22 Kasım 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10
Sahife 10 e azn. 22 Teşrinisani 1932 Afganistan. mektupları Afganistanda mütehassısa çok ihtiyaç vardır | Yenileşme hareketi bir kaç senelik fasıladan sonra tekrar başlıyor Afgan süvarileri bir geçit resminde evvel (Hususi) — iki üç asır yan yana yaşadığı bir memleket vardır. Afganistan... Uzun seneler hudutları içine kapanmış, hariçle hiç bir müna sebette bulunmıyarak kör bir taassupla idare edilmiş olan bu memleket pek iptidai bir hayat yaşamıştır. Ancak umumi harpten Sonra bütün asya milletleri ar: sında baş gösteren uyanıklık ha reketi burada da tesirini göster- miş ve yeni bir ceryan başla- Dışta 1918 de Afgan istiklâlini mü- dafan için yapılan muharebe, bu yenileşmek fikirlerini kuvvetlen- dirmiştir. O taribten sonra Af ganistanda epice mühim işler görülmüştür. Bir kaç sene evvelki irtica bareketi bir müddet bu terakki cereyanımı durdurmuş ise de son zamanlarda yeniden teceddüt ha- reketi kuvvet bulmağa başla ştar. Efganlılar umumiyetle zeki ve kurnaz insanlardır. Anlatılan ve gösterilen şeyleri taklit etmekte çok mahirdirler. Bu sebeple beş on sene ciddi bir surette çalış | lırsa burada mühim tarakkı eser- leri vücuda getirmek kabildir. Bugünkü vaziyete gelince, bu rada kadın hayatı tam eski şarka mabsus haldedir. Amanullah dev- rinde Kâbil şehrinde “mektebi mesturat,, isminde bir kız, birde hanedan, vüzera ve eşraf ameli hayat © mektebi tesis edi mişti. Malüm olan isyandan sonra bu. mektepler kapatılmış ve bir daha açılamamıştır. Maarif burada henüz iptidai derecededir. 30 sene evvel kerküklü mülâzim Mahmut Sami bey tarafından (Amanullah han devrinde paşa lığa kadar irtika etmiş isede son isyan hadisesi dolayisile hükümet hazıra tarafından kurşuna iştir.) Tesis edilen harbiye mek- bugün oldukca mütekâmil bir derecededir. Mektep Afgan ordusuna zabit yetiştirmektedir. Keza Kâbilde bir Fransız kol. leji, bir Alman mektebi ve bir de darilmuallimin ve sanayi mektebi vardır. Bir kaç seneden beri Kâbilde çalışan ve kral Nadir hazretlerinin tabibi hususileri bu- lunan operator doktor Rıfkı beyin gayretile bir de tıp fakültesi açıl mışlır. Ancak iki seneden beri tedrisatını muntazaman takip eden bu müessesenin, tedricen teşkilât ve kadrosunu ikmal ederek mun- tazam bir fakülte şekline gireceği ümit edilmektedir. Afgan istanda sınai vaziyet gün- den güne terekkiye mazhar olmak- tadır. Emir Abdurrahman han zamanında (Martini ) isminde bir Almanın mesi Kâbilde bir maşınhane | (fabrika) | vücuda getirilmiş ve bu müessese zama mımıza kadar iyi bir derecei tekem- müle yüksel, . Fabrikanın başlıça imalâtını harp. malzemesi (fişenk, barut, bomba imal ettiği gibi ayni zamandada tüfenk, mitrelyoz ve top tamiratı yapar) teşkil etmektedir. Emir şehit Habibullah hanın zamanında Türkiyeden firar etmiş ahrar merhum Rıza bey tarafından ilk dafa olmak üzere bu fabrikada barut ve bomba imaline başlan- mıştır. Harp malzemesi işlerinde ve fabrikanın islâhı cihetinde Rıza bey merhumun büyük biz- meti sebketmiştir. Gene bu fabrikanın