24 Eylül 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8
Fransanın cevabı ve Almanyanın kararı İngilterenin ihtarı - Amerikada reisi cumhur intihabı Versay muahedesi Almanyayı başka devletlere nümune olmak Üzere silâblardan tetrit etmiş ve ordu ve donanmasıni en az had- de indirmişti. Halbuki muahedenin aktinden sonra devletler silâlilarıni azalt mak şöyle dursun “bir kat daha artırmışlardı. Bu süretle Almam yanın ve devletlerin kuvvetleri arasındaki fark son dereceyi buk muştu. Almanya bu haksızlığın tamirini son ümit larak terki teslihat konferansından bekliyordu. Halbuki konferans ilk safhasın- da devletlerin elindeki silâbları esaslı surette azaltmak şöyle dursun Almanyanın sivil tayyare- ciliğini bile tahdide kalkışmıştır. Bu vaziyet karşısında Almanya konferansın son celsesinde teslihat meselesinde Almahyanın hukuki cibetten müsavatı haiz olduğu, devletler arasındaki hususi mü- zakerat ile tanınmadığı taktirde konferanstan ayrılacağını bildir- mişti, Bu maksatla Almanya meselede en ziyade alâkadar Fransaya müracaat ederek müsa- vat halkının tanınmasını istemiştir. ransa verdiği cevapta Versay, muahedesile « Almanyanın mü savat istemek hakkımı olma- dağında israr etmiş ve Almanya nn talepleri ancak terki teslihat konferansında ve Cemiyeti akvam da müzakere edilebileceğini bil- dirmiştir. Halbuki Almanya, davasının bu kobferansta ve Cemiyeti ak- vamda hallolunacağından ümidini keserek Ftansaya mürâcaat etmişti. Binaenaleyh Fransanın cevabı ret mahiyetinde telâkki edilmiştir. Bunun için Almanya Fransa ile müzakereye devam etmeğe karar vermiş ve Cenevrede toplanan terki teslihat konferansı bürosuna iştirak etmiyeceğini bildirmiştir. Bu karara karşı terki teslihat konferansı reisi ve sabık ingiliz amele hükümeti hariciye nazırı M. Henderson Almanyaya cevap vererek konferansın © atisinden Almanya için hayır çıkacağından emin olduğunu bildirmişti. Bunun için konferan reisi AL manya hükümetine & konferansı terketmemeği ehemmiyetle tavsiye etmiştir. Mr. Henderson konferasın s0- munda umumi terki teslihat mak sadının husule geleceğine emin olduğunu ve aksi takdirde bir dakika riyasette durmıyacağını bildirmiştir. Fakat bu tavsiye ve teminat Almanya hükümetini kararından sarlınazar eltireme- miştir, Mngilterenin ihtarı Almanyanın terki teslihat kon- feransına iştiraktan imtina eyle- mesi İngiltereyi fena halde hid- detlendirdi. Çünkü Almanyanın terki © teslihat © konferansından çekilmesi bu konferansı iflâsa sevkedeceltir.. Konferansın aka semeresinden mahrum edecektir. Bu darbenin altında Cemiyeti akvamın kendisini kurtarması güçtür. Halbuki Pransa ile ingil- terenin barbi umumiden sonra kurdukları siyaset sisteminin te- meli Cemiyeti akvamd Cemiyeti akvamı yıkmağa zaten büyük devletlerden bazıları ve 1 bahusus Italya hazırdır. Bu dev- letlere Almanyanın iltihak etmeğe hazırlanması Londra hükümetini telâşa düşürmüştür. Bunun içini İngiltere hükümeti Almanyaya, Fransaya müracaat ederek teslihatta müsavat mese- çıl ığından mem- i bildirerek Berlin hükümetine sert bir nota verdi. İngiltere hükümeti müsavat me- selesinin mevsimsiz ortaya atıldı- ğından serzenişte bulunmuş ve Versay muabedesinden böyle bir bak istihraç edilemiyeceğini ihtar etmiştir. İngiltere hükümeti notasında terki teslihat konferansında beş büyük devlet arasında müsavat alacak derecede teslihatın hem miktar hem de cins itibarile tenkis edilmesine bütün gayre- öyle çalıştığını ve lâkin bu mak- sadın husulü 64 hükümetin ihtiyaç ve hislerinin mazarı itibara olmasını ehemmiyetle kaydet- miştir. İngiltereye göre konfe- rans devletlerin askeri vaziyetleri hakkında müsavak tesisi ile neti- celenecektir. Ingiltere hükümeti müsavat meselesinin mevcut omuahedeleri ihlâl edecek yahut mevcut tesl. batı arttıracak bir surette değil belki dostane müzakerat ve müş- terek itildflarla halledilmesi umumi sulhü sökün için daba iyi olaca- ğını beyan etmiş ve Almanyanın terki teslihat konferansında kal- masını