13 Temmuz 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
AKŞAM 13 Temmuz 1934 — —a | Yakup Cemil niçin ve nasıl öldürüldü | — M.R eee | — Muharriri asen Kara Kemal beyle arka- 'daşları, Enver paşayı kandırarak Yakup Cemil beyi tevkif ettirme- e muvaffak olmak suretile daha ilk adımda rollerinde muvaffak olmuşlar, fakat Yakup Cemil bey weselesi karşısında en kuvvetli bu- Jundukları anlarda bile, çok en- dişeli dakikalar geçirmeğe başlar anışlardı... Yakup Cemil beyle arkadaşlari" in «İttihat ve Terakki» dahillin. deki bu müarızları, divanı harp- teki tahkikat ve muhakemenin bir saat evvel bitmesini ve mazmunla- rın süratle mahküm ve imha ediz lerek kapanmasını ve dolayısile, kendileri için bir tehlike teşkil eden, bu eski hasımlarının sahne: 'den çekilmesini istiyorlardı. Hattâ Talât beyle arkadaşlari, fırsatını bulunca Enver paşanın şimdi mazmun mevkiinde bulunan, bu eski arkadaşlarile kendilerini mahvedeceğine ve «lttihat ve Te- Takki» nin o zamanki vaziyeti ha- nicinde siyasi ve askeri yeni bir teşekkül vücuda getireceğine ka- naat getirmişlerdi. Bizzat «ittihat ve Terakki» nin manevi şahsiye- ine bir darbe telâkki edilen böyle bir teşebbüse girişilmesi ihtimali, son günlerde gizliden gizliye pro- paganda ediliyor, cittihet ve Te- Fakkin camiasmı teşkil eden efra- din fikirleri bulandırılıyordu... Divanı © harpteki / tahkikata fevkalâde merak salan Kara Ke- mal, doktor Nazım ve Bahaeddin “Şakir beyler hemen hergün divanı harbe geliyorlar, muntazaman malümat alıyorlardı. Nihayet Talât bey bir çare N buluyor. Bu ziyaretlerde bilh: Kara Kemal beyin gösterdiği telâşlı ve meraklı haller, merkezi umumide Yakup Cemil bey meselesinin ne kümete, fırkaya ait bütün mühim işler tamamile durmuş, bü tün zihinler yalnız Yakup Cemil bey meselesile meşgul olmağa başlamış, ve bütün gözler münhâ- sıran divanı harbin vereceği karar üzerine teksif edilmişti, Yakup Cemil beyin tevkif edik | i gündenberi gerek (Bekirağa bölüğü) ve civarında ve gerek şe- inde alınan fevkalâde in- tedbirler, «ittihat ve Terak- kin hükümet ve fırkasının bu me- sele etrafındaki hassasiyetine ve endişeli alâkasına delildi. Yakup Cemil beye taraftar olan mühim bir kuvvetin mukabil bir harekete geçmesinden korkul. muştu! Bunun için harbiye ne yetindeki süngülü muhafızlar ar. tırılmış, şehir içinde polis ve jan- darmalardan başka asker devri- yeleri gece, gündüz gezdirilmeğe başlanmıştı. İstanbul sokaklarına haşyet ve dehşet veren bu man- zara, şehrin tehlikeli ve fevkalâ- de günler geçirdiği zannını ve yordu.. Bu endişeli günlerin daha fazla uzayıp gitmesine tahammül ede- mmiyen Talât beyle arkadaşları, di- vanı harbin işi kısaca bitireceği ümit ederlerken şimdi tahkikatın İttihat ve Terakki tarihinde esrar perdesi | harrik ve müşevvik mütcessir oluyorlardı Mümtaz beyin istintakından sonra vaziyeti münakaşa etmek üzere Talât, Kara Kemal, doktor Nazım, Bahaeddin Şakir beyler kendi aralarında toplandılar. Ha- diseyi uzun tahlil ettiler. Talât bey de, Kara Kemal bey gibi, kendi noktai nazarlarının ta- | hakkuk etmesi için Yakup Cemil | beyle arkadaşları aleyhinde En- | ver paşaya yeniden müracaat et- uzadıya görüşerek fayda yerine zarar getire- Esasen ceğini takdir ediyordu. böyle bir vesile de yoktu. Alınacak tedbir etrafında ara- larındaki münakaşa gittikçe uzu | yordu.. Nihayet Talât beyin kur- naz ve tecrübeli zekâsı yeni bir çare keşfetti. Birdenbire bu tec- | rübeli «İttihat ve Terakki» lideri» nin gözlerinin içinde muvaffak ol- muş bir adamın memnuniyet iz- | leri belirdi Yakup Cemil: nver paşa seni asmak, arkadaşlarını