19 Ekim 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
19 TEŞRİNİEVVEL 1932 7 inci NUSHASI 5 İ Madenlerimiz Ne halde? Vaktile ecnebiler, torluk Türkiyesi için: ler üstünde oturuyo mı aç ve çıplak! Boğazımıza takılan İktisadi zincirler, asırlarca kı- Muldanmamıza mâni oldu. Cüm riyet Türkiyesi bu zincirleri kırdı, Memleketin maddi ve Mânevi kabiliyetinden, yer al- İmda ve üstünde bulunan ser- Yetinden istifade yolua girdi. impera- “Hazine ün olan her şey yapılmış: her Yasıtadan istifade olunmuştur. Türkiyenin tabif servetinden bahsedilirken en evvel akla ge- şudur: Madenlerimiz ne halde?.. Bir defa Türkiyede maden luğu ve bu madenlerin yük- *ek İrymeti etrafında kimsenin İsreddüdü yoktur. Halbuki ma ilerin bugünkü hali tetkik *dilince şu hükme varılır: 1 — Madenlerimiz normal tamanlarda bile inkişaf etme- miştir, 2 — Buhran senelerinin a tormall şeraiti olmasa bile bu Yeraltı servetinden iatifade için Şalı bir himayeyo ihtiyaç var 3 — Buhran ve onun yarattı tı ; madenlerimizin vazi. Yetini bir kat daha güçleştir. iştir. 4 — Buhranın bu müşkülâtı ta karşı koymak, madenlerimi- | *İn hiç olmazsa eski vaziyetini | etmek için bazı muafi- tedbirler alınmak lâzım idi, Ya Dilmadı. Belki vasıtalı, vasıta. Wiz yeni bazı vegilerin tesirine İkbi tutuldu. Hazinenin menfaati, bütçe Mülâhazası çok kerre mesuli- Yet mevkiinde olanları, zahi- ten faydah, hakikatte zararlı tedbirlere sevkediyor. Maatte- #esüf madenlerin tali; bu tec Tübeye maruz kaldı. İşleyen bir madenden hükümet, hiç bir tesim almasa bile; orada çalı. Fakat iddia edilemez ki, müm- | anların refahma, tediye kabili Yetinin artmasına. nihayet on- | İnn devlete vermekle mükel: | İ€ oldukları şahsi vergilerin | ineye gelmesine. işleyen Maden ihraç malı ii ! toktasından lehimizde bir vazi | Yet husulüne, dahilde istihlâk e | yorsa dövizinin harice gitme | esine. dolayısile paramızın dahilde kalmasına mühim ni yardım eder, Halbuk ve kör bir halde bırakılan yer- servetinin kime, ne faydası > Türkiyede çıkan krom made in ihracatı vaktile düriya İltiyacatının, galiba yüzde elli “ine -tekabül ediyordu. Bugün ke bu nisbet sıfıra düşmüş gi- bidir. Tekrar edelim: Bu düş- ede yalnız buhranın doğurdu fevkalâde vaziyet müessir amıştır; belli baslı sebep; “ünye piyasasının cereyar'nı takip edemeyişimizdir. maliyet Hyatlarımızı dünya piyasasına uyduramamaktığımızdır. İuhakkak ki. bazı madenleri konan resimler idame e- dildikçe, bunların maliyet fiya- indirmeğe, onları dünya pi hesamda sürmeğe imkân yok- Bir maden o mütehassısımız dedi ki; “— Bugünkü şerait altında Madenlerimizin inkişafı kabil değildir. Maden piyasasında e- » İngiliz parası idi, Sterlinin Sukutu, bizde maden Fiyatlar Min da yüzde otuz nisbetinde Üöşmesine sebep oldu. Meselâ krom madeninde işte böyle ol ğe Halbuki bu sukuttan İngi- GN tröstü müteessir olmadı. ra İngiliz Hirasmın sukutu. Mek İN Kile minarafe parca Köymesile artmamıştır. Halbu. ii Türkiye kromları hem İngi- z lirasının sukutundan, kıymetinin yüzde kır'ın kan rüsum ve saire farkı yüzün- deni durman mahküm oldu. e No. 2404 KURUŞTUR ! Başvekil Hz. M. Ponsot şerefine Fıansız sefarelhanesinde. verilen ziyafette.. Gazi Hz. dün sarayda Suriye fev- kalâde komiserini kabul ettiler M. Ponsot bu sabah Toros ekspresile ve Halep; yolu ile Suriyeye avdet ediyor Konuşmalar Müsait bir Hava içinde geçti ISTANBUL, 18 A. A. — Rek sicümhur Hazretlerine tazimle- rini arzetmek ve devlet odam. larımızla görüşmek için merr- leketimize gelen Fransanın Su- riye Ho Komiseri M. Ponsot, Fransa Büyük elçisi Comte de Chambrun ile beraber o Gazi Hazretleri tarafından kabul €- dilmiş ve Başvekil Paşa ile Ha- riciye V. Vekili