Sahife 7 Yeni Alman filimleri Gelecek mevsim için büyük hazırlık var Berlin 7 (Hususi) — Yaz mev- simi, filim şirketlerinin, gelecele sinema mevsimi için hummali ha- zırlanış zamanıdır. Çalışma prog- lerin esas ramları, yapılacak darı “hazırlanır. Yıldızlar angaje edilir, ve birçok kısımlar çevrilir. Kış vakti de eksikler tamamlana- yak, filimler gösterilmiye başlanır. Göndereceğim bir kaç mektup- ta Akşam okuyucularına, gelecek mevsim için Almanyada hazırla- pacak olan bellibaşlı filimlere bi er kuş bakışı göz gezdirteceğim. Yazılarım kuru sözden ibaret kal- masin diye, resimler de gönderi- yorum. Evvelâ Ufa şirketinin yapmak kararında olduğu, ve bazılarını kısmen hazırladığı filimlere ba- kalım: Her şeyden evvel Almanların, filimlerine beynelmilel bir ehem- miyet vermek için yeniden uğraş- mıya başladıklarına yim, 1 — Genç Baron Neuhans: Bu filim Stapenhorstun Uciekyinin rejisörlüği ca ve Frasızca olarak çevrildi. Her iki nüshada kadın. baş rolünü Köihe von Nagy oynuyor. Diğer rollere gelince; almancada: Vik- tor de Kowa, Hans Moser, Christl Mordayu, Dr. Hans Adolfi, Fran- sızcasında da: Fernand Gravey, Lucien Baroux, Marguerite Temb- ley, Monelte Dinay oynuyorlar. Bu filimde 1753 senesinde Vi- yanada imparatoriçe Maria The- işaret ede- laresinde le alman- resienin gençlik devrinde yaşıyo” ruz, Fazla hareket ve canlı, he- yecanlı olmakla beraber, bu filim bilhassa dekor filimdir. Viyananın birçok saray, meydan, kiliseleri bu filimde yer tutuyor. Musikisini Willy Erltschin son resimlerinden birl. Yeni #ilimi mühim rol besteliyen Alois Melicbardır. 2 — Turandot: Bu da almanca ve fransızca iki nüsha olarak Sta- 'da da kadın baş roli Nagy oynıyacaktır. Ondan başka rollerde almancı da: Willy Fritseh, Paul Kemp, In- ge List vardır. Fransızcasındaki diğer roller henüz tesbit olunma: mıştır. leri olan Kate von Ni Vaka «Şark» ta geçiyor, iki âlem arasındaki fark ve tatlı bir şk vakası filmin mevzudur. Bu filmin diş sahneleri için yapıla” cak inşaat, şimdiye kadar her han- gi bir filim için yapılmış olanlar. ilan daha büyük olacaktır. Bu hu- sustaki rekor; şimdiye kadar «Fi- rariler filminde idi. Bu filimde güzel ve huysuz prenses Turendot canlanacaklır. Burada, bahşiş mukabilinde, idam mahkümlarını öldürmiyen cellât, idamdan kurtulan caniler, kıs- kançlık, aşk gıkıntısı, öfke, şefkat, şen bir halk, sarhoş hayaletler, cennet bahçeleri, ve mehtap, ve küçük akıllı bir köpek vardır. Ve tekmil halkın, balıkçıların, bahçi- van ve ressamların, memur ve a: kerlerin, prenses Turandotun gi akıla söyledik- leri aşk şarkı horstun ii Reinhold Sehünzelin rejisörlüğü ile almanca ve fransızca olarak çevrilecek olan bu fimlin baş rolünde Willy Fritach vardır. resinde Filmin ismi olan Donogoo Ton- ka, cenubi Amerikanın ortaların- da muhayyel bir şehrin ismidir. Meşhur kâşif, bu şehri bulmak için pek çok uğraşıyor, fakat n müthiş bir yalan ve uydurma olu- yor, Profesöre yardım etmek istiyen güzel bir kızcağız farkına varma. dan buna sebeptir. Kız yardım için bir bankere