13 Temmuz 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

*Camhuriyet Öasuslar Arasında 77 Nakili: A. DAVER ( Şehirve Memleket Haberleri ) Siyasî içmal yeni Vekile de miiracaat Yunanlılarla yapılan müedildi zakere itilâf la neticelendi Maarif Vekili Hikmet Beyin zamanınöa maaslarına zam yaptır • mak için tesebbüsatta bulunan U niversite doçeotleri, yeni Vekil Abidin Beye vaziyetlerini izah için birer istida ile tekrar müracaat et • mişlerdir. tstifalar devam etmektedir. Yalnız Hukuk fakültesinden istifa etmek Istiyen doçentlerin miktan besi bultnuştur. Fakat bunlar arasında hükumet hesabma Avrupada tahsil gören gençler, Vekâletin gösterdiği vazifelerde sekiz sene mecburî hizmete tâbi bulunduklarmdan istifaya mahal olmadığı kendilerine bi • rer tezkere ile bildirilecektir. Doçentler, maas meselesi için Vekilete ayn ayn müracaat ettiklerinden, bazı doçentlerin müşevvik sıfatile tecziye edilecegine dair bir gazetenin nesriyarı hayret ve te • essürle karşılanmıstır. Esasen üni•ersitede böyle bir tecziye hakkında malumat yoktur. üniversite erkftnı doçentlerin tesebbüslerinden resmen haberdar bile degildir ve bu ifle meşgul olmamaktadSrlar. Dün Maarif Vekili Abidra Be • yin imzasile Universiteye bazı ev rak gelmisse de muhteviyati gizli tutulmaktadır. Yeni Rektor Cemil Bey pazar günü sehrimize gelecektir. Şarktaki gayrimüsait vaziyet son Avusturya hezimetile büsbütün fenalaşmıştı! Hayvan ve zahire Doçentlerin maaşı Kaçakçılığa karşı borsaları Maaşların artırılması için müsterek tedbirler Ticaret Odası tevhit için teşebbüslere girişti Ticaret Odası, Hayvan borsasile Ticaret ve Zahire borsasının tevhidi hususunda teşebbiisata geçmiştir. Mesele ilk defa, bundan evvelki Oda meclisinde ileri sürülmüs, tetkik olunduktan sonra bu tevhit işmin gerek şehir, gerek borsalar için fay> dalı olacaği neticesine vanlmıştır. Bu suretle, Ticaret borsasmm bütçe vaziyeti de yola girecek ve her iki idarenin tevhidile tnübim miktarda tasarruf yapılması da mümkün o lacaktır. Yeni Japon kabinesi Zahire Bortanna açılacak avans hesabı Bundan başka Ticaret Odası, Ticaret ve Zahrre borsası memuclanna her ay maaşlan kadar avans ver mege de muvafakat etmi«tir. An cak bu avans borsa tarafından ay ödenmezse kesilecekthr. Avatturyalılar tarafından anlatı iki kadın ile 6e? erkek Sırp darağacmda kefil olmuşlar, bunun üzerine Avusturya zabıtası Lenini tahliye etmiş, o da tsviçreye geçmiştir. Bunlar, tm Yenipazar sanca • ğına kadar, bu havalide otu • ran Müslümanlara hiicunı ediyor • lardı. Hersekte çetelerin faaliyeti, sabotaj hareketleri, mUnferit müfrezelerimize vâki olan taarruzlar bir türlii bastırılamadığından tnü • esisr bir ibret olmak üzere, Orahovaç kasabasım yaktık ve elimizdekî rehinelerî idam ettik. Hırvatistan Slovanyada, büyük Sırbistan propagandacılanna karşı vaziyetimiz çok nazikti. Çünkü Macaristan, bunlaea yardım ediyor ve askerî makamatın elini ayağını bağ» lıyordu. Sava ve Tuna nehirleri kenarlannda oturan Sırp tebaamız, karşı sahildeki ırktaşlarile miite • madîyen işaretleşiyorlardı. Nihayet