Beyle görüşmüştür. Bu honuşmalar asnasında Türkiye ile Suriye; arasındaki iyi komşuluk" münasebetleri mevzuu bahs olarak bunların her iki taraf için en iyi netice- ler verecek şekilde inhiyaf at- tirilmesi arzusu izhar edilmiş ve bütün konuşmalar çok mü- sait bir hava içinde geçmiştir. Şehrimizde bulunmakta © olan Fransa'nın Suriye ve Lübnan fev- kalâde komiseri o M, Henri Pon- yaveri o Miralay ikte Perapala: linden çıkarak, İstanbul da bir gezinti yapmıştır. M. Pon- sot, saat 13 te Fransız sefiri Com M. Ponsot Fransız sefirile birlikte Reisicümhur Hz. tarafından kabul edilmek izere saraya giriyor te de Chambrun tarafından sefa- le yemeğinde bulunmuştur. fette Başvekil İsmet Pş. ile Dahi- “memaaeeaneaaaeaaaaseseeearsaeeeseesemeszeeeeesee Tevfik Rüştü Beyin | beyanatını Suriyeli- ler sevinçle karşıladı ADANA, ISA.A. — Beyruttan il iletler medi. le Türkiye murahhasının söylediği mutukta Su- iyenin de yakın bir zamanda müsta kil bir devlet olarak milletler cemi- yetine girmesi hakkındaki temenni- İleri bütün Suriye halkı arasında min net ve sevinçle karşılanmıştır. Suri- yede çıkan bütün gazeteler bu husu | sa dair uzun uzun makaleler neşet mişler ve sitayişkârane yazılar yaz- mışlardır. Bilhassa vatari fırkasının naşiri efkârı olan Eleyyam gazetesi Tevfik Rüştü beyin metku hakkın da diyor ki: Türkiye murahhasının milletler cemiyetindeki bu beyanatı Suriye efkârı umumiyesi tarafından alelâde havadisler gibi okunup geçi lecek sözler değildir. Türkiye siyase tinde lehimize tebarü; n bu te veccüh eseri yalnız Tevfik © Rüştü beyin beyanatına mahsus | değildir. Bütün Türk milletinin Suriyedeki hadiseleri nasıl takibettiğini yukarı ayni âkıbete maruzdur. Harice sattığımız kömürün fi- | ri v. Eley. | Tevfik Rüştü Bey yasn'ın İstanbul muhabirinin mektup (Deva ifede) bir de teknik ve tetkik cephele dır, Madenlerimizin bu- yatı maliyet fiyatından çok aşa | günkü halini mevzuu bahsedişi ğadır.” Madenlerimizin bugünkü ve yarınki mukadderat: hakkında- ki hükümleri, gündelik bir ma. | miz, alâkadarları bu büyük me- sele üzerinde tetkike. o karara sevketmektir. Kanaatimizce bu mesele memlekette iş yarat- Vekili Şükrü Kaya, Hariciye steşarı Numan Rifat Beyler, Kolordu kumandanı Şükrü Naili (Devamı 6 ner sahifede) PR Kıbrıs Türkleri iDers programlarımı- İ zı takip ediyorlar Kıbrıs Türk mektepleri umu mi müfettişi İbrahim Hakkı B. mezunen şehrimize gelmi İbrahim Hakkı Bey: dün bir muharririmize, Kıbrıs Türk mektepleri hakkında şu malü. İ matı vermiştir: — Kıbrıs mekteplerinin ders programları Türkiye mektenle ri ders programlarının aynidir. İ Mekteplerimizde yeni harflerle ders okutuyoruz. Türkiyede ka bul edilen mektep kitaplarını, biz de mekteplerimiz için kabul ettik. Kıbrısta. yeni harfleri he men bütün Türk memurları öğ rendiler, Mahalli hükümete ve- rilen istidalar, tsmamen yeni harflerle yazılmaktadır. l (Devam: & ıncı sahifede) İ döviz vaziyetimize yardımı ol- | mak noktasından esaslı bir tet. kike tâbi tutulursa en sağlam hükümlere varmak ve neticede | en doğru tedbirleri bulmak müş | İ kül olmayacaktır. Siürt Meb'usu İbrahim Hakkı Bey, Kıbrıs | | Ali Rana B. i Dün geldi | Dün geç vakte kâ- dar inhisar idare- sinde meşgul oldu İ Gümrük ve İnhisarlar Vekili | Ali Rana B. dün Ankara'dan şeh- | rimize gelmiş ve öğleden sonra | İnhisarlar umum müdürlüğüne gi derek umum müd; tevhit işleri ve inhisarlara a- it hususat hakkında görüşmüş ve | akşam geç vakte kadar o orada sheşgul olmuştur. Vekil B. bugün lerde Ankara'ya avdet edecektir. Ali Rana B. dün Dolmabahçe | sarayma giderek oo Reisicumhur Ali Rana B. Hz. ne arzi tazimat etmiş ve Baş- vekil tir. Rana B. dün şehrimize