19 Ekim 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 Cemiyeti Akvamda (Baş tarafı birinci sabifede) silâh fabrikalarına malik büyük devletler hiç söz söylememek usulünü tercih ediyorlar! Yalnız Türkiye murahhası Nec- meddin Sadık bey söz almış ve demiştir ki: “Türkiye, hususi silâh ve harp malzemesi imal eden fabrikalar o tamamen ilgasına taraftardır, bir şart ile: devlet fabrikaları da sıkı bir beynelmilel kontrola tâbi olmak” şartiyle... Eğer, devlet fabrikaları, istedik- leri gibi, silâh ve mühimmat imalinde serbes - kalacaklarsa, Türkiye hususi fabrikaların da serbes bırakılmasını. ister.. halde, devlet fabrikal beki -malüm olmadıkça hususi fabrikaların . ilgası hakkındaki iz teklifi için hiç bir şey yemem, “teki bein lehinde, hem aleyhinde buluuabilirim. Müzake- renin selâmeti bu meselenin sonraya bırakılması daha mantıki olür.., Reis, bu meselenin mür kağasını, bazı' vesikaların ihzarına intizaren talik etmiştir. Bundan sonra, © ruznamede, “silâh we mühimmat imalâtının beynelmilel bir sermaye ve k #role tâbi tutulması, hakkınd. Türkiye teklifi vardır. Necmeddin Sadık bey, Türkiyenin bu tezini izah ederek, diğer murahbasların bu husustaki tenkit ve mütalâala- hai tiğini söylemiş, fakat kimse söz almayınca, reis, mubtelif heyetlerin hazırlanması için bu meseleyi de sonraya talik etmiştir. Diğer bir celsede, roznamede, 1929 tarihinde Cevevrede akte- dilen “hususi silân imalâtının tahdidi ve kontrolü mukavelesi ,, yardı. Bazı murahhaslar, komisyon müzakeratının bu mukavele üze- Necmeddin Sadık bey, şiddetli bir müdahalede. bulunarak demiş. | rica ederim. Komisyonumuz, bu 1929 muka- velesini, “müzakerata esas olarak mi alıyor? Zira, şunu arzetmek isterim ki, eğer bu mukavele müzâkereye esas teşkil edecekse, çok müteessir olarak söylemek isterim ki, bu komisyon müzake- relerine' Türkiye iştirak edemiye- cektir... Evvelce de üret gibi; yalnız. hususi fabrikaların ilgası kendi memleketlerinde ve harp malzemesi yapılmayan devletleri, * silâh” ve Yer imal eden devletlerin keyfine ve iradesine esir kılmak demektir. Türkiye bunu kabul edemez. Devlet fabrikaları beynelmilel bir kontrole tabi olmadıkça hu- susi fabrikaların da serbes kal- pmasıni cerhedecek henüz bir itiraz. dermeyan edilmedi. halde, 1929 Cenevre muka- velesi, sadece hususi silâh ve mühimmat fabrikalarını kontrole tâbi tutuyor, Bu dar zihniyetli mu- kaveleyi, esas diye kabul ederseniz Komisyonu terketmek mecburiye- tinde kalacağım : Bunun üzerina reis, 1929 muka- velesinin müzakerata esas olma dığımı, yalnız, münakaşayı tesbil maksa: bir kadro olarak kabul edildiğini, yeni teklif bu meyanda Türkiye teki bu mukaveleye ilâv: bulunduğunu söylemiştir. Fransa murahhası da, başka bir poktai nazardan, Necmeddin Sadık beyin itirazına iştirâk ederek bu muahedenin artık esas olamıya- cağını söylemiştir. Reisin izahat, üzerine, maral © işktirâk etmekle iktifa ukavele müzakere- | | denizi sahillerindeki tar müdiri” Sırbistan buhran içinde.. Hırvatlar ayaklandı, mali ve iktisadi vaziyet çok fena Viyana, 18 (Hususi ) — Belgrat- tan alınan haberlere göre Hırva- #istanda kıyam harekeli büyümüş- tür. Bir çok yerlerde halk ile jandarmalar arasında çarpışmalar olmuştur. Halk arasında büyük bir heyecan vardır. Bu günkü dik- tatörlüğü devirerek müstakbel bir cumhuriyet teşkil edilmesi isteniyor. Sırp hükümeti bu vakaların harice duyurulmamasına çalışmak- Müvazene vergisi Verginin kaldırılacağı doğru değil Ankara, 18— Son günler zar- fında bu sene hükümetin bazı vergilerde tenzilât yapacağı ve mülğry& “Veyis kalılıracağı bakkında bazı şayialar deveran ediyor. 