Tamşvar kumandanlığı Tunanın şimalinde karakol zincirleri tesisine mecbur oldu. Buradaki îstihbarat zabitimiz, yaman bir büyiik Sırbistan propagandacisı olan Hırvatistan meclis reisi Bogdan Medakoviçi Abbazıyada tevkif ettirmişti. Bu adam, «madun bir zabitin gayret . keşliği ve hatası» yUzilnden tevkif edilmiştir, diye bin özürle tahliye edildi ve faaliyetine devam etti. MÜTEFERRİK Bir Avusturya hezimeti 1915 senesi biterken şark cephesinde 82 tam mevcutlu Rus fırka • sına karşı 61 Alman ve Avusturya fırkası harbediyordu. Avusturya fırkaları piyade itibarile bir alay mertebesine inmişti. Alroanlarla Avusturya lılar, bu cephede, bir hayli muvaffakiyetler, hatta zaferler kazanmıs olmalanna rağmen, umumî vaziyet gene aleyhlerine idi. Çünkü Rus ordusu, tükenmek bilmez bir insan kaynağı idi. Şarktaki bu gayrimüsait vaziyet, Sıırbistan cephesindeki bir Avusturya hezimetile büsbütün fenalaş • mı*h. Hem Sırplan mağlup etmek, hem de Türkiye ile muvasalayı temin eylemek için yapılan ve evvelâ güzel nıuvaffakiyetlerle başlıyan Sırbistan seferi feci bir mağlubi yetle neticelenmişti. Fakat Balkan cephesindeki istih • barat teşkilâtımız, Sırplannkine faik oldugunu açıkça göstermişti. Sırp istihbaratı bizim kuvvetlerimiz hakkında tamamen yanlıs malumat aldığı halde biz Sırp ordusunun ku • ruluşunu hakikate gayet yakm olarak tesbit etmiştik. Meselâ, 2 nci ordumuzun bu cepheden hareketinden sonra, 29 uncu piyade fırkaemın Sava nehri şimalinde kaldığmı haber alamamışlardı. Bu bilgisiz • likleri, birinci Titnok fırkalannm uğradığı vahim muvaffakiyetsizliğin başhca amili oldu. Sırplar, iki defa 16 ncı kolordumuzun Drina tıehrinin öte tarafında, kendi sol cenahlarına yaptığı baskmlara manız kaldılar. Sırp ve Karadağ kuvvetlerinin cenubî Bosnaya yaptık • lan hareketler, adedî faikiyetleri ne rağmen akim kaldi. Çünkü kâfi derece keşif yapamamışlardı. A vusturya Macar Imparatorluğu dahflinde Sırplar için çalışan birçok kimselerin mevcudiyetine ve ofaha aulh zamanmda çevirdikleri entrikalara rağmen, Sırp istihbarat teşkilâtınm gösterdiği bu zâf, Sırplar için şerefli degildir. Sırp istihbarat da • iresi reui miralay Dragutin Dimit • riyeviç bu muvaffakiyetsizliğe şöyle garip bir özür bulmaktadır. (Mabadi var) Siileyman Sami Bey şehrimize geldi Sıvas Valisi Süleyman Sami Bey m'untn sehrimize gelmiştar. Halkevi edebiyat şubesinin içtimaı tstanbul Halkevi dil, edebiyat ve tarih şubesi azası önümüzdeki persembe günü aksami saat 17 de umumî bir toplantı yapacaklardır. Bu toplanhda edebiyat, dil Te tarih şubesinin umumî işleri etrafında gorüşülecektir. Eenebi profetorlerîn müraeaatlert Ecnebi profesörlerin, hariçte mecbur oldukca çahsmalarma müsaade istihsali icm Ankaraya gi • den profesor Lîpman dün şehri • mize donmüstür. Anlaşıldığına g8re, ecnebi profesörlerin istekleri gayrikanurtf olduğundan kabul e • dilmenmtir. Sümer Bankın Rusyaya gönderdiği talebe Sümer Bank tarafından Mosko • vadaki Tekinkum müessesesile mera•ucat fabrikalarma gönderilen gençlerimiz Rusyadaki amelî ve nazart stajlarını