vaki olan seyahati hakkında şu beya- natta bulunmuştur: — İstanbul'da bir hafta kala İ rak inhisarların tevhidi işile meş- gul olacağım, tevhit faaliyetine devam ediliyor.” Vapurcular Satmıyorlar Daba hiç bir va- purcu beyan- name vermedi Posta vapurculuğunun Devlet inhisarma devri zamanı çok yak- laştığı için milli vapurcular yeni tetbirler almakla meşguldürler. Vapurculardan mühim bir kısmı vapurlarını inhisardan sonra da satmak niyetinde olmadıkların- imdiden bu vapurları ne şe- kilde kallananaklarını düşünmek- tedirler. Sadullah B. purculara ait vapurların muayene ve mübayaası işine 17 teşrinisani- İ den itibaren başlayacak ve bir ay zarfında bu işi bitirecektir. Buğü ne kadar vapurculardan hiç biri İ vapurunu satmak için beyanname İ vermemekle beraber, vapurcula- rın biç beyanname vermiyecekleri İ de tahmin edilmemektedir. 'Yeni Yugoslav Sefiri Dün geldi. Bugün Ankaraya gidecek at eden Yugos- icten münhal - se ir Yankoviç git- Gazi Hz. nin Yalova'da bu- Pş. yı ziyaret etmiş © Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ETEM Gazi Hz. ve Yazı Müdürü İZZET hafta sOo- nunda Ankarayı teşrif buyuracaklar Başvekil de Gazi Hz. ile birlikte döne. cekler. Celâl Bey geliyor.. İ Reisicümhur Hz. dün akşam otomobille Şişli | cihetinde bir gezinti yaptıktan sonra Dolmabah- 1g | Mevsuk bir membadan Relsicümhur H şehrimizden mil racaklardır. Başvekil İsmet Pş. da çe sarayına dönmüşlerdir. öğrendiğimize nazaran © ağlebiihtimal hafta sonunda "akatla Ankaraya teşrif buyu- Gazi Ha. ile birlikte Ankaraya avdet edeceklerdir. .. etmiştir. Celâl Bey, iki meşgul olacah ve ihl üç | dönecektir. Dün, şehrimizde üç günden beri misafir bulunan Rus sporcuları ikin- <i snirenömanlarını Kadıköyürdek. stadda yaptılar, Misafirlerimizin sey rettiğimiz bu. çalışmaları evvelce yazdığımız kanan timizi takviye etti Ruslar çok atletik vücuda o malik İgnatlef'in o hatıralarile 1.— O zamanlarda yaşamış ve bu işlere çok karışmış adam- ların basılmış ve basılmamış hatıraları; 2. — İgnatief'in Ayastafa- nos adı altında yazdığı kitap. Bu kitap yalnız rusça olarak basılmış, başka dillere çevril- İS nemiştir. İgnatief, yıllarca Boğasiçin- İS de Rus büyük elçisi olarak ©- İEE turmuş, içimize girmiş, en ince | daygularımızı öğrenmiş, sayıf PEK YA . Celâl Bey bu sabah geliyor Ankara, 18 (Telefonla)— İktısat vekili Mahmut Celâl Bey bugünkü trenle İstanbula hareket üç gün kadar İstanbul- İİ da kalacak, vekâleti alâkadar eden bazı işlerle gün zarfında Ankaraya avdet edecek olan Başvekil Hz. ile birlikte Rus sporcuları dün de antrenoman yaptılar Karagümrük. Pera takımlarile oynayacak olan Selânik takımı da geldi Cuma günü lk maçını yapacak olan Rus takımının beş açığı: İliyin, Smirnof, Nikolay Sterestni, Kamkof ve Prokopiyef. ve eyi koşan oyunculardır. Oyun sistemleri ba esasa müstenittir. Bu gün şehrimizde bulunan & Rus takı. mı, Rusyanın seçmek bir takımıdır ve oyuncuları Mosvoka, Kiyef, Le- ningrat, Harkof şehrilerine mensup- turla. Kafileye bir dektor,bir masnj. (Devamı 6 iner sahifede) Tarihi Tefrikamız 93 felâketini çarlık Rusyasının İstanbul sefiri mezcederek (yakında tefrika halinde neşredeceğiz. Pek ziyade şayanı dikkat hahikatları ne meraklı safhaları ihtiva eden bu fefrikamızın kaynakları şunlardır: bilmiş bir politika adamıdır.zz Bu adam, parmağının ucunda çevirdiği dolaplarla hoca Os- manlı imparatorluğunu ölüm uçurumunun kenarına kadar getirmiştir. Sarayın kör ve sağır duvar- ları, o zaman Babıâlisinin kor. kak ve aptal koridorları önün- de göz göre göre memleketi uçuruma sürükleyen bu ince diplomatın 93 felâketindeki ro- lünü derinden derine araştıran bu tefrikaya yakında başlıya- KINDA.