932 senesinin ilk dört aylık mütemmim varidatı şimdiye kadar tahakkuk etmiştir. Bu itibarla mali vaziyetimiz o memnuniyete şayandır. Geçen senelere nazaran umumi buhran dolayısile bazı varidat menbalarımız azalmışsa da hükü- metin bütçede yaptığı sıkı tasar- uf tedbirleri sayesinde biltçer sene sonuna kadar tahakkuk ede- ceği tahmin ediliyor. Bununla beraber şimdiden ver- gilerin hafifliyeceği ve saire hak- kında haber yoktur. Bu sene böyle bir karar verileceği varit görülmiyor. Izmirde büyük bir meyva sebze kooperatifi Izmir, 18 (A.A) — Meyva ve sebze müstahsilleri | tarafından şehrimizde büyük bir satış koo- perakifi teşkil olunmuş ve mizam- namesi vel çı edilmiştir. Kooperatif, öz deki hafta işe başlıyacaktır. Inhisarlar idaresince şimdiye kadar 1,141,000 okka siyah yaş üzüm mübayaa edilmiştir. Bunlar, Buruova — fabrikasında © sumaya kalbedilmektedir. o Yaş üzüm mübayaatına nihayet verilmiştir. Romanyada müthiş bir tren kazası Bükreş, 18 (A.A) — Timiso- arada müthiş tren kazası olmuş, 24 kişi ölmüştü Define 120 sene evveline ait bir takım paralar bulundu Vefada Vefa bozacısı Ibrahim efendi dükkâninm yanında bir arsa almış buraya ev yaptırırken toprak arasında eski zamana ait paralar bulunmuştur. Bunun rine polise haber verilmişti Memurların önünde / yapılan araşlırma neticesinde arsada 21 gilmüş kırk para, 10 tane yirmi kuruşluk ziynet altını, 5 küçük altın 160 fmecidiye bulunmuştur. Paralar 120 sene evveline ailtir. Inhisar müfettişleri Iohisarlar umum o müdürlüğü müfettişleri, Karadeiz ve Adalar yetlerini teftişe başlamışlardır. İ | İ boldur: fe tadır. Hattâ İngiliz gazetelerine malümat veren iki Hırvat lideri Zağrepte tevkif edilmiştir. Diğer taraftan mali gittikte fenalaşıyor. Vergi geliri çok azalmıştır. Hariçten iştikcaz. kapıları da kapanmıştır. Bir kaç sene sıra ile mahsul çok fena olmuş, harice bir gey satıla- mamıştı, Bu sene mahsul iyi ve & alıcı yoktur. Bu Tevfik ik Rüştü B. Hariciye vekili Cu Cumartesi sabahı geliyor i Tevfik Rüştü ve Nec meddin Sadık beyler Perşembe sabahı buradan bareket edecekler ve cumartesi sabahı İstanbula vasıl Adana 19 — Beruttan gelen malümata nazaran Tevfik Rüştü milletler meclisinde irat utukta Suriye hakkında sözler Suriyenin her tarafında pek derin bir memmu- niyetle karşılanmıştır. Türk murahhasının “ Suriyeyi yakın zamanda 'milletler cemiye- tönde müstakil bir devlet olarak görmek emelimizdir , demesi riyede büyük bir minnet ve sevinç uyandırmıştır. Bütün gazeteler bu beyanatla meşguldürler. Bilhassa yatanilerin gazeteleri buna dair pek dostane neşriyat yapmakta- dırlar, Celâl bey Iktisat vekili bu sabah geldi Iktisat vekili Celâl bey bu sabah Ankaradan şehrimize gel miştir. Celâl bey vekâleti alâkadar eden bazı işlerle meşgul olacak se Istanbulda iki üç gün kala- caktır. Rana bey Gümrük ve inhisarlar Ali Rana bey dün şehrimize gel Rana bey Dolma bahçe sarayına giderek Gazi hazretlerine arzı tazimat etmiş, Başveki ret etmiş ve sonra İnhisarlar umumi müdü e giderek orada meşgul olmuştur. Rana bey Istanbulda bir hafta kadar kalarak muhtelif inhisarla- rn birleştirilmesi uğraşa” caktır. Yeni muallimler tayin edildiler Ankara 18 — Maarif Vekâleti bu sene Muallim mekteplerinde çıkan 900 muallimi muhtelif Vi lâyetlere tayin etti. Ikmale kalan ve imtihanlarını son günlerde veren 180 muallim de tayin olun- mak üzeredirler, Kadın meselesi Fenerde bir genç diğer birini yaraladı Fenerde Remzi ve Faris isim- lerinde iki dün gece bir kadın meselesinden kavga ear bakla Ro LE surette yaralamıştır. Remzi hasta- haneye kaldırılmış, Faris yaka: Tanmıştar. vekili | | sayi sebeple iktisadi buhran çok bü- Bütçede mühim açık Hükümetin dinarı damgalıyarak yüzde yirmisini alıkoyacağına dair a çıkmışsa da hükümet bu tekzip etmiştir. Fakat dinarın kıymeti üzerinde çok fena tesir yapmıştır. Vaziyet pek gergindir. Eski Sırbistanda da halk memnun değildi Romanyada Kabine buhranı kolayca halledilemiyeck Bükreş 18 (Hususi ) — Kabine buhranı © devam ediyor. Kral mebusan ve öyan reislerile görüş” tükten sonra. istifa eden M. Vaidanın mensup olduğu milli