harp mal zemesinden maada marangozhane, otomobil tamirathanesi, matbaa ve zarphane gibi kısımları vardır. Fabrikanın — şuabalından bir de kumaş imalâthanesi vardır. Bunun östihsalâtı ancak Kâbil şehri me- murin sınıfına ve kısmen de asa- kirinin ihtiyaca kifayet edebile- cek bir derecede dir. Amanullah han zamanında bu fabrikanın istihsalâtına çok ehem- miyet verilir ve memurini mülki; ve askeriyenin giyeceği elbisenin vatani olmasına dikkat edilirmiş. Ticaret vezaretinin. teşkilât arasında sabun, kibrit ve bir de trikotaj fabrikası vardir. Vezaret daba birçok fabrikalar tesis etmek filerindedir. Iktisadi vaziyet bu memleket için pek o kadar şayan memmu- niyet değildir. Ihracattan belli başlı maddeler yaş ve kuru meyva, yün, pamuk, koyun astıragan, kuzu derisi öküz ve koyun deri leridir. Afganistanın şimal mınta- kasında istihsal edilen mevaddın kısmı mühimmi Rusyaya cenup mıntakasından Hindistana, garp mıntakasından Iran ve Rusyaya ihraç edilir. Thalât ihracata nazaran mlihim derecede fazladır. İthalâtn çok miktarı Hindistan ve gene Hin- distan tarikile Japonya, Almanya, Italya ve İngiltereden yapılır. Son seneler zarfında Çekoslovakyadan da mühim miktarda kadın ve erkek ayakkabıları, elbiselik kur maş yemek takımları ve bardak gelmektedir. Kâbil pazarında kesme şeker, kaloş lâstik ve bas- ma ki cinsi mahdut eşya bul | Bur, Hükümetce açılmasına başlanı- lan Bamyan ve Mezarı şerif ara- sındaki Derei şikâr yolunun tama- mile inşası biterse Rus hudut şehri olan (Termiz) den Kâbile oto- mobil ile 500 kilometrelik bir yolu iki günde katetmek kabil olacaktır. Bütün Afgan pazarına bu su- etle Rus eşyayi ticariyesinin nal imkân dahiline girecektir. Bu gü- ne kadar (Termiz) yoluyla yapılan nakliyat deve ve hayvan tarikile 24 günlük gibi mübim bir zamanın gaip olmasına sebep oluyordu. “Afganistanda mutabassıslar çok ihtiyaç vardır, Bilhassa tür mutabassıslar tercih edilir. Fari bilmek şartile doktor, diş tabil ebeler burada çok iş bulal Ekmek yapışı ve satışı hak- kında belediye ve iktisat müdür- lüğünün bir müddetten beri tet- cilik nizamnamesinin de terceme ettirildiğini yazmıştık. müdürlüğü! tetkikatını Ancak, bu tetkikatın tatbile sahasına |konulabilmesi için takım hazırlkl belediyenin bi da bulunması biraz sermaye meselesidi sermaye ile ekmek işini doğru- dan doğruya tanzim etmek için | ğı teşebbüsler ve bu mey: | anda murakabe ve teftiş teşkilâtı | vardı I Belediye, işin bütçe ile alâkadar | olduğunu gördüğünden iktisat | müdürlüğünün tetkikatı şehir mec- şubat içtima devresinde müzakere edilecel icaret borsası umumi kâtibi, Nizameddin Âli beyin afyon koo- peratifi kâtibi umumiliğine tayin edildiğ yazılmıştı. Ticaret borsası umumi kâtipliğine kimin tayin edileceği * henüz belli değildir. Alâkadar mahafilde söylen ğine göre borsa umumi kâtipli ticaret odası tetikat şubesi mü- dürü Hakkı Nezihi beyle, oda raporlörü Galip Bahtiyar bey tayin edilecel | İstanbul Tramvay Şi evkat Tarifesi 1932 senesi İkinci Teşrin 20 nci gününden itibaren ilânı ahire kadar muteberdir No HUTUT HAREKET 7 