tavsiye etmiştir. Ingiliz notası Almanyada çok derin memnuniyetsizlik uyandır- mış ve İngilterenin Faransanın noktai nazarını iltizam eylediğine hükmedilmiştir. Fransa bilhassa İngiliz notasının ilk kısımında çok sevinmiştir. Maabaza Ingiliz notasının ileride müsavat mesele- sinin halledileceğine söz vermesi Fransızların “çok hoşuna gitme- miştir, Amerikada reisicumhur intihabı Amerikada reisicumhur intibabı i beklenilmiyen bir zedi şimdiki reisicumhur Mr. Ho- overin tekrar intihap edilmek ih- timali çok kuvvetlenmişti. M. Ho- over kongre yani parlamento ile altı ay mücadele ederek bütçede muvazene (o husule getirmiş ve mali ve sinai müessesat demir yollarını iflöstan kurtaracak ve krediyi arttıracak tedbirleri kabul ettirmişti. Fakat alınan tedbirlerin suni olduğu anlaşıldığından ve faydası görülmediğinden inkisara uğrıyan efkân o umumiye demokratların namzedi Mir. Roosevete nagihâni teveccüh etmişti Bu sebeple intibap neticesinde M. Hovverin kazanması tehlikeye “düşmüştür. Bilâkis demokrat fı kası namzedinin kazanması ibti- malleri artı Bir ingiliz gazetecisi Rusyadan çıkarıldı Moskova, 22 (A.A.) — Londra- da çıkan Deyli Ekspres ve Sunday, Ekspres gazetelerinin Moskova muhabiri Clyman Sovyet Rusya hakkında yalan haberler neşretti- en dolayı icra komiserleri heyetinin kararile Sovyet Rusya” dan ihraç olunmuştur, Alışan 24 Evil 1932 : Tefrika No. 72 24 Eylül 1932 Takas mukavelesi | << ananı. Yunanistanla Cekosowak| Ana » KIZ Rakabeti ya anlaştı “© Maki çWa- Moy Gelen almak azan. uman | girin güler, gazan, bük yz Ke güyet müzakerelerden sonra Çekoslo- vakya ile Yunanistan arasında akdedilen Kliring takas mukavele- namesi imza olunmuştur. Kilâfnameye nazaran Çekoslu- vakya milli bankası nezdinde Yu- manistan bankası namına (A) ve (B) isimli iki hesap açılacaktır. Hesaplar Çekoslovak kronu üze- rinden yürütülecektir. (A) Hesabna Çekoslovakya ilhalât tacirleri tarafındrn Yuna- nistana gönderilen tekmil emtea nın bedeli tediye olunacaktır. (B) Hesabıma ise Çekoslovak- yalıların Yunanlı alacaklılara diğer suretle borçlu bulundukları para- lar yatırılacaktır. Yunanistan milli bankası bu hesaplar emrine yapı- lacak tediyattan yalnızca Çekos- lovakya dahilinde istifade edebi- lecektir. Buna mukabil Yunan ithalâtçı- İ ları Çekoslacaklardan aldıkları İ malın bedelini münhasıran Yu- nan milli bankasına tediye ede- | ceklerdir. Bu esas şimdilik 12 Ağustos 1932. tarihinde hâsıl olan borç ve alacaklar hakkında mer'i olacaktır. Bundan başka ber iki memleket mensupları arasında doğrudan doğruya emtia mübadelesine mevcut hükümler dahilinde müsaade olunacaktır. Kliring mukavelesi 11 Şubat 933 tarihine kadar tatbik edile cek ve müddetinin hitamından iki ay evvel ihbar edilmediği tak- tirde daima üç ay için uzatılmış sayılacaktın Yeni bir makine Söylenilen şeyleri derhal diziyor Amerikan Vestern Kompani'de yeni bir tabı makinesinin tecrü- beleri yapılmaktadır. Tabı makine- icad eden Götenberg bu yeni si tabı makinesini görse bayretinden dona kalacak, Tecrübeleri tabı makinesi önünde konuşulan yapılmakta olan şeyleri, derhal dizmektedir. Bu makineyi icad eden Amerikan şirketinin o mühendisleri | buna Dictaponotyp ismini vermişlerdir. Bu makine sayesinde, muharrir- ler, makalelerini ve yazılarını yaz- mağa mecbur kalmadan makine- ye söylemek suretile dizdirecek- erdir > Liverpoolda bir çarpışma Liverpool, 22 (A.A.) — İşsizler bugün yeniden bir takım karga şalıklar “çıkarmışlardır. Halka nu- tuk söylemek isteyen bazı işsizler zabıtanın ihtarına rağmen dağı mak istememişlerdir. Bunun üzerine ahali zabıtaya karşı muhalif bir vaziyet almıştır. Çağırılan polis takviye müfreze- leri taşla karşılanmıştır. Bu vazi- yet karşısında polisler ellerindeki Sopaları kullanmağa mecbur kal- mışlardır. Bir çok kimseler yara- lanmıştır. Londra otobüsleri müstahdemlerinin grevi Londra 23 (A.A. ) — Doğru malümat alan mahafilden öğre ildiğine göre, Londrada işleyen otobüsler müstahdeminlerinin yap- mak