tutmak istiyor!,, denecek Talât bey dedi ki: — Bakınız ne yapmak lâzım ge- Tiyor, söyliyeyim: Her şeyden ev- vel, vaziyeti kurtarmak için tahki- katın son şeklinden istifade et- mek lâzımdır. Mademki Yakup Cemil, kendisine sorulan her şeyi iyliyecek derecede açıkçasına itiraftan çekinmiyor. Şu halde, Enver. üzerinde yapılacak en kuvvetli tesir, gene Yakup Cemil vesitasile yapılmalıdır. Çünkü en tehlikeli mesuliyetleri üzerine al cak derecede itirafta bulunan Y. kup Cemilin yalan söylemiyece- ine, kendi hakkındaki ithamları inkâr etmiyeceğine Enver tama- mile kani olmuştur. Mademki Enverde böyle bir kanaat vardır, bana kalırsa Ya- .kubun divanı harpte vereceği ye- ni ifadelerle vaziyeti kurtarabili- | riz. Yani işin bulâsası, Yakubu | kendi arkadaşları aleyhinde söy- letebilirsek ve onların bu işte mu- olduklarına dair ifade verdirtmeğe muvaffak olursak üst tarafı kolaydır. Şu ve- Yakup Cemille Hakkı tev- kif edilmişken Mümtazın ve Hüs- Tev Saminin de tevkif edilmeleri- ni temin etmeli ve eyni zamanda Yakubun, Hakkının mevkilerini ağırlatmalıyız!, Başka türlü bu işten yakamızı sıyıramayız, bun lardan da kurtulamayız!.. (Devamı var) (ESRSA) lanbul 12 Temmuz 1994 ( Akşam kapanış fiatleri) Esham ve Tahvllât Tet, dahili İş B Hamiline 9, — Kuponuz 1035 | > Müessis 08 istikraz GRGO) 7. C Merkez Ünterer — 28,60) Bankas 60— > BEŞİ Anleluisee 27d0 > ME S7S6) Teen 1060 Mümessil 1. #26) Terkos 140 > OJE ATABİ Çimento TİR > ME) İtikat değin 14— 19 Baakanı > Para (Çek İlatleri) Paris 1206) Şofa san) Land SE a © onde) Mev York © 794 TAE Madrit Gale Milano 921401 Belgrat o 848075) e e ni Cenevre... SASİ Deme |, EBERD Brüksel © 40/00) Bükreş © TAZİYE Amsterdam 1,1740. Moskova 10,028) Elli bin lirayı kaza- nan kahveci çırağı (Baş tarafı 1 inci sahifede) — Ne emredersiniz beyim?. di- ye soruyor, sonra tezgâha doğru sesleniyorduz Patlat bir.. Çay bir... Okka- Fakat heyecandan yüzü sapsa- Bazan kendisine çay söyle- | nildiği halde kahve anlıyor, ga- | 70z yerine lokum getiriyordu. Eh. Kusurunz bakılmaz. İki saat evvel eline hiç yoktan | bir servet geçmişti Mehmet efendiyi masama ça- ğard | — Tebrik ederim © Mehmet efendi | ür ederim efendim.” | iz nedir? Böyle kah- vede çırakılığa devam edecek mi- — Hiç bir niyetim yok. Çırak. liktan çok memnunum, Kahvede rahatım iyi, İşimi dünyada bırak- mam. Ustamı da çok severim, Us- tam benim babam sayılır. Usta köşede oturuyor. bir: — Mehmedi ben ciğer parem, evlâdım gibi severim!.. diye tek- rarlıyordu. — Kaç yaşındasınız? —21 yaşındayım, — Artık cüzdanda binlerce lira olduktan sonra evlenirsiniz? — Ben mi?, Katiyen evlenmi Yeceğim.. Yağmamı var? Aman efendi müşteri geldi.. Bir dakika, | Şimdi gelirim, İ Müşterinin oturduğu masaya koştu. Masayı iyice sildi, Kahveyi götürdükten sonra tekrar geldi. Büyük ikramiyeyi kazanan talih- inin böyle çıraklığı dört elle de- vam ettirmesine bütün kahve hal. kı şaşıyordu. Mehmet efendi diyor ki: İ — Altı senedenberi bilet alıyo- | Tum. Hiç bir şey çıkmıyordu, Hep bu 24635 numarasını takip ettim. Bayi gelip müjdeyi verince şa- gırdım, Şimdi bile aklım başımda değil. Efendi kusuruma bakma, Ne söyeldiğimi bilmiyorum. — Peki bu parayı işletmiyecek Büyük bir iktisatçı tavrile ce: vap verdi: — Dünya hali tuhaf beyim. Şimdi paranı ne mala kapat, ne mülke.. Ver bir sağlam bankaya dursun.. Hiç bir işin sonu. yok. Kahvecilliğin bile. Artık ötesini sen anla Mehmet efendiye bileti. satan bayi İshak Bonofiel efendi — Biz ba bir usulü var. dır. Büyük ikramiyeyi kazanan. lara gelip hemen «sen en büyük mükâfatı kazandın!» demeyiz. Böyle dersek karşımızdaki