müracaat ediyor. O da para dolandırmak lera girişiyor. Bir sürü halk bu şehre koşuyor., Halbuki ortada şehir yoktur. Lâkin onların başına bir insan geçerek hakikaten bu kadar halk ile orada bir şehir ku- ruyor, Hülâsa heyecanlı bir mace- za ve aşk filmi, Gelecek mektubumda yeni fi- limler hakkında malümat verme- 3 — Donogoo Tonka: Stapen- | Tetrika No. 30 LoydCorcun harp hatıratı Umumi harbin esrarı italyan muharirrlerinden Luigi Villeri — «dtalyan | cephesindeki harp» namı altında yazdığı füsun- kâr eserde İtalyan cephesinde müşterek bir hücum yapılmasına dair benim Roma konferansına teklif ettiğim plân hakkında di- yor ki: «İngiliz ve Fransız askeri mü- messillerinin hasmane bir vazi yet almalarının neticesi olarak Loyd Corcun projesi terkedildi. Bu neticede ne öteki, ne de beri- ki tarafın şahsi yahut milli kıs- Kançlığının tesiri olması varit de- ğildir. Sırf askerler arasındaki iç- tihat ve kanaat farkı bu neticeyi vermiştir. Cadorna esas kuvvetlerin en zayıf cephede temerküz ettirilme- si prensibine keil olduğu halde İngiliz ve Fransız meslekdaşları en kavi cephede esas kuvvetlerin temerküz. ettirilmesine. idiler.» Bu ulüvvü cenabını isbat eden bir maharet ise de muharrirlerin in- sanların düşüncelerine derin vu- kufuna alâmet sayılamaz. Basit ve bayaği hakikatlerden- dir ki beşeri saiklerin kac Tışıklığı insanların her türlü etvar ve harekâtında engel teşkil eder. Bazı defa bir kadının, yahut er- keğin seciyesi ile telif edilemiyen bir şey © adamın akıl ve muha- kemesine galebe ederek kendi: nin en samimi dostlarını hayrete ir tarzı eser sahibinin ve inkisara di Romadaki münakaşalarda ve bilhassa İtalyan cephesinden bir taarruz yapılması tasavvuruna karşı insanı akıl ve mantıktan in- hiraf ettiren şahsi, yahut milli kıskançlığın tesiri olmamış mıdır? Zekâi mevhibeleri, yüksek seci- İle gayet yüksek mevkiler işgal eden zevat akıl ve mantığa mü #enit muhakemeleri şaşırtan ana- sırdan masun mudurlar? Yedinci kısım Loyd Corç eserinin altıncı kısmında halyan cephesinden İngiliz ve Fransız ve İtalyan kuvvetlerinin. Avarturya Üzerine müşterek ve kuvvetli bir tanr- yuz yapılması işin davet eylediği Roma konferansının İngiliz ve Franz cene. vallernin kukançlığı > yüzünden nasl heticesiz kaldığını anlatmıştı. Yedinci ki. sımda İze Avusturya başkumandanı mn reşal Hötzendorifan Avunturya ve AL manya kuvvetlerinin İtalyanın üzesine ir bir hücum yapılmasına ait sekli. Alman başkumandanı Von Fal hayn tarafından nasıl reddedildiğini Alman kumandanının Verdunda Fran. ları ezmek için sarfekiği gayretlerin kim kaldığını anlatıyor) Büyük Avusturya kumandanı ceneral Conrad Von Hölzendorif büyük dehâ sahibi bir sevkülceyş- gi idi. Muktedir ve salâhiyettar askeri münekkitlerinin bu zata barbi umuminin en büyük sevkül- ceyşçisi payesini / verdiklerini eserlerinde okudum, yahut ken- dilerinin ağızlarından işittim. Ceneral 1916 da Trentinodan yapılacak bir hücum ile italyayı harbe devam edemiyecek bir hale getirmek için bir plân düşünmüştü. Ceneral. İtalyanların