istedikleri grevin önü alın mıştır. Macar kabinesi istifa etti Budapeşte, 22 (A.A.) — Da- hi setin tevlit etti; dolayisile kabine istifa etmiştir. Naibi hükümet kabinenin istifa — Ve benim icadımin bir hiç almadığı, memlekette duyulacak Belli ki, idealist bir adamdı. Şimdi artık, miralay Macit bey, muhatabını daha büyük bir alâka ile tetkik ediyordu. — Ne de olsa, âlimden bir kıymet mahrum edeceksiniz! Bu methiye, daha uzun süre- bilirdi. Lâkin, profesör Safder efendi, kasa kesti: — Vatanıma, bir çak âlimden, bir çok kiymetli vatandaştan daha kiymettar olan bir miras bıraka- rak öyle öleceğim. Ve gülerek ilâve ettir — Mamafih, ölmeğe de hiç ni- atanınızı bir vatandaştan Bir süküt devresi geçti. Miralay Maçit bey düşünüyordu. Biraz sonr: — Siz, kimya profesörü müsü- müz? - diye sordu. Hintli, gülümsiyerek ve bir re- veransla selâm vererek: — Hayır! - Dedi.- kimyada, an- cak basil bir amatörün... Alman- yada, Şark darülfinunda tesav- vufi sahasında fahri profesörüml, Maamafi, mühendisim... Macit bey. — Öyleyse, hem maddiyatın hem o maneviyatın o üstadısınız! » dedi — Aşağı yukarı, efeddim! Ha- yat, hem maddiyat hem mane- viyatı değil, bunlardan yalnız bir tekini öğrenmek için bile pek kısadır. Lâkin mademki beni cesa- etlendirmek istiyorsunuz. İltifa- tuza teşekkür ederim, muhterem miralayım Macit beyle gözgöze idiler. Ikisi de gülümsüyordu. Hintli; — Bey elendil - diye devam elti, Paşa hazretlerinin mektubunu okudunuz. Kendisi, bendenizi lüt- fen zati âline takdim ediyor. mlittefikin orduları, keş istifade edecek. Tecrübenin mu- vaffak olması için, reklama il yaç var, Binaenaleyh, zatiâlinizden reklâmin en çoğunu talep ve rica edeceğimi —? — Meselâ, efendim, yarın şafak vakti, herhalde, bir emirberiniz, bir yere bir emrinizi götürecektir. İşte, bu sahada bendenize bir vazife verinizl Miralay, siz, asker değilsiniz. * dedi. nizamın bari emirberinize yar- ime müsaade buyurun. i, deminki gömlek paket tane daha gösterdi, — Işte, bendenizde iki dane zırh vardır. Birini ben giyerim, ötekini emirber giyer! Ben bu siperlerin üzerinden yürürüm. Emir. berinizde, vakit kazanmak isterse beni takip eder. Saklana saklana gideceğine açıktan yürür. Eninde sonunda beni takip edeceğine emi- nim. Zira, kurşunların. zırlıma isabet etmediğini görecektir. Miralay: — Her halde, sizin vurulma dağınızı gördükten sonra, arkantz- dan gelmek teçrübesinde bulun malıdır | - dedi. — Tabi, efendim. Ben, kendi şahsım için ihtiyatkâr olmasam bile, emirberiniz. için ibtiyatkâr olacağım. Buna, kati surette kaf olunuz! Miralay, paşa hazretlerinin mek- tabunu bir kere daha alarak tekrar okudu. düşünceye daha vardıktan sonra dedi ki: — Pek âlâ, Öyle olsun. Zira, erkânı harbiyenin de sizinle hem- fikir olduğunu görüyorum, Arzu- muzu yerine getireceğim efendim. — Çok teşekkür ederim, mub- terem beyefendi. ( Arkası var) Suriyede heyecan Şamda yeni hadiseler oldu, emi çok paziktir Şamın umum! manzarasi liyorlar. Eğer buriçtimada Suriye- Adana 19 — Suriyeden gelen haberlere göre halk arasında he- yecan devam ediyor. Vatanper Yerlerin reisi Ibrahim Hanana be- ye karşı yapılan suikast bu beye- canı bir kat daha arttırmıştır. Bu münasebetle Şamda camii Emevide büyük bir toplanma yapılmıştır. Polis jandarma bunları dağıtmak istemiş, halk — dağılmadığından ateş açılmıştır. Bir çak yaralı vardır. Şam halkından binlerce imza ile hükümet reisine verilen bir idada sebepsiz yere halle eteş "edenlerin şiddetle cezalandırılma- ları istenilmiştir. kabul etmiştir. Vataniler meclisin içtimamı bek» şimdilik sükünetin muha- fazasını tavsiye ediyorlar. Ibrahim Hanana neşrettiği bir beyanname ile Halepte kapalı duran dükkânların açılmasını tav- siye etmiştir. Bunun üzerine çar şılar açılmıştır. Halk büyük bir heyecan içinde vekaylin inkişafını bekliyor. Hükümet gazeteleri sui kastin erari meselesinden ileri geldiği: ve poletika ile alâkası olusadığını we yi. ehemmiyetsiz ermeğe çalışmaktadırlar.. Fa- kat bumu doz VE kaktır.
