13 Temmuz 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi Her evde mutlaka bulun ması lâzmı bir eserdir. Siz de bir tane alınız ISTANBUL CAGALOGLU u 0 e o 81 NO. OOOO Telgraf ve mektup adred: Cumhuriyet, Istanbul Posta fcutusu: Istanbul. No. 246 Telefon: Basmuharrlr ve evi: 24290, Tahrlr heyeti: 24298, tdare ve matbaa tıamüe Matbaacılık ve Neşrlyat Şlrketl, 24299 umhuri Hayat Ansiklopedisî Şimdiye kadar altı cildi çıkmıştır. Abone olunuz 1934 Türkiyede Buğday meselesi n sene geniş mîkyaıta buğday yetiştiren birçok memleketler de kuraklık hüküm sürraüş olmasına rağmen 1934 dunya buğday mahsulü gene dunya buğday ihtiyacı • na yetecek mîktardan az değüdir. Bn • na ilâveten malumdur ki dünyada s« • neden teneye devrolunan büyük mik tarlarda buğday stoku da vardır. Ba sene buğday mahsulünün az yeb'şme > •3e eski stoklann tasfiyesme gidilmek ve binaenaleyh buğday fiatlerinde bir salâh husule gelmek Bmhleri boşa çık • nnş saydabilir. Dunya buğday fiatleri o ümitlerle bir aralık yükselme istîdadı göstermişti. Fakat bu hal çok sürme • di. Buğday fiatleri şimdi tutkun ve sağlam olmakla beraber vaziyeti ıslah edebilecek yüksekHkten mahrumdur. Netice olarak dunya flrtısadiyatı ha* ta kalmakta devam ediyor demektir. Filhakika dunya buhrannun en bellibaşlı sebeplerinden biri $on dort beş sene zarfında boğday mahsuKiırân fazIalığı ve bunnn neticesi olarak tafiatinin çok düşükKiğüdür. tnumhğm başlangıcmdanberi olduğu gibi şimdi dahi buğday bütün dünyada baş gıda ve iktuadiyatın baş maddesi ohnak vazi yeb'rri muhafazada devam ediyor. Dünyanm şurasma burasma kıtlık denüen şey buğday mahsulünün yokluğundan veya azuğmdan gelir. Hiçbir mahsulün azhğı buğday mahsulünün azhğı kadar felâket teciri yapmaz. Buğday mahsu lânân çokluğu netieesmde fiatleriırin duşuk olmasmdan da başka türlu bir fenaldc çıkabUeceğmi işte bütfin an'anesOe öğrenmiş buhmuyoruz. Mil yonlarca buğday müstahsili, istihsallerinin karşılığını alamaymca elleri bo ğÜrlerinde kalıyor. Borçludurlar, onu ödiyemezler, vergileri vardır veremezIer, nihayet paralan yoktur ki diğer sanayi eşyasmdan ihtiyaçlanm alabilsin 1er. Bir sen« böyle, 3d »cne Wyle. uç sene böyle, dört sene boyle ohmca âlemin nizamı iyiden iyiye çığınndan çıkmış olmak neticesile karşılasmışızdn. tste dünya buhranmm i'k sebebi ve işte Türkiye buhranmm asıl illeti. Tfirkiye halkmm hemen hemen 910 milyonu çiftçidir, ve bu çiftçilerin hemen hemen hepsi azçok buğday ekip bicerler. Evvelce ihHyacımıza yetecek kadar buğday yetiştiremiyorduk. 1926 dan 1929 a kadar müthiş kurak sene Ier frecirdik. ° tarihtenberi ise normal istihsal seneleri geçirmekteyiz. t«tihsalimiz ihüyacımızdan biraz fazladır. Bu birazm hakikatte nekadar oldufunu bütün doğruluğile tayin etmek mümkün olmasa bile istihsal fazlamızm 5 6 milyon ton raddelermde bulunduğunu tahmin edebüiriz. Evvelki sene olduk ça sıkı bir hesapla Türkiye buğday istihsali 31 milyon kental kadar tahmin edilmiş ve memleket ihtiyacı 2 1 2 2 milyon kentaldir denilmiştL Bizde hakikî buğday ekim ve veri minin miktarlarmı sağlam îststistiklere bağlamak mümkün değil midir? Eğer istenilirse niçin mümkün olmasın? Meramm elinden ne kurtulur? Köy köy ve koylü