ikmal ermislerdir. Sanayici gençler, önümüzdeki ay içinde sehrimize gelecekler ve ustabaşı sıfatile Fesane, Bakırköy ve Hereke fabrikalarma yerleştirile ceklerdir. Kayseri ve Konya Erey lisindeki yeni mnesucat fabrikalan bittiketen sonra usta gençler bu yeni müesseselerde vazife alacaklardır. Sümer Bank, mOtetnadiyen tevsl edilmekte olan fabrikalarının mü tehassıs atnele ve usta thtiyacmı temin ile meşguldür. Bu maksatla hariçten tesviyeci ustalan alınmak tadır. Odun ihtikârı Fiatleri ucuzlatmak için henüz tedbir alınmadı Toptan odun ticaretl yapanlann, bu sene fiatleri düfürmemek için bir tröst teskil ettiklerini Te bunus neticesi olarak ta yaz ortaıında odun çelcsinin 310 kuruş oldugunu yaı • mifbk. Filhakika gerek Belediye lkhsat Müdürlügünün, gerek Ticaret Odasının tetkikleri bu nefriyabmızdaki isabeti meydana çıkar • miftır. Fakat, alâkadar makamlarm bu tröst karsısındaki hareketleri yalnız keyfiyeti tetkik ettnege in hisar etmistir. Bugün, tstanbul halkinı odun ihtikânndan kurtaracak hiçbir tedbir almmts degildir. Bu sene memleket ormanlartndan her «eneden daha fazla ihrakıyelik odun kesilmiftir. Fakat Anadolu mahrukat tacirleri bu fazla istih salittan fstanbulda genis stoklar yapmamıslar, bilâkis lstanbula e • dun ithalâtını menedecek müste • rek tedbirler almışlardır. Şehkde mevcut stokun kısmı azamı da şbndi den dolgun fiatlerle perakended esnafın eline geçmiştir. Halkı bu ihtikârdan kurtaracak tek bir çare vardır. Bu da Beledi • yenin veya büyük kooperatiflerin Anadoludan tstanbula kiilliyetli miktarda odun getirmeleri ve bu • rada stoklar yaparak halka ucuza odun satmalarıdır. Türkiye ile Yunanistan arasında kara ve deniz hudutlanndan gümriik kaçakçılığına mâni olmak için müsterek tedbirler alınması hakkında bir müd • dettenberi devam eden müzakereler bitmistir. Bu müzakereler neticesinde almması iktıza eden esash tedbirleri ihtiva eden bir itilâf projesi hazırlan Japon efkân umumiyesi son zaroan mif, proje tarafeyn murahhasları taralarda en ziyade deniz konferansuun fından parafe edilmiştir. yaklaşması münasebetile memleketin bahrî vaziyetile alâkadar hulunmaktaYunan hükumeti tarafından bu müzakerelerde hazır bulunan Yunan güm • dır. Japon hükumeti gerek Vasington, rükleri müdürü M. Karacidis hazırlanan gerek Londra deniz konferanslannda efkân umumiyenin ve bahriye men itilâf projesini Atinaya göndermiştir. suplarraın hoş görmemelerine rağmen Bu itilâfname Yunan hükumetinin tasbevaelmilel siyasî dfişüncelerin sevki • dikinden sonra Heyeti Vekileden de Ie tngiüz TB Amerikan donanmalannm geçirilecek ve derhal tatbikata başla • dununda bir vaziyeti kabul etavsti. nacakur. Londra Konıeransında Japon murah Verilen malâmata göre İtilâfname han olan *at şimdiki Başvekil Amircl esası her iki memlekette gerek dabîl Okadadur. Amiral Stedenberi Japon den, gerek hariçten yap'lmakta olan donanmasınm tngiliz ve Araerıkao dogümriik kaçakçılıgma karşı ikî memienanmalarile mfisavi olmasma taraftarketin muhafaza teskilâtma ait servisleri lufile meshurdur. Müsavatuı en