hukuk istilahlari araştırma heyeti teşek- kül etmiştir, Heyetin başında tem- yiz icra ve iflâş başkanı Fuat Hu- lüsi bey, âzalıklarında da temyiz ceza âzalarından Abdürrahim ve Eskişehir avukatlarından Hasan Basri Mete oğlu beyler bulunmak- tadır. ilk toplantı bugün yapıl maştar. Gaz maskesi fabrikası Ankara 4 — Hilâliahmer cemi- yetinin yaptıracağı gaz maskesi asının inşası ihale edilmiş- Fabrika önümüzdeki yazda ça- Yumurta ihracı Hazırlanan nizamname âli tast'ke iktiran etti Ankara 4 — İktisat vekâletince hazırlanan yumurta ihracatı hak- kındaki nizamname âli tasdike iktiran etmiştir. Nizamnameye göre ihraç edilecek yumurtalar kontrolu tâbi tutulacak, kontrol ihraç iskelesinde yapılacaktır. ih- at Giresun, Trabzon, Samsun, sa, İnebolu, Bartın, İzmir, Mer- larile Uzun Fi sin, Antalya lim: köprü istasyonundan yapılacaktır. Yumurta ihraç edecekler, tica: vel odasına kaydedileceklerdir. ihraç edilecek yumurtalar yıkan. mış, temizlenmiş olacak ve içle- rinde bozukları bulunmıyacaktır. Yumurtalar taze ve konserve diye iki kısma, ağırlık itibarile | de dört kuma ayrılmaktadır. Yur | murtalar nevi ve kısımlarına göre | nizamnamede tesbit edilen sandık ve ambalâjlerla ihraç edilecektir. İhracatçılar mallarını bir beyan: name ile kontrol heyetine yirmi dört saat evvel müracaatla kontrol. | larını yaptıracaklardır. Kontrol, sandıklardan yüzde beş tefriki | suretile yapılacaktır Sandıklarda yüzde beş miktar. da sınıf ve nevi değ saade edilebilecektir. meye muhalif harekette bulunan lar ticarette tağşişin meni kanu" nuna göre cezalandırılacaklar ve müddeiumumiliklere teslim edi- leceklerdir. ik alkışlar arasında sözlerini | api Üniversitede Nurullah Esat bey dün geldi Seyahat intibaları hakkında muharririmize beyanatı Sanayileşme programimizin tat. biki için Sovyet Rusyada tetkik- lerde bulunan Sümer Bank umumi ödürü Nurullah Esat beyin reie- liği altındaki heyet ve bankanın idare meclisi reisi Safa bey don ekepresle şehrimize gel Nurullah Esat bey iyi neticeler veren seyahati etrafında bir mu- şunları söylemiştir: * er Bank ile Sovyet ü Türkstroy idare: arasındaki teşriki mesaiye taak Jük eden işlerle meşgul olmak üze- ye ve evvelce vaki bir davete ica- bet ederek Sovyet Rusyaya git mniştim, Bu seyahat, muğlâk meselele- rimizin iyi ve dostane bir sureti #esviye bulmasına ve ayni zamam- da yeni mevzuların esaslı olarak konuşulmasına imkân verdi. © Ziyaretin mühim bir kiymeti de Sovyet Rusyayı, bize samimi bir kabul gösteren Sovyet hükümeti- nin müzahereti ile yakından ve salını vermiş olmasıdır; luk tezahürlerine muhatap olduk.' Bu tahassü imiyetle ve te- şekkürlerle daima muhafaza ede- ceğiz. Sovyet fabrikalarına ismarlan- miş olan Kayseri büyük mensu- cat korbinasının techizat ve te- sisatı hazırlanmış ve sevkiyata başlanmıştır. Bu makinelerin hu- susi bir dikkat ve itinaya mevzu olduğunu her yerde memnuniyetle gördük. Kayseri mensucat fabrikası ya kin bir zamanda muvaffak bir müşterek eser olarak vücut bul- muş olacaktır.» Nurullah Esat bey bu akşam Ankaraya dönecek ve seyahati. nin meticeleri hakkında iktisat vekâletine malümat verecektir. Yunanistanda Yeni intihap haberleri doğru değil Atina 4 (A.A) — Dün kabine toplanmış ve siyasi vaziyeti göz- den geçirmiştir. Ayan meclisinin reddine uğrıyan seçim kanun lâ- Yihasının hemen akşam üzeri me- busana arzı kararlaşmıştı Başvekil M. Çaldariz, hüküme- tin, kanunu esasiye muhalif ted- birler almak üzere yeniden seçim. yaptıracağına dair sabah gazete- lerinde çıkan haberleri tekzip et- Lindbergin çocuğunu kaçıranlar 'Nevyork 4 (A.A.) — Bir tiyat- roda bilet satan bir kız, geçen Tİ teşrinisanide Lindbergin öde- diği fidyeye ait para bozduran şahsın Hauptman olduğunu tam- miştar. Paris borsası yükseliyor Paris 4 (A.A. ) — Dün, caham borsası, satıcıların yeniden alıma geçmelerile son derece yükselmek istidadı. göstermiştir. Maamafik ünün ilk kısmında elde edilen kazançlar tutulamamıştır. Ispanya kabinesi Madrit 4 (Hususi) — Yeni kas bine teşkili müzakereleri güçlüle le ilerliyor. Maamafih bugün ye- ni kabinenin teşkili umulanak- tadır. Anverste bir depo patladı Anvers 4 (A.A) — Limandaki bir tasfiye tezgâhında bir mazot deposu patlamıştır. Üçü ağır ol mak üzere yedi işçi yaralanmıştır.