köylii her yerin ve herkesin kaç dönüme nekadar tohum attığını ve bcndan nekadar mahsul elde ettiğini anlamak elbette kabildir, zannolunduğu kadar kolay olmasa bile. Buna kat'î bir ihtiyaç vardır. Çünkü Türkiyede dahi buhranm en büyük sebebi buğday mahsulünün fiat düşüklüğüdür, ve bi • zira memlekette bu meseleyi hallet mek, baska heryere nisbetle daha kolay ve en kolaydır. Ergeç bu meseleyi bütün dddiyetile #Ie almağa mecbu • ruz. Daha ziyade geç kalmamak için gelecek seneye olsun hazırlanmah ve binaenaleyh mesele üzerinde şimdiden bütün ehemmiyetile meşgul olmağa koyulmakyız. Türkiyede bu meselenra hallinin kolay oluşu memleketimizin esasen buğ day ihracatçui bir m*mle'<et oJmamasından fleri gelir. Filhakika Türkiye oldum olasıya azçok bu*d*y ithal e den bir memleketti. An«sk Cumhn • riyet devrinde ve son senelerdedir ki buğday istihsalimizi sarih surette fax lalaştarmş buhmuyoruz. Eğer buğdayırmz yalnnc ihtiysanr za yetecek kadar olsaydı şimdi içind* bulunduğumuz sıkıntılarm pek çoğunu çekmemekte olacakhk. Çünkü mahsul o zaman para edecek, koylü şimdiki YUNUS NAD1 (Mabadi dSrduneü sahifede) Akdeniz misakı ve Yunanistan Yunanlılar misaka hangi şartlarla girecekler? Akdeniz misakını imzalamaları için bütün Akdeniz devletlerinin imzaya razı olmaları lâzımmış! Hükumetin naşiri efkin «Proia» ga> zetesi, Akdeniz misakı bakkında Yunan gazetelerinde yapılmakta olan munakaşalar üzerine ajağıdaki tebliği neşretmiştir: «Son zamanlarda Fransanın teşeb büsile yapılmakta olan> mıntakavî misaklar akti hakkındaki müzakereleri nazarı dikkate alan bir akşam gazete si hükâmete, siyasî fuka reUlerini iç timaa davet ederek onlarla Yunanistanın alacağı vaziyeti münakaşa etme • sini tavsiye etmektedir. Alâkadar makamlar, böyle bir siyasî reisler konferansuıa lüzum olmadı • ğrnı bildirmektedir. Zira Yunanistaran vaziyetini tavzih etmesi zamanı gel • Ytman Basvekili M. Çaldarts memiştir. Çünkü bu hareket, kat'î şekratinden sonra kabQ olacağı gayrikabili lini almadığı gibi halen müspet ne itirazdır. ticelere vâsıl olacağı da süpheli bulunHerhlade, istihbarahmıza nazarao, maktadır. Yunanistanın bir Akdeniz misakma girftalya ve Almanya, Venedik mülâ • mesi, ancak istisnasız her Akdeniz devkatı esnasmda, mıntakavî misaklar hakletinin bu misaka istiraki kaydi sarihikmdaki Fransız • Sovyet projeleri aley le kabfli izahtır. Bu devletlerden, ve • hine vaziyet almıslardır. Esasen bu lev bir tanesinm, bu misaka istirak et husustaki faaliyetin kat'î bir veçhe al memesi, onun bir Akdeniz misakı olmak mahiyetini selbeder.» masının M. Bartunun Londraya seya Heyetî Vekilede Dahiliye Vekili izahat verdi, hükumet bir tebliğ neşredecek Ankara 12 (Telefonla) Da hiliye Vekili Şükrü Kaya Bey bugünkü trenle şehrimize gelmiş, ve istasyonda Vekiller, Vekâlet erkânı ve birçok zevat tarafm dan karşılanmıştır. Ankara 12 (Saat 20 de tele fonla) Heyeti Vekile bu gün saat 16 buçukta toplanmıs tır. tçtimada Dahiliye Vekili Şük rü Kaya Beyin Trakyadaki tet kikatinm neticeleri hakkmda iza hat verdiği ve Vekâletlere ait bi rikmiş işlerm görüşüldüğü an lasılmaktadır. Ankara 12 (Geceyariundan sonra, telefonla) Fevkalâde u(Mabadi dSrdüncü sahifede) Yeni