mukaveme- tini kabir bir topçu kuvveti ve bunun arkasındaki kâfi piyade kuvvetleri ile kırmak istemişti. Bu plân icrası kabil askeri bir hareketti, İtalyanın ağır çaptaki toplar hususunda çok zayıf bulun duğu ötedenberi malümdu. İtal yanların mühimmatı da noksan- ğe devam ede taraftar | yük asker kütlelerini ettirebilecek tecrübe ve malâmat- manevra tan mahrum idiler, İtalyan ordusu tepelerde tah- kim edilmiş kuvvetli mevzilerde bulundukça baskın hücumuna maruz kalmadıkça hafif ve orta çaptaki toplarla mevkiini muha- faza edebilirdi. Fakat İtalyanlar bir defa tepelerden alılıp ta ova- ya sürülecek olurlarsa ve düzlük- lerde siperler yapmağa vakit bu- lamazlarsa topçu cihetinden zâf- ları ve manevracılıktaki maharet- sizlikleri İtalyanların mi .ebep olacaktı, İşte Höltzen- dorff bu naktaları hesap etmişti. 1916 senesi ilkbaharında Fran- sa ile İngiltere ağır topçu kuvve- tinde hâlâ merkezi devletlerden aşağıda idiler. Binaenaleyh İngi- ler, Fransızlar bir taraftan Fransa cephesinde büyük taarruz- lara girişirlerken İtalyanları, Avus- turyalılarla Almanların müştere- ken yapacakları şiddetli bir hü .cuma mukavemete imkân verecek derecede ağır toplarla techiz et melerine imkân yoktu. Almanlar Avusluryalılara bir kaç fırka ve kâfi miktarda ağır topla muavenet etselerdi Avustur- yalılar İtalyanlara karşı hü hareketini icra edecekleri zaman Karpatlardaki müdafaa hatları: nı zayıflatmağa lüzum görmiye- ceklerdi. Falkenhayının plânı Ceneral Hötzendorff bu plânı Falkenhayne vermiştir. Lâkin Al- man ceneralı yeniden bu teklifi reddetmiştir, Niçin? Çünkü Ak man cenetalının da kendisine mahsus bir plânı vardı. Ceneral Falkenhayn Fransanın en güzide ordusunu Verdonda ha- vanda döver gibi hırpalıyarak kuvvei maneviyesini mahvetmek suretile Fransayı harbe devami edemiyecek bir hale getirmeği dür şünmüstü. Bir defa Fransa ordu- sunun muharebe etmek kabiliye- ti imha edilirse bunun yerini tu- tacak başka bir kuvvet kalmıya- caktı. Çünkü İngiltere henüz bü- tün kuvvet ve gayertile harbet- meğe hazır değildi. Gönüllü or- İngilizlerin top ve mü- hetinden techizatı tas mam değildi. Falkenhaynin Fransız askerinin mukavemet kudretini ne kadar yanlış ve felâketengiz bir surette hesap eyle imdi anlıyoruz. Gene şimdi pek iyi anlıyoruz ki Hötzendorffur teklifi vaktü za manile yapılıp ta Avusturyalılar mayısın sonuna bırakacakları yerde martta, yahut nisanda İtal ya üzerine hücum etselerdi Rus- lar meşhur Brusilof darbesini in- dirmeğe muktedir olmıyacaklardı Bu suretle Almanların Avustur yalılara getirecekleri top ve as- kerlerin yardımile İtalyanların 1916 da uğradıkları ciddi hezimet felâketli bir bozgunluğa münkalip. olurdu. Bu hücum İtalyanlar daha felüketli Caporetto hezime- 8 olacaktı Bu, mühlik bir darbe idi. Çün- kü bunun istikameti İzonzodaki İtalyan ordularının — arkası idi Binaenaleyh bu hücumun muva! fakiyeti kalyanların — müdafas anzumesinin heyeti umumiyesile ve tam bir surette sukutunu intaş edecekti. dı. O tarihte İtalyan zabitleri bü- (Arkası var)