hara • birlestirmekten ve mBşterek takip usulretli müdafii bulunan bu Amiralm o rs lerinden ibarettir. toiftfnamenin tat man Jaoon donanman için dun bir bikma başlamr balanmazs. fasla ka • mikyas kabul etmesi siyasî ahvalin vaeakeılık yapıldıgı tesbit edilen yollar hamet ve zaruretine kani olmasuıdan ve sahil mmtakalannda tarafeyn mahafaza tesk'lâh takviye edilecektir. Yu Oeri gelmişti. nan gümriik müdürü M. Karacidis dün Şimdi ise Japonya siyast düsüncelerl sabah tstanbul gumrSk muhafaza basmu kendisini pek te bağh addetmemekte dürü Hasan Beyi makammda nvaret dir. Mançuriyi ve Moğolistanm bir kuetraiş ve kendisile iki teşkilâtı alâka mmı zaptedip Cemiyeti Akvamdan çedar eden meseleler etrafında görüş • küerek bütün dünyaya meydan okuyan müştiir. M. Karacidis daha şehrimizde Japonya donanmasmı flelebet Anglobir hafta kadar kalacaktır. Sakson devletlerinm dununda bulun • durmak mecburiyetini hissetmemektedir Yunan gümriik müdürü hükumetinden alacağı talimata göre ya tekrar An Maahaza politikacılann çoğu siyasî düşüncelerine bahrî satveti f*da etmege karaya gidecek, yahut memleketine mütemayü bulunuyorlar. Deniz kon • dönecektir. Gümriik muhafaza basmadürü Ha • feransına ait ihzari muıakcrelerin basladıgı bir zamanda kabinede bu poli san Bey bu itilifname projesi etrafında tikacılann tesir yapamamalan için çok bir mubarririmize şunları söylenuştir: nüfuzlu olan bahrî makamat ve me c Yapılan müzakerelerle bizim hafil hükumetin başma büyük bir Amibir alâkamız yoktur. Çünkü muzakerat rahn getirilmesi için kuvvetli tesir yapAnkarada cereyan etmiş ve bizim ta • ıruşlar ve maksatlanna muvaffak ol raftan muhafaza teşkilâtnmzm kamnnmuşlardır. danı Seyfi Pasa ile diğer alâkadar zeYeni kabinede eski kab<nenin Har biye Nazın Jeneral Hayaşi ile Harici ye Nazın M. Hirotanın mevkilerini mu hafaza etmeleri Japonyanm askerî ve haricî siyasetinin değişmiyeceğini gös teriyor. Bmaenaleylf Japonva ile Sov yet Rusyası arasındaki tehlikeli gerginHk kabine tebeddülü ile za1 olaeağa benzemiyor. Son zamanlarda iki d^vleti siyasî ve askerî nüfuz mmtaka!armda ŞEHİR tSLERÎ vuku bulan hâdiseler çoğalmışhr. Japonlarm Cenubî Moğolistana so kulmalarma ve buradaki Moğollardan Belediye Daimî Encümeni, Tak askerî kurvetler tertip etmelerine kar sim bahçesüu bir Türk müteahhidine seneliğî 5000 lira olmak üzere beş * şı Sovyet hükumeti yeni Ankara sefîri ' M. Karahan Sovyet Moğolistanına mü sene müddetle kiralamıçtır. Ban him bir vazife Oe göndermîstir. Şimalî çenin kiraası kısa bir zamanda bahçeyi halka faydah bir şekle koyMoğolistan Uzakşarkm ve S'teryanın mak mecburiyetindedm anahtan makammda olduğundan SovBelediye, bundan evvel bahçeyi yet hükumeti buradaki siyasî ve askeri kiralamaga tesebbüs edip taahhü • mevkiini takviyeye büyük ehemmiyet dünü ifa edemiyen bir zatın 1500 veriyor. Japon gemileri ve tayyareleri Iiralık depozito akçesini irat kay son zamanlarda Siberyaya karşı birçok detmiştir. tecavSzIerde bulunmuslardır. Bu harekette bulunan Japonlar Belediye, Beyoğlu dhetinin mebir taraftan da Sovyet