Maarif Vekilinin faaliyeti Liselerin 12 sene olması için dün yapılan içtima Dil Cemiyeti pazar günü Maarif Vekilinin riyaseti altında mühim bir toplantı yapacak Ankara 12 (Telefonla) Bugün Maarif Vekâletinde Maarif Vekili Zeynelâbidin Beyin riyasetinde Talim v e Terbiye heyeti azalarile müdiri.Hma milerden mürekkep bir komisyon toplanmıştır. Komisyon saat 9 dan 12 ye kadar liselerin 12 sene olmast mevzuu etrafmda tetkikatta bulunmustur. Komisyon birkaç kere daha toplanar&k bu meseleyi bir karara bağlıyacakür. ' Dil Kurultayt hazırhklart Ankara 12 (Telefonla) Türk Dîli Kurultayı bu sene 18 ağustosta U • tanbulda Dolmabhaçe saraymda top lanacaktır. Maarif Vekili Zeynelâbidm Bey dün Dil cemiyeti umumî kâtibi tbrahzm Necmi Beyden lâzım gelen izahatı almış tır. Onümüzdeki pazar günü Dil cemiyeti Maarif Vekilinin riyasetinde bir toplantı yapacakhr. Bu toplanbda Kurultaya ait nihaî kararlar ittihaz edi lecektir. Bulgar Başvekilinin beklenen nutku Başvekil Türk dostluğundan hararetle bahsetti Sofya 12 (Geceyansından sonra, telefonla) Bulgar Başvekili uxun zamandanberi beklen«n siyasî nutkunu bugün 1,5 ta Ruayal sine • masında söyledL ' Başvekil, Bulgaristanda fırkacı • lığm elli senedenberi yapmakta olduğu bütün fenalıklan saydıktan sonra dedi ki: < Biz mevkii iktidara kanunî yollard'an gelmeyi tercih ediyorduk. Fakat bu mümkün olamayinca or dunun yardımile taklibi hükumet sa(Mabadi «âtmct sahifede) nrıııınılı lııl • • • • • • •ııı>ı ııııı • • • • • • ıııı ı>ıııı Maarif Vekili Zeynelâbidm Bey^T Pazarte» günü de DO cemiyeti bürosu tstanbula nakledecektir. Kurultaya beynelmilel şöhreti haiz birçokfiKm• lerin ittirak edecekleri anlaşümaktadır. Mektum nüfuslar 2,750,000 nüfus yazıldı, hakikî miktarın bundan çok fazla olduğu iddia ediliyor Istanbul Vi lâyeti Nüfus şu beleri şehrimizde • ki mektum do • ğum mHctartnı 12,451 kişi ola • rak kaydetmişler • dir. Bu miktar şehrin hali hazır nüfusunun ancak yüz • de on ikisini teş kfl etmektedir. Alikadar zevat şehrhnizdeki gizli nü tstanbvl Nüfus mü fusun bu miktardan düru Hflml Bey sekiz, on misli fazla olduğu mütalea smdadırlar. Bu sebeple bunlann kayitlerinin teırii emredilmiştir. Esasen yeni nüfus taPmatnamesinin t'.tbikında bunlar mecburen kedilerini nüfusa kaydettireceklerdir. O zaman hakikî mik tar tamamile aniaşılmış olacaktır. tz • m<rde kaydedilen miktar ise 39,384 tür. Adpnada 8,181 doğum kaydedilmistir ki mevcut nüfusun yüzde ( 2 0 ) sini teşkil etmektedir. Mardinde 66,000 mektum nüfus kaydedilmiştir. Bu miktar mevcut nüfusun yüzde ( 2 8 ) idir. Urfada da birçok mektum doğum vak'ası kaydedilmiştir. Sinopta kaydedi • len miktar mevcut nüfusa nazaran yüz» de 36, Sürtte yüzde 35, Diyarbekirde yüzde 16 nisbetindedir. Bütün bu rakamlar nazari dikkate alınacak olursa çıkacak netice kaydedilen mektum nüfusun ümit edildiğinden fazla olduğudur. (Mcbodî altmct sahifede) Sinemalar açıldı Teşkil edilecek komisyon sinemalann tâbi tutuldukları bütün vergi ve resimleri gözden geçirecek Telefon ücretleri Tarife komisyonu ücretleri yeniden indirdi Telefon Şirke • tmin tarife komisyona dün hüku met komiseri Hıf zı, Belediye ş v • ketler komiserf Hakkı Beylerin ve şhket