m2 10. Şişli 651 440 anal / Kurtuluşa 0745 11 Kurtuluş “Tünel $ onclden - Kurtuluşa 20 49 2407 | Paibiyoden - Fatiha 8 60 105 12 Harbiye - Fatih (pm işe 2 600 103 2 Tünel ( Maçkadan - Tünel yy 20212356 3 14 Maçka - Tünel ( monelden - Wi 2 2040418 / Taksiznden - Sirkesiye 5 71381900 : Mi Gemma 11 8001922 17 6 Marta Ben (ram EE ş a laçkadan - Eminönüne 9,10 7001935 ÜR| — Maçka-Eminönü | Çeinönünden: Markaya 19 7 08 2003 17 Şişli Sirkeci © | Selen iye 16 i esim - Fatih f Taksimden - ati 3 ol 18 Taksim - Fatih (yide aksine 2 39 Yaralayan Beyana © 714 6 30 2409 Gİ ilan «Kurtuluşa GO 7 15 2454 uf Karin Bnimades 1041117 05 1939 — Kuraş Önü Kiiganadan. Kul O 75 20 7 608 ie Beşiktaşta - Eminonüme | 10 630 8 |22 Bebek -Eminönü) Bebekten - Emi 20 6302445 < Eminüntnden 5 65130 & Bebekten - Beşiktaşa 208 w Bia Ole 7 601948 z Aksaray | Aksarayda. Orakeye o 018 644 2032 E v ğ | Beşiktaşta - Fatiha 8,9 6502034 & (34 Beşiktaş - Fatih | atki Bekaa OP 7322116 Aisaraydan « Topkapıya sw, rlkeci | Topkapıdan - Sikeiyo Sli 630 109 1 |32 TopkapıSirkeci | girkeciden -Topkapıya || 22,60 702 132 2 Topkapıdan - Aks 20 3 Aksaraydan « Yelikulaye © 6,12 6 12 ES sir lam dama — Yedikuleden - Aksaraya 205 5 Aksaraydan-Edirnekapıya 608 İğ Edimekapı - | Bürmekapdan s5 6,12 630 100 Ki Sirkeci rkecilen - Filimekapıya | 20,56 700 130 imekapıdan - Aksaraya 20 240 — Büyükdere Rıhtım caddesinde bü: yök. bahçeli: on. Ml odalı mükemmel bir Köşk Banyosu da var, Yüksek kaldırım 6 oda Hane Bu» elektrik Sağlam inşaat Uygun gerdi 260 — Ayaz paşa ala büyak odalı pek güral bir Hane Havagazı — elekirik 148 — Cihangir $ kalı küçük Apartman, Her katta dört oda var 62 - havagazı » elktrik ve banyo | e5 — Pangaltı | gül bir 18 odalı böyük Han Hane nb Aynca dört oralı Bir hane da var Terkos - samıç “kuyu | Büyük bançe pole metin inşaat deniza hazırdır. BUYUK FIRSAT 264 — Istanbulun en güzel ve mamur yerlerinde bulunan Beşiktaşta Serence bey yokuşunda pek elverişli bir Arsa — Etrafında duvar ve ip taraftan cöphesi vardır - Boğaziçi ve Marmara denizine pazırdır. « razı mümkün ve kolaydır. PEK UYGUN ŞERAİ 206 — Bebek Üç katlı ve 9 odalı Sağlam bir hane Su - hayagazi elektrik Manzarası, fovkalâde, 258 — Pangaltı 8 katlı ye 8 odali Hane Si - havagazı bahçe, taraca, FİATI EHVENDİR Bahçeli Hane 7 oda - Terkos « Havagazı - 254 — Tramvay caddesine bire dakıka masafde pek salambir Bina Dört kat Bahçe - 251 — Fabrika icin BÜYÜK BİNA üç katlı ve yük odalı vardır. Su elektrik büyük garaj. 238 — Dört yüz dönümlük büyük bahçe Kadıkoy iskelesine yakın içinda 14 odali salam bir hane vardır. Binden ziyade meyva ağacı « On kuyu » Dört abır Mütemmim izahat almak üzere Bahçekapı Taşhan, No. 20-21-22. | UMUM EMLÂK ACENTESİNE müracaat. Telefon:-20307 248 — Kapalıçarşı civarında 1900 ra irat, getiren bir Hane Yazıhane için 12 oda ve 4 dükkân Doktor Operatör Numan Bed Doğum ve kadın hastalıkları mütohassısı Bir saat ders 30 Kuruş Eyi Fransızca bilen bir hanim Fannsızca ders veriyor, stanbul pazarında Çilingirler sokağında Çarşıbaşı medresesi çıkmasında No 16