tayyarelerinin zarlık fhtiyacım temin etmek üzere Şimalî Mançuriye tecavüzde bulun • Zincîrlikuyuda 450 dönümlük arazi duklanm iddia ediyorlar. Bu hâdisele • Mtm almıştı. rin çoğaknası pek bulutlu olan havada Arazinin tanzimine ve etrafına duvar insasma baslanmıştır. Bu asrî bir fırtına yaratabOir. mezarlık alti ay sonra açılacaktır. MUHARREM FEYZİ Yeni mezarlığın küsadını müteakip Beyoğlu ve Beşiktas mmtakalann • daki eski mezarlrklara ölü gömülmesî menolunacaktır. Eski mezar Trakyanm muhtelif yerlerinden lıkiann ileride ne olacagı şehir plâtstanbula gelen Yahudiler henüz nile belli olacaktır. O zamana katoplu bir halde yerlerine dönme • d»r bunlar muhafaza edilerek simdiki perişan vaziyetten kurtarılacak mektedirler Yalnız evveloe giden re adeta birer park şekli verile • 200 300 kadar Museviden başka eektir. dün de bazı Museviler trenle EdirZincirlikuvu mezarlı^ından sonra f^sküdar ve tstanbul cihetlerind» de neye gitmislerdir. vat ve Yunan gumrükleri mödürü ha • znr bulunmuslardır. Bu müzakereler neticesinde mutabık kalman esasları muhtevi bir proje hazurlanmıştır. Şimdi bu projenin Hri tarafça tasdfln bekIenmektedir. ttil&raamenin mahiyeti gfimrük kaçakçılıgma elbirliJhie mân! olacak müsterek tedbirler almak ve tatbik etmeknV.» eni Japon kabinesi teşekkul etu". Vikont Saitonun yerine A • roiral Okada Başvekil oldu. Vikont Saito paıiâmentodaki ekseri yetin itünadını kaybettiğinden değil, maliye müsteşarınm da kanştıgı bir malî rezaletten dolayı çekümiştL Başvekil meselede kendisinm değil, Ma t liye "»*m "r dahi hiçbir suçu olmadığı halde Japon an'anesi icabaundan olarak istifa etmisti. Vikont Saito yeni kabinede dahi ayni düşünce ile mevld almaktan imtina etmistir. Kabinenm değişmesi bir kaza eseri oimakla beraber siyasî ehemmiyeti haizdir. Lenin de tevkif ediliyor Balkanlar cephesine ait olmamakla beraber Jeneralin hatıratından Lenine ait olan birkaç satın da alıyorum. A vusturyanın her tarafında bilhassa hu dut mıntakalannda bir rasrıa korkusu hastahğı çıkmıştı. Birçok kimseler hdkh haksız tevkif ediliyordu. Jeneral di yor kî: «Telâs ve istical yüzünden mu fttakak bir takım yanlışlıklar yapıhyordu. Bu arada, sonradan kttn olduğunu anladığımız bir şahsiyet te esassız süphelere kurban olanlar arasma girmişti. Giinün bîrinde Galiçyada Poroninde bir adam tevkif edildi. Yapılan tahkikat bu ada mm şimdiye kadar rahat rahat Bieli • Dunayeçte oturan bir Rus ihtilâlcisi olduğunu meydana çıkardı. Bu ihtilâlcinin asıl ismi Vlâdi • mir tljiç Ulyanof idi, fakat ken • disine Lenin ismini vermişti. İki tanınnuf Avusturyah, Dahiliye Nazı • nna miiracaat ederek Lenin iamini tasıyan ihtilâlcinin Çarhğm ant içraif bir düşmanı oldugunu ve Çarlık Rusyaya hizmet şöyle dursun onun düşmanlarile beraber çahşmağa ha*ır bulunduğunu »öyliyerek oaa Trakyaya ucuz seyahat Şark demiryollan kumpanyası tarafından Trakyaya tertip edilen tenzilâtlı tenezzühe iştirak eden • leri götüreeek tren bu sabah saat sekizde Sirkeci istasyonundan ha • reket edecektir. Tren yarın saat 16 da Edirneye varacakhr. Taksim