müsessiEnm iştiraklerile topla • narak alfa aylık yeni telefon ücret Ierini tesbit etmiş tir. Komisyon, şirketin mukavelesi mu dbince, borsadaki son akı aylık tngiliz (Mabadi dördüncu sahifede) KEND1 KENDtMlZl TENKİT • Darülâceze resroinin verümecıesi yü zünden kapatılan tstanbul »inemalan • nın sahipleri namına Şadi, Cevat, Naci ve Fahami Beylerden müte^ekkıl bir heyet dün Vali ve Belediye Rei$>" Muhittin Beyle görüşmüş, Muhittin Beyle sinemacılar Dahiliye Vekiletinin kabul ettiği esaslar dahilinde mutabık kal • mışlardır. Artık Belediye ile sinemacılar ara sında ihtilâf kalmamıs o!duğu iki tara< fm tasvibile resmen tesbit edilmiş ve 24 gündenberi kapalı olan sinemalann (Mabadi alttneı sahifede) Beklediğl Aşk Muazzez Tahsin Hanımın "Aşk Fırtınasın isimli romanı brtti. Onun yerine bugünden iiibaren yeni bir edebi tefrikaya başlıyoruz. Bu tefri kanın adı u Beklediği Aşk „ muharriri Peri • han Offler Ha • nımdır. Perihan ömer Hanımı "Cum huriyet,, karileri çok iyi lar. "Gölge Çiçeği,, atb eseri geçen yaz gazetemizde tefrika edilmiş, çok beğenilmif ve takdir edilmişti. Perihan Omer Hanım bu yeni eserini "Gölge Çiçeği,, ne tercih etmekte, " Beklediği Afk H ı daha büyük bir dikkat ve itina ile hazırladığını söylemektedir. Bîz de, bu eserde daha o • ,gun bîr iislup, daha cazîp bir mevzu ve daha derin bîr görüş bulduk. "Beklediğî A**n herkesin beğendiği ve beklediği roman olacoktır. Sinemalann 24 gundur duran kapılart dün açıldı, her taraf temizlendi Yangın var! Haydarpasada eski Tıp fakültesi ö nünde denıze kadar uzanan geni? bir arsa vardır ki fakulte iken o müessesenin bahçesi, parkı gibi birşey olacaktı da bir türlü on, on beş bin lira bulu nup bu güzel iş yapılamamıştı. Şimdi orasuıı ne yapryorlarmış, bi liyor musunuz? Kabil değil, bileır.eziiniz: ötekiberiki evler veya kulübeler yapsin diye paTça parça atsa halinde satıyorlarmı». Hatta deniz kıvısmdan ; itibaTen de b rkaç kulübe yapılmağa bile başlanmış. Bu haberi işitip te yanşın var diye bağırmamak elde midir? Yahu bu şehrin hiç mi sahibi yoktur, ve Istanbulun behemehal çirkinlesHrilmesi için elbirliği etmif kastlarla mı karşı karşıyayız? Güzel Istanbulun güzel methallnde şehre ebedî süs olacak o canım yeri teneke mahalle» yaparken sızlamıyan yürekler taş sayılsalar yeri değil midır1 Istanbul Belediyesini, Vilâyerini ve bütün îstanbuHulan bu cinayetin önüne geçmeğe davet ediyoruz. Orası yannöburgÜH bîiyük bir lise olacağı söylenen biiyük fakülte binasmın yalmz denize kadar înmis ve nhtımla sü«Ver mis güzel bîr bahçesi olabilir, hatt» de' : ni« "feenarında yazlan taleb"en n is*ifad« edeceği denizhamamı tesisatile beraber ııııııııııııııııınıııııııııınıııınnıınınıınııııııınııııııııııııııııtııınınniımııiııiHifiUimm<ııııııııııiiiııııvninMiiMiıııııııinıuıııııııuııınıınınıınıı Bugünkü spor faaliyeti Taksim ve Fenerbahçede futbol, atletizm müsabakaları, Anadoluhisannda da kayık yarışları var Dün sehrimize gelen^ngoslavyah futbolcvitar rS*rfteeı Bugün şehrimizde karaSa/v« deniz I leketimizde ' şimdiye kadar gö • de muhtelif spor hareketleri vardır. I rülmemiş derecede ve beynelmilel Takshn . stadyomunda mem • I (Mabadi alttneı sahifede) Bugün 4 üncü sahifemizde