İırkası liderlerinden | M. Maniuyu çağırarak kabineyi teşkile memur. etmiştir. Kral destlarile görüştükten sonra bir karar vere- Si Siyasi mahafilde vaziyet buh- ranlı görülüyor. M. Maniu'nun kabineyi teşkile muvaffak olması da şüphelidir. Kabineyi teşkile M. Titulescu memur edilirse © zaman meclisin dağıtılması lâzım gelecektir. Mali müşkülât gittikçe artmaktadır. Iran hariciye nazırı geliyor Ankara, 18 — Iran hariciye nazırı Furugi han pazarl Istanbula vasıl olacaktır. Eğe mıntakasındaki tütün zeriyati Izmir 18 (A.A.) — Eğe mınta- kası dahilinde bu sene tütün ze- riyatı için 175,490 dönümlük rub- aatiye alınmış ve bunun 150,000 dönümlük sahası ekilmişti Istihsalât .miktarı kuraklık yü- zünden 8,670,000 kilo tahmin olun- maktadır. Yakında yeni sene piyasasının açılması beklenmektedir. Geçen #ene rekoltesinin en son vaziyeti 26,000,000 kiloyu bulmuştu. Bu ekoltten 23,000,000 kilosu satıl- mış, 3,000,000 kilosu kalmıştır i bunlar da peyderpey satılmak- tadır. Elde kalan miktar, çok azdır. Sarhoş ve e bıçak Yere yuvarlanınca bıçak saplandı ağır yaraladı Zülâl isminde biri dün gece fazla rakı içmiş ve büyük bir bıçağı Okımsız olarak ve ucu yakarıya doğru gelmek (Üzere koltuğunun altına sokup soka; çıkmıştır. Zülâl yolda | Nuri isminde bir arkadaşına tesadüf caddesinde m önüne geldikleri sırada Zülâl müvaze- nesini kaybererek yere düşmü Düşme neticesinde koltuğunun ndaki bıçak yarı yerine kadar koltuğuna — saplanmış. — Zülil olduğu yerde | bayılmış, ifade | veremiyecek bir halde hastaha- meye kaldırılmıştır. Reisicumhur Hz. dün akşamı | otomobille Şişli cihetinde bir gezinti yaptıktan sonra Dalın i| bahçe sarayına dönmüşler Reisicumbur Hz. ağlebiikti- (| mal hafta sonunda şehrimiz” den müfarakatla o Ankaraya İ) teşrif buyuracaklardır. Başvekil Ismet Pş. da Gazi (i ) Hz. ile birlikte | Ankaraya || İİ avdet edeceklerdir. | Türkiye - Fransa ( Baş tarafı birinci sahifede ) Ponsot ve Fransız sel M. Ponsot saat on dört buçukta Dolmabahçe sarayına gitmiş ve reisicumhur Hz. tarafından kabul edilmiştir. Mülâkat bir buçuk saat kadar sürmüştür. Şükrü Kaya bey ve Fransa sefiri de mülâkatta hazır bulunmuşlardır. M. Ponsot saraydan çıktıktan Fransız fevkalâde komiseri bu sabah anat onu çeyrek geçe Toros ekspresile ve Halep tarikile Beruta hareket etmiş, istasyonda bir çok zevat tarafından teşyi edilmiştir. Maç hazırl hazırlığı rafı birinci sabifemizde) ve ma meydan verilmemek için stadyomlar kapıları on ikide açılacaktır. Ruslar Ankarada Halkevi takımile maç yapacaklar Ankara, 18 — Ruslarla Hali evi takımı arasında Anki bir maç yapılacaktır. Halkevi takımı Zeki bey tarafından teşi edilecektir. Maça iştirak edecek oyuncular ayın yirmi dördünde | burada bulunacaktır. Yağmur yağdı Havaya tamamile sonbahar hali çöktü Altı aydanberi kurak giden havalardan sonra dün mevsimin ül yağünürü Yyağmıylr. Sant 3 den itibaren zaman zaman, çise- lemeğe başlayan yağmur saat on altıda birdenbire şiddetlen miştir. Yarım saat kadar bardal- lardan boşanırcasına yağmur yağ- miş ondan sonra doluya çevir. oğlunun bir çok yerlerine İri iri taneli dolu yağmıştır. İstan- bul cihetinde bir çok semtlere yalnız yağmur yağmış, dolu düş- memiştir. Yağmur ve doludan sonra hava açmıştır. Fakat yağmurla beraber havaya tamamile son bahar hali çokmüş- tür. o Bir çokları (o pardesülerini giymeğe başlamışlardır. esi dün yağan üğünü tesbit et miştir. Doluların vasati büyüklüğü bir zeytin kadardır. Bunlar içinde fındık kadar büyük olanlar da vardır. Dünkü sağanaktan sonra Istanbulun hava vaziyeti düzel- miştir. Rüzgâr bugün poyrazdan ese- kasmen cek ve hava bulutlu geçecektir. miktarı 3 mi Dün Istanbuldaki sağa anda Ankarada'da epice gideli C.H, F. Şişli nahiyesi Meşru- dan: 932 senssi kon- ci teşrinin yirminci per | şembe günü saat 20-21 de tople | macağından ocağa yazılı âzaların ri rica olunur.