bahçesî kiraya verildi Karapapaklar ve iskân talimatnamesi Dahiliye Vekâleti Nüfus ve tskan Umum Müdürlügü tarafından mühacir Ierin iskânlan hakkında hazırlanan lâ • yihada gayritürk müslümanlarm da is • kânlanndan bahsedilirken Karayapaklar bunlar meyanmda gösterOmişlerdi. Halbuki bazı alâkadarlar Karayapak • larm kâmilen Türk olduklanna nazaran yabancı nklarla kanştınlmasma i • tiraz etmektedirler. Keyfiyeti dün sa lâhiyettar bir zattan sorduk: « Henüz talunatname hazırlan • mamısbr. Bunlann diğerlerile beraber gayritürk gösterildikleri doğru değfl • dir» cevabmı verdi. Asrî mezarlık Park Otelinde dünkü nisan merasimi İNHÎSARLARDA Trakyalı Museviler Verem mücadefe cemiyeüne yardım edenler Verem Mücadele Cemiyetine maddî yardımlan dokunan müeseselerin tdedi gittikçe artmaktadır. Cemiyet bu muesseselerin isimlerini nesretmeğe ka rar vermiştir. ~* Inhisar memurlarına ikramiye verildi Inhisarlar tdarelerinde son bir sene zarftnda çok çalısmıs ve vazifelermde nravaffak olmuş olan memurlara ik • ramiye tevzi edilmiştir. Kabul edilen bir prensibe göre, tnhisarlar Idaresi fevkalâde mesaisi gS • riilen memurlarına her malî senebaşında ikramiye verecektir. birer asrî mezarlık tesis edilecektir. Amerikan bahriyelileri abideye çelenk koyacaklar Yerd nitanhlar ve merarimde Rize meb'usu ve Tayyare cemiyeti reisi Fuat Beyin yeğeni Kemal Nurİ Eeyle Vapurculuk şirketi Basmüfettişi Riyaseticumbur sabık Serya • veri Rüsuhi B. in kerimeleri Ferhunde Hanımın nişan merasimi dün saat 16 da Park etelinde yapılmıstır. bultman xevattan bir kuna Merasimde Meclis Reisi Kâzım Paşa Hz., sabık Dahiliye Vekili Cemü, Konya meb'usu Tahsin Beyler, diğer bir • çok güzide ve muhterem zevat hazır bulunmuslardır. Nisanlılara yüzüklerini bizzat Kâzım Pasa Hz. takmışlardır. Genç nisanklara saadetler dileriz. Şehrimizde bulunan Amerikan bahriyelileri bu sabah saat 11 de Taksim Cumhuriyet abidesine merasünle çe lenk koyacaklardtr. MAARÎFTE Bordro'arda mtihür kullanılmıyacak Belediye, dün kaymakahklara bir tamim göndererek maaş bordrolanna roühür konulması memnu oldugunu, imza yecine mühürlü olarak yapılan bordrolar üzerine muamele yapılmıyacagını bildirmiçtir. Kırklareli Musevilerinden beş aile de otobüsle memleketlerine döntnüslerdir. < Fındıkfıda yapılan iikmektep binası Fındıklıda yeniden inşa edilen tstanbulun en yeni ve büyük ilk • mektep binasının bütün noksanlan ikmal edilmiştir. Mektep yakmda teslim alinacaktır. Yeni mektep bu ders senesi ip tidasından itibaren açılacaktır» Mektebe leylî ve neharî talebe kabul edilecektir. Cumhuriyet Nüshası 5 Kuruştur j Türkiye Harîç i i DeriLâstik rekabeti Ticaret Odası idare heyetinin deri ve âstik rekabeti meselesini tet • kik için ayırdığı komisyon dün de bazı fabrikalan gezmiştir. Liman Şirketinin alâkası! Adalara bir metre mikabı su 84 kuruşa sevkediliyordu. Liman şirketi, Adaların su ihtiyacına karşı alâka göstererek metre mikâbını 60 kurusa indirmiftir. Senelik 1400 Kr. Altıaylık 750 Üç aylık 400 ç y hk Bir ayhk 150 şeraiti I *'" 1700 Kr. 1450 800. yoktur