bayı- lır, yahut fena olur. Bir banyoya girince yavaş yavaş sıcak su bi- Arada | yakmaz mısınız? Biz de büyük ik- ramiyeyi kazananlara — geliriz. Evvelâ: — Sen elli lira kazandın!, de- » Son — Yüz lira kazansan ne ya- — Ya 200 kazansa. pi — 100 lira kazandın! dedim. | Çok sevindi. Ben de yavaş yavaş onu alıştirei alıştıra 50000 liraya kadar çıktım. Mehmet efendi kendisine müj- de getiren bayic 100 lira müjde parasi vermiştir, Balıkesir mektupları Himayei etfalin kır balosu pek güz el oldu / Cemiyet balo hasılatile 150 den fazla / öksüzün sünnet düğününü yaptıracak Kır balosundan bir köşe Balıkesir 8 (Hususi) — Hi yeletfal © cemiyeti aylardan beri hazırladığı kır balosu mu dün gece kız orta mek tep bahçesinde verdi. Burada h Taret, gölgede otuz beş dereceyi bulmaktadır. Gündüzler caklardan sokakta yürümek âdeta imkânsızdır. Akşamları güneş ba- tanca, halk mahfel bahçesine alın ederek biraz serinlemeğe çalışıyor. Himayeietfal cemiyeti hem hal ka toplu bir şekilde kır havası al. dırmak, hem de samimi bir gece geçirtmek için ilk defa olarak bu gardenpartiyi tertip etmişti Kız orta mektebi bahçesinde verilen kır balosuna 200 den faz- la davetli gelmiş, mektep bahçesi yüzlerce ampülle aydınlatılmıştı. Her hususta hayır için çalışan ve hiç bir fırsat kaçırmıyan cemi- yetin kıymetli reisi bu gardenpa, tiyi tertiple büyük bir varlık gö: termiştir. Balodan temin ettiği hasılatla 150 den fazla yoksul, | kimsesiz, vatanı uğrunda babala- Fını şehit veren yavruların sünmet cemiyetlerini yaptıracaktır. Saat onda valimizin ilk dansı ile başlıyan balo umumiyet itiba- le neşeli geçti fazla sı- Kolordumuzun oldan Kibaren: Himay doktor Kâmil, kolordu erkânı harbiye reisi, vall caz takımı en güzel ve yeni bava- larla davetlileri coşturdukça coş- turdu, Gece yarısından sonra bir genç Kazaska ve Şeh Şamili oy. madı ve çok alkışlandı. : Himayeietfalin bu kır balosun-” başlıca hususiyeti sürprizle- inde bir genç monoloğ di- yaloğlarla halkı kırdı geçirdi. Güzel bir büfe ile canlanan kır balosu gece saat dörde kadar de vam etti. Balıkesirde ilk defa gar- denpartiyi düşünen ve yapan hi- mayeietfalin kıymetli reisini cam- dan tebrik ederiz. Haşim Sadık Fransa 3 milyarlık istikraz yapıyor Paris 12 (A.A) — M. Germain dün ve evvelki gün maliye meza- relinde bir çok içtimalara riyaset etmiş ve bu içtimalar neticesinde 3 milyarlık bir istikraz akdine karar verilmiştir. Aleni teşekküi Senelerdenberi çektiğim hasta iyatla beni sıhhate ulaştıran tıp fakültesi pro- fesörlerinden Tevfik Remzi beye aleni minnetlerimi sunarım. Neriman Yeni dan biridir. evvel orta asyadaki yaşayışını yeni nesle, tavsiye ederiz. (Altındağ ) da uyun seneler kaldıktan bulduklarını ve Büyük göçle bir çoban biletinin başına geçerek gerbe doğru merakla okuyacaksınız, AKŞAM KİTAPHANESİ NEŞRİYATI ASYADAN BİR GÜNEŞ DOĞUYOR Yazan : İSKENDER FAHREDDİN Büyük göçten ve kuraklıktan evvalki devirlere alt Büyük tarihi roman Bu eser muharririn en fazla rağbet görmüş tarihi romanların. Türklerin ( Büyük göç ) ten ve ( Karaklık) tan kuraklığın nasıl ve nereden başladığını yeni tarihi vesikalara ve (Türk tarihinin ana hatlarına ) göre ve pürüzsüz Bir Türkçe ile anlalan bu kitap günün en mühim eserlerinden sayılabilir. Bu itibarla ( ASYADAN BİR GÜNEŞ DOĞUYOR ) romanını hem hem de roman meraklısı Romanda en bin senelik bir Tork destanı olan AYDIN ile YILDIZIN Büyük kıtada 272 sahife — Fiyeti: 80 kuruş çıktı ve ( Büyük göç ) ü hazırlıyan karilerimize hassatan sonra ( Lâyomutluk kuvveti ) ni nasil kızı olan ( YILDIZ) in (Alageyik ) ka: nasl indiğini büyük bir zevk ve
